N°. 2285.
Zondag 22 Augustus 1909. 22'° J aargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 nar op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBukö op Texel.
Ziekte in haver
Het zal ongetwijfeld alle verbouwers van
haver dit jaar opgevallen zijn, dat, naast
allerlei andere minder gewenste verschijn
selen in de verbouwde gewassen, de haver
dit jaar een bepaald „ongemak" biezonder
sterk vertoont.
Ik bedoel het volgende: In de haverpluim
bevinden zich verscheidene pakjes, die
z. g. n. „geld" zijn gebleven, ja, en dit
vooral in het onderste deel van de pluim
het niet eens tot kafjes van gewone af
metingen hebben kunnen brengen, maar
alleen een paar smalle witte vliesjes ver
tonen.
Dat dit een enorme schade en een on
aangename tegenvaller strakjes in den zak
bij de dorsmachine zal betekenen, leert een
eenvoudige telling der zieke pakjes bij een
middelmatig aangetaste haverpluim en de
omstandigheid, dat deze „ziekte" dit jaar
in geheel ons land biezonder sterk optreedt
is een schrale troost.
De oorzaak van dit verschijnsel zal op
Texel hoogstwaarschijnlijk gezocht moeten
worden in het gekombineerd optreden van
twee parasieten, n.l. van de fritvlieg en de
graanblaaspoot, welke hun vernieling reeds
vóór het verschijnen der haverpluimen zijn
begonnen reeds in de Schee vertoont zich
n.l. het ongewenste verschijnsel.
De fritvlieg is helaas evenals zijn kom-
pagnon heel moeilik te bestrijden, wat uit
zijn levensloop spoedig blijken zal. De frit
vlieg brengt n.l. per jaar 3 generaties voort,
d. w, z. in hetzelfde jaar, dat de ouders-
vliegen, ontstaan en vliegen ook kinderen
en kleinkinderen. Deze 3 generaties tasten
gelukkig niet alle ons graan aan. Op 't
oogenblik hebben we te doen met de be
schadiging door de maden van de tweede
generatie, die in de nazomer verpoppen en
nog tot begin herfst als volwassen frit-
vliegen rondvliegen en hun eieren leggen
in allerlei grassen en zo mogelik in winter
graan, alsmede in opslag.
Het enige praktiese middel ter bestrijding
is dan ook zo spoedig mogelik het veld
omploegen, teneinde de komende derd6
generatie te vernietigen. Dat ruige greppel
kanten 't kwaad in de hand werken, be
hoeft nu geen betoog meer.
Laat zaaien van haver en gerst bevordert
de besmetting, welke in het voorjaar vanuit
de wintergranen en grassen plaats heeft
en hoe minder winter- en zomergraan door
akkers met andere gewassen gescheiden
zijn, hoe gemakkeliker men het de vliegjes
maakt nieuwe slachtoffers te vinden.
De wijfjes der graanblaaspoten leggen in
het voorjaar hun eitjes aan grassen en
granen. De daaruit komende larven leven
bij massa's eerst tusschen de schede, ver
volgens in de ontwikkelende bloem van
onze granen, waardoor de korrel- vaak met
kafjes en al- vernietigd wordt.
Als enig bestrijdingsmiddel kan alleen
aanbevolen worden vroeg te stoppelen,
teneinde de overwinterende blaaspoten te
vernietigen.
Eigenaardig is, wat ik op enige plaatsen
opmerkte, dat planten, die onder een krach
tiger stikstofbemesting waren gegroeid dan
do omgeving, bovengenoemde beschadi
gingen veel sterker vertoonden, een ver
schijnsel, dat—zooals injj uit een desbetref
fende korrespondentie bleek ook door
het „Phytopathologisch Instituut" te Wage-
ningon dit jaar was opgemerkt. In hoeverre
hierin een waarschuwing ligt, zouden
prooven kunnon uitwijzen^
Ik wens deze gelegenheid te benutten
door mij aan te bevelen voor toezonding en
bericht van andere gevallen van ziekten
en beschadigingen bij kuituurgewassen.
Men doet mij daarmede een dienst en zich
zelf, op zijn minst genomen, geen schade.
H. VISSER.
Zuid-Eierland, 17 Aug. '09.
TEXEL, 21 AUGUSTUS 1909.
Loting Nationale Militie.
De loting voor de Nationale Militie
welke voor de ingeschrevenen alhier
Donderdag heeft plaats gehad, had den
volgenden uitslag
1 Barhorst, Willem Brei. B
2 Dogger, Jan H
8 Huisman, Teunis B
4 Burger, Pieter O
5 Burger, Cornelis O
6 Brouwer, Jan O
7 Schaap, Cornelis E
8 Timmer, Hendrik O
9 Kersemaker, Cornelis Gijsbertus O
10 Keijzer, Martinus (l.g.) O
11 Blom, Cornelis S
12 Timmer, Jan Brd. O
13 Geus, Gerrit Hendrik W
14 Yonk, Leonardus Johannes B
15 Kooiman, Abraham Dirk W
16 Schuijl, Cornelis, Brd. O
17 Zeijlemaker, Matthijs Nicolaas (l.g.) E
18 Koopman, Cornelis H
19 Keppel, Roelof (Amerika) E
20 Smit, Johannes H
21 Vlas, Dirk S
22 Eelman, Jan O
23 Boot, Arie (Vrijwilliger) W
24 Witte, Cornelis Albertus H
25 Jager, de Simon Brd. H
26 Dijker, Reijer E
27 Pool, Pieter Jacob S
28 Kortenhoeven, Jan (Amerika) B
29 Thomassen, Hendrik Jan E
30 Bakker, Jacobus Willem B
31 Timmer, Cornelis O
32 Schrama, Hendrik B
33 Dros, Pieter E
34 Daalder, Pieter O
35 Veeger, Gerrit H
86 Peper, Jan Brd. O
37 Kikkert, Paulus Lambertus S
38 Maas, Pieter (Amerika) B
39 Bremer, Gerrit O
40 Bas, Pieter O
41 Witte, Dirk H
42 Koorn Pieter K
43 Wuis, Pieter O
44 Sterre, van der Cornelis S
45 Bakker, Johannes Matheas H
46 Plaatsman, Pieter O
47 Boon, Pieter H
48 Liere, van Pieter E
49 Bakker, Teunis Brd. O
50 Wuis, Simon S
B. beteekent Burg E. EierlandH.
Hoorn K. Koog OosterendS. Oude-
schild W. Waall.g. lichaamsgebreken.
Te.vel's Belang.
Wy willen er aan herinneren, dat
heden, Zaterdagavond, in „Hotól Texel"
eene vergadering zal worden gehouden
van de vereeniging „Texels Belang"
waar in behandeling zal worden gebracht
eene reorganisatie, door het bestuur
voorgesteld, inzake te doene uitkeerin-
gen bij overlijden van eenig lid.
Naar men weet heeft het onderzoek
van een deskundige aangetoond dat de
vereeniging niet zal kunnen voldoen
aan hetgeen zij zich ton doel heeft gesteld
en moet het bedrag der uitkeering alzoo
worden gewijzigd.
Welke wijziging wordt voorgesteld is
bij circulaire den leden bekend gemaakt.
Goede opkomst verdient aanbeveling.
Oosterend, 20 Aug.
Een paddestoel van 3 pond zwaar
vindt men niet eiken dag. Zoo'n zwam-
metje, genaamd Bovista nigrescens, is
op Oost gegroeid, 't Is de bekende
stuifzwam, die gewoonlijk maar eenige
c.M. middellijn heeft, doch af en toe
komen er veel grootere onder voor. De
natte zomer zal den zwammengroei wel
bevorderlijk zijn.
Branden. Noodlottige gevolgen.
Te Zaandam heeft zich Woensdag
nacht een aangrijpend drama afgespeeld.
Aan het einde van den Zuiddijk ont
stond dien nacht brand in de werkplaats
van den sigarenmaker G. Schoen. Toen
de brand door de inwoners werd ontdekt,
haastten deze zich te vluchten. De
man greep twee kinderen en de vrouw
het derde. Bij het opendoen der kamer
deur, sloegen rook en vlammen hen
tegemoet. Toch had de man, die ge
brekkig was, nog de kracht met de twee
kleinen naar den aangrenzenden winkel
te komen. Toen struikelde hij echter
over een paar voorwerpen en viel languit
op den grond, daarbij de kinderen los
latende, die wanhopig „Paatje, paatje 1"
gilden. Schoen stond spoedig op en
strompelde naar de buitendeur om die
te openen, doch een verstikkende rook
sloeg hem achterna.
Wat er toen verder gebeurd is, laat
zich slechts gissen. De kinderen jam
merden niet meer, doch de buren hoorden
de vrouw nog roepen„Och menschen,
help me toch 1" Hulp kon echter niet
worden geboden, welke pogingen ook
werden aangewend. De brand tastte
inmiddels ook de belendende perceelen
aan. Zoowel de zuidelijk als noordelijk
er yan staande woning werden een
prooi der vlammen.
Bij het opruimen van het puin, waar
mede al spoedig werd begonnen, werden
nabij de buitendeur de lijken gevonden
van twee kinderen, terwijl op geringen
afstand daarvan de lijken van de vrouw
en het derde kind werden gevonden, 't
Waren vormlooze verkoolde stukken
vleesch.
De man was letterlijk krankzinnig van
smart, naar zich laat denken. De vrouw
was nog geen 30 jaar, de drie kinderen,
allen meisjes, hadden den leeftijd van
4, 27a en nagenoeg een half jaar.
Te Rijsbergen, bij Breda, is Woens
dagnacht een huisje afgebrand, waarbij
de bewoners een oude man en oude
vrouw beide in de vlammen zijn omge
komen.
De lange officieele weg.
In „De Controleur" wordt het volgende
staaltje van ambtelijke nonchalance en
traagheid medegedeeld.
„Den 9 Juli 1.1. overleed te Utrecht
de heer N. L. Verlint, die ruim 40 jaar
als leeraar in de Fransche taal aan de
R. H. B. S. aldaar verbonden was, 30
jaren lid was van de Rijksexamens com
missie voor het Fransch en 20 jaar als
diaken-secretaris bij de Waalsche Ge
meente fungeerde, een man algemeen
geacht om zijn bekwaamheden en zijn
degelijk karakter als mensch. Hebben
zijn hoedanigheden nooit de bijzondere
aandacht kunnen trekken onzer Regee
ring, die zich jegens dezen verdienste
lijken rijksambtenaar steeds onbetuigd
liet, de Franschen benoemden hem noch-
thans den 15 Maart 1909 tot officier de
l'instriction publiquo, een onderscheiding,
die, zooals men weten zal, niet zoo heel
gemakkelijk verkregen wornt.
„De heer Verlint was destijds al
lijdende aan de kwaal, die hem ten grave
sleepen zou, wat de Nederlandsche
Regeering niet onbekend was, en om
welke reden ook de Fransche Regeering
zich gehaast had, het brevet zijner be
noeming met bekwamen spoed aan ons
departement van Buitenlandsche Zaken
ter tijdige overreiking toe te zenden.
Men zou nu mogen verwacht hebben
dat men aan Buitenlandsche Zaken dit
goede voorbeeld in het gegeven geval
zou hebben gevolgd. Niet alzoo echter.
Eerst 16 Juli j.'l. vond men bij het
departement gelegenheid dus toen de
heer Verlint reeds anderhalve maand in
het graf rustte het brevet aan de
weduwe te doen toekomen 1 Kan men
zich voor de betrokken familie iets
wreeder voorstellen, dan een dergelijke
bureaucratische lakschheid, die, ware de
zaak voor de familie niet zoo droevig en
teleurstellend, wel een paskwil zou
kunnen worden genoemd 1"
Een ondernemende blinde.
Aan het examen Engelsch M. O,, akte
A. nam j.l. Zaterdag ook deel een blinde
jonge man, de heer M. Jonker, van
Amsterdam. Hij is de eerste blinde in
Nederland, die zich op de studie eener
taal, ter verkrijging eener akte, toelegde.
De moeilijkheden, die hij te overwinnen
had, waren niet gering, ge6ne der studie
boeken bestond in het blinden- of zoogen.
Brailleschrift. Een boek moest dus eerst
daarin overgezet worden, alvorens met
de studie ervan een aanvang kon worden
gemaakt.
Op zijn 18de jaar vertrok de heer
Jonker, zonder eenige noemenswaardige
kennis der taal, naar Engeland; bracht
een halfjaar door aan de The Royal
Normal College for the Blind in Upper-
Norwoord, en studeerde daarna nog twee
jaar lang hier, en smaakte het genoegen,
nu op 21-jarigen leeftijd de akte Engelsch
M. O. te halen.
Een vergiftigd kanaal.
Omtrent de vergiftiging van de Zuid-
Willemsvaart door de Maastrichtste gas
fabriek wordt aan de ,,'s H. Ct." gemeld,
dat de vorige week weer een groote
slachting onder de visschen heeft plaats
gehad van Maastricht tot Lanklaer
(België) een afstand van 24 kilometer.
Op een avond dat aan de sluis het water
werd afgeladen, kwam er groote bewe
ging onder de visschen, die tegen den
dood hadden te vechten.
Den volgenden morgen zag men de
geheele vaart met zieke endoode visschen
bedekt. Nooit hebben de oeverbewoners
zulk een vernieling gezien. De zieke
en doode visch werd met duizenden en
duizenden kilo's met manden, kruiwa
gens en karren vervoerd en aan den
man gebracht.
De grootste verwoesting schijnt aan
gericht onder de brasem, waarvan zelfs
de dikste, ter zwaarte van 2 a 3 kilo's
dood op het water dreven.
Hef komt terecht.
Men schrijft uit Zuidwolde
Liet menige boer nog niet lang geleden
het hoofd hangen als hij zag dat zijne
schuur veel te groot was voor het oude
hooi, eene maand heeft alles veranderd.
Het uit nood voorgeweide land belooft
veel evenals de etgarde, terwijl de rogge
evenals de zomervruchten, vooral de
aardappel, leden geven tot groote tevre
denheid. Augustus, wat groeikracht
betreft, de tweede Meimaand genoemd,
overtreft dit jaar verreweg de eerste
en haalt op, wat de eerste liet zitten.
„Er wast altijd voor een jaar voer",
zeiden de ouden, door ondervinding
geleerd, 't Moge bijgeloof wezen of niet,
ze krijgen dit jaar weer schitterend
gelijk. Jammer, dat de veestal lijdt
door de wrang, die hier en daar eene
„rijpe" koe wegneemt.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden-
Voor pen Bukg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nedebland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.