N°. 2298.
Donderdag 7 October 1909
238te Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 nar op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Texel.
25 Sept.—2 Oct.
Ofschoon de Tweede Kamer weder bijeen
is merkt men er niet veel van. Ze zit
in het afdeelingsonderzoek der Indische
begrooting die zooals men weet spoedig in
openbare behandeling zal komen. Toch
zyn de heeren in de afgeloopen week nog
even voor 't voetlicht geweest, n.l. naar
aanleiding van de bezwaren die er inge
bracht zijn tegen de toelating van het
Kamerlid voor het district Gulpen, de heer
Ruys van Beerenbrouck. Er blijken bij de
laatste verkiezing in genoemd district in
formaliteiten te zijn gepleegd, hierin be
staande dat ander6 stemkaarten gebruikt zijn
dan die door de wet zijn voorgeschreven.
De Kamer heeft nu besloten om de kaarten
nader te onderzoeken. Zoodat de heer
Ruys voorloopig nog wat vacantie kan
houden en zelfs de vraag of hij wel toegelaten
zal worden nog niet dadelijk toestemmend
kan worden beantwoord.
Behalve met deze kwestie hield de Kamer
zich bezig met het kiezen van de voorzitters
der vijf afdeelingen, iets wat binnenkamers
geschiedt, doch waarvan de resultaten naar
buiten bekend worden en bij deze gelegen
heid meer de aandacht hebben getrokken
dan anders in den regel het geval is. In
de vyfde afdeeling, waarin 12 leden der
rechterzijde en 6 der linkerzijde zitting
hebben werd de katholieke afgevaardigde
Sasse van IJsselt tot voorzitter gekozen,
terwijl daarbij Dr. Kuyper, die als oudste
nog wel met de leiding der stemming
belast was gepasseerd werd. Dit feit heeft
de aandacht getrokken en is in de pers druk
besproken. De bladen der linkerzijde zien
daarin een bewijs dat ook aan derechter-
zijdo het besef doorgedrongen is dat zoolang
Dr. Kuyper zich niet schoongewasschen
heeft van de hem aangewreven smet
de zoo geruchtmakende lintjeskwestic zal
de lezer zich nog wel herinneren hij
niet op het gestoelte der eer6 mag zitten.
Tot nog toe heeft Dr. Kuyper geen enkele
poging gedaan om zich te verdedigen
tegen de aanvallen, die naar aanleiding
der ernstige Westmeijer-Lehman-affaire te
gen hem werden gericht. Zooals men weet
beloofde de oud-minister bij zyn vertrek
naar het buitenland te zijner tyd het volle
licht op de onverkwikkelijke kwestie te zul
len laten schijnen n. 1. als hij overtuigd
was dat het druppelsgewijze publiceeren
van brieven en briefjes op de zaak be
trekking hebbende geëindigd zou zyn.
In lang zijn nu geen briefjes meer gepubli
ceerd zoodat men meent tekunnen aannemen
dat do aanvaller uitgepraat is, doch Dr.
Kuyper blijft zwijgen. Hy is in de Kamer
teruggekeerd, is weer voorzitter der anti-
rev. Kamerclub, schrijft weer geregeld in
de „Standaard", maar laat de bekende
kwestie tot nog toe blauw-blauw. Er zijn
er dan ook die al voorspellen, datDr. Kuyper
niet zal antwoorden, maar wy meenen dat
het verstandig zal zijn nog maar eerst wat
geduld te oefenen.
—o—o—o—
New-York zit midden in de grootsche
Hudson-Fulton feestdagen, die Zaterdag j.l,
begonnen zijn en waaraan ook een aantal
Hollanders deelnemen. We zeggen grootsche
feestdagen en dat is inderdaad het goval.
Hot feit dat de feestviering door duizenden
vreemdelingen uit alle dcelen der wereld
zou worden bijgewoond, dat tal van regee
ringen zich officieel zouden laten vertegen
woordigen door een of meer oorlogsbodems
beeft de Amorikanen geprikkeld hun beste
beentje eens vooraan te zetten. De ge
lukkige Amerikanen, die zoo weinig last
van de geldkwestie hebben kunnen dat doen.
Het bestuur van New-York stond voor de
feestviering maar even een millioen dollar
toe terwijl van andere zijde nog ettelijke
miljoenen aan de feestcommissie toestroom
den.
Menigeen onzer lezers zal wellicht vragen
waarom nu eigenlijk feest gevierd wordt.
Mogelijk dat ze wel eens van Hudson
hoorden doch wie was Fulton Voor hen
het volgende
Het was Zaterdag 300 jaren geleden dat
de Engelschman Hudson, die in dienst was
van onze Oost-Indische Compagnie op een
zijner poolreizen de rivier ontdekte die naar
hem is genoemd en die hy daarna met
zijn met slechts 10 personen bemand
scheepje, een eind is opgevaren, in de hoop
dat hij de lang gezochte doorvaart naar
Indië had gevonden. Men kan deze ont
dekking in engeren zin de ontdekking van
Amerika noemen en de eerste bandlegging
tusschen de Oude- en Nieuwe Wereld.
Tegelyk met het deid6 eeuwfeest van
Hudsons ontdekking viert men het eerste
eeuwfeest van den Amerikaanschen werk
tuigkundige Fulton, die 100 jaren geleden
de eerste stoomboot op de Hudson rivier liet
varen en als de grondlegger van het stoom-
vaartverkeer in Amerika wordt beschouwd.
Waarom men dus spreekt van de Hudson
Fulton feesten zal den lezers thans wel
duidelijk zijn. Zooals mogelijk bekend is
bood onze regeering ter gelegenheid dezer
feesten langs de oevers der Hudsonrivier
aan die van Amerika een getrouwe copie
aan van de „Halve Maen" waarmede Hudson
zyn beroemd geworden tocht deed. Waar
Hudson uitgezonden werd door onze Oost-
Indische Compagnie heeft Nederland een
aandeel in de grootsche feestviering. Van
daar ook dat de burgemeester van New-York
de gemeentenaren bij proclamatie uitnoo-
digde naast de vlag met de Sterren en
Strepen ook vlaggen te ontplooien met
de kleuren waaronder de „Halve Maen"
uitvoer, d.w.z. het Oranje-wit-blauw uit te
steken en deze kleuren ook te bezigen bij
het aanbrengen van andere versieringen.
Ook de feestcommissie heeft voor haar
vlaggen en schilden deze oud-Hollandsche
kleuren gekozen.
Er wordt twee weken feest gevierd,
waarvan de eeste uitsluitend vanwege
New-Yoik georganiseerd is, terwijl do 2de
meer uitgaat van alles wat er aan beide
oevers der Hudson rivier woont.
—o—o—o—
Bij de jongste Zeppelintocht hebben we
er in een onzer overzichten op gewezen
dat hoe grootsch de veroveringen ook zijn
die op technisch en wetenschappelijk ge
bied „in de lucht" gemaakt worden, er
nog heel wat verbeteringen noodig zullen
zijn voordat het nieuwe moderne luchtschip
aan de eischen van volkomen betrouwbaar
heid, luchtvaardigheid en bruikbaarheid in
allo opzichten zal beantwoorden. In de
afgeloopen week is dit opnieuw bewezen
door het ernstige ongeluk dat het Fransche
militaire luchtschip „République" over
kwam. Er vloog een schroefblad kapot
deze scheurde den ballon open en in een
paar seconden tijd was het trotsche lucht
gevaarte ter aarde gesmakt en was er niets
van overgebleven dan een hoop gebroken
en gebogen ijzer. En niet alleen dat het
luchtschip totaal vernield werd, wat nog
noodlottiger genoemd moet worden is het
feit dat het 4-tal inzittende personen ver
pletterd werd.
De Fransche natie is geheel verslagen
door het lot dat luchtschip en bemanning
overkwam. Niet alleen dat de tragische
dood van de vier koene luchtvaarders diepe
deernis wekt, doch ook is de teleurstelling
groot over het feit dat voor de tweede
maal nu schoone verwachtingen den bodem
werden ingeslagen. Wel is waar was
Duitschland alle andere landen op het
gebied der luchtscheep raart verre vooruit,
doch de Franschen hadden gehoopt spoedig
Duitschland t6 kunnen evenaren. Dit heeft
niet zoo mogen zijn. De republiek is altijd
nog even ver als een paar jaar geleden toen
het luchtschip „La Patrië" van zijn ankers
sloeg, verdween en nimmer teruggevonden
werd.
Lntusschen hebben eenige rijke patriotten
hun beurs geopend en zullen ze de regeering
een paar nieuwe luchtschepen cadeau geven.
Zoo kan misschien uit verlies nog winst
geboren worden.
—o—o—o
Voor de Spanjaarden bracht de afge
loopen week goed nieuws. Generaal Marina
de bevelhebber der troepen in Marokko is
eindelijk eens met de voorgenomen tuch
tiging der rifpiraten begonnen en schijnt
groote successen te hebben behaald. Ten
minste eenige belangrijke strategische
punten zijn door hem bezet zonder veel
tegenstand te hebben ontmoet en de vyand
werd gaandeweg dieper naar het binnen
land gedrongen.
Deze overwinning heeft in Spanje groote
geestdrift verwekt. De bladen die niet
lang geleden nog zoo van leer trokken
tegen generaal Marina, die naar hun mee
ning veel te lang draalde met op te rukken,
zijn nu als in de wolken en pryzen als om
strijd de goede tactiek van den bevelhebber.
Voor den Koning en de regeering is die
omkeering ongetwijfeld wel het aange
naamste. Ze hebben heel wat moeten
hooren en men achtte koning Alfonso
maar half veilig. Doch toen deze nu na de
overwinning door Marina behaald in de
residentie aankwam werd hij hartelijker
dan ooit ontvangen.
't Is nu maar te hopen dat de Spaansche
troepen in Marokko de Mooren de baas
blijven.
TEXEL, 6 OCTOBER 1909.
Omtrent den uitslag der aanbe
steding van het bouwen eener school
voor de R.K. Gemeente alhier, ontleenen
wij aan de „N. T. C." het volgende.
Ingeschreven was als volgt
K. de Porto f 8225,—
C. Graaf 7490,-
P. J. Zoetelief 7458,—
M. Spreeuw 7367,—
M. Zoetelief 7331,—
J. Smit 7316,—
C. Smit 7127,-
Het werk is aan den laagsten inschrij
ver gegund. De raming was f 7800.
Architect van dit werk is de heer
Paul de Jong.
Bij de gisteren gehouden aanbesteding
van verfwerk aan het bedoelde gebouw,
waren ingekomen 3 inschrij vingsbiljetten,
als
J. Zijm f 116
Z. Graaf f 113
Jac. Rijk f 110
Den laagsten inschrijver werd het
werk gegund.
Met ingang van 1 October is te
Vlieland als boschwachter aangesteld de
heer J. C. Eeij, onze vroegere plaats
genoot.
Wederom een goede aanvoer van
wolvee teekende de markt van Maandag.
Volgens sommigen was de markt iets
vlugger, waarvan ook mocht getuigen
dat al spoedig zaken werden gedaan.
Wanneer nu de prijzen ook naar ver
houding maar meer bevredigend zijn
geweest.
Aan den heer F. Heeroma, vroeger
Hoofd der o. 1. s. te Koog alhier, is een
pensioen toegekend van f 834 's jaars.
Cocksdorp.
Ten bewijze, dat de erwtenoogst in
Eierland is mislukt kan dienen, dat bij
enkele landbouwers, waar dit product is
gedorscht, de opbrengst varieert tusschen
3 en 5 H.L. per H.A. De gemiddelde
opbrengst is anders gewoonlijk 30 H.L.
per H.A.
Oosterend5 Oct.
Ooggetuigen beweren, bij het Nieuwe-
schild te hebben waargenomen een doorn
haai van wel 5 Meter lengte en van
grooten omvang. Het dier zwom met
geweldige snelheid en naderde met kracht
het vaartuig, waar een anker uitgewor
pen werd, hierin stellig een prooi ver
moedende.
De vereeniging „Nut en Genoe
gen" heeft j. 1. Zaterdag haar gewone
jaarvergadering gehouden.
Nadat notulen en rekening goedge
keurd waren, bleek, dat er 10 namen
van de ledenlijst gevoerd moesten worden
Een evengroot getal nieuwe leden werd
bij ballotage aangenomen, zoodat het
ledental op 91 gesteld bleef. Goedge
vonden werd dat ook in de eerste ver
gadering, waarin een spreker zal optre
den, nog nieuwe leden aangenomen kun
nen worden, zoo er lieihebbers voor zijn.
Tot vice-voorzitter en tot penning
meester werden met bijna algemeene
stemmen herkozen de heeren Joh. S.
Koning en J. J. Roeper, die beiden hun
hernieuwd mandaat aanvaardden en door
den voorzitter gefeliciteerd werden.
Besloten werd, op de eerstvolgende ver
gadering een gedeelte der boeken uit de
bibliotheek onder de aanwezigen te ver-
koopen, en de opbrengst te besteden voor
het aankoopen van nieuwe boeken, geheel
of gedeeltelijk.
Nadat nog bepaald was, dat de volgende
vergadering gehouden zal worden in het
laatst van October, waarin de heer J. de
Jongh voor de vergadering hoopt op te
treden, en nog enkele sprekers voor vol
gende vergaderingen genoemd waren,
werd de goed bezochte vergadering geslo
ten met de beste wenschen voor de ver
eeniging en met dank voor de belang
stelling.
De WelEerw. Heer Ds. Rooseboom,
die heden naar Terbregge (Hilligersberg)
vertrekt, predikte j.l. Zondagmiddag voor
een volle kerk zijn afscheid naar aanlei
ding van het tekstwoord Hand. 1123b
„en vermaande hen allen, dat zij met
een voornemen des harten bij den Heer
zouden blijven".
Aan het einde der prediking werd den
scheidenden leeraar ter gedachtenis aan
de Gemeente een boekwerk overhandigd,
terwijl men hem toezong Ps. 1214. Ook
werd hem door eenige jonge dames een
„vaartwel" toegezongen.
Ds. Rooseboom was gedurende 13 jaren
predikant bij de Gereformeerde Gemeente
alhier.
Oudeschild4 October.
Zondag 3 Oct. heeft „De Dageraad"
haren gewonen dienst weder hervat.
Ruim eene week heeft de „Baron Ren-
gers haar vervangen, om den ketel te
laten schoonmaken, haar te laten verven
en geheel gereed te maken voor de
aanstaande wintercampagne. Velen
zullen „De Dageraad" weder met vreugde
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsp7'ijs per S maanden-
Voor dek Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.