N°. 2303.
Zondag 24 October 1909.
23ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 uur op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGE VELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Texel
Aangifte voor dc zeemilitie.
A. Zeevarenden.
B. Binnenschippers.
G, Smeden, stokersmachinisten
en bankwerkers.
D. Overige beroepen.
TEXEL, 23 OCTOBER 1909.
Oorzaken en gevolgen.
Het zesde en het laatste zinkstuk is
gister op 't Rorntje naar de diepte ge
latenzoo luidde het bericht van onzen
corr. van den Hoorn, in ons vorig nummer.
Daarmede werd natuurlijk door hem
bedoeld de laatste van het jongstleden
in deze aanbesteed werk.
Want wanneer we nog eens nalezen
wat door den heer A. T. van Veen,
opzichter bij de Rijkswaterstaat te Hel
der, in zijn in druk uitgegeven voordracht
gehouden op de jaarverg. van opzichters
wordt gezegd, dan zal met het in de
diepte laten van bovengemeld zinkstuk
zeker nog wel niet het laatste woord
zijn gesproken.
We lezen daar toch dat thans reeds
16000 M3 zinkwerk is aangebracht,
doch dat tot eenige kans op behoud
ongeveer 100.000 M3 bezinking noodig
zal zijn, en bovendien de aanleg van een
achttal hoofden.
Dan zal er eenige kans op behoud
zijn aldus nog geen volstrekte zeker
heid, naar het ons wil voorkomen.
En de oorzaak van dezen kostbaren
toestand
Volgens den schrijver door verschil
lende stroomrichtingen, welke zich
wijzigen, waardoor de eb stroom de Zuid
oostkust van Texel vooral meer doen
afnemen dan do vloedstroom.
Als bewijs daarvoor voert do schrijver
aan de stroomkuil ten Zuidwesten van
de zoogenaamde „üoode Hond" welke
in weinig jaren zoo groote verandering
heeft ondergaan, (zie brochure).
Dit veror.diepen en het verdiepen van
den onderzeeschen oever voor hot tegen
woordig Horntje zegt de schrijver
wijzen op eene westwaartsche verplaat
sing van den hoofdstroomdraad aldaar.
„Het is dusongetwijfeld te verwachten,
gaat de schrijver voort dat na
eenig tijdsverloop bezuiden het Horntje
een dergelijke stroomkuil zal ontstaan,
terwijl ten oosten daarvan een diepte
van meer dan 30 M. is te verwachten, en
welk een verbazend uitgebreide onderzeesche
oeververdediging gevorderd zal worden tot
behoud van dit punt, laat zich ten eenen-
male niet gissen, wijl de gesteldheid van
den bodem ter plaatse, bestaande uit
bijna enkel zand met zeer slappe lagen
behoudens enkele kleibanken, zeer onbe
trouwbaar is.u
De gevolgen zijn dus niet te overzien
en als een verstandig geneesheer, die
de oorzaak van een kwaal of ziekte
opspoort en tracht weg te nemen, komt
de heer van Veen tot de conclusie om,
door den aanleg van een dam tussehen
Texel (Vlakte van Kerken) en Friesland
(Surig), de oorzaak van het kwaad weg
te nemen teneinde vérstrekkende gevol
gen te voorkomen.
De heer Van Veen deed een goed
werk om door den druk zijn voordracht
tot publiek domein te maken. Mogen
velen zich gedrongen gevoelen er kennis
mede te maken, doch moge het ook
komen onder de oogen van hoogere
autoriteiten en regeeringsmannen, en
dezen, eigen eerzucht ter zijde stellend,
willen voorgelicht zijn door een derzake
kundig, en in deze alleszins tot oordeelen
bevoegd man.
Als nog een oorzaak voor het wegslaan
der kustkunstweringen wordt van andere
zijde aangevoerd de schelpvisscherij,
'waardoor aan den zeebodem de natuur
lijke vastheid en stevigheid zou worden
ontnomen.
Het is vooral de heer Dr. M. Oosthoek
te Scheveningen, welke bij voortduring,
om bovengenoemde redenen tegen dit
bedrijf te velde trekt. De verzwakking
der duinen te Scheveningen, schrijft hij
toe als een gevolg van de schelpvisscherij.
Ook het verzakken der duinen om Texel,
vooral ook bij 't Horntje, noemt hij een
gevolg van dit bedrijf. De uitgaven voor
het herstellen van deze gevolgen noemt
hij geldverkwisting, welke door het
wegnemen der oorzaak zoude kunnen
worden voorkomen.
Verschillende adressen werden door
dezen heer reeds te dezer zake aan
bevoegde corporaties of personen toege
zonden, doch met geen resultaat.
De heer Oosthoek noemt mannen als
Schroder van der Kolk, Dr. Lorié en
anderen, die zijne meening deelden.
Thans heeft de heer Oosthoek zich
weder tot den Haagschen gemeenteraad
gewend, met het verzoek om, in het
belang van de Duinvorming en visscherij,
dus om het gevaar, de armoede en wer
keloosheid te bestrijden (alzoo een meer
voudig doel) het nog eens te vragen aan
Prof. Martin te Leiden, en als deze dan
zegt, zooals het is en zooals hij zich
daaromtrent op zijn colleges uitlaat, daD
zullen er betere toestanden komen.
Wij zijn geheel leeken op dit gebied
en wagen ons er niet aan om ten deze
eene meening uittespreken.
Beide mannen evenwel in deze aan
het woord, hebben voor hunne meening
stellig goede gegevens. Zij vullen elkan
ders bedoeling om de oorzaak van de
kwaal te bestrijden (dat het voornaamste
is) en niet door lapmiddeltjes de gevolgen
te verhelpen, zeer goed aan.
't Is zeker een groot bedrag dat zou
worden gevorderd om het plan van den
heer van Veen ten uitvoer te brengen,
doch de voortdurende lapmiddeltjes
zullen vermoedelijk niet minder kosten
dan de rente van het globaal benoodigd
kapitaal zou bedragen, en men bedenke
dat het hier een strijd geldt tegen een
vijand (het water).
Bovendien zou 't niet uitgesloten
kunnen zijn dat door landaanwinning
aan de aan te leggen dam, voordeelen
zouden worden verkregen.
Die ooren heeft om te hooren, die hoore.
Den hoorn, 22 October.
Donderdagavond hield de heer L. J.
Kikkert, secretaris van de afdeeling
Texel van het Witte Kruis eene lezing
in het Loodsmans Welvaren aangaande
die vereeniging. De zaal was slecht
bezet, slechts een twintigtal personen
welke allen leden waren, woonden de
lezing bij.
Spreker gaf te kennen dat de voorz.
verhinderd was om deze lezing bij te
wonen, doch hij dadelijk bereid was deze
lezing te houdenhij bracht den heer
Keijser dank voor zijn bereidwilligheid
om hem met paard en wagen kosteloos
hierheen te brengen.
Spr. zette uiteen wat het Witte Kruis
feitelijk is. Het Witte Kruis verleent
wanneer men ziek is de hulpmiddelen
welke men bij ziekte noodig heeft, althans
wanneer men lid is.
Spr. deelde mede dat het ledental in
de laatste jaren zeer is vooruitgegaan.
Telde het Witte Kruis in 1906 slechts
200 leden, nu was dit reeds opgeklom
men tot 700. Toch wenschte spr. dat
er zich nog meerderen zouden aansluiten,
wat ook zeker wel kan. Hij merkt
hierbij op dat het Groene Kruis in Zwit
serland op 700 gezinnen 650 leden telt,
wat nog een groot verschil is, als met
den toestand hier.
Uitvoerig stelde spr. in het licht de
taak welke de vereeniging het Witte
Kruis zich ten doel stelt en het nut
dezer vereeniging, ten einde meerderen
aan te sporen zich als lid aan te melden.
Hierna gaf spr. gelegenheid tot het
stellen van vragen. Nadat dit door
enkele personen was gedaan, welke door
den spr. werden beantwoord, werd de
lezing tegen negen uur gesloten.
Cocksdorp.
Het rijden van de in Eierland geteelde
suikerbuiten is in vollen gang. Ze worden
gedeeltelijk naar Oudeschild en gedeelte
lijk naar de laadplaats te De Cocksdorp
gereden. Yan hier gaan ze, evenals
vorige jaren, met schuiten naar de haven
van Texel om verder met tjalkschepen
naar de fabriek te worden gebracht.
Vlieland.
Geslaagd voor het e vamen 3de stuur
man der groote Stoomvaart de heer J.
Molenaar Wzn. alhier.
Maak je niet boos.
Een huurder van een huis aan den
Gruttersdijk, te Utrecht, ging de huui-
opzeggen bij zijn huisbaas, die daar alles
behalve mee ingenomen was.
Een kleine woordenwisseling ontstond
waarin zich de broeder van den huis
eigenaar mengde. Deze wond zich daarbij
zóó op, dat hij een beroerte kreeg, die
enkele oogenblikken door den dood ge
volgd werd.
Gevaar bij het onderwijs.
In de openbare school te Nieuw-Beier-
land gaf het hoofd der school les in
scheikunde. By het bereiden van koolzuur
sprong m9t een knal de flesch uit
elkaar en bekwamen bijna al de leer
lingen door glasscherven kwetsuren.
Ook het hoofd bezeerde zich aan den
arm. Een der leerlingen werd naar het
ziekenhuis te Rotterdam vervoerd.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Buiig 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente
Texel, brengen, ter voldoening aan art. 138 der
Militiewet 1001, bij deze ter kennis van wie het
aangaat, dat de lotelingen voor de lichting der
nationale militie van 1910, die verlangen bij de
Zeemilitie te dienen, worden uitgenoodigd zich
vódr 1 November eerstkomende bij hen,Burgem.
en Wethouders aan te melden of te doen opgeven
ter Gemeentesecretarie te den Burgtot welke
aanmelding of opgave eiken werkdag van 9 voor
middags tot 2 namiddag te dier plaatse gelegenheid
zal zijn.
Voor indeeling bij de Zeemilitie komen uit
sluitend in aanmerking de lotelingen die ter
volledige oefening worden ingelijfd. Voorts
moeten zij een beroep uitoefenen of een positie
bekleeden als is aangegeven in onderstaande lijst.
Stuurlieden, stuurmansleerlingen, matrozen
lichtmatrozen en jongens op koopvaardijschepen
van de groote en kleine vaart en op zeesleepbootcn;
Stuurlieden, schippers en verdere opvarenden
van loodsvaartuigen,tonnenleggers en jachten;
Diepzeevisschers en Noordzeekustvisschers.
Leerlingen van Zeevaartscholen.
Stuurlieden, schippers en schippersknechts van
Rijnschepen, aken, tjalken en andere vaartuigen
Stuurlieden, matrozen, schippers en schippers
knechts van passagiers- en sleepbooten op binnen
wateren
Zuiderzecvisschers
Visschers op Zeeuwsche wateren en op de
groote rivieren
Mossel- en oestervisschers
Schuitenvoerders, vletterlieden en veerlieden.
Machinisten en machinistleerlingen op schepen
en vaartuigen, bij spoor- of tramwegen en op
fabrieken en andere inrichtingen
Stokers als boven
Machinedrijvers; (hieronder begrepen drijvers
van motorbooten en automobielen)
Smeden en smid-bankwerkers;
Machinebankwerkers en gewone bankwerkers
(hieronder ook te verstaan rijwielherstellers);
Werktuigmakers
Kolentrcmmers
Metaalbewerkers (hieronder te verstaan koper
slagers, ketelmakers, vijlenkappcrs en voorslagers);
Electriciens
Studenten in do werktuigkunde of in de
electro-techniek
Leerlingen van de kweekschool voor machinisten
te Amsterdam of van een cursus voor machinisten.
TelegraBsten (hieronder ook te verstaan radio-
telegralisten)
Scheepsbeschieters
Scheepstimmerlieden (scheepmakers.)
E' Koek-, brood- en banketbakkers of knechts;
Koks en koksmaats, hetzij aan boord van
schepen of vaartuigen, hetzij aan den wal.
S. Koffiehuis- en hotelbedienden
Hofmeesters en kellners op schepen of
booten.
G. Ziekenverplegers
Barbiers
Apothekersbedienden
Studenten in de geneeskunde of in de
artsenij bercidkunde.
H. Personeel van 's .Rijkswerven.
N.B. De personen genoemd onder A. B. en
D. komen allereerst in aanmerking yoor inlijving
[als zeemilicicn-matroos.
C. komen allereerst in aanmerking voor inlijving
[als zcemilicien-stoker.
E. komen in aanmcrkingvoorinl.alszccmilicienkok
1' n n n ii ii zeemilicionhof-
[meestcr.
G. n ii n n a zcemilicienzie-
[kcnvcrpleger,
H. n n ii ii u zcemilicienma-
troos of stoker nl naarmate van het beroep
dat zij uitoofonon.
Hierbij wordt het volgende bekend gemaakt
I. De lotelingen kunnen bij de aangifte voor
dc zeemilitie opgeven of zij, in geval van aan
wijzing voor den dienst tor zee, zouden wenschen
te worden afgclcvord en in workolykon dienst
gesteld in het tijdvak van 1 tot 15 Maart van
bet volgend janr, dun wel of zy or do voorkeur
aan zouden geven om, zonder opkomst terafievoring
in genoemd tydvnk, in het genot vat, verlof to
worden gesteld tot omstreeks 1 Augustus van
genoemd jaar.
Mot hun ten ah us kenbaar gemankten wensch
zal zooveel mogcli k rekoning worden gohoudon.
Ey mogen echter indachtig zijn, dat de lotoling,
die zien cc wunal "oor indeelini» by de zeemilitie
heeft aangemeld of doen opgeven en bij bet
hierna ouder 2o bcdocldo onderzoek voor den
dienst ter zee is geschikt bevonden, zich niet
zal kunnen terugtrekken voor de zeemilitie, zoo
hij mocht worden bestemd voor indienststelling
op een ander tijdstip dan waarvoor hij zich bij
voorkeur heeft opgegeven.
2o. De lotelingen, die een beroep uitoefenen
of eene positie bekleeden als is aangegeven in
bovenstaande Lyst en zich tijdig op de hierboven
omschreven wijze voor den dienst ter zee hebben
•aangemeld of hebben doen opgeven, zullen vódr
hunne aflevering worden onderworpen aan een
onderzoek naar hunne geschiktheid bij de zee
militie.
Dit onderzoek zal plaats hebben tussehen 1 en
25 Januari 1910.
Ieder der hiervoren bedoelde lotelingen zal
mededeeling ontvangen van dag en uur en plaats,
waarop bedoeld onderzoek voor hem zal geschieden.
Heeft bedoeld onderzoek niet plaats in de
gemeente, waar de loteling woonplaats heeft of
verblijf houdt, dan komen de kosten zyner reis
ten laste van 's Rijk3 kas en wordt hem boven
dien voor de kosten van het verblijf in de
gemeente van onderzoek een bedrag van een
gulden (f 1) uitbetaald,
De lotelingen, die voor inlijving ter volledige
oefening zijn bestemd en ten gevolge van den
uitslag van het onderzoek voor de dienst ter zee wor
den aangewezen ontvangen hiervan zoodra mogelijk
bericht. Dit bericht houdt tevens in de mededee
ling, of zij reeds in hot tijdvak van 1 tot 15 Maart
van het volgende jaar zullen worden afgeleverd
om alsdan dadelijk voor eerste oefening in werke-
lijken dienst te blijven, dan wel, of zy bestemd
zijn om zonder opkomst ter aflevering in genoemd
tijdvak op omstreeks 1 Augustus van dat jaar in
werkelijken dienst te komen.
De aandacht van de lotelingen wordt nog
gevestigd op art. 116 der Militiewet 1901, luidende
als volgt
//De bij de Militie te land ingelijfden worden
niet tot het aangaan van een verbintenis voor de
buitenlandsche zeevaart toegelaten zonder schiif-
telijke toestemming vanwege onzen Minister van
Oorlog.
Die toestemming wordt in gewone tijden niet
geweigerd aan de lotelingen die reeds vódr hunne
inlijving bij de militie hun beroep van de buiten
landsche zeevaart maakten en die zich overeen
komstig art. 138 voor de zeemilitie hebben aan
geboden, doch daarbij niet hebben kunnen worden
aangenomen.
Texel, den 5 October 1909.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester, De Secretaris,
J. S. DIJT L.B. RUIBING.
