Binnenland»
TEXEL, 17 NOVEMBER 1909.
Na den storm. Een ideetje.
De storm heeft uitgewoed en tal van
mededeelingen in de bladen gewagen van
de groote verwoesting door den storm
op verschillende plaatsen aangericht.
Voor een groot deel is het materieele
schade, doch ook verlies van menschen-
levens, op de kusten, heeft de storm
voor zijne rekening.
Voor de plaats onzer inwoning heeft
de storm geen menschenlevens geëischt,
schipperij en visscherij waren gelukkig
in veilige haven. Doch de materieele
schade schijnt over het eiland nog al
van beteekenis te zijn.
't Heeft dan ook in den nacht van
Vrijdag geducht gespookt; een bewijs
daarvoor is wel dat in het Park een der
oude reuzen voor den storm het hoofd
heeft moeten buigen. Dat onheil lokte
tot veel bekijks, vooral des Zondags,
en 't was niet onvermakelijk daarover
veler oordeel te hooren.
Van die allen trof ons eene opmer
king, dat we een ideetje vonden, wel
waardig opteteekenen.
Besproken werd de ledige plaats welke
zal ontstaan, wanneer het staangebleven
gedeelte wordt weggeruimd, hetwelk
een der aanwezigen de opmerking ont
lokte: laat men die stronk daar laten
staan en na hem wat te hebben ingekort
er een bak op aanbrengen, waarin des
zomers potten met bloemen zouden
kunnen worden gezet, ook zou men er
dan een bank om kunnen maken.
Dat idee was werkelijk nog niet zoo
kwaad; het verdwijnen van den boom
zal zeker de entrée minder mooi doen
zijn, doch wanneer op de wijze als hier
bedoeld, daar ter plaatse een bloem-
versiering kon worden aangebracht, dan
zou de entrée van het Park er zeker
nog bij winnen.
Groote kosten zou zulk een zaakje niet
na zich sleepen en waar mogelijk de
gemeentebegrooting er niet op is inge
richt om zulk een weelde toetepassen,
daar zou voor de uitvoering er van zeker
wel eenige vereeniging of ook wel par
ticulieren zijn te vinden om dit te be
werkstelligen.
't Verdient zeker overdenking.
Vergadering van 't Nut.
Maandag j.l. hield het departemement
Texel van „het Nut" alhier des avonds
te 8 uren zijne tweede buitengewone
vergadering in dezen winter in „de
Vergulde Kikkert". De heer Ds. Kuperus
leidde de bijeenkomst en herinnerde in
zijn openingswoord er aan, dat den 16
November 1784, dus thans 125 jaren
geleden, de MaatschappijTot Nut van
't Algemeen was opgericht te Edam in
het huis, toen bewoond door Dr. Martinus
Nieuwenhuijzen en dat nu als stichtings
huis der Maatschappij gastvrijheid biedt
aan het departement Edam en zijne
instellingen. Spr. herinnerde aan het
doel en het werk der Maatschappij en
gaf daarna het woord aan den heer
J. A. C. Nonhebei van Hilversum, die
voor de pauze eene lezing hield over
het onderwerp Misdaad en Misdadiger.
Spreker schetste de oorzaken, waaruit
de misdaad kan voortkomen, en de wijze
waarop de misdadigers in vroegeren en
lateren tijd werden en worden behandeld.
Veel is er in den loop der tijden in
dat opzicht in de beschaafde landen
verbeterd, doch 't is er nog verre van
af, dat we zijn, waar we wezen moeten.
In onzen tijd zijn er geleerden, die
misdadigers in hun leven, streven en
handelen bestudeeren.
Zij beschouwen die ongelukkigen meer
als zieken, dan als slechten en willen
een nauwkeurig toezicht en liefderijke
behandeling in de gevangenis en een
voorthelpen van dezulken, nadat zij hun
straf hebben ondergaan. Beter nog zou 't
zyn, dat ieder zooveel mogelijk het zyne
er toe bijdroeg, om dig geestelijk zieken
te herstellen en het kwaad, dat zij
anders zouden stichten te voorkomen.
De lezing werd met belangstelling
aangehoordzij gaf belangrijke wenken
en veel stof tot nadenken. Na de pauze
gaf spreker een 60 tal keurige lichtbeelden
uit Bern er Oberland. Het schitterend
licht van den projectie-lantaarn deed de
pbotographieën bijzonder goed uitkomen
en de toelichtingen van den Spr. die dat
alles meermalen in werkelijkheid had
gezien, verlevendigden de beelden. 'tWas
blijkbaar dat men genoot en het hartelyk
woord van dank, dat do Voorzitter den
heer Nonhebei, na den afloop, uit naam
der aanwezigen bracht, was ten zeerste
verdiend.
Met de opwekking om vooral de
December-vergadering, die zeer interres-
sant belooft te wezen, niet jte verzuimen,
werd de bijeenkomst gesloten.
Muziek. Zang.
Meer dan ooit wordt in onzen tijd het
muzikale leveu opgewekt, niet alleen
door de genoegens daaraan verbonden,
maar meer nog door den veredelenden
invloed welke door muziek en zang op
den mensch wordt uitgeoefend.
Met voldoening mag dan ook elke
poging op dat gebied worden begroet en
't is daarom dat wij gaarne de aandacht
vestigen op achterstaande advertentie,
waarbij de oprichting van eene Zang-
vereeniging aan de Koog wordt bedoeld.
Vooral voor kleine afgelegen plaatsen
verdienen dergelijke vereenigingen aan
beveling, en 't is om die reden dat wij
bewoners van de Koog en omstreken
op deze gelegenheid attent maken. Hebbe
het succes.
Dat is het einde.
In de Hollandsche Courant „de Tele
graaf" van 15 October te Paterson uit
gegeven, komt het volgende bericht voor
„Aris Eelman, de schrik der politie,
omdat hij zoo sterk is, en wanneer hij
een glaasje heeft gebruikt er op uit is
om te vechten, is door de gemeente
dokter van Paterson krankzinnig ver
klaard en naar het Staats Hospitaal te
Morris Plains gezonden."
Dit is de bekende „Vledder" die op
Texel ook de boel wel meer dan eens
in de war hielp, voegt de persoon, die
ons dit bericht zond, er aan toe.
Oudeschild15 November.
Zaterdag j.l stormde het hevig, het
water stond op de kaai, doch ongelukken
kwamen hier gelukkig niet voor. De
booten deden vrij geregeld haren dienst.
By stormweder ziet men eerst recht
welk een zeewaardig schip de Dageraad
is.
In de Zeven provinciën had dien
zelfden avond eene voorstelling plaats
van den komiek Groen uit Alkmaar.
De vrij ruime zaal van den heer Vos
was tamelijk gevuld, meest met jongelui.
Voor hen, die het komische beminnen
was het een aangename avond. Een
prettig bal besloot hem.
Door den kerkeraad der Herv.
gemeente alhier is tot predikant beroe
pen ds. A. I Reinders te Oosterland op
Wieringen.
Zondagmorgen in de vroegte waren
eenige blazerschuiten de haven uitge
gaan, om mogelijke voorwerpen, die op
stroom dreven, op te visschen. Eenige
brachten het een en ander mede, o. a.
werden een paar vletten met eenig
touwwerk aangebracht, afkomstig van
het Horntje, alsook wat rietschutting,
waarschijnlijk afkomstig van de Schan-
serwaard, waar nog eenige palingfuiken
stonden.
Den hoorn, 15 November.
Door den heer Jb. Bakker Pz. is aan
het strand alhier gevonden een redding
boei met de navolgende letters
3 M. T. p. D. i. v. b. T. D. 4.
De Storm. De storm die Vrijdag
op Zaterdag j.l. woedde heeft ook hier
veel schade aangericht. De pannen
werden van de daken gerukt, de schoor-
steenen omvergeworpen, de hooi- en
strooiklampen werden omver gegooid.
Bij den heer IJ Lap in den P.H.Polder
werden vreeselijke gaten in het rieten
dak geslagen.
Ook voor den aannemer van het
nieuwe werk op het Horntje is de storm
nogal een schadepost geweest. Een
kraagstuk dat weer zoo goed als klaar
was om het te plaatsen is stukgeslagen
en door de vreeselijke stroom wegge
sleurd. Drie stuks booten (aakjes) zyn
van de ankers en trossen losgebroken
en weggeslagen. Toch heeft niettegen
staande dit vreeselijke weer, de dijk
weinig averij gekregen.
Gelukkig was de wind Noord-West
wat zeker een behoud was voor den
d\jk. Toch sloeg het water er nog met
kracht overheen. Deze storm is voor velen
nog een groote schadepost geweest.
De uitvoering van de alhier be
staande rederijkerskamer O. K. K. in
het lokaal jvan den heer Buijs te de
Cocksdorp is bepaald op Zaterdag 20
November a s. Opgevoerd zullen wor
den de vier blijspelen Zoo gewonnen
zoo geronnen. De Aprilbeweging. De
raadsvergadering te Koekamp, en Daar
is Mijnheer. De entree is per advertentie
bekend gemaakt.
Bij den strandvonder is aangebracht
en opgeborgen een partijtje ribben (men-
groen) en eenig wrakhout.
De Cocksdorp, 15 Nov.
In eene gisteren gehouden vergade
ring van den kerkeraad en het kerkbe
stuur der Ned. Herv. Gemeente alhier
werden als leden van het kiescollege
herkozen de heeren K. Heerschap, T.
Buijs en W. List en als notabelen de
heeren W. v. d. Hoek en C. Stoepker.
In plaats van den notabel C. India werd
gekozen de heer R. Elshout.
De storm van Zaterdag 1.1. heeft
in Eierland hevig huisgehouden. Van
een aantal woningen enlandbouwschuren
werden luiken, pannen en riet gerukt,
klampen stroo en graan werden omver
geworpen en de telefoonlijn werd op veel
plaatsen gebroken en kwam hier en
daar over den weg te liggen, waardoor
de post van Den Burg naar hier eenige
vertraging ondervond.
De kustwacht van Eierland rappor
teerde, dat er twee in nood verkeerende
schepen de Eierlandsche gronden pas
seerden, waarvan later een op Vlieland
strandde. Naar men zegt verdronken
van dit schip 13 menschen en werd
slechts één gered.
De hier thuisbehoorende blazerschuit
T. X. 77, bevaren door schipper G.
Bakker, verloor in den storm het roer,
doch kwam behouden in de haven van
Harlingen.
Oosterend, 16 Nov.
Zeer talrijk was de opkomst tot de
vergadering van den Ned. Protestanten
bond, afdeeling Oosterend, j.l. Zondag
avond gehouden, en mooi en boeiend
was de lezing van den heer Nonhebei
over „De invloed van den Bijbel op
literatuur, beeldhouw- en schilderkunst.
Vooral werd er op gewezen, dat zij, die
weinig of niets van den bijbel weten
veel heerlijks missen, en dikwijls niet
het schoone kunnen begrijpen, dat dich
ters en andere kunstenaars in hunne
werken gelegd hebben.
Tal van schoone verhalen uit „het
boek der boeken" werden aangegeven,
en sterk werd in het licht gesteld, hoe
het lezen en herlezen er van een hoog
letterkundig genot geven. Die verhalen
niet te kennen, geeft een groot verlies.
Er werd gewezen op vele schilders en
dichters, die hunne kunststukken ont-
leenen aan den bijbel.
Door den bijbel te verwaarloozen, gaat
zeer veel verloren voor de ontwikkeling
en het gevoel voor ons volk. Tal van
kernachtige woorden liefelijke natuurbe
schrijvingen, spreekwijzen enz. werden
aangehaald, alle uit don bijbel afkomstig.
Vele nieuwere boeken zijn veel minder
waardig dan de oude bijbel, die ons het
groote Christusleven schetst, en die ons
ook om de groote geschiedkundige waarde
lief moet zijn. Doch de bijbel zal voort
gaan met troost te brengen, met smart
te lenigen. Met een paar verzen uit
Biblia van De Genestet werd geöindigd.
Na de pauze werden lichtbeelden ge
geven naar kiekjes uit het Berner
Oberland, die overschoon waren, en veel
werd er bij verteld.
Met genoegen ziet men op de wel
geslaagde vergadering terug.
Vlieland, 14 Nov.
Gisterenmorgen is aan onze kust een
drama afgespeeld zooals in lange jaren
men zich niet herinnert beleefd te hebben.
De vreeseljjke storm van Vrijdag op
Zaterdagnacht had het Duitsche stoomschip
„Wilma", met yzer geladen van Antwerpen
komende op reis naar Hamburg, naar onze
kust gedreven. Door het zeer slechte ge
zicht werd het schip op den vuurtoren,
noch ergens anders opgemerkt, tot in den
morgen de boot reeds in groot gevaar
verkeerend, eerst aan het Posthuis, daarna
door werklieden in een strandkeet werd
opgemerkt. Terstond begaf zich de reddings
commissie, vergezeld door vele belangstel
lenden naar de plaats des onheils. Maar
de droevigste tijdingen bereikten reeds
intusschen het dorpveel kon men niet
waarnemen, maar toch was te zien op den
toren en op de duinen, hoe de boot,
worstelend in de kokende zee, zinkend
was, hoe weldra alleen de masten nog
zichtbaar waren. Er zou wel geen redding
meer mogelijk zjjn, vreesde men. Een
vrees, die spoedig bewaarheid werd.
Toen de reddingscommissie ter plaatse
van de schipbreuk aankwam, bleek het
lot van de opvarenden reeds beslist. In
een kwartier tjjds misschien was de Wilma
gezonken en de equipage reddeloos ver
loren. Slechts één man der 14 opvarenden
heeft het leven behouden. Langen tijd kon
hij, de machinist, zich met een ander, de
kok, drijvende houden op een stuk hout.
Den kok begaven weldra de krachten en
de andere schipbreukeling kracht genoeg
hebbende om worstelend met de branding
het strand te bereiken, werd hier door de
werklieden uit de keet verder geholpen en
verzorgd. Hij werd terstond bewusteloos
en mocht dien dag niet naar het dorp
vervoerd worden. Na de redding van dezen
eenen schipbreukeling bleef men nog langen
tijd op het strand aanwezig, de hoop leven
dig houdend of er nog meerderen zouden
aanspoelen, nog levend misschien. Op
eenigen afstand wierpen de golven dan ook
weldra een der opvarenden op het strand,
maar hoeveel moeite men ook aanwendde
om in het nog niet verstijfde lichaam de
levensgeesten weer op te wekken, het was
alles vergeefsch. Het was volgens latere
aanwijzing van den geredden machinist
het lijk van den kok.
Diep was men onder den indruk van
deze vreeselijke ramp. Hoe gaarne zou
daar gered zijn geworden, als het mogelijk
was geweest.
Heden morgen spoelde een tweede lijk
aan, dat van den tweeden stuurman. De
machinist heden in hötel Meijer opgeno
men, bevindt zich nu zeer wel.
15 November. Hedenmiddag om twaalf
uur werden op het kerkhof alhier de twee
schipbreukelingen van de „Wilma" ter
aarde besteld. Buiten de reddingscom
missie en enkele autoriteiten die de lijk
baren volgden, was er zeer groote belang
stelling van de zijde der dorpsbewoners.
De heer Van Rossum hield eene korte
toespraak bij de open graven, waarop later
door den eenig overgeblevene een krans
werd gelegd, als laatste groet aan zijne
zoo noodlottig omgekomen makkers.
In de Rijkspostspaarbank alhier werd
in de maand October
ingelegd f 325.33.
terugbetaald f 167.75.
Het laatst uitgegeven boekje was no. 350.
De heer E. W. ten Oever, candidaat
tot de H. Dienst te Assen, heeft voor het
beroep naar deze gemeente bedankt.
Een Julianadorp
De maatschappij, welke zich ten doel
stelt het stichten van een dorp in den
polder Ket Koegras" nabij Den Helder,
heeft besloten, in verband met de eerste
steenlegging der kerk op 8 October,
dezen datum als stichtingsdatum aan te
nemen. Waar nu deze datum in bet
geboortejaar van H. K. H. Prinses Juliana
valt, heeft zy dit dorp „Julianadorp"
genoemd, na van H. M. Jde KoniDgin te
hebben gehoord, dat deze met waardee-
ring van dit voornemen had kennis
genomen.
Dr. Kuyper af?
De „Tijd" meldtVan eene zijde,
welke wij als betrouwbaar en uitmuntend
ingelicht moeten beschouwen, ontvangen
wij uit 's Gravenhage een bericht, waar
van wy, om zijn hoogen ernst, niet dan
met het noodige voorbehoud melding
maken.
Volgens onzen hoogst achtbaren zegs
man, zou dr. Kuyper besloten hebben,
binnenkort voor het lidmaatschap der
Tweede Kamer te bedanken en zou hij
zelf van dit besluit reeds aan enkele,
politieke en -ambtelijke persoupn, ons
met naam genoemd, hebben kennis
gegeven. Als reden, welke tot zijn
besluit zou geleid hebben, wordt opge
geven toenemende doofheid.
E en vergissing.
Bij een landbouwer te St. Kruis
(Zeeland) was versch gebakken brood
gestolen. Van de dieven kon de politie
geen spoor ontdekken. Later werden
de vermiste brooden gevonden in
den oven, waaruit men ze had vergeten
weg te nemen.
Stamboekvee.
De vorige week zijn bijna 500 stuks
rundvee (meest stamboekvee) uit Fries
land naar Italië gezonden. De bezending
bestond o a. uit melkvee, hokkelingan en
kalveren. Een groot deel is bestemd
voor de omgeving van Rome.
Een dorado voor de musschen.
Te Winkel (Noord-Holland) staan by
een landbouwer in den Groetpolder nog
meer dan 10 Hectaren veldvruchten
stroo en peulvruchten, op den akker,
meerendeels in schelven.
Duizenden musschen strijken dagelijks
neer op dezen welkomen buit.
GerechterlijJce dwaling
In een dor plaatselijke bladen komt
het volgende bericht uit Sneek voor
Sedert een paar dagen gaat hier het
gerucht, dat in het .'ziekenhuis is over
leden een verpleegde', die op zyn sterfbed
bekend heeft de dader te z(jn geweest
van den voor 18 jaar op Pinkster-Maan
dag te Oudeschoot gepleegden moord,
waarvan een boerenvrouw het slachtoffer
was. Als het gerucht waar biykt te
zijn, heeft de man van de vorraoorde
vrouw ten onrechte 11 jaren gevange
nisstraf ondergaan, 't Zou wel verschrik
kelijk zijn.
