V°. 2336.
Donderdag 17 Februari 1910.
23ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
van en naar Texel.
Binnenland.
BOOT- EN SPOORDIENST
Van week tof week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor de Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Ct-3. Naar Amerika en andere
landep met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der uitgave
Prijs der Advertentién.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTlEN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEYELD DE ROOU, Parkstraat, Bubg op Texel.
aansluiting gevende
BOOT van TEXEL
Dagelijks 6, 8, 11, 2,50;
TREIN van HELDER
7,51; 9,18; 12,33; 4,20; 7,32.
TREIN te HELDER
8,47*; 11,40; 3,11;
Zondags 9,50.
BOOT van HELDER:
Dagelijks 7,—; 9,30; 12,15; 4,15;
Zondags 7, 1020; 12,15; 4,15
Men lette er wel op dat de met
een aangeteekende treinen des Zondags
niet rijden.
Voor de uren van de boot geldt de
gewone tijd, evenzoo voor die der treinen;
5—18 Febr.
Zelden hebben de vergaderingen onzer
Eerste Kamer meer de aandacht getrokken
dan in de afgeloopen week. Geen wonder,
want een zeer ernstige kwestie was er aan
de orde. Zooals reeds vroeger door ons ver
meld werd liepen er in den laatsten tijd,
men mag wel haast zeggen in de beide
laatste jaren, geheimzinnige geruchten
over een schrijven, dat de Duitsche Keizer
zou gericht hebben aan onze Koningin in
1904, en waarin deze gedreigd zou hebben
ons land te zullen bezetten indien de ver
dediging van onze kust niet beter gewaar
borgd werd. Reeds in 1908 verklaarde de
regeering dat het gerucht van a tot z een
verzinsel was, doch daarmede was het
niet verbannen, zoodat bij de behandeling
der jongste Staatsbegrooting in de Tweede
Kamer opnieuw de regeering genoopt werd
de verklaring af te leggen dat in het ge
rucht „schyn noch schaduw van waarheid"
was. Zooals men zich wellicht herinnerd,
deed het vorig jaar eveneens het gerucht de
rondte dat als een indirect gevolg van de
geheimzinnige briefkwestie onze toenmalige
Zweedsche gezant, de heer Van Heeckeren
van Keil, van zijn ambt ontheven was ge
worden.
De heer van Heeckeren is intusschen hier in
het land teruggekomen en als lid der Eerste
Kamer gekozen. Bij de behandeling nu van
d6 begrooting voorde Buitenlandsche Zaken
diende hjj een nota bij de kamer in, waarin
de minister uitgenoodigd werd, maatregelen
te nemen om de intregiteit van ons land
tegen Duitschland en Engeland te verze
keren. Hij verklaarde daarbij dat „een na
burig souverein" zijn waarschuwende stem
tegen onze regeering had laten hooren,
zooals boven door ons aangehaald, en dat
de minister verkeerd gedaan had met een
en ander geen rekening te houden bij het
sluiten der Noordzee-entente.
De oude en thans weer als herleefde
zaak kwam daardoor in het openbaar aan
de orde in de Eerste Kamer en de behande
ling daarvan verwekte geen gering opzien
in ons land. D6 minister van buitenland
sche zaken ontkende pertinent het bestaan
van een brief die een ingrjjping door den
Duitschon Keizer in onze kustverdediging
zou beteokenen, doch even pertinent bleef
de heer van Heeckeren bij zijn bewering en
verklaarde dat de zaak reeds in 1904 ge
schied was, dus voor het optreden van den
tegenwoordigen minister en dat hij als
toenmalig Zweedsch gezant er alles van
af wist. Nadat er een geheime zitting over
gehouden was, waarin besloten was de zaak
niet in het geheim af te doen, daagde de
minister den heer Van Heeckeren uit eens
precies te zeggen wie hij met „een naburig
souverein" bedoelde, maar de heer Van
Heeckeren scheen niet van plan in het open
baar den Keizer van Duitschland en onz6
Koningin in het debat te betrekken. In
de geheime zitting had hij evenwel deze
namen genoemd en toen besloten was deze
zitting niet geheim te beschouwen en de
notulen van het verhandelde in de Kamer
voorgelezen waren kwam de minister met
de pertinente verklaring dat H. M. de
Koningin nooit of te nimmer van Z.M. den
Keizer van Duitschland, noch een brief,
noch een telegram, noch een nota, noch
eenig ander schrijven hoegenaamd betref
fende de militaire verdediging van ons
vaderland, noch omtrent eenig in verband
daarmede staande zaak ontvangen had.
Door H. M. de Koningin was bovendien
nooit in eenig gesprek met den Keizer van
Duitschland daarover gesproken en evenmin
had ooit een derde persoon, in opdracht
van den Keizer met haar over deze zaak
van gedachten gewisseld. De minister
wilde vertrouwen, dat deze woorden zouden
doordringen tot in de uiterste hoeken van
ons land en tot ver over de grenzen opdat
zij overal weerklank zouden vinden en den
laatsten schaduw der geruchten zouden
wegnemen.
De heer Van Heeckeren was~ter gelegen
heid der vernietigende tegenspraak niet in
de Kamer aanwezig maar zeide den vol
genden dag dat hij over de kwestie opnieuw
een nota aan de Kamer zou overleggen.
We gelooven evenwel dat er voor hem na
de pertinente verklaring van den minister
al weinig zal overgebleven zijn om
te zeggen. Algemeen zjjn de bladen van
oordeel, dat de heer Van Heeckeren het
slachtoffer van een grap of van lichtge-
loovigheid is geworden en van sommige
kanten werd hij al uitgenoodigd nu
maar eens precies te zeggen wie hem de
zaak op de mouw gedaan had of als
Kamerlid te bedanken.
Over de beteekenis van de ministrieele
verklaring behoeven we niet uit te wijden.
Laat ons hopen dat thans voorgoed het
spook van Keizer Wilhelm's inmenging
verbannen is.
—o—o—o—
In den Pruisischen Landdag zijn Donder
dag de beraadslagingen aangevangen over
de door den kanselier Von Bethmann Hol-
weg ingediende kiesrechthervorming. Deze
hield zelf een rede ter nadere toelichting
en verdediging van het ontwerp, waaraan
de minister van binnenlandsche zaken zijn
aanbeveling vastknoopte. Daarna echter
kwamen de leiders der verschillende par
tijen in den Landdag aan h6t woord
en afgaande op hetgeen ze over de plannen
der regeering ter tafel brachten moet ge
zegd worden dat het ontwerp tot „hervor
ming" van het inslechte Pruisische kies
recht lang niet onverdeelde instemming
vond. Niet alleen d6 linkerpartijen hebben
daartegen een scherpe critiek geleverd,
doch ook de conservatieven schenen lang
niet volda%n en evenmin het centrum en
de nntionaal-liberalen. Eigenlijk bevredigen
de plannen van Von Bethmann Holweg
niemand en er zijn dan ook reeds eenige
amendementen in uitzicht gesteld. Mocht
het ontwerp tot stand konmn, en dat is
lang nog niet zoo zeker, dan zal het door
amendeering wel eerst geheel van wezen
veranderd zijn.
—o—o—o—
Als dit overzicht onder de oogen der
lezers komt zal het nieuwe Engelsche par
lement reeds geopend zijn. Met belang
stelling wordt tegemoet gezien welke ver
rassingen de Troonrede zal brengen. Op
het oogenblik dat wij dit schrijven is nog
absoluut niets over' de plannen der re gee
ring bekend. In de afgeloopen week was
slechts één vraag aan de orde in Engeland,
ml. zal de regeering eerst de begrooting
aan de orde stellen of zal ze dadelijk het
Hoogerhuis onder handen nemen. Een
vraag waarop nog steeds geen antwoord
te geven is.
Zooals we reeds eerder mededeelden zal
de regeering afhangen van de Iersche na
tionalisten en de arbeiderspartij. Ze zal
zich natuurlijk naar de wenschen van deze
moeten richten. Over de Hoogerhuiskwestie
denken beide evenwel niet gelijk, omdat
waar de Ieren met de regeering het Huis
der Lords willen hervormen, de arbeiders
partij het geheele Hoogerhuis wil opdoeken.
In dien geest hebben de leiders der arbei
derspartij zich in de afgeloopen week uit
gesproken.
Ook de Ieren deden een uitspraak bij
monde van hun leider Redmond. Ze ver
klaarden van de regeering te eischen dat dit
voor alle andere dingen door Haar ter hand
zal worden genomen. Bij die gelegenheid
heeft Redmond er met nadruk op gewezen
dat dit met het oog op Home Rule nood
zakelijk is.
We zullen tot een volgende week moe
ten wachten voor we weten in hoeverre
de regeering met de wenschen der „partijen
op de wip" heeft rekening gehouden.
—o—o—o—
Spanje heeft weer eens een ministeriëele
crisis beleefd in de afgeloopen week. Ge
heel onverwacht kwam het bericht dat
het Kabinet-Moret zijn ontslag had gevraagd
en verkregen. Een en ander is waarschijn
lijk een gevolg van de verdeeldheid, die
in het liberale kamp heerscht en van de
ontevredenheid die daarin opgemerkt werd
over de politiek van Moret. Ook heetten
huiselijke omstandigheden het verlies
van vrouw en zoon grooten invloed te
hebben uitgeoefend op Morets besluit om
heen te gaan.
Voorloopig is thans weer een liberaal
Kabinet, onder leiding van Cavalijas ge
vormd. We zeggen „voorloopig" omdat,
gezien de steeds grooter wordende ver
deeldheid in de liberale partij, waarvan de
clericalen natuurlijk gebruik maken om
hun invloed te versterken, het nieuwe
Kabinet geen lang leven voorspeld mag
worden.
—o—o—o—
Ten slotte hebben we nog even te ver
melden dat de toestand op den Balkan
thans weer wat minder gespannen is dan
een week geleden. De mogendheden hebben
Kreta gewaarschuwd niet aan de Nationale
vergadering der Grieken deel te nemen
omdat ze dan genoodzaakt zouden zijn het
eiland te bezetten. De Grieksche regeering
heeft inmiddels de toezegging gegeven met
het bijeenroepen der Nationale vergadering
tot December te zullen wachten, opdat de
gemoederen eerst wat tot kalmte kunnen
komen.
Toch blijft de toestand nog altijd onzeker
temeer waar de verhouding tusschen Tur
kije en Bulgaijje in den laatsten tijd zeer
veel te wenschen overlaat. Beide landen
staan tot de tanden gewapend t6genover
elkander al betuigen ze ook om strijd
niets kwaads in den zin te hebben. De
mogendheden houden handen vol werk om
het oorlogsgevaar te keeren.
TEXEL, 16 FEBRUARI 1910.
Omtrent de Maandag gehouden ge
legenheid tot het markten van vee,
kunnen wij het stilzwijgen bewaren,
we blijven dan in den lijn van het
marktvertier op dien dag. De winter-
markten beteekenen al sinds jaren niets.
Eerst tegen de groote lammerenmarkten
krijgen de markten kleur en leven.
Dat ons eiland ook in den vreemde
de aandacht trekt, is in de laatste jaren
wel gebleken, maar dat de Duitsche heer
Hugo Kleinkemm, die meermalen hier
verblijf hield, tot doctor in de philisophie
zou promoveeren met de dissertatie
„Die Insel Texel", zou men zeker niet zoo
spoedig verwachten. En toch is dit voor
eenige dagen geschied, en die dissertatie
bevat zeer vele belangrijke bijzonder
heden over ons eiland, zoowel uit het
verleden als uit het heden. Een zeer
duidelijke kaart is er aan toegevoegd.
Er bestaat kans dat het boekje, hetwelk
meer dan 100 bladzijden bevat, vertaald
zal worden in onze taal en dan zal er
zeker gretig kennis van den inhoud ge
nomen worden.
Dr. Hugo Kleinkemm, geboren te
Kettwig vor der Brücke, Landkreis
Düsseldorf, putte zijn kennis omtrent
Texel niet alleen op het eiland, maar
ook uit verschillende bibliotheken onzer
groote steden, en promoveerde aan de
Hoogescbool te Giessen.
Cocksdorp.
De heer Nobel, rijkslandbouwleeraar
te Schagen, besprak Zaterdag 1.1. in het
lokaal van den heer Buijs met het be
stuur der afd. Eierland van de Holl.
Maatschappij van Landbouw en den heer
H. Visser te Zuid Eierland de wensche-
lijkheid om in Eierland eenige proefvelden
aan te leggen met haver en bieten,
voor dit laatste gewas hoofdzakelijk
met het oog op het suikergehalte.
De uitslag der besprekingen was, dat
dit jaar op verschillende plaatsen in
Eierland proeven zullen worden genomen
n.l. op de landerijen, behoorende bij de
hofsteden Bouwlust, Maurik, 's Hertogen
bosch en Zeeland.
De overkomst van den heer Nobel
stond ook in verband met het zenden
van gecontroleerde gewassen naar de
a.s. landbouwtentoonstelling te Hoorn.
Gesnapt.
Bij een sigarenwinkelier op hef Sta
tionsplein te Utrecht stapte Zaterdag
middag om 1 uur een meneer binnen
die twee sigaretten van VI, cent per
stuk wenschte. Hij betaalde met een
gulden, kreeg dus 97 cent terug en
streek f 1.97 op. Deze truc is wel
eens opgegaan maar nieuw is ze niet
maar deze winkelier had de streek
in de gaten. Hij pakte den „meneer"
die vertrekken wou, stevig vast en
verzocht zijn vrouw even een politieagent
te halen.
Dies kwam de klant op het politie
bureau te land. Hij bleek in een woon
wagen thuis te hooren meneer onder
scheidde zich door een Belgisch dialect.
Godsdienst en Marine.
De kerkeraad der Ned. Herv. Gem.
in den Helder heeft, naar aanleiding van
het verleenen van subsidie aan de
Nationalechristen offlcieisvereeniging tot
het benoemen van een vlootpredikant,
aan den minister van Marine een adres
gezonden om eveneens subsidie te ver
krijgen tot meerdere behartiging dei-
geestelijke belangen van het overwegend
contingent der vrijzinnigen ender de
marine aldaar.
TEXELSCHE COURANT.
O
Aankomst Trein Helder. Vertrek Boot.
