N°, 2359.
Zondag 8 Mei 1910.
23ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Bin nenland.
Dit blad verschijnt Woensdag en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 nar op den dag der nitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD& DE ROOIJ, ParkstraatBuks op Texel.
LAMMEREKMARKTEK.
Burgemeester en Wethouders van Texel
brengen belanghebbenden in herinnering
le. dat dit jaar de groote lammerenmarkten
alhier zullen worden gehouden op Dinsdag
17 Mei en op Maandagen 23 en 30 Mei,
6, 13 en 20 Juni.
Op verzoek plaatsen wij
Onderwijs aan Boerendochters.
Aan den heer G. Nobel, Seer. v.d. Comm.
tot beramen van plannen betreffende het
geven van ondeiwfjs aan boerendochters,
werd de taak opgedragen om in eene korte
uiteenzetting te trachten het publiek wat
meer bekend te maken met het dool, de
middelen en do vermoedelijke resultaten
der plannen zooals de comm. zich die voor
stelt.
De heer N. Z6gt, met het oog op het
groote belang dat aan deze beweging kan
en mag worden toegekend, aan die opdraoht
gaarne te hebben voldaan, opdat b(j velen
meerdere belangstelling zal worden opge
wekt en meerdere gedachtenwiaseling in
deze bevorderd zal worden, en daaruit de
medewerking van belangstellenden zal
worden verkregen.
De schrijver meent dat velen moeten gaan
gevoelen de invloed die van deze beweging
kan uitgaan ten voordeele van de meisjes
die van het onderwijs zullen profiteeren,
zoowel uitoverwegingeu van practische als
van moreelen aard.
Van practischen aard, omdat de commissie
zich voorstelt, dat het aanbrengen van
kennis niet moet bestaan in het leeren
van veel schoolsche geleerdheid, maar in
het geven van een meer of minder ruim
inzicht al naar de duur der leertijd
in de verschijnselen van zoo vele zaken,
zooals die zich in het leven aan ons voor
doen, gepaard - voor zoover zulks mogelijk
is aan het in toepassing brengen van
zaken van huishoudelijken en landbouw
kundigen aard, waardoor het voor de deel
neemster gemakkelijker zal worden om,
zonder verhooging van de finantieele uit
gaven, zich beter te leeren behelpen, in
den strijd om het bestaan.
Van moreelen aard, omdat bij de com
missie, de meening heeft post gevat, dat
bij zorgzame leiding van met uitmuntende
gaven bedeelde leeraressen en leeraren,
grooten invloed ten goede zal kunnen uit
gaan op de karaktervorming van meisjes
van den leeftijd als in de plannen is aan
gegeven.
Aldus opgevat zal het aan ieder duidelijk
zyn, dat h6t doel veel meer omvattend,
veel belangrijker is dan oppervlakkig be
schouwd, wel gedacht zal worden.
De manier om meer of minder volledig
tot het doel te komen wordt in drie ver
schillende plannen aangegeven, waarvan
het volgende de hoofdstrekking is.
Plan A. te geven aan de Huishoud- en
Industrieschool te Alkmaar, waartoe het
Bestuur der genoemde school zich in_-
middels bereid verklaarde, gedurende 5
achtereenvolgende jaren, aanvangende met
meisjes van 13 a 14 jaren en eindigende
op een leeftijd van 18 a 19 jaren. De eerste
twee jaren zal twee dagen en de laatste
drie jaren een dag per week les worden
gegeventelkens 6 uur per dag.
De volgende vakken zullen worden onder
wezen
Natuurkunde, Scheikunde, Koken, Huis
houdkunde, Gezondheids- en voedingsleer,
Wasschen, Waschbehandeling (vouwen),
Strjjken, Glanzen, Verstellen, Onderkleeding
naaien, Costuumnaaien, Melk, Boter en
Kaas, Groente en Ooft, Bloemen, Hoenders,
Nederlandsche taal, Briefschrijven, Rekenen,
Boekhouden en Opvoedkunde. Een respec
tabele lijst van onderwerpen, voor zich
zelf reeds getuigende van het vele goede
dat in deze geleerd kan worden.
Tot toelichting van den langen duur van
den cursus diene
lo. dat zoodanig schoolbezoek minder
storend zal werken,' wat betreft het gemis in
de huishouding, dan een korteren tijd, als
hetzelfde aantal lesuren in een kleiner
aantal jaren moet worden gegeven en de
leerlingen dus tusschentijds, thuis minder
werkzaam kunnen zijn
2o. dat een langdurig in verbinding
blijven met de school grooten invloed zal
hebben op de vorming van de leerlingen
tevens zal ook met het stijgen van den
leeftijd beter daarbij passende kennis
kunnen worden aangebracht
3o. dat bij langdurig naar school gaan
het geleerde, 'in de jaren van het school
bezoek, in praktjjk kan worden gebracht
waardoor een grootere samenwerking zal
worden verkregen tusschen school en huis.
Plan B. te geven in de plaats van in
woning, gedurende vier achtereenvolgende
jaren, aanvangende met meisjes van 13 a
14 jaren en eindigende op 17- a 18-jarigen
leeftijd. Iedere week zal 7 uren les worden
gegeven, te verdeelen over twee dagen.
Bij dit plan worden, op een tweetal na,
dezelfde vakken onderwezen als bij plan A,
evenwel in meer of minder beperkten vorm;
in dit plan zijn ook vakken die bij het
herhalingsonderwijs worden gegeven, op
genomen.
Voor plan B worden twee manieren van
uitvoering aangegeven, n.l.een waarbij
ook z. g. „werklessen" zullen worden ge
geven voor de meer huishoudelijke vakken
en een waarbij de genoemde „werklessen"
zullen worden ingekrompen en vervangen
door z.g. „bespreek-" en „voorwerklessen"
waardoor dus het aantal lessuren kleiner
wordt.
Omtrent den cursus volgens plan B, kan
nog worden opgemerkt, dat de lange duur
van den cursus ongeveer om dezelfde redenen
als bij plan A aangegeven, is geregeld.
Plan C, te geven in de plaats van inwo
ning, gedurende twee achtereenvolgende
jaren, aanvangende met meisjes van min
stens 16-jarigen leeftijd. Iedere week wordt
twee maal 27o uur les gegeven.
Bij dit plan wordt het huishoudonderwijs
uitsluitend gegeven in „bespreek"- en
„voorwerklessen*, zoo dat men hierbij de
practische oefening mist. Voorts nevens
taal en rekenen, de landbouwkundige vak
ken, zoodat met bet oog op den beperkten
duur van den cursus zooveel mogelijk ge
streefd is naar een goed geheel.
Bij een zoo ruime keuze van plannen
wordt het mogelijk eenigszins moeilijk om
te zeggen tot welk plan men zich het
meest voelt aangetrokken. Het schijnt de
schrijver toe dat in deze de beslissing het
best te nemen is volgens ieders oordeel
om de finantieele of andere bezwaren, aan
de deelname verbonden, te overwinnen.
Plan A, het volledigste en uitgebreidste
verdeeld over 1680 lesuren, zal voor hen
die zich de finantieele offers kunnen ge
troosten, de meeste aantrekkelijkheid en
voorkeur bezitten.
Daarentegen zal men met de plannen B
en C.. respectievelijk verdeeld over 1120
en 395 lesuren, meer doordringen tot een
oneindig veel grootere schare van meisjes
waardoor de invloed zeker van niet minder
beteekenis kan zijn op de ontwikkeling in
het algemeen.
Men zou aan de commissie, die de plannen
ontwierp, zegt de schrijver, kunnen opmer
ken dat het onderwijs, zooals dat in de
plannen is omschreven niet alleen geschikt
is voor boerendochters, maar ook voor
zoovelen die zeer na aan den landbouw
verwant zijn, wat betreft hunne werkzaam
heden ja, zelfs wanneer men het land
bouwkundige gedeelte uit de plannen weg
neemt, voor ieder meisje.
Aan hen die dat gevoelen zijn toegedaan,
zegt de heer N., wil ik even antwoorden
dat de commissie geen bezwaar heeft dat
het bezoeken van de cursussen zich ook
zal uitstrekken tot andere dan boerendoch
ters. Want het kan niet anders dan goed
zijn wanneer het aantal leerlingen ook
buiten den kring der genoemden wordt
uitgebreid, omdat nevens deze groep van
meisjes nog zoo vele werkzaam zijn in den
landbouw.
TEXEL, 7 MEI 1910.
De Boottocht.
De aangekondigde boottocht met „De
Dageraad", naar Alkmaar, heeft op den
Hemelvaartsdag plaats gehad en door
velen werd daarvan gebruik gemaakt.
Dat allen die de tocht medemaakten de
bedoeling hadden naar de openluchtsamen-
leest te gaan, meenen wij evenwel nog
niet zoo zeker. Velen maakten er een
pleiziertochtje van en we zouden daaruit
de gevolgtrekking kunnen maken dat
een dergelijke gelegenheid nogal in den
smaak valt. Is dat waar, dan zouden
in den komenden zomer meer dergelijke
tochtjes naar andere plaatsen vrij zeker
ook wel deelnemers trekken. Nu de
„Ada" als reserveboot de gewone dienst
kan vervullen, zou do „Dageraad" voor
pleiziertochtjes meermalen zijn te ge
bruiken.
Tot opzichter bij het Waterschap
de 30 gemeensch. polders op Texel is
benoemd de heer A. Visser te Honte
nisse.
Naar ons werd medegedeeld heeft
onze plaatsgenoot Leo Vonk gisteren
met gunstigen uitslag examen gedaan
als bnderwijzer.
Oudeschild, 6' Mei.
Woensdagmorgen geraakte P. Pz. Vlas,
schipper en eigenaar van TX. 48 in de
uitoelening van zijn bedrijf door een
slag van de fokkeschoot in het Westgat
over boord. Gelukkig wist zijn knecht
A. Schagen Jsz. hem weder met veel
moeite binnen boord te krijgen, zoodat
het ongeval bijzonder goed afliep.
Van hen, die Woensdagmorgen j.l.
vee moesten brengen naar de haven
om ingescheept te worden in een te
verwachten veeboot, werd het geduld
op een zware proef gesteld. Reeds voor
negen 's morgens waren al velen met
het vee present. Maar al wat er kwam
geen veeboot. Na uren wachtens in den
regeD, keerden allen onverrichter zake
terug. Het vee werd tijdelijk gestald
bij den heer P. Dalmeijer. Eerst des
avonds te S7s uur arriveerde de veeboot.
Een kranige politiehond.
Den 19en April werd te Denekamp
J. v. Benthem door drie personen deerlijk
met messen toegetakeld. De getroffene
wees als de daders personen aan, werk
zaam op de fabrieken te Nordhorn.
Dezen ontkenden echter alle schuld.
Daar evenwel de toestand van v. B zeer
orgelijk is, zoodat hij elk oogenblik kan
sterven, werd een nader onderzoek ge
last. De hulp werd hierbij ingeroepen
van den heer S. K. Visscher te Oldenzaal,
die met zijn gedresseerden politiehond
naar Denekamp kwam om zoo mogelijk
de daders aan te wijzen. Op de plaats
van het misdrijf was een pet gevonden,
welke vermoedelijk een der verdachten
toebehoorde, wat deze ontkende. De
vermoedelijke daders werden op eenigen
afstand van den hond tusschen ver
schillende andere personen geplaatst,
terwijl de hond daarna „de lucht" van
de pet kreeg. Tot driemaal toe wees de
hond den man als den eigenaar van
de pet aan. Het drietal werd daarop
gearresteerd. Een van hen moet reeds
bekend hebben dat de pet zijn eigen
dom was.
Be Kuyper-enquête.
Naar het „Volk" verneemt, zal binnen
enkele dagen Troelstra's memorie van
antwoord op het afdeelingsverslag over
zijn enquête-voorstel inzake dr.Kuyper bij
de Tweede Kamer worden ingediend. Men
verwacht, dat het voorstel dan een der
eerste punten van behandeling voor de
Kamer zal zijn na haar weder bijeen
komen in de volgende week.
Brutale aanranding bedreiging
met revolver.
Maandagmorgen, terwijl de landbouwer
Ch. De Weert, wonende te Moerstrate,
onder de gemeente Wouw (bij Rozen-
daal, Noord-Brabant) met zijn rijtuig van
den smid te Halsteren huiswaarts keerde,
werd hij op een eenzame plaats, op de
Moerstraatsche Baan, staande gehouden
door een hem onbekend persoon.
Deze haalde een revolver te voorschijn
en onder bedreiging eischte hy van De
Weert geld.
Toen deze uit zijn rijtuig gestapt was
en den onbekende mededeelde, dat hij
geen geld bij zich had, richtte het sujet
het wapen op De Weert en moest deze
toelaten, dat zijn zakken onderzocht
werden.
Wijl toen bleek, dat de Weert, wer
kelijk geen geld bij zich had, liet de
onbekende, De Weert vrij.
De aanrander sprong op zijn flets en
vluchtte. De politie zoekt.
Een mooie gift.
Op 17 Mei zal te Amsterdam een
buitengewone vergadering worden ge
houden naar aanleiding van een groot
legaat, geschonken door wijlen den heer
G. v. Walree en bestaande uit een com
plete buitenplaats plus een belangrijk
kapitaal om het te doen inrichten tot
herstellingsoord voor zieke verpleegsters.
Wijlen den heer van Walree woonde
te Maarseveen en de naam van de bui
tenplaats is „Vechtoever". De erflating
is ten behoeve vau de Noord-Hollandsche
Vereeniging „Het Witte Kruis".
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor de Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
2e. de navolgende |artikelen der politieveror
dening dezer Gemeente:
Art. 160.
Het is verboden gedurende de groote lammeren-
markten
a zich met wagens anders dan door de Parkstraat
naar het marktplein te begeven (met dien ver
stande dat tot dat doel geen gebruik zal mogen
worden gemaakt van de Nieuwstraat) of dit plein
met wagens of vee anders te verlaten, dan door de
overige daarop uitkomende straten
b het van gemeentewege verstrekte stroo of andere
stoffen, welke tot strooisel gediend hebben in de
lammerhokken, daaruit te verwijderen of zelf
daaraan meer toe te voegen
c met het wegvoeren der lammeren vóór des voor
middags elf uur een aanvang te maken, tenzij met
toestemming van den marktmeester, krachtens
opdracht verleend.
Art. 161.
leder, die ter gelegenheid van de in net vorig
artikel bedoelde markten, lammeren ter markt
wenscht aan te voeren, is verplicht vooraf, hetzij
mondeling of schriftelijk, de noodige hokken te
bespreken.
Art. 162.
Ieder, die gerechtigd is tot het gebruik vaneen
hok, moet het zelf gebruiken of bezetten en tot geen
ander doel bezigen dan tot plaatsing van het vee.
Het is aan alle andere personen, gelijk mede aan
hen, wier recht op eenig hok, door bet niet voldoen
der verschuldigde marktgelden is vervallen, verbo
den een standplaats in te nemen, tenzij met toe
stemming van Burgemeester en Wethouders zij
worden door den marktmeester geweerd, die zoo
noodig de hulp der politie inroept.
Zjj brengen voorts ter algemeene kennisse, dat
voor het verplicht bespreken der noodige hokken
gelegenheid bestaat
a ter Gemeentesecretarie op alle wekdagen,ge
durende de gewone bureau-uren van 9 uur v.m,
tot 2 uur n.m.
b des Maandags van 9 uur v.m. tot 2 uur nam.
aan de kiosk op of nabij het Marktplein
c voor de markten op Maandag te houden bij den
Marktcontroleur, die daags voor die markten
zitting zal houden van des voormiddags half elf
tot namiddags half twee in een der aan het
marktplein gelogen hotels.
Zij, die lammcrenhokkon bespreken, worden drin
gend uitgenoodigd daarbij het verschuldigde markt-
geld, enz. onmiddelijk te voldoen.
Aangiften, hetzij mondeling of schriftelijk ter
Secretarie of door den marktmeester ontvangen
na Zondagnamiddag half twee voor de Maandagsche
markten worden niet meer ten uitvoer gebracht.
Texel, den 3 Mei 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
HIDDINGU. Burgemeester.
RÜIHING, Secretaris.
