N°. 2368,
Donderdag 9 Juni 1910.
23"te Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van meek fof meek.
Dit blad verschijnt Woensdag:- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 nar op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD& DE R O O IJ, Parkstraat, Bubo op Tbxbl.
28 Mei—4 Juni.
De bladen hebben in de afgeloopen week
nog heel wat nagepleit over het enquête-
debat in de Tweede Kamer en zooals meer
gebeurt, was men het over de beteekenis
der debatten lang niet eens. Rechts stond
met zijn oordeel lijnrecht tegenover links
of omgekeerd zoo ge wilt. En scherper
nog dan in de Tweede Kamer waren menig
maal de beschouwingen die aan de onver
kwikkelijke kwestie in de pers Igewyd
werden.
De eereraad is thans reeds met zjjn taak
begonnen en dr. Kuyper, die zich zoolang
het onderzoek duurt niet in de Kamer zal
vertoonen, heeft aan de leden alvast zijn
uiteenzetting der kwestie doen toekomen.
Velen zijn er die aan den arbeid van deze
.particuliere" commissie van onderzoek
al bij voorbaat weinig waarde toekennen
en de omstandigheid dat deze commissie
niet over die middelen kan beschikken om
tot het doel te komen als een parlemen
taire 6nquête dat zou kunnen, moge hen
daarvoor eenige aanleiding geven, maar
toch dient niet voorbij g6zien te worden
dat de commissie samengesteld is uit per
sonen, die met grooten ernst de op zich
genomen taak zullen ten uitvoer brengen
en die ongetwijfeld niets onbeproefd zullen
laten om de waarheid aan het licht te
brengen.
We gelooven ook met belangstelling het
resultaat van het onderzoek van dezen
.eereraad" zooals de commissie kortheids
halve genoemd wordt, te mogen afwachten
al gelooven we ook dat de aangevallen
oud-Minister verstandiger zou hebben ge
daan het parlementaire onderzoek te aan
vaarden.
—o—o—o
Het Kon. Echtpaar is thans uit de hoofd
stad naar het Loo teruggekeerd en de
grootsche feesten te Amsterdam hebben
een einde genomen. Schitterender dan
ooit waren deze feesteD, hoofdzakelijk om
het prinsesje. De Amsterdamsche over
heid en burgerij heeft het eerste verblijf
van het Koningskind willen maken tot
iets onvergetelijks en we gelooven naar
de feestverslagen te oordeelen dat ze daarin
geslaagd zijn.
In de weinige dagen die het Kon. gezin
aan IJ en Amstel doorbracht, heeft de
bevolking op geestdriftige wijze doen blij
ken van haar aanhankelijkheid en liefde
voor het Vorstenhuis en inzonderheid voor
onze beminnelijke Vorstin en Haar kindje.
Ook de Koningin-Moeder die eenige dagen
de feesten te Amsterdam bijwoonde ver
trok weder naar het stille Soestdyk.
Maar ze vertrok niet voor ze haar lieve
lingsarbeid in de hoofdstad verricht had
en ze tal van zieke knaapjes en meisjes
groote vreugde bereid had op hun ziek-
bedjes. Hoe leorde men opnieuw weder
Haar medelijdend hart kennen
o—o—o—
Onze ministers Talma en Regout hebben
in de afgeloopen week een uitstapje naar
do Brusselsche tentoonstelling gemaakt ter
bjjwoning van het feestmaal dat ter ge
legenheid van de opening der Nederland-
sche afdeeling zou zijn gegeven, doch dat
toen wegens het overlijden van Koning
Eduard uitgestold moest worden.
Het was een deftig gezelschap dat aan
den feestdisch gezeten was, behalve onze
beide ministers eenige Belgischo collega's,
benevens het uitvoerend comité der ten
toonstelling alsmede oen groot aantal offl-
citelo personen.
Zooals gebruikelijk is werden over en
weer woorden van vriendschap en hulde
gewisseld. De Belgen kozen Haar „die op
zoo waardige en gracieuse wijze het denk
beeld van het Nederlandsche vaderland
personificeert" alsmede Nederlands geschie
denis, zijn kunst en zijn handel tot de
voorwerpen hunner hulde, terwijl onze
ministers op hun beurt Belgie, zyn vorsten
huis en volk hulde brachten.
Een nieuw bewys van het streven naar
toenadering tusschen onze Zuidelijke buren
en ons, mag ook in deze aangelegenheid
worden gezien.
—o—o—o—
Voor Zuid-Afrika heeft de afgeloopen week
een dag gebracht die in de geschiedenis
van het land ongetwijfeld een dag van
nationale beteekenis zal worden. Den 31
Mei is de vereeniging van Zuid-Afrika
plechtig afgekondigd. De vier kolonies
Natal, Kaapkolonie, Oranje Vrijstaat en
Transvaal hebben zich in een geheel
opgelost, staan thans onder een regeeriDg
en zullen straks één vertegenwoordiging
hebben. De verkiezingen voor het eerste
Unie-parlement moeten nog plaats hebben
en in Sept. a. s. zal de hertog van Con-
naught van Londen overkomen om de eerste
Volksvertegenwoordiging der Unie plechtig
te openen.
De eerste Unieregeering is intusschen
geconstitueerd. Aan het hoofd staat oud-
generaal Botha, die in den laatsten tijd
aan het hoofd stond van het binnenland-
sche bestuur in Transvaal als eerste
minister en minister van landbouw. Wat
hij na den oorlog voor zjjn land als regee-
ringspersoon heeft gedaan wettigt de
verwachting dat onder zjjn bewind straks
de economische toestand van deze groote,
reusachtig groote Engelsche bezitting aan
merkelijk beter zal worden. De hoofdbron
van bestaan is er de landbouw en de vee
teelt en daarvoor heeft Botha in het laatste
jaar reeds zeer veel gedaan. Men denke
b.v. slechts aan zjjn bezoek aan ons land
om Friesch fokvee aan te koopen voor de
verbeteiing van den Zuid-Afrikaanschen
veestapel.
Het Kabinet dat Botha gevormd heeft
bestaat uit 7 Hollandscb-Afrikaanders en
4 Engelsch-Afrikaanders en het zal door
ons Hollanders met genoegen gezien worden
dat de meerderheid dus aan ons stamver
want is. Daaruit mag ook worden afge
leid dat de Hollandsche taal, die in Zuid-
Afrika een harden strijd heeft na den
ondergang der boerenrepubliek, er een
hoopvolle toekomst tegemoet gaat. Van
den minister van onderwijs, den Afrikaan
der Malan, moge te dien opzichte hoopvolle
verwachtingen worden gekoesterd.
Minister-president Botha heeft de leden
van zijn kabinet gekozen uit die der voor
de Unie bestaande vier kabinetten, waar
door noodzakelijker wijze eenige der be
windsmannen, waaronder o. a. generaal de
Wet, de ministerieel6 portefeuille moesten
neerleggen.
De afkondiging der Unie had in alle
eenvoudigheid plaats, De voorgenomen
feestelijkheden konden wegens hot over
lijden van Koning Eduard geen voortgang
hobben.
De plechtigheid bestond dan ook enkel
in de eedsafleging door den „onderkoning"
lord Gladstone, het aflezen van de in het
Ilollandsch en in het Engelsch gestelde
proclamatie der vereeniging en een plech-
tigen kerkdienst.
Door generaal Botha werd ter gelegenheid
van hot groote feit in een gedenkschrift
o.in. geschreven: „wij zijn blijde, dat de
Unie werkelijkheid is geworden. Mogen
wij een vereenigd volk zijn met vereenigde
harten zoowel als handen, een vreedzaam
en vooruitstrevend deel van het rijk" en
we zouden er den wensch aan willen toe
voegen „Moge het vereenigd Zuid-Afrika
economisch krachtig en sterk worden onder
het wijze bestuur van den kloeken generaal
Botha
o—o o—
President Roosevelt vertoeft nog steeds
te Londen, dat hem tot zijn eereburger
heeft benoemd en waar hij ook dezer dagen
een redevoering heeft gehouden. Oogstte
de oud president tot nog toe met zijn rede
voeringen over 't algemeen uitbundige lof
in, zijn Londensche rede heeft daarentegen
aanleiding gegeven tot een felle kritiek in
menig Engelsch blad. De oorzaak er van
is wel dat Roosevelt wat al te driest zijn
neus in andermans zaken gestoken heeft en
tevens mede dat de eigenwaan en eigenliefde
by onze buren over de Noordzee wel wat
heel ver gaat en de Engelschen daarin heel
licht gekwetst kunnen worden.
Zooals men weet bezit Engeland het
protectoraat over Egypte wat zooveel wil
zeggen als dat het daar baas is. Wel
heeft Turkye suzereine rechten in Egypte
doch die bestaan enkel in naam, Engeland
regeert er. De bevolking is evenwel niet
al te zeer ingenomen met de Engelschen
en zoo is er een vrjj sterken z.g. nationa
listische beweging, welke het de Engelsche
moeilijk maakt en die eer uitbreidt dan
vermindert.
Nu is Roosevelt ook 'n paar dagen in
Egypte geweest en daarbij heeft hij ontdekt
dat de Engelschen de zaken daar niet goed
aanpakken. Ze gaan veel te zoetsappig te
werk en in zijn redevoering te Londen
heeft Roosevelt dit den Engelschen gezegd,
om hun daarbij den raad te geven de
teugels wat vaster aan te halen.
Inplaats nu dat de Engelschen den oud
president dankbaar zijn voor den gegeven
raad toonen zy zich erg verontwaardigd.
Van verschillende kanten klinkt het
Roosevelt uit de persorganen tegen: Roose
velt, bemoei u met uw eigen zaken, ge
hebt geen begrip van de ingewikkeldheid
der Egyptische kwestie en het is een daad
van onbegrijpelijke onkieschheid en onhof
felijkheid geweest dat ge, als gast, zoo
hebt durven spreken. En men vraagt hem
wat hy er wel van zeggen zou als een
Engelschman in Amerika op bezoek zich
eens had durven vermeten Roosevelt's
landgenooten wyze lessen te geven inzake
de geschillen in den boezem der republi-
keinsche party of ten opzichte van Ame
rika's koloniale politiek.
Na zooveel lof hem elders toegezwaaid
zal de kritiek der Engelschen den oud
president wel niet erg prettig stemmen.
Ofschoon, Roosevelt kan heel wat critiek
verdragen.
—o—o—o—
Tenslotte vermelden we nog, dat in
Hongarije in de afgeloopen week de alge-
meene verkiezingen begonnen zijn, waarvan
de uitslag met meer dan gewone belang
stelling tegemoet werd gezien. Zooals de
lezer weet werd in 1905 door de coalitie
van de Volksparty en de Onafhankelijk
heidspartij de overwinning bij de stembus
op de liberalen behaald, doch het 4-jarig
tydperk, waarin deze coalitie aan het roer
is geweest heeft weinig positieven arbeid
in het belang van land en volk opgeleverd.
De coalitie voerde voortdurend stryd in
eigen boezem en viel ten slotte uiteen in
een drietal groepen, die resp. onder leiding
stonden van Kossuth, Justh en Andrassy.
Toen de zaak spaak liep werd graaf Khuen
Hedervary tot de regeering geroepen en hij
wist zich met zijn kabinet de hulp van de
oud liberalen en van de groep-Andrassy te
verzekeren, waardoor een nieuwe party-
formatie onder den naam van „groep van
den nationalen arbeid" tot stand kwam.
Ofschoon nog lang niet alle verkiezingen
afgeloopen zijn valt uit de reeds bekende
uitslagen voldoende op te maken, dat de
oppositiepartijen de nederlaag zullen lijden
en het kabinet Khuen Hedervary een vol
doende meerderheid zal krijgen.
Niemand zal zich bedroeven over de
verliezen door de beide onafhankelijkheids
partijen geleden want ze hebben het er
naar gemaakt door het woeste optreden
tegen de regeering en de eeuwig durende
obstructie, waardoor alle parlementaire
arbeid onmogelijk was.
TEXEL, 8 JUNI 1910.
De vierde lammerenmarkt.
De aanvoer van lammeren op de
vierde groote lammerenmarkt was reeds
belangrijk minder dan op de vorige
marktdagen. De prijzen welke werden
betaald zal daarvan wel niet de oorzaak
zijn, doch er is alreeds veel afgezet en
in de weiden is nog overvloed van
voedsel.
Er waren ook nu weer vele koop
lieden, zoodat de handel nog al vlug
was; er werden goede prijzen besteed.
Gemiddeld kan de prijs nog wel beter
zijn geweest dan de vorige marktdagen.
Ook nu hoorden wij gewagen van f 16.50
als hoogste prijs, welke besteed werd.
Wij willen er aan herinneren dat
volgens den landbouwalmanak, Maandag
13 dezer alhier paardenmarkt wordt
gehouden.
Gisteren maakten de oudste leer
lingen, samen 113, van drie o.l. scholen
in Eierland, en te Oosterend en te Koog
een reisje naar Den Helder. Dit gaf,
met een twintigtal rijtuigen bij vertrek
en aankomst een bijzondere drukte op
de haven. T. E. S. O. vervoerde leerlingen
en geleiders gratis, waarvoor haar har
telijk dank gebracht wordt.
Te Nieuwediep heeft men bezichtigd
het Wachtschip, het. nieuwste stoom
schip „De Zeven Provinciën", en de
Werf, waar men in al de werkplaatsen en
bij de dokken wel een geheelen dag
zou kunnen doorbrengen. Nog werd
eene wandeling gemaakt naar Huisduinen
waar men bij aldeelingen den vuurtoren
beklommen heeft, en waar men aan het
strand veel pret smaakte.
Op verschillende plaatsen werden
ververschingen gebruikt.
't Was maar een reisje naar Den
Helder, doch men heeft er veel gezien
en genoten bij uiterst gunstig weer.
Dankbaar zullen stellig leerlingen en
ouders gestemd zijn, ook over dit laatste
schoolreisje.
Voor de verkiezing (candidaat-
stelling) voor twee leden van de Prov.
Staten in het kiesdistrict Helder zijn
gesteld 5 candidaten, n. I. de heeren
E. J. Bok, G. J. O. D. Dikkers, I. Korver,
A. P. Staalman en F. S. C. M. Wijs.
Door de S. D. A. P. zijn door misver
stand, naar gemeld wordt, de candidaat-
lijsten niet ingeleverd.
In verband hiermede zal de voorge
nomen openluchtmeeting op Zondag a.s.
dan ook niet plaats hebben.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor de Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
