N°. 2370.
Donderdag 16 Juni 1910.
23ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Bin ne nl and.
Van week tof week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor he Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 nnr op den dag der uitgave
Prijs der Advertentién.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LAN GEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Texel.
INRICHTINGEN
welke Gevaar, Schade of Hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente
Texel brengen ter openbare kennis, dat het
verzoek van MATTHIJS MOLENAAR
te Den Burg op Texel om in het perceel,
kadastraal bekend in Sectie K. no. 1167
een inrichting voor machinale houtbewer
king te mogen oprichten, door hen is in
gewilligd.
Texel, 10 Juni 1910.
Burgem. en Weth. voornoemd,
W. F. HIDD1NGH.
RUI BIN G, Secretaris
INRICHTINGEN
welke Gevaar, Schade of Hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente
Texel brengen ter openbare kennis, dat het
verzoek van P. L. DE BOER, te Suameer
en S. DE VRIES, te Veenwouden om op het
perceel, kadastraal bekend in Sectie D,
no. 2406 een stoomzuivelfabriek te mogen
oprichten door hen is ingewill'gd.
Texel, den 10 Juni 1910.
Burgem. en Wetb. voornoemd,
W. F. HIDDINGH.
De Secretaris, RUIBING.
Collecte voor den gewapenden dienst.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente Texel maken bekend dat in
den loop van deze of van de eerstvol
gende week aan de huizen der ingezetenen
zal worden -gehouden de gewone jaar-
lijksche collecte ten behoeve van het
Fonds tot aanmoediging en ondersteuning
van dèn gewapenden dienst in de Ne
derlanden.
Zij achten het niet ondienstig de in
gezetenen te herinneren, dat dit Fonds
niet is opgericht en wordt aangewend
om datgene te doen waartoe de Staat
verplicht is, maar om buitengewone be
looningen uit te reiken aan hen, die bij
de verschillende oorlogen voor ons Va
derland en onze overzeesche bezittingen
lijf en leden hebben veil gehad.
Burgemeester en Wethouders ver
trouwen, met het oog op da steeds
toenemende behoefte, dat de ingezetenen
door mide offers blijken zullen geven
van hunne belangstelling in het lot der
gekwetsten.
Texel, den 14 Juni 1910.
Burgem. en Weth. voorn.
HIDDINGH.
RUIBING, Secretaris.
4—11 Juni.
Over de binuenlandsche aangelegenheden
kunnen we dezen keer kort zyn. En we
moeten dat ook omdat het buitenland veel
van onze aandacht vergde in de afgeloopen
week.
Alleen vermelden we even, dat de re
geering in de voorbije week in de Kamer
met haar ontwerp tot verkoop van het
arsenaal te Amsterdam een nederlaag leed.
Heel prettig was dat zeker niet voor het
Kabinet, te meer waar dit nu na het weder
bijeenkomen der Kamer reeds het tweede
echec was dat het leed. Zooals men weet
werd onlangs ook het wetsontwerp tot
aankoop van de spoorlijn Batavia Buitenzorg
verworpen. Men zou haast geneigd zijn te
zeggen, dat Heemskerk en de zijnon het
in „koopmanschap" nog niet heel ver
hebben gebracht.
o—o o
De Pruisische regeering maakte Zaterdag
eon wetsontwerp aanhangig bij den Land
dag ter verhooging van de civiele lijst
van den Koning. Een jaar geleden werd
er reeds in de bladen molding gemaakt
van het voornemen daartoe, doch reeds
bij voorbaat werd dit onder het mes der
critiek genomen en het gevolg was een
regeeringsverklaring waarin de berichten
der bladen met beslistheid werden tegen
gesproken. Sedert werd er niet meer over
gesproken, tot Zaterdag vrij onverwacht
de indiening van het wetsontwerp gemeld
werd. De bedoeling hiervan was het in
komen van de Kroon, d.w. z. het salaris
dat de Koning uit de Pruisische schatkist
trekt met 2 miljoen Mark te verhoogen en
tevens om 1 miljoen aan de Kroonkas toe
te staan ter bestrijding van de bedrijfs
kosten der Koninklijke schouwburgen. De
verhooging van het „salaris" van den
Koning zal dus feitelijk 37° miljoen Mark
bedragen. Op het oogenblik bedraagt dit
inkomen ruim 153/a miljoen een respecta.bel
bedrag. Doch blijkbaar niet voldoende voor
den Koning om „een onbezorgd bestaan" te
hebben. Ter motiveering van het voorstel
heeft de regeering er een toelichting bij
gevoegd en daarin wordt er o.m. op ge
wezen, dat de Kroon in 1820 al haar
Kroondomeinen en bosschen tegen een
jaarlijksche rente van 77° miljoen Mark
heeft overgedragen, waardoor ze volgens de
verklaring der regeering het land dat door
de oorlogen onder Napoleon zoo sterk ach
teruitgegaan was tegemoet was gekomen.
Daarvan heeft de Staat jarenlang financieel
voordeel getrokken.
In de laatste 21 jaren is de civiele lijst
niet verhoogd, niettegenstaande de levens
standaard steeg en de Koning een „zware"
huishouding had. Ook de schouwburgen
hebben veel van de beurs des Konings
gevergd, de salarissen van het personeel
moesten geleidelijk worden verhoogd.
Summa Summarum, de uitgaven stegen
en de inkomsten bleven gelijk. Volgens de
rekeningen, die de Rekenkamer nagezien
heeft, zijn de uitgaven van de Kroon
tusschen 1890 en 1908 met ettelijke mil
joenen gestegen.
Zonder veel moeite heeft de regeering
met het voorstel haar zin gekregen. Alleen
de sociaal-democraten stemden tegen,
—o—o—o—
Ook door een andere zaak vroeg Duitsch-
land in de afgeloopen week onze aandacht,
n.l. de vrij onverwacht gekomen ontslag
aanvrage van den secretaris van Koloniën
Bernard Dernburg. Vooral de liberale pers
wijdt lange artikels aan deze politieke gebeur
tenis of liever aan deze gebeurtenis welke
beschouwd moet worden een gevolg te zijn
van de huidige Regeeringspolitiek. In den
laatsten tijd, nu het blok van conservatieven
en centrum aan de Regeering de wet
voorschrijft, stond Minister Dernburg nogal
aan felle aanvallen bloot van de zijde der
blauw-zwarte-blokpers, waarschijnlijk als
een gevolg van het feit dat hij niet geleerd
heeft voor de conservatieven een kniebui
ging te maken. Dernburg die veel voor de
Duitsche koloniën gedaan heeft, inzonderheid
voor Z. W. Afrika, kan zich niet met Beth-
man's politiek vereenigen, omdat hij daar
voor te vooruitstrevend is en gaat daarom
liever heen. Voorloopig zal hij nu wat
studiereizen ondernemen om wellicht later
tot de politiek terug te keeren.
—o oo
Het Engelsche parlement is weder bijeen
en de vraag wat er van de Hoogerhuis-
kwestie zal worden is weder naar voren
getreden. In het Lagerhuis is daaromtrent
nog geen mededeeling gedaan doch in het
Huis der Lords is de kwestie reeds weer
ter tafel geweest. En uit hetgeen daar
gezegd is zou men haast mogen opmaken
dad de dood van Koning Eduard de partijen
tot verzoening gestemd heeft. Uit de af
gelegde verklaringen van lord Rosebery en
de regeering mag afgeleid worden dat er
kans bestaat op een nader overleg der
partijen, waarover trouwens in de laatste
dagen al geruchten in de pers liepen. Een
conferentie van de leiders der partijen acht
men in de politieke kringen zeer wel mo
gelijk en blykbaaralgemeenook wenschelijk.
Van wie het verzoeuings gezinde denkbeeld
is uitgegaan valt nog moeilijk met zeker
heid te zeggen. De mededeeling van de
Times, dat de regeering in dezen voorgaat,
lijkt echter niet zoo onmogelijk. Mogelijk
heeft het onderhoud met den nieuwen
Koning die een constitutioneel conflict
dadelijk bij het begin van, zijn regeerings-
loopbaan wel niet erg prettig zal vinden,
de regeering tot het voornemen gebracht
om de leiders der Unionisten tot een be
spreking uit te noodigen na overleg met
de Ieren gepleegd te hebben.
Iets positiefs valt nog wel niet te voor
spellen doch de kans is niet gering, dat
ernstige pogingen zullen worden gedaan
om de constitutioneels kwestie langs
vredelievenden weg op te lossen. We zullen
er binnenkort wel meer van hooren.
-o—o o—
In Noorwegen is dezer dagen een nieuwe
wet in werking getreden. Beide Kamers
van den Noorweegschen Storting, de Odel-
sting en de Lagting hebben het regeerings-
ontwerp om aan alle Noorweegsche vrouwen
voor alle gemeentelijke verkiezingen het
kiesrecht toe te kennen aangenomen en
wel met groote meerderheid van stemmen.
De Koning heeft er zijn goedkeuring reeds
aan gehecht en de 490.000 volwassen
vrouwen mogen allen optrekken naar de
stembus. De wet is reeds in werking ge
treden. Tot nog toe hadden reeds een be
perkt aantal, n 1. 240000 vrouwen het ge
meentelijke kiesrecht, naast 480000 manne
lijke kiezers. Thans hebben de vrouwen de
overhand en brengen ze 10000 stemmen
meer uit dan de mannen. Vooral zal zich
in de groote steden de meerderheid der
vrouwen kunnen doen gevoelen.
Men verwacht dat deze stap op den
weg naar de gelijkmaking tusschen
mannen en vrouwen, spoedig door meer
dere zal worden gevolgd en dat de vrouwen
ook het kiesrecht zullen ontvangen van
de Storting.
Intusschen heeft de tot standkoming der
nieuwe wet een ministerieel slachtoffer
gemaakt. Minister Arctander n.l. noemde
het wetsontwerp een sprong in het duister
en drong er bij den Koning op aan het
niet te bekrachtigen. Toen de Koning dit
echter wel deed nam Arctander op staanden
voet zijn ontslag.
—o—o—o—
De Kretenser kwestie blijft nog maar
steeds de aandacht vragen. Mag men de
officieuse berichten gelooven, dan zijn de
mogendheden het eindelijk na het wisselen
van veel nota's eens geworden over de
houding die tegenover de Kretensers zal
worden aangenomen. De mogendheden
hebben getracht den gulden middenweg
te vinden, maar of ze er in zullen slagen
de partijen tevreden te stellen is een an
dere vraag.
Turkije blijft maar bij kris en kras eischen
dat de mogendheden de souvereiniteit van
den Sultan over Kreta zullen erkennen.
Deze nu trachten de Porte tevreden te
stellen met een nota waarin gemeld wordt
dat op het eiland alles bij het oude zal
blijven en dat de regeering van Kreta de
Mohammedaansche afgevaardigden weer
tot het parlement moet toelaten en tevens
de naam van den Sultan weder in het
gebed moet worden genoemd.
De Kretensers krijgen derhalve hun zin
niet, maar Turkije evenmin, met het ge
volg dat beide ontevreden en dreigen
blijven.
TEXEL, 15 JUNI 1910.
Het onweder.
Konden wij in ons vorig nummer er
nog van gewagen dat wij van zware
onweders verschoond bleven, niet zoo
heel lang zou het duren of we zouden
er van kunnen medepraten hoe geducht
de natuur zich ook ten deze kan laten
gelden. In den vroegen morgen van
Zondag toch werden we in den slaap
gestoord door een onweder dat in al
zijn hevigheid boven ons losbrak Voor
namelijk was het wel boven den Burg
het weerlicht was verblindend, de don
derslagen rammelden en knetterden dat
het angstwekkend was te hooren
't Bleef dan ook niet uit dat er onge
lukken vielen te constateereneenig
vee in de weide werd doodelijk getrofteu,
eenige telegraafpalen gehavend en aan
de telefoontoestellen aan het telegraaf
kantoor werd groote vernieling aange
richt, evenzoo aan wekkers bij enkele
postbeambten geplaatst. Een weldadige
regen bracht evenwel veel verfrissching
en schonk vergoeding voor de uitgestane
angst. Een gestoorde nachtrust was
velen beschoren.
De Harkt.
De markt van Maandag gaf aan ver-
koopers van vee weder groote tevreden
heid, de handel was vlug en er werden
goede prijzen besteed, zeker niet minder
dan den vorigen marktdag. Benevens
een groote partij lammeren was er ook
goede aanvoer van schapen, rundvee,
paarden, kalveren en biggenverkoo-
pers konden tevreden zijn.
Verkiezing.
Zoo noodig, willen wij er aan herinneren
dat morgen, d. i. Donderdag, de verkie
zing zal plaats hebpen voor twee leden
van de Prov. Staten. De stembureaux
zijn geopend van voorm. 8 tot namiddags
5 uur. De uitslag der stemming zal op
gewone wijze aan ons bureau worden
bekend gemaakt.
Bij gelegenheid van het 25-jarig
bestaan der afdeeling „Limmen" van de
Yereeniging voor Bloembollenkweekers
werd gisteren door de leden dier af
deeling met hunne vrouwen een bezoek
gebracht aan onze gemeente.
J. 1. Zaterdag hield de afdeeling
„Texel" van het N. O. G. eene vergade
ring in „De Oranjeboom", die tamelijk
goed bezocht mocht heeten.
Na afdoening van de gewone zaken,
kwamen zooveel genootschapszaken aan
de orde, dat inleiding en bijdrage voor
later bewaard moesten worden. Ver
schillende ingekomen stukken namen
heel wat tijd in beslag. In verband
hiermede bracht de voorz. verslag uit
van een onlangs te Amsterdam gehouden
Propaganda-vergadering, die hij als af
gevaardigde bezocht had.
Toen kwam aan de beurt de zeer
lange beschrijvingsbrief voor de algem.
verg., waarop de afdeeling vertegen
woordigd zal worden door den heer
C. Schaap. Menig punt, dat uitvoerige
behandeling verdiende, moest nog te
haastig afgemaakt worden, en veel bleef
overgelaten aan het goede inzicht van
den afgevaardigde.
Bij de omvrage werd de wensch geuit,
dat na eene vergadering eens eene
excursie gehouden zal worden. Het plan
vond bijval en komt in nadere overwe
ging, De volgende vergadering is bepaald
op 10 Sept. a.s., te houden in „Hotel
Texel", De Heer J. de Jongh zal dan
een onderwerp inleiden.
Oosterend, 14 Juni.
Bij het hevig onweder van Zaterdag
nacht werden van den heer J. Koorn
twee schapen en een lam in de weide
gedood.
Vlieland
Het badseizoen is gisteren geopend;
de eerste badgasten zijn reeds aange
komen en door het warme weder is er
reeds druk van de badgelegenheid ge
bruik gemaakt. Ook in de afgeloopen
week bracht een pleizierboot uit Har-
lingen veel vertier en een vacantiekolonie
zal weldra arriveeren.
Geen sterken drank meer.
Werd vroeger vrij algemeen gedurende
de hooiing de drankflesch op het land
aangetroffen, die de dorstige mannen
moest laven en de krachten, naar men
vermeende, sterken, thans ziet men in
Friesland, dat sommige grasmaaiers o.a.
meenemen een goed gevulde „Suikerbus"
En ze zeggen „op suiker kunnen we
werken". Hoe de tijden veranderen 1
LSCHE COURANT.
