N°. 2372.
Donderdag 23 Juni 1910.
238tö Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week.
l)it blad verschijnt Woensdag'- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor PB Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 10 nar op den dag der nitgave
Prijs der Advertentiën.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANG-EVELD& DE R O O IJ, Parkstraat, Burs op Texel.
RAADSVERGADERING.
De Burgemeester der Gemeente Texel;
Gelet op art. 41 der Gemeentewet
Brengt naar aanleiding daarvan, ter
kennis van de ingezetenen, dat eene ver
gadering van den Gemeenteraad is belegd op
Zaterdag den 25 Juni 1910,
des voormiddags te KB/a ure in de daarvoor
bestemde zaal ten Raadhuize dezer Ge
meente.
Texel, den 21 Juni 1910.
De Burgemeester van Texel,
W. F. HIDDINGH.
Onderwerpen ter behandeling:
11—18 Juni.
In de afgeloopen week hebben de Neder-
landsche kiezers weder gelegenheid gehad
van hun recht gebruik te maken. De
Statenverkiezingen zijn weder gehouden,
brachten hier en daar nogal wat leven in
de politieke brouwerij en geven thans aan
de bladen voldoende stof tot allerlei be
schouwingen. Ofschoon niet in alle pro
vincies deze verkiezingen even belangrijk
waren, werden toch die in enkele piovincies
gehouden m6t groote belangstelling gevolgd.
Met name in Zuid-Holland, Noord-Holland
en Overijsel. De Statenverkiezingen toch
krjjgen een bijzondere beteekenis door het
feit dat de Staten der provincies de kies
colleges zjjn waardoor de leden der Eerste
Kamer gekozen worden en van de samen
stelling der Staten, van bovengenoemde
provincies vooral, hangt af, of ons Hooger-
huis een rechtsche, dan wel een linksche
meerderheid zal hebben. Zooals men weet
is thans het eerste het geval en de uit
slag der in de afgeloopen week gehouden
verkiezingen is van dien aard geweest, dat
aan een „omzetting" der Eerste Kamer in
de eerste paar jaren nog niet behoeft ge
dacht te worden. De stembus heeft bijna
zonder uitzondering in d6 twijfelachtige
districten ten gunste der rechterzijde ge
sproken en bijna overal werden reeds bij
eerste stemming daar de candidaten van
rechts verkozen. Bovendien konden eenige
zetels op de linkerzijde veroverd worden.
Spant de liukerzjjde zich niet üink in en
toonen de vrijzinnige kiezers niet wat meer
yver dan is de kans volstrekt niet uitge
sloten dat de rechterzijde hier en daar nog
met enkelo zetels gaat strijken. In meer
dan een district staan de rechtsche can
didaten er lang niet slecht voor; meoren-
deels een gevolg van de lauwheid en
laksheid van een groot aantal vrijzinnige
kiezers. Over 't algemeen word er niet druk
gestemd en was er niet veel geestdrift,
behalve dan in enkele districten.
—o—o—o—
De uitsluiting in de Duitsche bouwbe
drijven, die zooals de lezer weet, reeds
sedert oen aantal weken in tal van groote
steden het bouwbedrijf zoo goed als stil
legde, is thans geëindigd. De weg daartoe
werd geëffend door een onpartijdig scheids
gerecht dat een zoodanige overeenkomst
wist te maken dat een einde kon worden
gemaakt aan den jammerlijken toestand.
Toch werd de beslissing nog niet geheel
zonder strijd genomen. Voor men het in
de commissie eens was zijn er nog heel
wat harde woorden gevallen.
De hoofdzaak is echter dat men tot een
vergelijk kwam. Volgens de bepalingen
daarvan zal het uurloon der arbeiders in
de steden met meer dan 5000 zielen met
5, en in die met minder dan 5000 inwoners
met 4 Pfennige verhoogd worden. Deze
verhooging treedt evenwel niet dadelijk
in werking. Voor dit jaar zal de verhoo
ging 1 Pfennige per uur bedragen, in 1911
zal een nieuwe verhooging van 2 Pfennige
volgen, terwjjl in 1912 de laatste verhoo-
*ging resp. 2 en 1 Pfennige zal worden
toegekend.
Deze regeling geldt evenwel niet voor
alle steden. Voor een aantal grootere zijn
nog wat uitzonderingen gemaakt.
Het einde van den langen strijd zal
stellig niet geheel in overeenstemming zijn
met de hoop waarmede de groote vereeni-
ging van bouwondernemers dezen aan
bond. Het doel om in een forschen slag de
werkliedenorganisaties te vernietigen werd
volstrekt niet bereikt. Integendeel, de or
ganisatie der werklieden bleek hechter en
beter te zijn dan die der patroons, van
welke laatsten er te veel waren die dade
lijk al van het begin af de besluiten van
hun vereeniging negeerden en de uitslui
ting niet op hun personeel toepasten,
—o—o—o—
Het parlementaire leven in Engeland is
thans weder in vollen gang. Lag6r-zoowel
als Hoogerhuis zijn weer bijeengekomen
en de regeering he6ft al dadelijk gelegen
heid gehad omtrent verschillende aange
legenheden verklaringen af te leggen.
Zoo kwam in de afgeloopen week o. a.
de Egyptische kwestie ter tafel. Men weet
dat de zaken in Egypte niet al te vlot
gaan. De nationalisten voeren er een krach
tige agitatie waarvan de moord op den
minister president, die onlangs plaats greep
ook een uitvloeisel was. Zooals men zich
zal herinneren waagde oud-president Roo
sevelt het in zijn rede te Londen de
Egyptische kwestie te bespreken en de
regeering den raad te geven, „de teugels
wat vaster aan te halen" een raad, waar
over de Eugelsche pers zich nogal boos
maakte, omdat naar haar meening de
vreemdeling Roosevelt zijn neus niet in
andersmans zaken behoefde te steken.
In de afgeloopen week echter heeft men
de rede van Roosevelt recht laten weder
varen in het Lagerhuis. De leider der op
positie, Balfour, stak den oud-ptesident een
pluim op den hoed voor zijn raadgevingen
omtrent Egypte en toen hij geëindigd had
sloot minister Grey zich bij hem aan. Deze
verklaarde dat de regeering het op bijna
alle punten eens was met hetgeen Roosevelt
over Egypte had gezegd. Uit de verdere
mededeelingon van den minister bleek dan
ook dat de regeering de teugels wat strak
ker aau wil halen in het land van den
Khedive, al is het oogenblik naar de meening
der regeering nog niet gekomen om met
geweld de oproerige elementen tot rede
te brengen.
Behalve met de Egyptische kwestie heeft
het Engelsche parlement zich ook bezig
gehouden met het Kreta-vraagstuk. Naar
aanleiding van eenige interpellaties heeft
minister Grey gelegenheid gehad dezer
dagen het standpunt van Engeland en de
mogendheden uiteen te zetten. Allereerst
kwam de minister op tegen de beweringen
in de buitenlandsche persdat Engeland
ten opzichte der Kretenzer kwestie ni6t
eenstemmig zou zijn met de andere mo
gendheden. Integendeel, de Engelsche re
geering heeft, volgens de van achter de
regeeringstafel gegeven verklaring, steeds
in volle overeenstemming met de andere
mogendheden gehandeld.
Uit de verdere mededeelingen van den
minister omtrent het staudpunt dat de
mogendheden inzake de kwestie innemen,
is vooral van beteekenis de pertinente
verklaring, dat van een definitieve regeling
der Krotakwestie waarop zooals men weet
de Porte aangedrongen heeft, voorloopig J
geen sprake zal zjju en evenmiu dat or
ook maar iets aan den status quo gewijzigd
wordt.
De Kretenzers blijven onder de Turksche
vlag, de Sultan behoudt zijn suzereiniteit en
indien de Kretenzers zich niet rustig houden
moeten zij zich voor de gevolgen wachten
want de mogendheden zijn niet van plan
werkeloos te blijven ten opzichte van de
agitatie op Kreta.
Dat het de Engelsche regeering ernst
daarmee is, kan blijken uit het voorstel
aan de mogendheden gedaan om het aantal
oorlogschepen in de Kretenzer wateren te
vergrooten om troepen aan land te zetten
als de Kretenzers blijven voortgaan den
status quo te schenden. Ze weten dus
waar ze aan toe zijn, de balsturige eiland
bewoners.
o—o—o
In Oostenrijk was in de laatste dagen
weder de oude kwestie aan de orde, n. 1.
die betreffende den wensch der Italianen
om te Triest een Italiaansche hoogeschool
te stichten. Zooals bekend is, meent de
regeering aan dien wensch niet zoo maar
te moeten voldoen. De reden hiervan is
hoofdzakelijk dat zij rekening moet houden
met den strijd tusschen de nationaliteiten.
De strijd verlamt zoowat den geheelen
parlementairen arbeid De Tjechen hebben
geen ander ideaal dan Oostenrijk van eiken
Duitschen invloed te zuiveren, waartegen
de Duitschers zich met kracht verzetten.
Beide nationaliteiten hebben zekere taal
rechten bekomen, doch de een gunt ze den
ander niet. Bij deze strijd bestaat er ook
nog een streven der Italianen voor hunne
taalrechten en vandaar den aandrang van
die zijde om een hoogeschool te Triest.
Waar de regeering door den strijd tusschen
Duitschers en Tsjechen groote moeite heeft
zich staande te houden, kan ze de 15
stemmen der Italianen niet best missen.
Vandaar dat ze ook wel eenige neiging
toont rekening te willen houden met de
wenschen der Italianen. Om nu aan
deze eenigszins tegemoet te komen maakte
ze haar plan bekend om aan de Weensche
hoogeschool een Italiaansche faculteit te
verbinden. Doch de Italianen waren daar
mee niet tevreden gesteld en ook de Duit
schers kwamen met bezwaren. Weenen is
Duitsch, de taal van het onderwijs, de of-
ficieele taal voor gemeenteraad en Landdag
en die der officieele stukken is de Duit
sche en nu strookte het geenszins met de
opvattingen der Duitsche nationalisten dat
in het Duitsche Weenen een Italiaansche
faculteit werd gesticht. Dit bracht hen er
toe steun te beloven aan de Italianen voor
de vestiging van een Hoogeschool voor de
Italianen te Triest, mogelijk mede ook
omdat ze destemmen der Italianen in hun
strijd tegen de Slaven best gebruiken
kunnen.
Tegen bet vestigen van de hoogeschool
te Triest heeft de regeering evenwel tal
van bezwaren doch als Duitschers en
Italianen haar den rug toekeeren, dan kan
ze wel opstappen. Het leek er voor eenige
dagen dan ook zelfs naar dat het Kabinet
het bijltje er bij neer zou leggen. Het heeft
evenwel getracht aan de moeilijkheden te
ontkomen, door een voorstel om voorloopig
voor den tyd van 4 jaren te Weenen een
Italiaansche faculteit te stichten. Na om
mekomst van dien termijn zal dan nader
over de plaats der definitieve vestiging be
slist worden.
Aanvankelijk leek het dat de Duitschers
geen ooren naar dit voorstel hadden, maar
tenslotte hebben ze dan toch maar besloten
toe te geven en ook een deel der Italianen
besliste in dien zin. Daardoor is de aanne
ming van het voorstel verzekerd en zal de
kwestie voor 4 jaar van de baan zijn. En
die dan leeft die dan zorgt. Het huidige
Kabinet zal het stellig wel niet zoo lang
uithouden.
—o—o—o
Spanje heeft zooals onze lezers bekend
zal zjjn een liberaal Kabinet en zoo was
te verwachten dat de troonrede waarmede
de Koning dezer dagen de Cortes
zou openen een liberalen geest zou ademen.
Wat dan ook inderdaad het geval was,
want in het Staatstuk werd zelfs gesproken
over de verplichting van den Staat om het
onderwijs vrij te maken van vooroordeel
en dogmatischen dwang en over het in
voeren van een wet om de stichting van
nieuwe kloosters te verbieden.
Dit laatste was trouwens geen nieuws
want reeds sedert eenigen tijd worden
daaromtrent met het Vaticaan onderhande
lingen gevoerd. Onderhandelingen die tot nog
toe niet tot een bevredigend einde ge
bracht zijn en die er niet gemakkelijker
op geworden zijn nu de regeering voor
eenige dagen een besluit openbaar maakte
waarbij aan niet Katholieke kerkgenoot
schappen rechten werden verleend die ze
tot nog toe niet bezaten.
Wat overigens de troonrede betreft kan
niet worden gezegd, dat ze bizonder nieuws
bracht. De regeering kondigde wathervor-
mingsontwerpen aan en maakte haar
plannen voor de toekomst bekend.
Ook aan de onderhandelingen met het
Vaticaan werd de aandacht gewijd en als
een bewijs dat deze niet van den aange-
naamsten aard zjjn valt te wijzen op het
feit dat in de troonrede de gebruikelijke
clausule gemist werd, waarin gesproken
wordt van de hartelijke betrekking tusschen
den Paus en den Koning en dat daarvoor
in de plaats thans alleen de hoop uitge
sproken werd, dat de goede verstandhouding
tusschen de Staatsmacht en de geestelijke
macht niet verstoord zal worden.
Wel hebben de tegenstanders der regee
ring reeds van hun onbevrediging doen
blijken, doch de minister-president heeft
de critiek afgesneden door de verzekering
dat de houding der regeering steeds een
welwillende zal zijn.
TEXEL, 22 JUNI 1910.
Bij Kon. besluit is benoemd tot
Heemraad van den polder Eierland op
Texel, de heer H. W. Keesom, alhier.
De markt van Maandag.
Met de markt van Maandag zijn de
zes groote lammerenmarkten voor dit
jaar op Texel gehouden. Evenals op de
vorige marktdagen konden ook nu weder
de verkoopers tevreden zijn over de
bedongen prijzen. Waren die, volgens
sommiger meening minder hoog dan op
den vorigen marktdag, toch valt niet te
ontkennen dat de prijzen goed waren
gemiddeld werd van 1 11.00 tot f 13.00
besteedons kwam ter oore dat 'n
enkele partij voor f 15.50 van de hand
werd gedaan. Behalve wolvee was ook
op deze markt meer rundvee aangevoerd
danwe om dezen tijd gewoon zijn,
vooral jong rundvee. De prijzen er voor
waren hoog, doch wij meenden op te
merken dat de handel er in niet zoo
vlug was.
Op de zes gehouden lammerenmarkten
werden nagenoeg 29000 lammeren aan
gevoerd, welke gemiddeld f 11 zullen
hebben opgebrachtdat wordt dan een
sommetje van goed 3 ton, dat nu wel
niet geheel netto in de beurzen van de
verkoopers komt, maar toch zeker wel
een goed deel er van.
Tot waarschuwing.
Zij die zich Zondagmiddag tusschen
4 en 5 uur in het open veld bevonden
en deu blik noordwaarts richtten, konden
aan den overigens helderen hemel een
donkere wolk ontwaren welke zich
zeer statig door bet luchtruim bewoog.
De gedachte ontstond, dat wellicht een
stoomschip dicht langs de kust passeerde,
doch aangezien het bij de donkere wolk
bleef en in de laagte niets was waar te
nemen werd deze gedachte weder op
zijde gezet.
Toch werd ons later duidelijk dat het
wel degelijk een rookwolk was welke daar
ronddreef. Aan de Koog namelijk was
brand ontstaan in de helm welke in de
nabijheid van de Kaap is geplant,
het vuur deelde zich al spoedig mede
aau het houten gevaarte zelve, dat,
TEXELSCHE COURANT.
1 Mededeelingen. Ingekomen stukken.
2 Voorstel aanuaarding subsidie school-
bouiu Z.-Eierland.
3 Dispensatie-aanurage krachtens art.
48 der met op het lager onderwijs
uoor de o.l. school te den Burg.
4 Aanbieding rekening Algemeen Arm
bestuur ouer 1909.
5 Goedkeuring rekening Algemeen Wees
huis ouer 1909.
6 Voorstel op de adressen inzake reor
ganisatie uan de brandweer.
7 Ontslagaanurage h. H. uan der Vegt,
als gemeente-geneesheer.
8 Benoeming hoofd der school te Oost.
9 Idem onderwijzeres in uak k aan de
school te Oost.
10 Benoeming commissie tot onderzoek
uan reclames tegen aanslag in den
Hoofdelijken omslag.
11 Verzoeken afschrijuing plaatselijke
belastingen.