Donderdag 21 Juli 1910.
23ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
N°. 2880.
Van week tot week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 10 nar op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANGEVELD DE ROOU, ParkstraatBurg
op Texel.
ZEEMILITIE.
Nationale Militie.
Inschrijvingsregister en Alphabetische
Naamlijst.
De Burgemeester der Gemeente Texel
maakt bekend, dat bet Inschrijvings
register voor de lichting 1911, met de
daaruit opgemaakte Alphabetische Naam
lijst, gedurende acht dagen, van den
19en Juli tot en met den 26 Juli 1910
aanstaande, ter Gemeentesecretarie voor
een ieder ter lezing ligt.
Texel den 18 Juli 1910.
De Burgemeester,
HIDDINGH.
9—10 Juli.
De belangrijkste gebeurtenis der afge-
loopen week was ongetwijfeld de verkiezing
voor onzen Senaat, die in de verschillende
provinciën plaats had. Na den uitslag der
jongste Statenverkiezingen stond het wel
vast dat in de samenstelling onzer Eerste
Kamer geen noemenswaardige verandering
zou worden gebracht. Zoo is het dan ook
geworden. Het resultaat is geweest dat de
rechtsche meerderheid van onzen Senaat
met één zetel versterkt werd, dat in de
plaats van een paar aftredende leden, die
niet weer in aanmerking wenschten te
koinon, andere werden gekozen en een paar
anderen, die niet bedankt hadden „gewipt"
Werden.
Tot deze laatsten behoort ook de heer
D. W. Stork te Hengelo. Zooals men weet
gingen in 1907 do Staten van Overijsel
„om" en werd er toen de 2e rechtsche
afgevaardigden naar de Eerste Kamer af
gevaardigd. De laatste liberale afgevaar
digde, nu de heer Stork, is Dinsdag de
woestijn ingezonden, zoodat Overijsel thans
3 rechtsche vertegenwoordigers in den
Senaat heeft. De heer Stork zag zijn zetel
aangeboden aan het Statenlid baron van
Pallandt.
Behalve die van Overijsel verdient ver
melding de verkiezing in Friesland. De
Gedeputeerden benoeming der vorige week
hadden doen zien dat het lot van den libe
ralen afgevaardigde aan een zijden draadje
hing. De liberalen hebben in de Friesche
Staten hun heerschappij verloren en alleen
met hulp der sociaal-democraten zou voor
komen kunnen worden dat een rechtsche
candidaat afgevaardigd werd. Doch tot een
overeenkomst met de 10 sociaal-democraten
was het niet gekomen. Deze waren nu
Dinsdag voor een lastige keuze geplaatst.
Vielen ze de liberalen niet bij dan hielpen
ze daardoor de rechterzijde om een recht-
schen candidaat af te vaardigen. Ten slotte
besloten ze dan toch maar liever de liberalen
te helpen, mits deze met een anderen
candidaat dan den vrij-liberalen Jhr. van
Beyma kwamen. De liberalen hebben daar
aan voldaan, door Van Beyma te laten
vallen en in plaats van dezen den Unie
liberaal Dr. C. Lely te stellen die daarna
bij herstemming gekozen werd.
Met bizondere belangstelling werd ook
de Zuid-Hollandsche verkiezing te gemoet
gezien. Immers zij zou een antwoord geven
op de vraag of de heer Van Heeckeren,
die in den laatsten tijd zooveel stof tot
geschrjjf gaf en de rechtsche regeering
meer dan eens eenige onaangename oogen-
blikken bezorgde, opnieuw een zetel in de
Eerste Kamer zou worden waardig gekeurd.
Dit laatste nu is niet het geval gewor
den. Baron Van Heeckeren heeft het ver
trouwen der rechterzijde verloren en is
door de Staten van Zuid-Holland uitge
worpen. Waarschijnlijk op.advies van den
leider Dr. Kuyper.
Voor den betrokken diplomaat zeker geen
aangename bejegening. Met belangstelling
mag worden afgewacht wat de heer Van
Heeckeren nu verder zal doen.
De totaal uitslag der verkiezingen is
goweest, dat thans de Kamer zal bestaan
uit 32 leden der rechterzijde (kath., anti-
rev. en Chr. hist.) en 18 leden der linker
zijde (liberalen).
Als nieuwe leden zullen hun intrede
doen de heeren Mr. J. C. de Marez Oyens,
oud-minister van waterstaat (ministerie
Kuyper 1901 1904), C. Lely, oud-mi
nister van waterstaat (laatst ministerie
Pierson 1897 1901); K. de Bo6r Czn.,
oud-kamerlid (district Zaandam); E. A.
M. van der Kun, oud-kamerlid (district
Zevenbergen), en baron van Pallandt,
lid van de Prov. Staten van Overijsel.
district stad-Ommen.
o—o o
Enschedé, waar al zoo menige economische
worstelling plaats had, is thans opnieuw
het tooneel van een harden strijd tusschen
de fabrikantenvereeniging eenerzjjds en de
arbeidersorganisaties anderzijds. Onlangs
ontstond er een geschil tusschen de firma
Menko en hare arbeiders. Dit had een
staking tengevolge, nadat de onderhande
lingen tusschen do besturen der fabrikan
tenvereeniging en der arbeidersorganisaties
op niets waren uitgeloopen. Het gevolg
van deze partiëele staking was dat alle
fabrikanten een uitsluiting proclameerden,
door hun fabrieken gudurendo een paar
dagen per week niet te laten werken. Alle
pogingen door autoriteiten en particulieren
aangewend om den strijd te doen eindigen
zijn tot nog toe mislukt en in de afge-
loopen week heeft de fabrikantenvereeniging
laten bekend maken, dat den 8 Augustus
a. s. alle fabrieken stop gezet zullen worden
ingeval niet voor dien tijd het arbeids
geschil bij de firma Menko opgelost is.
Wij kunnen niet beoordeelen aan welke
zijde in deze kwestie het recht is, maar
gelooven dat onze lezers het met ons eens
zullen zijn als we de hoop uitspreken dat
spoedig aan het conflict een einde kome.
Anders toch gaat het nijvere Enschedé
weder een ernstige crisis te gemoet.
—o—o—o—
De zittingen, de vorige week door het
Engelsche Lagerhuis gehouden hebben
nogal de aandacht getrokken.
Allereerst doordat „Vrouwenkiesrecht"
aan de orde kwam, later door de beraad
slagingen over den vlootbouw, twee onder
werpen die in de laatste jaren al veel van
zich hebben doen spreken.
Vooral de behandeling van „Vrouwen
kiesrecht" heeft heel wat afwisseling ge
bracht in het Londensche leven, want
voordat de kwestie in het Lagerhuis in
bespreking kwam hadden de voor-, en
ook de tegenstanders voor de noodige of
onnoodige voorbereidingen gezorgd.
In het Lagerhuis kwam in behandeling
een voorstel van het lid Shackleton wat
een groote uitbreiding van het kiesrecht
beoogde. Hij wildö voornamelijk het ge
meentelijke kiesrecht der vrouwen over
brengen op het pailementaire kiesrecht.
De vereenigingen der Kiesrechtvrouwen
hadden zich met dit voorstel vereenigd
onder beding dat dit slechts een eerste
schrede was op den weg, een afbetalings
termijn op de aigeheele gelijkstelling van
het vrouwenkiesrecht met dat van de
mannen.
Er werd in het Lagerhuis lang en breed
over h6t voorstel gesproken. Het vond tal
van voorstanders, maar ook verschillende
tegenstanders onder de vertegenwoordigers
van alle partijen. Zelfs de regeering was
over het voorstel in twee kampen van
voor- en tegenstanders verdeeld. Ten slotte
werd het voorstel met groote meerderheid
van stemmen aangenomen. Dat was dus
wel een succes voor de vrouwenbeweging.
Dit succes werd evenwel door een te
leurstelling gevolgd, want eveneens met
groote meerderheid werd 't voorstel verwor
pen om 't ingediende voorstel naar het „grand
comittée" te verzenden, wat hetzelfde
beteekent als dat de zaak voorloopig afge
daan is en in de huidige zittingsperiode
niet verder in behandeling komt.
De andere kwestie, die in behandeling
kwam, was zooals bovengemeld, de vloot
bouw. Er kwam een motie aan de orde
van den afgevaardigde Dillon om het aan
gevraagde krediet voor den aanbouw van
schepen met twee millioenen pond sterling
te verminderen.
Dillon gaf een uitvoerige toelichting op
zijn voorstel, waarbij hij er op wees, dat
de voortdurende toeneming der voor den
vlootbouw benoodigde bedragen, was toe
te schrijven aan den druk, dien de des
kundigen op de regeering uitoefenden. Hij
refereerde zich in dezen aan de bekende
uitspraak van lord Salisbury. „Luister niet
naar deskundigen. Zij zouden er op aan
dringen, dat wij een bezetting leggen op
de maan, om ons tegen een aanval van
Mars te beschermen".
Er op wijzende, dat onder de huidige
regeeriug in 3 jaar tijds de marinebegroo'
reeds met 12 millioen pond sterling was
verhoogd, vroeg hij: „waar moet dat heen?"
Voor het volgend jaar zag hij alweer 3
millioen meer aangevraagd en als dat zoo
doorgaat dan zal de regeering onmogelijk
gelden kunnen overhouden voor sociale
hervormingen. Ten slotte critiseerde h(j
„het onverantwoordelijke geschrijf" en ge
wroet van lieden die het er op schenen
toe te leggen, een oorlog met Duitschland
uit te lokken.
Deze laatste uitlating gaf minister As-
quith, die den spreker van antwoord diende
gelegenheid, er zijn leedwezen over uit te
spreken dat Dillon zich op anonieme ar
tikelen uit tijdschriften beriep om te be-
toogen dat Duitschland of Engeland vijan
dige gevoelens of aanvalsplannen koesterden
en ze daarom hun vloten gingen versterken.
Van Engeland mocht dit niet gezegd
worden en Duitschland, meende de minister
in dezen te kunnen vertrouwen. Duitsch
land heeft groote belangen in zijn ver
afgelegen koloniën en het meent zjjn po
sitie als wereldmacht niet voldoende te
kunnen handhaven en zijn steeds meer
groeiende belangen in alle werelddeelen
niet te kunnen beschermen zonder vloot-
uitbreiding.
Asquith herinnerde er verder aan dat de
Engelsche regeering reeds eerder een voor
stel tot vermindering der vlootuitgaven
gedaan had, doch dat de Duitsche regeeriug
meende daarop nog niet te kunnen ingaan.
Het zou Asquith evenwel verheugen als
de vlootuitgaven verminderd zouden kunnen
worden, om het geld voor de welvaart van
het algemeen te kunnen aanwenden.
Na Asquith voerden verschillende andere
sprekers het woord. Zoo verklaarde Balfour
dat Engeland zijn vloot zoo diende aan
te zien als Duitschland zijn. vloot doet.
Lord Beresford betoogde dat Engeland zijn
vloot zoodanig diende uit te breiden, dat
de heele wereld inzien moest, dat het
nutteloos is, met Engeland te wedijveren.
Barnes verklaarde, dat het program voor
den vlootbouw rekening moest houden
niet met mogelijke vijandelijke gebeurte
nissen in het buitenland. Max Keuna, de
eerste lord der admiraliteit betoogde, dat
alleen het regeeringsprogram voldoende
zekerheid kon bieden.
De motie-Dillon werd hierop met 298
tegen 70 stemmen verworpen, waarop de
aangevraagde miljoenen toegestaan werden.
Engeland bouwt das maar door en
Duitschland zal zeker niet op zich laten
wachten. Met Dillon mag men wel vragen:
„waar moet dat heen?"
oo o
De aangelegenheden betreffende Kreta
hebben in den laatsten tijd meer dan eens
den blik naar het verre Oosten doen richten.
Ook in de afgeloopen week was dit weder
het geval door de berichten over de Kre
tenzer kwestie, die nog steeds niet opgelost
is en nu eens een meer dan weer een minder
dreigend aanzien vertoont.
Er was evenwel nog een andere aange
legenheid, die de aandacht tot zich trok.
Door Rusland en Japan is nl. dezer dagen
een overeenkomst gesloten die niet van
belang ontbloot is. De inhoud dezer over
eenkomst is: een vaststelling van den
status quo in Mantsjoerije. Beide landen
erkennen eikaars bezitrecht zoodat Rusland
in het Noorden en Japan in het Zuiden
z\jn invloed zal mogen laten gelden, terwijl
ze elkander zullen steunen als soms derden
eenigen aanval op dat bezitrecht mochten
willen ondernemen. Voorts werd ovi reen-
gekomen, dat Rusland aan Japan de vrije
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor de Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
Oproeping van Verlofgangers in werkelijk dienst.
De Burgemeester van Texel brengt ter openbare
kennis, dat de in het verlolgangersregister dezer
Gemeente ingeschreven verlofgangers der zee
militie, wier namen hieronder zijn vermeld, bij
deze worden opgeroepen, om zioh te Willemsoord
(Den Helder) aan te melden, op den dag en aan
boord van den bodem achter ieders naam ver
meld, teneinde voor eerste-oefening in werke-
lijken dienst te worden gesteld.
Burger, Pieter, lichting 1910 Texel, op 9 Aug.
1910, aan boord van //Neptunusa.
De opgeroepen verlofgangers zullen zorg dragen
dat zij zich, ieder op den voor hem aangegeven
dag, voorzien van de hun toegezonden kennis
geving (of verlofpas), aan boord aanmelden voor
12 uur 's middags of zoo spoedig mogelijk daarna.
De opgeroepenen moeten zich voor hun vertrek
naar boord, ter Gemeentesecretarie aanmelden,
voorzien van de kennisgeving (verlofpas), teneinde
ioo noodig in het bezit te worden gesteld van
de vereischte vervoerbewijzen en passagebiljetten
en tot het in ontvangst nemen van daggeld en
tevens om, zoo zij die gewenscht achten, inlich
tingen te bekomen aangaande de reis.
Ingeval ziekte of gebreken de opkomst van een
verlofganger mochten verhinderen, moet hiervan
roudra doenlijk ter Gemeentesecretarie worden
overgelegd eeno gelegaliseerde geneeskundige ver
klaring, welke op ongezegeld papier kan worden
gesteld. Na zijn herstel vervoegt hij zich onver
wijld aan boord.
Hij, die zonder geldige reden niet voldoet aan
deze oproeping, wordt, na daartoe verstrekten
last van den Minister van Marine als deserteur
afgevoerd.
Hij, die zonder geldige reden zich te laat aan
boord aanmeldt, maakt zich strafschuldig.
Het niet ontvangen van een afzonderlijke op
roepingsbrief ontheft den verlofganger, zoo deze
althans binnen het Rijk verblijf houdt, geenszins
van zijDe verplichting tot opkomst in werkeljjken
dienst, daar de openbare kennisgeving EENIG
en ALLEEN als BEWIJS geldt, dat hij behoorlijk
ia opgeroepen.
Texel, den 16 Juli 1910.
De Burgemeester voornoemd,
HIDDINGH.