N°. 2458.
Donderdag 20 April 1911.
24ste Jaargang
Nieluws- en
Advertentieblad.
Van week tot week.
Uit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 8 maanden.
Voor de Borg 30 Cis. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
^anden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 nar op den dag der uitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer S Ct.
Groote letters en Vignetten worden Daar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitgevers LANSE VELD DE ROOIJ, Parkstraat, Bdrg op Tex el.
8—15 April.
Ook in de afgeloopen week hebben zich
de bladen ten onzent nog al bezig ge
houden met het door minister Kolkman
ingediende ontwerp tot wijziging der Ta-
riefwet, hetgeen begrijpelijk is als men
de belangrijkheid van dit ontwerp in aan
merking neemt. Vooral schijnt verzet te
komen tegen de voorgestelde invoerrechten
op meel en het verdient aanteekening dat
het orgaan der bij de rechtscbe coalitie
aangesloten Christ historischen tegen deze
meelrechten opkwam. Dit geschied op grond
dat het ontwerp uitgaat van de gedachte
dat grondstoffen voor het bedrijf vrijgesteld
zullen worden en meel ook als een voor
name, de allereerste grondstof voor het
broodbakkersbedrijf moet aangemerkt wor
den. Met belangstelling mag afgewacht
worden welke houding de minister tegen
deze bezwaren zal aannemen.
Wat de andere binnenlandsche aange-
lesenheden der afgeloopen week betreft
kunnen we kort zijn. Niet onvermeld mogen
we evenwel laten de ernstige berichteu die
de laatste dagen uit ons Insulinde tot ons
kwamen. Berichten die in breede kringen,
ook in het moederland, bezorgdheid wekken.
We bedoelen de tijdingen over het uitbreken
van de zoo zeer gevreesde longenpest, de
vreeselijke ziekte die voor eenigen tijd in
China en Mantsjoerjje zoo ontzaggelijk veel
slachtoffers maakte.
Reeds voor eenige weken brak op Oost-
Java in het Malangsche gebied de builen
pest uit en ook daarover maakte men zich
grootelijks bezorgd, omdat ook deze ziekte
zoo gevaarlijk en in de meeste gevallen
doodelijk is. Erger dan de builenpest is
evenwel de longenpest, omdat deze zoo
veel besmettelijkei is. De lyder hoest voort
durend massa's bacteriën uit, die zijn ge-
heele omgeving gevaarlijk makt-n. Zelfs
kunnen Z6 naar verafgelegen plaatsen door
voorwerpen, die in de nabijheid van een
ljjder aan longenpest geweest zijn, over
gebracht wordeD.
De geneeskundige dienst doet alles wat
gedaan kan worden om de vreeselijke ziekte
in haar loop te stuiten. Ook heeft de re
geering een aantal artsen opgeroepen om
naar de aangetaste streek te vertrekken.
Zeer is het te hopen dat de genomen
maatregelen het gevaar dat Java bedreigt
en dat in het MalaDgsche zoo dreigend
zijn kop verheft, gekeerd moge worden.
o—o o
Het Engelsche Lagerhuis is metPaasch-
vacantie tot 18 dezer uitgegaan. Voor een
paar dagen dus maar. Nu eigenlijk heeft
het Huis 't ook te druk om lang uit te
rusten. Of beter gezegd, schiet het niet
vlug genoeg op. Zooals de lezers weten is
men begonnen met de behandeling van
het Veto-ontwerp, waarop niet minder dan
900 amendementen ingediend zijn, meeren-
deels van de oppositie. En deze zorgt er
wel voor dat er aan haar amendementen
de noodige tijd wordi besteed. Haar toeleg
is duidelijk, zo wil de regeering zooveel
mogelijk den voet dwarszetten en de tot
stand koming van de wet te vertragen.
Hoe lang ze haar obstructiespelletje zal
kunnen spelen moet de tijd nog leeren.
In elk geval bereikte ze reeds dat na een
behandeling van drie dagen precies nog
maar de eerste drie regels van h6t wets
ontwerp afgehandeld waren. Naar die
maatstaf zal de geheele behandeling 17
weken in beslag nemen en zal het andere
werk dan moeten blijven rusten. De heeren
hebben thans een paar dagen rust genomen
maar er is nog niet eens de eerste para
graaf van het ontwerp afgedaan. De re
geering beeft waarschijnlijk de oppositie
geen onaangenaam Paschen willen bezorgen
doch straks zal ze wel anders uit de hoek
komen. Dan zal do guilliotine wel in wer
king treden.
—o—o—o—
De Fransche pers houdt zich al eenige
dagen bezig met oen zeer brutale roof van
documenten, die Betrekking harden op de
onderhandelingen, die do Fransch i regeoring
gevoerd heeft mei ande::e regeer ingen over
dc bekende Bagda Ispooi weg-kw istie Het
hi.d al moer dan eenu in de Fransche
diplomatieke kring m de aandacht getrokken
dat, naar uit de publicatie bleek, de Duit-
sche regeering vroeger dan in gewone om
standigheden mogelijk was, kennis droeg
van stukken die er tusschen Frankrijken
Rusland over de Bagdadkwestie gewisseld
waren. Uit een iügesteld onderzoek bleek
al spoedig dat de leerling vice-consul Rouet
kans had gezien de bedoelde stukken mee
te nemen naar zijn huis waar zijn vriend
Maison afschrift van een en ander nam
met het doel deze in het buitenland aan
den man te brengen. Dat hem dit in Duitsch-
land gelukt is, is uit de feiten gebleken.
Minder goed ging het hem in Engeland
af. De uitgever van een groot blad te
Londen kreeg ook een aanbieding maar
deze stelde den gezant met het zaakje in
kennis en dit leidde vooral tot de ont
dekking van het verraad. De leerling vice-
consul' beweert dat hij de stukken slechts
aan Maison ter inzage gaf op diens verzoek
en met het oog op diens flnanciëele onderne
mingen iu het Oosten. Hij beweert er geen
oogenblik aan gedacht te hebben dat
Maison een spion was.
Er moeten heel wat documenten in
handen van den spion geweest zijn, Rouet
beweert wel, dat hij maar 4 ter inzage
van Maison stelde doch minister Cruppi
verklaarde dat van wel een twintigtal copie
genomen is en daaronder van zeer gewich
tige. En van iemand anders dan van Rouet
kan hij deze niet gekregen hebben.
Dat de Fransche pers zich druk maakt
over het geval ligt voor de hand.
—o—o—o—
De gisting in het Fransche wijDgebied
duurt nog steeds voort. Zooals de lezer zich
herinnert wenschen de wijnbouwers in het
Aubedepartement dat hun gebied opge
nomen wordt in dat waarin alleen de echte
champagne mag worden gefabriceerd het
champagne gebied, waarvoor de regeering
vroeger de grenzen vastgesteld heeft. Ze
hielden in den laatsten tijd allerlei betoo
gingen om de regeering te doen blijken,
dat ze niet eerder zullen rusten aleer hun
departement binnen de grenzen van het
Champagnegebied is gebracht. En hun op
treden scheen succes te zullen hebben, want
de Landbou wcommissie uit de Fransche
Kamer verklaarde zich voor de opneming
van het Aubedepartement in het Champag
nedistrict. Echter, deze beslissing bracht
in het Marnedepartement groote beroering
teweeg. Dit departement grenst aan het
Aubedepartement en is wel in het Cham
pagnedistrict opgenomen. Nu vreesden de
wijnbouwers daar, dat indien de wenschen
der buren ingewilligd worden de concur
rentie zooveel grooter zal worden en daarom
hebben zjj besloten zich met hand en tand
te zullen verzetten tegen de inwilliging
van de wenschen der wijnboeren uit het
Aubedepartement. Het wijnsyndicaat zond
dadelijk reeds na het bekend worden van
de beslissing der Landbouwcommissie aan
den minister van landbouw een scherp
gesteld protest. De opwinding in het Marne
departement was zoo groot geworden, dat
de regeering ongeregeldheden vreesde en
do troepen in de kazernes gereed werden
gehouden.
En die ongeregeldheden zijn helaas niet
uitgebleven. De directe aanleiding daartoe
gaf een besluit van den senaat, die de
kwestie in behandeling nam en met groote
meerderheid van stemmen een motie aan
nam waarin de regeering uitgenoodigd werd
de geheele begrenzing van het Champagne-
gebied op te heffen. Toen dit besluit bekend
werd brak in het Marnedepartement een
volslagen oproer uit, waarbij de woedende
menigte de wijnfubrikanten die van ver-
valsching en knoeierij verdacht werden tot
haar slachtoffers koos. Tal van fabrieken en
magazijnen werden geplunderd en in brand
gestoken, voor miljoenen werd ei vernield.
Beestachtig werd er huisgehouden en werd
er geplunderd en gestolen. Eerst toen een
aantal regimenten militairen opdaagden
kon de orde hersteld worden.
Op het oogenblik dat wij dit schrijven
is do toeitand wi.t kalmer. De Fransche
Kamer heeft onmiddellijk de kwes.ie be
handeld er een motie aangenomen waarin
de ngeerii g gevraagd word; een onderzoek
in te steil» n en wr.arin tevens een beroep
i wordt gec.aan op het vol.i om kaan dit
onderzoek af te wachten. De bevolking is
blijkbaar wat gekalmeerd, doch de kwestie
is nog geenszins opgelost. Tijd gewonnen
is echter veel gewonnen.
o—o—o—
In niet minder dan vier deelen der wereld
woedt een opstand tegen wat men noemt
het „wettig gezag" n. 1. in Albanië, YemeD,
Mexico en Marokko. En het schijnt wel dat
de opstandelingen overal nogal succes heb
ben. Gaat het de Turksche troepen in
Albanië en Yemen allesbehalve nog voor
den wind, in Mexico hebben de opstande
lingen het reeds zoover gebracht dat de
regeering onderhandelingen met hen heeft
moeten aanknoopen en dat ze reeds allerlei
concessies hebben kunnen behalen. Ze zijn
echter nogal veeleischend en Madero, hun
aanvoerder, heeft vóór alles de eisch gesteld
dat president Diaz het land zal verlaten.
Gebeurt dat dan zal Madero tot nader overleg
bereid zijn en zal een president gekozen
kunnen worden, die aan beide partijen kan
bevredigen. Of de regeering van Mexico zoo
spoedig aan die eischen zal toegeven moet
wel betwijfeld worden. Zoodat het vertrek
van Diaz ook wel niet zal plaats hebben.
Dat de regeering echter de opstandelingen
op den voet van gelijkheid behandelt teekent
den toestand.
De opstandelingen in Marokko staan er
vooral niet minder voor dan die in Mexico.
Ze hebben de troepen van den Sultan op
verschillende punten verslagen en waar
schijnlijk zijn ze op dit oogenblik al de
hoofdstad Fez binnengetrokken. En
de beschermende mogendheden kunnen toe
zien, omdat de acte van Algeciras hen
verplicht zich geheel buiten de binnen
landsche aangelegenheden te houden. Maar
toch schijnt ingrijpen haast noodzakelijk
want door don voortdurenden burgeroorlog
lijden ook de Europeesche belangen schade.
En zoo is het dan ook te begrijpen, dat
men meldt dat de Fransche regeering bezig
is een krachtig ingrijpen voor te bereiden.
Daarin ligt echter een groot gevaar, want
Marokko is nog steeds een wespennest.
Spaüje maakt zich natuurlijk ook gereed
op de eventueele gebeurtenissen. En Duitsch-
land gaat met wantrouwen de gangen van
Frankrijk na en zal niet dulden dat dit ook
maar eenigszins zijn invloed in Marokko
verhoogt. Zoo levert de toestand thans
weder een bron van gevaar voor den vrede
op.
TEXEL, 19 April 1911.
Als uitslag van de aanbesteding
voor den bouw van een huis aan de haven
to Oudeschild voor de firma Dros Co.
Zaterdag gehouden door den architect
Kiijnen, vernamen wij dat inschrijvings
biljetten waren ingekomen van
T. de Wijn, Texel f2245,—
J. J. van Wessem, „2197,—
A. Kooiman, „2150,—
A. BlomJz., 2149,
Joh. Schagen, 2114,—
Gebr. Smit, Helder 1970.—
W. Lastdrager, 1898,—
Vlaming en Buis, Texel „1815,—
De Zangvereeniging „IVieuw Leven".
De Zangvereeniging „Nieuw Leven"
van Wieringen gaf aan den avond van
den tweeden Paaschdag eene uitvoering
in het „Hotel Texel" alhier.
Wanneer men belangstelling in den
zang moet afleiden uit de opkomst van
publiek, dan is die belangstelling zeker
zeer groot, want maar zelden zagen wij
bij eene uitvoering in Hotel Texel zulk
een goed gevulde zaal als op dezen avond.
De directeur, do heer Rijkeboer, opende
de avond met een welkom aan allen,
inzonderheid aan de leden der zangver
eeniging van Oudeschild en aan den
waarnemenden burgemeester die deze
bijeenkomst met zijne tegenwoordigheid
vereerde. Verder deec. spreker de mede-
deeling dat door bijzondere omstandig
heden het gezelschap niet volt illig kon
wezen, waarom hij de toegevendheid
der aanwezigen inriep, indien zou blijken
dat de uitvoering daaronder eenigszins
zou lijden.
Tot de uitvoering van het programma
dat niet minder dan 10 zangnummers
en tot afwisseling 4 voordrachten ver
meld, werd aiSQU overgegaan.
Aanvankelijk kwam het ons voor alsof
het gezelschap met eenigen schroom voor
het voetlicht trad, doch al spoedig schenen
de zangeressen eD zangers zich op hun
gemak te gevoelen en eenvoudig, doch
flink en natuurlijk klonk de zang van
„Nieuw Leven' door de zaal. Het gemis
van een tiental leden deed aan de uit
voering geen nadeel, wellicht omdat aan
iedere partij enkelen outbraken, waardoor
wel het geheel wellicht ietwat was ver
zwakt doch de stemmenverhouding geen
nadeel er van had ondervonden. De
stemmenverhouding was goed en de zang
viel zeker te prijzen. Het waren een
voudige liederen welke ten gehoore
werden gebracht, geen hoogere kunst,
doch de uitvoering er van verwierf
luiden bijval.
De voordrachten welke tot afwisseling
werden gegeven, waren goed bestudeerd
en werden goed vertolkt. Ze waren goed
gekozen, geen banaliteiten, en konden
door allen worden aangehoord.
Toen het programma was afgewerkt,
sprak de heer Rijkeboer een woord van
dank tot allen voor de eer het gezelschap
bewezen voor de groote opkomst, voor
de stilte gedurende de uitv ering en voor
de aandacht aan het ten gehoore ge
brachte verleend. Spreker eindigde met
de aanwezigen niet een „vaarwel" doch
een „tot wederziens" tóe te roepen,
waaruit wij de conclusie trekken dat de
leden der Zangvereeniging over hunne
ontvangst alhier uitstekend tevreden
waren laten we er aan mogen toevoe
gen dat bij het publiek zulks blijkbaar
evenzoo het geval was, over de uitvoering
van „Nieuw Leven". Het was een mooie
avond welke de vereeniging ons bereidde.
Tot slot werd bal gehouden, alhoewel
de volte in de zaal het dansen niet zoo
gemakkelijk deed zijn. Doch een prettig
gestemde menigte hindert zulks niet
zooveel.
Oudeschild18 April.
Gedurende de Paaschdagen is de drukte
met passagiers niet zoo groot geweest
zooals dit andere jaren wel eens het
geval placht te zijn. Het minder aan
lokkelijke weder, zal hiertoe wel het
zijne hebben bijgedragen. Den tweeden
Paaschdag, des middags ongeveer 4 uur
was het echter voor een oogenblik druk
op de haven, toen namelijk een motor
boot de leden van de zangvereeniging
„Nieuw Leven" te Wieringen, aanbracht.
Met de visscherij gaat het in de
laatste dagen, eenigszins beter dan het
gedurende den afgeloopen winter het
geval is geweest. De vangst is afwis
selend, doch de prijzen zijn tamelijk goed.
Waal 18 April.
De aangekondigde lezing van den heer
C. Thomassen, Zaterdagavond in het
lokaal van den heer A. P. Eelman ge
houden, was vrij goed bezocht, er waren
tusschen 40 en 50 personen, waaronder
ook enkele dames. Spr. hield er een
krachtig pleidooi voor Algem. Kiesrecht
en wekte de aanwezigen op, te teekenen
op het verzoekschrift, dat aan de Re
geering zal worden aangeboden en
waarvan gevraagd wordtAlgemeen
kiesrecht voor alle meerderjarige Neder
landers.
Van de gelegenheid tot debat of tot
stellen van vranen werd geen gebruik
gemaakt. Omstreeks 11 uur weid de
vergadering gesloten.
COURAN
