N°. 2491.
Èondag 13 Augustus 1911.
24ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.,
Bit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor de Burg 30 Cts. Fra.nco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
anden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 nar op den dag der uitgave
Prijs der Advertentién.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 3 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Te x e l
TEXEL, 12 Aug. 1911.
Donderdag de warmste dag.]
Na de warme dagen welke Juli ons
gaf, moet de hoogste warmtegraad Don
derdag 10 Aug. zijn geconstateerd toen
wees de thermometer des middags te
2 uur 95Vr gr. F. in de schaduw aan,
volgens de filiaalinrichting van het Kon.
Met. Inst. te Rotterdam.
18 Juli wees de thermometer33.7 gr. C.
10 Aug. wees de thermometer 34,2 gr. C.
Iets over Augustus-
Augustus is dit jaar een bij uitstek
warme maand, We leven zoo voortdurend
in een atmosfeer van 80 a 90 gradeD Fahr.
in de schaduw, 100 of hooger in de zon,
en we trachten ons aan te passen aan een
warmtegraad die ons vrijwel onbekend was.
Doch desniettemin loopen we te puffen,
dag in, dae uit, we gevoelen er ons heusch
niet zoo lekker onder en met belangstelling
wordt naar het hemelruim getuurd of wel
licht niet 'n enkel wolkje verraad dat eenige
verfrissching is te wachten.
Vooral de weiden en tuinen lijden ge
ducht onder de brandende zonnestralen en
hebben groote behoefto aan water; de warm
te en droogte geven reden tot groote be
zorgdheid aan velen. Is het bij uitstek
mooie weder voor sommige affaires tot
groot voordeel, voor den landbouwer in
zonderheid staat het er nu juist niet zoo
bijzonder rooskleurig voor, naar van vele
zijden wordt beweerd.
„Augustus is de laatste maand van den
meteorologischen zomer, schrijft het „I-Ibl."
Reeds den len September is de meteoro
logische herfst daar. Toch is de thermo-
metrische daling nog slechts gering. Maar
de dagen korten zeer snel. Aan de
avonden, zoo zegt men, kan men het merken
dat men al weer naar den winter toegaat.
In het begin van de maand is de zon eerst
tegen acht uur achter den horizont ver
dwenen. Wanneer Augustus op z'n eind
loopt, is het daarentegen noodig om half
acht het licht aan te stèken. Want ons
natuurlijk lichtmiddelpunt wordt steeds
langer aan ons oog onttrokken. In het ge
heel worden in Augustus de dagen op acht
minuten na twee uur korter.
Men heeft jaren achtereen den stand van
den thermometer opgeschreven en daaruit
voor lederen dag een gemiddelde tempera
tuur berekend, de z.g. normaal-temperatuur
van den dag. Wanneer men nu de normaal
temperatuur van den eersten met die van
den laatsten Augustus vergelijkt, valt slechts
een verschil van 3 gr. F. te constateeren.
Hieruit ziet men, dat de warmte, als zij
er eenmaal is, niet zoo spoedig wegtrekt.
De temperatuur van Juli ligt nagenoeg
niets hooger dan die van Augustus, Juli
en Augustus zjjn onze warmte-maanden.
De bekende Belgische meteoroloog A.
Bracke, die de „Almanach" de la Conquête
de l'Air" redigeert, weet steeds z'n talrijke
waarnemingen aardig te „verwerken," en
komt veelal tot merkwaardige combinaties.
In zjjn „Aoüt thermique, normaal et ex
tréme zien wij, dat te uccle de normaal-
temperatuur van den len tot en met den
20en Augustus nagenoeg niet verandert,
Van den 21en tot den laatsten Augustus
daalt de normaal-temperatuur evenwel van
18 gr. C. op ruim 16 gr. C.
Indien de waarnemingen en berekeningen
van Bracke g06d zjjn, (en wij hebben geen
aanleiding het tegendeel te vermoeden) zal
in ons land en speciaal in het Noordelijk
gedeelto er van, de constante normaal-tem
peratuur in ieder geval niet korter duren.
Nemen wij aan, dat ook in ons land de
kouder-wording den21en Augustus begint,
dan zal hier de normaal-temperatuur in
den tijd van tien dagen 3 gr. F. dalen.
Hierbij zü opgemerkt, dat de normaal-tem
peratuur in September ongeveer 6 gr. F.
en in October zelfs 9 gr. daalt.
Men ziet dus, dat in den herfst met de
astronomische „winter-wording", hot korten
der dagen, zeer duidelijk de klimatologische
seizoen-vorandering, de kouder-wording,
kan worden geobserveerd. In Augustus is
echter in hoofdzaak de astronomische ge
tijwisseling te constateeren. De klimatolo
gische „winterwording" begint eerst den
21en. Nagenoeg elke Augustus-maand heeft
een onweer-periode en aan het einde van
de maand een regen-tijdperk. De drukkende
hitte van begin Augustus werkt de on weers-
vorming in de hand. Maar dit „vervlakt"
zich spoedig. Er vormen zich kleine warmte-
lagen. Derhalve krijgt het weer het storings
karakter. Zware warmte-onweders, dikwijls
met hevige plasregens gepaard, komen op
vele plaatsen tot uitbarsting. Een belang
rijke afkoeling brengen deze voortdurend
locale onweders, die slechts voor korten
tijd de goedweer-periode onderbreken, niet.
De winden blijven zwak en uiteenloopend,
zoodat door den licht getemperden zonne
schijn de temperatuur nog krachtig wordt
opgevoerd. Zooals men ziet, bevinden we
ons op dit oogenblik in het eerste Augus
tus-stadium.
Maar heel lang duurt de tijd van wind
stilte, storingen, warmte en benauwdheid
niet. In het Westen begiDt de barometer
te daJen. Er is een diepe depressie in aan
tocht. Het barometisch hoog trekt zich naar
de Oostelijke grenzen van onze meteoro
logische wereld terug. En inmiddels neemt
ook bij ons de luchtdruk af, terwijl de wind
gaat waaien uit Zuid of ZuidWest en later
zelfs naar West loopt; de bewolking neemt
hier toe, van tijd tot tijd valt de regen
neer, af en toe worden nog onweersver
schijnselen waargenomen, ten slotte is de
thermometer belangrijk gedaald. Dit is het
tweede AugustuB-stadium.
Gedurende het derde tijdperk wordt weer
een verbetering geconstateerd. De Weste
lijke wind is naar NoordWest of Noord
geloopen, een barometrisch hoog, veelal uit
het westen gearriveerd, heeft z'n tenten
boven de Noordzee, in Schotland of langs
de Noorsche kust opgeslagen. Bij ons zijn
do wolken opnieuw verdwenen, de lucht
is vlekkeloos blauw gekleurd, voortdurend
schynt de zon, overdag is het prettig warm
soms nog een ietsje te warm. Maar de
nachten zijn koel.
Het behoeft geen betoog, dat dez6 drie
Augustus-stadiums niet altijd zoo regelmatig
elkaar opvolgen, als hier beschreven is. De
weerprofeet zou het al te gemakkelijk
hebben.
Oosterend, 11 Aug.
Morgen zal de heer C. Kooiman, van
hier, een wagendienst openen tusscben
Oosterend en Oudeschild via Waal en
Burg.
Aangezien we van hier uit geen enkel
middel van vervoer hebben, wordt dit
reeds als een verbetering beschouwd,
z\j het dan ook, dat de wagen die nu
juist niet voor personenvervoer ingericht
is, voorloopig slechts tweemaal per week
zal rijden. De ondernemer is evenwel
gaarne bereid een beter vervoermiddel
aan te schaffen en meermalen te rijden,
doch wenscht eerst te onderzoeken, of
de zaak levensvatbaarheid heeft. Ge-
wenscht is ze zeker, en floantie9le steun
van gemeente en particulieren zal zeker
veel kunnen doen. Zonder dien steun
wordt gevreesd, dat het niet zal gaan.
Allemaal jongens.
Het echtpaar Beijers, te Winterswijk,
werd Vrijdag „verblijd" met de geboorte
van den elfden zoon. Alle zoons zijn
nog in leven.
nollanclsche arbeiders in Duitscli-
land.
Bij een onlangs gehouden telling is
gebleken, dat bij de textielindustrie te
Gronau (i. W.) werkzaam zijn 4819 per
sonen, waarvan 2000 in Nederland
woonachtig zijn.
Een vrouwelvjlce predikant.
De sinds geruimen tijd vacante Doops
gezinde gemeen Baard in Friesland
en Mensingeweer, hebben mejuffrouw
Zoinike beroepen als predikante.
Haaien op de kust.
De heer G. Baljé schipper bij het
Nedevlandsch loodwezen, deelt in een
ingezonden stuk in de „Vliss. Crt." mede
dat hij op zijn jongste reis in de Noordzee
verscheidene haaien heeft gezien, welke,
volgens hem, door de tropische hitte
hierheen schijnen verdwaald te zijn. De
heer Baljé acht de dieren niet gevaarlijk
voor wat betreft het baden aan het
strand, maar waarschuwt andere zee
lieden om in volle zee geen bad te nemen.
Beter daD- maar last van de hitte, dan
„voor de haaien te zijn"
Boor de roarmte.
Op verschillende plaatsen in Groningen
zijn, gevolg van do groote hitte, koeien
die in de weide liepen gestorven. Ver
schijnselen zijn o. a. brand in den uier,
koortsigheid en het weigeren van voedsel,
't Is een zeer kort proces. Te Koudehoek
liep het met een beste melkkoe binnen
24 uur af.
Vlekziekte.
Te Oosterbeek, bij Arnhem, heerscht
in hevige mate de vlekziekte onder de
varkens. Reeds zijn er ongeveer dertig
aan gestorven, waaronder van 250 pond.
De schade is buitengewoon groot en
voor de arbeiders, die voor den winter
een of twee varkens mesten, onover
komelijk. De dieren zijn niet in een
verzekering.
Vanwege het Veeartsenijkundig Staats
toezicht worden de doode dieren ver
brand,
Weest, voorzichtig met petroleum.
Nabij Apeldoorn ging vrouw Gr. met
een bus petroleum langs een brandenden
fornuispot. Eensklaps ontplofte de bus
met een hevigen knal, terwijl de vrouw
een stroom brandende petroleum over
haar lichaam kreeg, waardoor zij hevige
brandwonden opliep.
Haar toestand is redelijk, hoewel zij
erge pijnen lijdt.
De oorzaak der ontploffing wordt hierin
gezocht, dat door de hitte de garontwik-
keling bij petroleum verbazend hoog is.
In twee weken tijds is dit reeds het
derde ongeluk, dat op soortgelijke wijze
is ontstaan.
Eeyi oude truc.
De „Pr. Gr. Ct." schrijft:
Een tweetal kooplieden stelden een
dezer dagen de Singelbewoners van onze
stad in de gelegenheid goedkoop iets
goeds te koopen.
Ze wilden den menschen een dozijn
prachtige linnen handdoeken (in een
winkel misschien 60 cts. het stuk kos
tend), verkoopeu voor niet meer dan
40 cts. Er was echter eeu maar bij.
Wie deze twaalf handdoeken kocht,
moest tevens een lap linnen koopen en
de prijs daarvan is, aldus onze zegs
lieden, alles behalve laag. De lap linnen
hadden deze weldoeners der menschheid
bij zich die kon dus dadelijk afge
leverd worden. Van de handdoeken
hadden zij enkel een monster exemplaar;
het dozijntje daarvan zou later geleverd
worden.
Onze zegslieden kochten niet, hoewel
het tweetal hun vertelde dat een aantal
zeer geachte burgeressen onzer stad er
wel, zelfs groote partijen van gekocht
hadden. Ze noemden eenige namen; bij
informatie bleek echter dat een dame,
een groote partij linnen voor hetDiacon-
nessenhuis gekocht zou hebben, met haar
familie reeds eenigen tijd uit de stad
iseen andere dame, die ook gekocht
zou hebben, was op 't oogenblik dat de
kooplieden aan de deur waren, niet thuis
geweest.
Deze praktijken worden wel meer uit-'
geoofend. We nreneu goed te doen, het
publiek tot voorzichtigheid te manen.
Na tien jaar gearresteerd.
Men meldt uit Assen:
Tien jaar geleden werd te Wapster-
veen een man vermoord wiens lijk nim
mer gevonden werd. Ook de dader werd
niet opgespoord, Het echtpaar Grüoewold
te Wapsterveen dat indertijd reeds van
den moord verdacht werd, kreeg dezer
dagen ruzie, waarbij de vrouw den man
van den moord beschuldigde.
Het geraamte van het lijk is thans
in den grond gevonden op 20 M. afstand
van het huis van het echtpaar Grüne-
wold.
Militaire marsch in de hitte.
Dinsdagmorgen 7 uur 20 minuten
maakte 't vierde bataljon 3e regiment
infanterie te Utrecht, commandant ma
joor Noest, een militaire marsch over
Vechten, Bunnik naar Zeist en terug
over De Bilt, bij welke gelegenheid, door
de tropische hitte en van vermoeidheid,
vele militairen uitvielen en onwel werden.
Niettegenstaande de ontzettende hitte
had de commandant van de troep, de 1 e
luitenant W. D. Kuijf, de menschen tot
's middags twee uur met gepakte ransel
in veld-tenue, zonder rol, laten mar-
cheeren.
In de stad zelfs vielen enkele soldaten
en korporaals van vermoeidheid neer
en werden door andere burgers met water
en eau de cologne bijge gebracht.
De troep marcheerde intusschen naar
de kazerne. Door het talrijke publiek
werd luide verontwaardiging getoond
over zooveel afbeuling. Algemeen meende
men, dat een zoo zware bepakking bij
de tegenwoordige hitte moest achterwege
blijven.
Opmerkelijk was ook, dat de militairen
verzekerden, dat dergelijke zware mar-
schen geregeld gehouden worden zonder
dat eenige rekening met de temperatuur
gehouden wordt. (Tel.)
Naar men wil wordt van hooger band
een onderzoek ingesteld.
Een grijsaard verbrand.
Men meldt uit Groessen aan de „Geld."
Zondagnamiddag zat een man van 85
jaar voor de deur van zijn woning zijn
pijpje te rooken, terwijl er niemand
thuis was. Een voorbijganger bemerkte
dat zijn kleeren in brand stonden. Ijlings
riep hij den zoon van den ouden man,
die in de nabijheid de koeien hoedde,
doch de hulp kwam te laat. De kleeren
waren den ongelukkige letterlijk van het
lijf gebrand. Men bracht hem in huis,
haalde vlug geneeskundige hulp, doch
weldra gaf de ongelukkige den geest.
Hoe het ongeluk zich toegedragen
heeft, is niet te zeggen. Waarschijnlijk
zijn de kleeren door vuur uit de pijp in
brand geraakt en heeft de grijsaard zich
zelf niet kunnen helpen.
Moeder- en kind in brand.
Terwijl vrouw V. te Wageningen met
haar 3 jarig zoontje op den schoot zat,
trok het kind onverhoeds een brandend
petroleumstel omver, zoodat de brandende
olie over beiden heenstortte waardoor
ze oogenblikkeljjk in vlam stonden. Vrouw
V. liep gillend de straat op en werd
een eind verder door de buren gegrepen
die haar de brandende kleeren van bet
lijf rukten en het vuur bluschten. Zij
had over bet heele lichaam bevige brand
wonden gekregen. Ook het kind was er
zeer ernstig aan toe. Geneeskundige hulp
werd spoedig verleend. De toestand van
de ongelukkige slachtoffers is hoogst
ernstig.
Arme kleine.
Te Estrum (Groningen) is een kindje
van 3 jaar in de vlammen omgekomen.
Andere kinderen hadden met lucifers ge
speeld en daardoor was brand ontstaan.
Later vond men het lijkje.
TEXELSCHE COUBANT.
