N°. 2502.
Donderdag 21 September 1911. 25s16 Jaargang
Nieiuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tof week.
Dit blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor; den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
Unden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 nnr op den dag der nitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 3 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBurg op Texel
Voorbereidend militair onderricht.
De Burgemeester der gemeente Texel
brengt ter kennis van belanghebbenden,
dat gedurende de wintermaanden
1911/1912 het voorbereidend militair
onderricht in deze gemeente zal worden
gegeven te Den Burg, in het lobaal
„De Vergulde Kikkert", des Maandags
en Donderdags van iedere week, van
des nam. 7 tot 9 uur.
De aanvang van het onderwijs is
bepaald op Maandag 2 October e. k.
Texel, 15 September 1911.
De Burgemeester voornoemd,
GAARLANDT.
9—16 Sept.
Als deze regels onder de aandacht der
lezers komen is de vacantietijd van ons
parlement weer achter den rug, en hebben
de poorten van 's lands vergaderzaal zich
weder geopend voor de vertegenwoordigers
van het Nederlandsche volk. Veel en zeer
belangrijke arbeid wacht hun daar. De
komende zitting zal tengevolge van de in
grijpende wetgeving, inzonderheid opsociaal
gebied, die aan de orde zal komen, een
van meer dan gewone beteekenis kunnen
worden. En ongetwijfeld ook een van
harden strijd, waarbij linkerzijde en rechter
zijde elkander in het strijdperk zullen ont
moeten.
Met evenveel belangstelling als tegemoet
gezien mag worden wat het komende zit
tingsjaar van ons parlement het Neder-
laDdsche volk op wetgevend gebied zal
brengen, met evenweinig belangstelling
wordt naar den inhoud der Troonrede uit
gezien. In de pers hoorde men nog niet
eens vragen wat de komende regeerings-
verklaring zal brengen. Hetgeen echter
niet geheel onverklaarbaar is, Men kent
de lijnen waarlangs het huidige kabinet
wil gaan met zijn wetgevenden arbeid, het
parlementaire menu is nog ruimschoots
voorzien, om niet te spreken van over
laden. Geen wonder dat men derhalve
geen nieuws verwacht en stellig niet rekent
op mogelijke verrassingen, die een troon
rede soms kan brengen.
Intusschen bestaat er wel eenige belang
stelling voor de verschillende gebeurtenissen
die de komende Dinsdag zal brengen. Inzon
derheid omdat het een roode Dinsdag ge
noemd is. En ook omdat minister Heems
kerk zij het dan op loffelijke wijze
pertinent geweigerd heeft om persoonlijk
de deputanten van de kiesrechtb6toogende
S. D. A. Pers te ontvangen en de volks-
peti in ontvangst te nemen. Natuur
lijk was de redactie van het orgaan
der S. D. A. P. daarover niet zeer gesticht,
zoomin als over de zeer strenge voorwaarden
die door den burgemeester der residentie
aan den optocht gesteld zijn geworden.
De „burgerlijke" pers keurde ovgr 't
algemeen de houding van minister Heems
kerk goed.
Ook het feit dat I-L M. de Koningin met
persoonlijk de Kamer zal openen heeft
aanleiding tot geschrijf in de bladen gegeven.
De vraag is gesteld of vrees H. M. weer
houden heeft de traditie te volgen. Toch
is het o. i. zeer begrijpelijk dat de regeering
II. M. in dien geest adviseerde waar het
zoo moeilijk vooruit te zeggen zou zijn
hoe het verloop van de gebeurtenissen op
Dinsdag zou wezen. Waarom H. M. bloot
te stellen aan het gevaar onaangenaamheden
of erger te ontmoeten
Als deze regels onder de oogen der lezers
komen zullon ze reeds bekend zijn met
den afloop van „deu derden Dinsdag van
September" thans ook „roode Dinsdag"
genoemd.
o—o—o—
Wat de buitcnlandschc aangelegenheden
der afgoloopon week betreft moeten we ons
allereerst weer bepalen bij de groote en
nog steeds dreigende kwestie, die nog
zóózeer de gemoederen bezig houdt, dat
er voor de andere buitenlandsche gebeur
tenissen i slechts weinig of geen belang
stelling bestaat. De Marokkaansche kwestie
verkeert nog steeds in het stadium van
een gevaarlijke onzekerheid cn Iaat zich
nog zeer in geheel Europa gevoelen. Niet
het minst in België en ons land, die beide
een der onderhandelende partijen tot gebuur
hebben. De militaire voorzorgsmaatregelen
wjjzen daarop voldoende.
Bij al het weinig positieve dat er in de
afgeloopen week over de hangende en
netelige kwestie te vermelden|j|viel, bleef
deze toch nog steeds het meest van alles
onze aandacht bezig houden.
Blijkens de berichten in de bladen hadden
de onderhandelingen tusschen Cambon en
Von Kiderlen Witchter niet tot een oplos
sing geleid. De FraDsche voorstellen hebben
in de oogen van de Duitsche diplomaten
geen volkomen genade kunnen vinden wat
ten gevolge heeft gehad dat Duitschland
naast de voorstellen door Cambon ter tafel
gebracht allerlei opmerkingen plaatste, die
geheel den vorm schijnen te hebben van
contra-voorstellen. Deze zijn ter kennisse
van de Fransche regeering gebracht en met
spanning werd afgewacht wat deze over
het „bod" van Duitschland zou besluiten.
Als de officieuse berichten van onlangs
waarin gezegd werd, dat Frankrijk thans
tot de grens van toegeven was gekomen,
juist waren, dan bleef er niet veel hoop
over, dat de Duitsche tegen voorstellen bij
de Fransche regeering een gunstig onthaal
zouden vinden, wat anders zoo zeer gehoopt
werd.
Hoe die Fransche voorstellen en dc
Duitsche „opmerkingen" er evenwel uitzagen
wist buiten de diplomaten niemand te
zeggen. De grootste geheimzinnigheid
werd nog steeds door beide partijen betracht
en alles watdan ook over indebladengemeld
werd, berustte op veronderstellingen cn
vermoedens. Als zoodanig zullen voorloopig
ook wel beschouwd moeien worden de
mededeelingen van het Fransche blad de
MatiD over do hoofdkwesties waarover de
onderhandelingen loopen. Naar dit blad
meldde heeft de Fransche regeering aan de
Duitsche de volgende concessies gedaan
lo. Duitschland verbindt zich om iedere
politieke actie, die Frankrijk, onverschillig
met wat doel, in de toekomst in Marokko
zal ondernemen, te eerbiedigen
2o. Frankrijk verbindt zich alle noodige
waarborgen te geven voor de vrije uit
oefening van den handel, de industrie en
de ondernemingen van Duitschland en alle
andere landen in Marokko
3o. Frankrijk zal aan Duitschland
territoriale compensaties in den Congo
toestaan.
Duitschland eischt evenwel bijzondere
voorrechten in Marrokko en daaraan meent
de Fransche regeering onmogelijk te
kunnen voldoen. De „Matin" meende dan
ook te weten dat 't Duitsche voorstel door
de Fransche regeering in zijn geheel on-
aanneemlijk zou verklaard worden al zal
ook met enkele opmerkingen rekening
worden gehouden.
En als Frankrijk de Duitsche eischen
terugwees gesteld dat de „Matin" goed
ingelicht is wat dan? Opnieuw onder
handelen Of...
Geen wonder dat de spanning in Europa
nog steeds toenam. De toestand bleef nog
zeer onzeker en niemand kon zeggen wat
de dag van morgen of overmorgen zou
brengen.
Niet het minst in Duitschland deed die
angstige stemming zich in de laatste dagen
gevoelen. Dat bleek wel door de stormloop
op de spaarbanken in de groote steden.
En niet minder ook door de paniek die
voor eenige dagen de beurs te Berlijn
aantaste.
Intusschen werden de bladen in de laatste
dagen wat kalmer en zij wekten hun lezers
op toch vooral niet het hoofd te verliezen
Een raad die wel opgevolgd mag worden,
en blijkbaar ook wordt opgevolgd.
Het antwoord van Frankrijk op de
Duitsche voorstellen is aan den Duitschen
zaakgelastigde medegedeeld en de onder
handelingen tusschen Cambon en Von
Kiderlen Wachter zijn weer aangevangen.
De toon der bladen is wat hoopvoller
geworden en het aantal van hen dat een
vredelievende oplossing tegemoet ziet
is in de laatste dagen weer toegenomen.
En toch is de toestand nog zeer onzeker.
Niemand die kan zeggen hoever de onder
handelende partijen nog van elkaar afstaan
dan hoe dicht ze elkander misschien reeds
genaderd zijn.
De spanning in Europa blijft dan ook
steeds voortduren, ofschoon de hoop nog
levendig blijft, dat de beide mogendheden,
enkel om een beetje meer invloed in
Marrokko, het niet tot een oorlog zullen
laten komen, een oorlog die geweldig zou
zijn en Europa op zijn grondvesten zou
doen dreunen.
—o—o—o—
Te Jena is in de afgeloopen week het
jaarlijksche congres der Duitsche sociaal
democraten gehouden, dat in vergelijking
met vroeger een vrij kalm verloop had.
Van de op dat Congres behandelde
onderwerpen hebben inzonderheid een
tweetal nog al de aandacht getrokken.
Een ervan betrof de houding door de
Duitsche sociaal-democraten aan te nemen
bij de verkiezingen die in aantocht zijn.
Men weet dat er van zekere zijde aange
drongen geworden is om de liberale en
sociaal-democratische partijen te vereenigen
tegen het blok van conservatieven en
Centrum. Zoover zal het evenwel niet
komen, maar afgaande op de beslissing
door het congres to Jena genomen, waarbij
bepaald werd dat de strijd gestreden zal
worden tegen het blauw-zwarte blok, mag
stilzwijgende samenwerking met de voor
uitstrevende liberalen, de z g. vrijzinnigen
verwacht worden.
Het andere belangrijke onderwerp betrof
Marokko, 't Is bekend dat de sociaal
democraten de Marokkopolitiek der regeering
niet goedkeuren en ook dat zij ernstige
tegenstanders zijn van den oorlog. Een en
ander had in de liberale en andere bladen
het bericht tengevolge gehad, dat ingeval
Duitschland en Frankrijk naar het zwaard
mochten grijpen, de sociaal-democraten
van beide landen onmiddellijk een alge-
meene werkstaking zouden uitroepen.
Bebel, de leider der Duitsche „Gnossen"
heeft dit bericht echter gelogenstraft. Hoor
dezen voorman werd bij die gelegenheid
een eigenaardige rede gehouden. Daarin
werd weliswaar scherp de tactiek der
regeering veroordeeld, maar tevens ook de
stelling verdedigd dat de Duitsche sociaal
democraten belang bij het vaderland hebben.
En tevens dat een algemeene werkstaking
een „flauwe grap" zou zijn.
Bebel wees daarbij op de gevolgen
van den oorlog voor den economischen
toestand van het land en verkondigde dat
een omverwerping van de „burgelijke"
maatschappij er het gevolg van zou zijn.
In 't kort samengevat: do sociaal
democraten in Duitschland zullen zich niet
geweldadig tegen de regeeringsmaatregelen
verzetten. Zij zullen hun invloed aanwenden
om 'u oorlog te voorkomen, maar breekt deze
uit dan trekken ze mee naar de grenzen, om
daarna uit de economische gevolgen van
den krijg, winsten te behalen voor de partij
--o o—o—
Rusland werd in de afgeloopen week
plotseling opgeschrikt door een politieke
moordaanslag. Terwijl de minister-president
Stolypin zich in den schouwburg te Kief
bevond om een feestvoorstelling bij te wo
nen ter cere van de onthulling van het
standbeeld van Alexander II, heeft een
revolutionair getracht hem door revolver
schoten te dooden. De Minister werd
ernstig gewond. Op het oogenblik dat wij
dit schrijven is nog niet bekend of de
aanslag den dood van Stolypin tengevolge
zal hebbeu. Ook de Czaar was tijdens den
aanslag in den schouwburg. Zoodra deze
de schoten hoorde begaf hij zich in de logo.
Het opgewonden publiek, dat getracht had
den dader van den aanslag te lynchen,
riep om het volkslied, dat daarop door het
orchest gespeeld werd en zes malen her
haald moest worden. De aanwezigen vielen
hieibij op do kni6ën. Vervolgens zong de
menigte het bekendo lied „Bescherm, o
God, Uw volk". Do Czaar bedankte bij
herhaling, terwijl hij er ernstig en bleek
uitzag. Vervolgens verliet hij de voorstelling
die terstond werd afgebroken.
Een telegrafisch bericht meldt dat Stolypin
Dinsdag, omstreeks 10 uur in den avond,
als gevolg van de hem toegebrachte ver
wonding, is overleden.
TEXEL, 20 Sept. 1911.
De Muziekuitvoering.
Was de muziekuitvoering op Zondag
avond wellicht op een wat laat uur
gesteld, het bewijs werd evenwel weder
geleverd dat muziekuitvoeringen nog
steeds zich mogen verheugen in eene
groote aantrekkelijkheid. Niet slechts
van den Burg, doch ook van de overige
dorpen en uit het laad, waren velen
opgekomen om te genieten van het toe
gezegde genot, liet weer werkte hiertoe
ook nu weder mede, de fiets verleende
goede diensten aan bewoners van elders
en zoo bewoog zich eene groote menigte
voor de muziektent. Met blijkbaar ge
noegen werd geluisterd naar de verschil
lende nummers welke werden ten
gehoorde gebracht en meermalen beloonde
applaus de uitvoerders.
Het was een mooie avond en wanneer
bij de uitvoering die Zondagavond a. s.
te half acht zal worden gegeven, de jeugd
kan worden duidelijk gemaakt dat men
daar bijeenkomt om te hooren, niet om
als dolzinnigen elkander achterna te
zitten, dan zal het genot er niet minder
op zijn.
Vergaderingen.
Alsof 't reeds winter is, zoo veelvuldig
zijn de voor deze week uitgeschreven
vergaderingen.
Voor hedenavond toch is e9ne verga
dering bepaald van de VereenigiDg „het
Witte Kruis".
Voor Donderdagavond is eene verga
dering uitgeschreven door de H. M. v. L.,
waar de heer Visser eene lezing zal
houden.
Voor Vrijdagavond is eene vergadering
uitgeschreven door de Vereeniging tot
bevordering van het Vreemdelingen
verkeer, waartoe niet slechts de leden,
doch allen worden opgeroepen die belang
stellen in het onderwerp.
Laat ons dat onderwerp even toelichten.
't Mag bekend heeten dat door wijlen
den heer F. Keijser een legaat van f 3000
werd vermaakt, met bedoaling dit aan
te wenden tot verfraaiing van den Burg.
Aan B. en W. is de zorg toevertrouwd
om plannen of voorstellen in dien geest
den Raad aan te bieden. B. en W. willen
evenwel gaarne weten de meeDing van
het publiek, op hoedaoige wijze bedoeld
bedrag het best tot zijne bestemming
zal kunnen worden aangewend, en, zijn
wij wel ingelicht dan is eene wenk ge
geven dat men van de V. t. b. v. V.
gaarne eenig advies ten deze zou ver
langen.
De vergadering tegen Vrijdag a. s. heeft
ten doel, om van de burgerij te vernemen
welke verfraaiing door haar zou worden
gewenscht geacht. Eventueele te doene
voorstellen of wenschen zullen dan
wellicht worden besproken en deze door
de Vereeniging aan B. en W. worden
overgebracht; aan den Raad blijft in deze
de beslissing.
Wordt er veel malen over gesproken dat
het bedoelde .legaat nog niet voor het doel
wordt aangewend, de burgerij wo:dt
thans de gelegenheid geboden om eenig
plan aan de hand te doen, hetgeen na
tuurlijk niet te boveD moet gaan het
bedrag voor dit doel beschikbaar.
Laten dan velen komen op de uitge
schreven vergadering, om daar hun licht
te doen schijnen. Niemand is buiten
gesloten.
TEXELSCHE COURANT.
