2516.
Donderdag 9 November 1911.
258te Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Bi o oen land.
Van week tof week.
liit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden-
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
bed Nederland 45 Cfcs. Naar Amerika en andere
lmden met verhooging der porto's.
Advertentie» vóór 9 nnr op den dag der uitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 5 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD& DE ROOLJ, ParkstraatBurg op Texel.
38 Oct.—4 Nov.
De Tweede Kamer zit nog midden iu de
behandeling van het door minister Colijn
ingediende ontwerp tot wijziging der Militie-
wet. De heeren schijnen niet veel haastte
hebben ofschoon ze nog voor de volle be-
grootingsmenu staan en er bovendien nog
vooraf moet gaan de behandeling van het
kiesrechtadres der sociaal-democraten.
Vooral over een paar principieele twist
vragen zijn de beraadslagen langdradig
geweest. Allereerst over de uitbreiding van
het contingent en niet minder ook over
het voorstel van den minister om een
instituut van militaire werkers in het leven
te roepen. Vooral tegen deze laatste bleek
de Kamer groote bezwaren te hebben. Zelfs
een aantal van de rechtsche Kamerleden
bleek er ni6t mee ingenomen te zijn. Do
minister stond evenwel op zijn stuk en
verklaarde kortweg heen te zullen gaan
als zijn wensch niet vervuld werd. Wel
wilde hij de oppositie wat tegemoet komen
door te beloven de 1500 militaire werkers
in twee ploegen te laten opkomen teneinde
hun diensttijd met die der andere miliciens
gelijk te stellen en het instituut den naam
te geven van administratietroepen, doch
aan het beginsel hield de minister vast.
Met het gevolg dat hij zijn zin kreeg.
Nadat de voornaamste twistvragen ten
genoegen der regeering waren opgelost,
was ook het lot van het ontwerp verzekerd.
Toch is men het ovei de onderdeelen nog
lang niet eens en namen de beraadslagingen
nog groote afmetingen aaD. Tal van amen
dementen kwamen al onder den hamer en
een berg ligt nog op behandeling te wachten.
Als 't mogelijk is wil de Voorzitter tegen
14 dezer met de behandeling gereed zijn.
Langer zal er althans niet over gesproken
worden. Is het ontwerp dan nog niet afge
daan, dan wordt de verdere behandeling
uitgesteld tot Januari.
Den 14 November zal aauvangen de be
handeling van het voorstel der sociaal
democraten om een kiesrecht adres tot de
Koningin te richten. Ofschoon wel vooruit
gezegd kan worden dat dit voorstel zal
worden verworpen staat te verwachten, dat
er nog heel wat over gedebatteerd zal
worden en derhalve de behandeling heel
wat tyd in beslag zal nemen.
Daarna komt pas de Indische en ver
volgens de Staatsbegrooting aan de orde.
Ook al laat de Kamer de gebruikelijke
kleine vacantie achterwege, toch zal er voor
de begrootiogsdebatten, die wel even uit
voerig zullen zijn als altijd het voor-
loopig verslag doet zooiets vermoeden
wel nauwelijks tijd genoeg overschieten.
Ieder die geen vreemdeling is in ons
parlementair Jeruzalem zal durven voor
spellen, dat het als het tegen Kerstmis
gaat we6r rep je-haast je zal worden.
Trouwens, dat is in de laatste jaren altijd
al zoowat de gewoonte geweest.
o o—o
De Marokkaansche kwestie loopt bljjkbaar
ten einde. De vertegenwoordiger van de
Fransche regeering is met die van de
Duitsche tot overeenstemming gekomen eD
naar luid der berichten is de overeenkomst
thans geteekend en zal de tekst vandaag
of morg6n gepubliceerd worden. Mogelijk
dat als deze regels onder de oogen dei-
lezers komen de bladen het reeds druk
hebben met het geven van beschouwingen
over de gesloten overeenkomst. Wel weten
de buitenlandsche bladen nu reeds haarfijn
te melden wat de overeenkomst zal bevatten
en welke dispensaties door Frankrijk aan
Duitschland verleend zijn, doch deze mede-
deelingen berusten nog enkel op veronder
stellingen, daar de officieele tekst nog niet
gepubliceerd is.
Intusschen heeft de Marokkokwestio toch
nog een slachtoffer gemaakt. Freihoir von
Lindequist de Duitsche minister van Kolo
niën heeft ontslag gevraagd en verkregen.
Het blijkt dat hij zich met de verkregen
overeenkomst niet vereenigeu kan, omdat
hij de door Frankrijk aangeboden compen
saties niet voldoende acht. Nu de regeering
toch genoegen neemt met het aanbod blijft
er voor hem niets anders over dan het
veld te ruimen. Wat hij dan ook doet.
-o—o—o—
Als de Italiaansche regeering de expeditie
naar Tripoli uitgezonden heeft in de ver
onderstelling, dat deze een spoedig en
gemakkelijk te volbrengen taak zou hebben
dan is ze daarin door de gebeurtenissen
der afgeloopen week wel bedrogen geworden.
Er is toch in de laatste dagen zeer ernstig
gevochten en wel stellen de officie-u se
Italiaansche berichten het voor alsof de
Turken groote verliezen leden, maar toch
valt het niet te ontkennen dat de bezetting
van Tripoli na de Turksche aanvallen zich
tot onder de rook der stad teruggetrokken
-heeft. Naar het heet omdat in de verder
gelegen gevechtslijn de lucht verpest werd
door de vele dooden die de Turken hadden
achtergelaten waardoor ook de bronnen
vergiftigd zouden zijn, doch naar Turksche
berichten zeggen enkel als een gevolg van
het krachtigopdringen der Turksche troepen
waardoor de Italiaansche troepen zich niet
in de vooruit geschoven stellingen konden
handhaven.
Het offensieve optreden van de Turksche
troepen wijst er op dat deze zich sterk
gevoeleD. En dat de Italianen zich enkel
tot een verdedigende houding bepalen is
wel een vaag teeken. De Turksche berichten
spreken zelfs van besliste overwinningen.
In Italië schijnt men dan ook niet al te
gerust te wezen.
Hoe de toestand echter precies is valt
niet met zekerheid te zeggen. We weten
alleen dat er hevig gevochten is en aan
weerszijden ernstige verliezen zijn geleden.
De Italiaansche cencuur is zóó streng dat
niets doorgelaten wordt van het oorlogs-
terrein. De Italiaansche bevelvoerder in
Tripoli is zelfs zoover gegaan om de oorlogs
correspondenten eenvoudig uit het land te
zetten en naar Italië en Frankrijk terug
te zenden. Reeds dadelijk bij den aanvang
der krijgsoperaties werd den journalisten
verboden deze te volgen. Wat deze dus te
weten kwamen moestal weerduortusschen-
komst van anderen aan hen medegedeeld
wezen. Hadden ze op die wijze een „oorlogs
telegram" kunnen opstellen dan waren ze
echter nog lang niet klaar. Want de sencuur
op de telegraafkantoren was uitermate
streng eu de Italiaansche minister-president
aarzelde zelfs niet bovendien nog bekend
te maken dat elk bericht, 't welk het Itali
aansche leger schade zou toebrengen gestraft
zou worden met f2500 boete of 15 maanden
gevangenisstraf. Toch lieten de journalisten
zich niet uit het veld slaan eu op allerlei
wijze trachtten ze de cencors bij den neus
te nemen, waarbij ze groote schranderheid
aan den dag legden. Eerst namen ze een
Code aan en als ze b. v. seinden, dat 5000
sinaasappels uit Syracuse waren verzonden
dan beteekende zulks dat 5000 Turken naar
Tripoli vertrokken waren. Ze konden echter
niet altijd seinen over sinaasappels eu de
cencor liet die sinaasappel telegrammen ook
al heel gauw niet meer door. Toen zoc-hteu
de journalisten een anderen weg. Ze zonden
hun telegrammen naar plaatsen buiten
Italië vanwaar ze dan verder naar Milaan
en andere steden doorgezonden werden 1
Die telegrammen waren dan zoo ingericht 1
dat het scheen alsof ze van Engeland af
komstig waren. Tripoli en andere steden j
kreg6n Engelsche plaatsuamen, auto's be- I
teekenden een leger, aeroplanen eskadrons
enz. Dat ging zoolang goed totdat de cen
cuur begreep dat al die auto's en vlieg
machines wei een andere beteekenismoesten
hebben. Opnieuw zochten d6 perslui een
anderen uitweg maar telkens duurde do
vreugde kort.
En ten slotte heeft de bevelhebber dei-
troepen in Tripoli maar een eind aau het
spelletje door gemaakt de journalisten te la
ten oppakken eu ze jper eerste gelegenheid
naar Italië te zenden. Slechts enkele
buitenlaudscho vertegenwoordigers der pers
is het vergund in Tripoli te blijven.
De berichten die uit Tripoli komen zijn
derhalve niet altijd even betrouwbaar,
doch als men alles te zamen neemt ligt
de overtuiging voor do hand dat de positie
der Italiaansche troepen bjj Tripoli lang
I niet prettig is. Zo zijn feitelijk opgesloten
I iu hun stellingen en de Turksche kanonnen
ij worpen hun projectielen zelfs tot in de
stad. Bengari moet zelfs al heroverd zijn.
De Turken ontvangen steun van de Arabieren.
Zeer hebben de Italianen zich in de gezindheid
der Arabieren vergist. Reeds bij het
eerste groote gevecht in de vorige week
bleek dat de Turken in de Arabieren bond-
genooten hebbm. Tijdens het gevecht
zagen de Italiaansche troepen zich plotseling
in den rug aangevallen door de z.g.
bevriende Arabieren die in de stad gebleven
of in de oase bij Tripoli hun woningen
hadden. Slechts met groote verliezen
konden de Italiaansche troepen den aan
val afslaan. Op beestachtige wijze hebben
zij daarna wraak genomen. Alle Arabieren
in Tripoli, schuldig of onschuldig, ouden
en jongen, tot grijsaards, vrouwen en
kinderen toe werden neergeschoten of
gevangen genomen en naakt naar de
gevangenis gesleept.
Er komen uit het binnenland onheil
spellende berichten voor Italië. De
Arabieren, die met het lot hunner ras-
genoolen in Tripoli niet onbekend zijn
gebleven, komeu in beweging. Turkije
die in Tripoli meer wapens en minutie
schjjut te hebben dan verwacht was, trekt
partij daarvan en wapent de Arabieren.
Gemeld wordt dat er een 100.U00 tal op
het oorlogspad is.
En in Italië wordt met koortsachtige
haast gewerkt aan het uitzenden van een
nieuwe expeditie.
En de mogendheden zien kalmpjes toe
—o—o—o
De berichten uit China zijn zeer verward.
Hoe dan ook de toestand eigenlijk is valt
moeilijk te zeggen. De regeering heeft
zooals men weet in een zeer deemoedige
proclamatie beterschap beloofd en is reeds
begonnen onder de hofkliek een opschooning
te houden. Haar eedzweriug, dat een
constutie zal worden ingesteld en er een
parlement zal komen, heeft evenwel den
opstaud nog niet doen ophouden. Er wordt
nog eiken dag gevochten
Tegelijk met zijn boetedoening heeft de
regeerende regent den hervormingsgezinden
Chinees Joeansjikai tot minister-president
benoemd. Joeansjikai, den man die in
ongenade heette gevallen te zijn en door
de Mandsjoeregeering nog kort geleden
uitgestooten was.
Hij is hervormingsgezind en een vriend
van den leider der opstandelingen. Diens
denkbeelden onderschrijft hij grootendeels.
De Maudsjoedynastie wenschthij evenwel
niet omver te werpen daar deze nu toch
haar invloed en macht verloren heeft.
Sommige berichten zeggen dat Joeansjikai,
die tevens tot aanvoerder der regeerings-
troepen benoemd was, voor de eer bedankt
heeft, doch het is in China de gewoonte
dat men zich voor dergelijke hooge onder
scheidingen eenige malen vragen laat.
Ten slotte zal Joeansjikai wel de taak
aanvaarden om het land weer tot rust te
brengen. Men meent dat hij met den
aanvoerder der opstandelingen iD onder
handeling zal treden om deze over te halen
genoegen te nemen met de beloften door de
regeering gegeven.
Of het hem iets baten zal is zeer de
vraag. De opstand breidt zich nog voort
durend uit en deze woedt als een booze
ziekte, die de eene stad na de andeie
aansteekt. En op het leger valt niet
meer te vertrouwen want bij heele regi
menten tegelijk loopen de troepen naar de
opstandelingen over.
En er wordt verschrikkelijk gevochten
waar de trouwe regeeringstroepen ver
schijnen
Mogelijk dat Joeansjikai het onder deze
omstandigheden niet aandurft dc verant
woordelijkheid op zich te nemen.
TEXEL, 8 Nov. 1911.
Zanguitvoering „Eigen Oefening."
De kunst is lang, het leveu kort-, zegt
een Fransch spreekwoord, of, om den
hóógstee trap op het gebied der ku- st
te bereiken, is zelfs een heel men-cben-
leven niet lang genoeg.
Toch was het optreden van de zang-
vereeniging „Eigen Oefening" op Zondag
avond in botei Texel niet onverdienste
lijk te noemen, het programma, dat heel
aardige nummers bevatte, werd zonder
uitzondering vlot afgewerkt, ja, het trof
ons, dat de woorden der verschillende
liederen voor ons zoo duidelijk verstaan
baar waren.
Wij geven geen critiek, doch breDgen
gaarne een woord van lof aan den Di
recteur, voor hetgeen hij in één jaar
wist te bereiken.
Het optreden van de jongejuffrouw
Dijt en den jongeheer Vlessing die wij
meermalen te zamen zagen optreden, en
die ook thans weder bereid werden ge
vonden voor het goede doel hun krachten
te geven is boven onze critiek verbeven,
het woord van dank van den heer Dik-
staal, directeur der Zangvereeniging aan
het slot der uitvoering was zeker alles
zins verdieDt.
De heer Dikstaal opende met een ge
past woord en deelde aan het slot
nevens zijn dank aan allen mede, dat
naar schatting deze uitvoering een saldo
van 50 tot 60 gulden voor de weduwe
Lont, zou opleveren.
Een geanimeerd bal volgde.
Protest der vrouwen tegen de Tariefwet.
Naar aanleiding van eene bespreking
der Tariefwet door Mevr. Yan Balen -
Klaar, Donderdag 26 October gehouden
in eene vergadering van de Haagsche
afd. der Yer. voor Vrouwenkiesrecht,
heeft zich een comité gevormd, dat zich
ten doel stelt eene actie der Ned. vrou
wen tegen het aanhangige Ontwerp-
Tariefwet op touw te zetten.
Bedoeld comité heeft thans besloten
tot de Tweede Kamer der StateD-Gene-
raal een adres te richten van den vol
genden inhoud
„Ondergeteekenden allen vrouwen en
voor het m9erendeel huisvrouwen, over
tuigd dat de aannemiDg van het aan
hangige Ontwerp Tariefwet de kosten
van het levensonderhoud aanmerkelijk
zal doen stijgen, verzoeken uwe hooge
Vergadering bedoeld Ontwerp-Tariefwet
te verwerpen."
Het is de bedoeling op dit adres de
han Iteekenicgen der tegen de Tariefwet
protesteerende vrouwen le verzamelen
daartoe zal het op velschillende plaatsen
ter teekening gelegd worden.
Hier ter plaatse wordt het adres ter
onderteekening aangeboden door leden
van de Vereeniging voor Vrouwenkies
recht wij vestigen er de aandacht op.
De Gocksclorp.
A;s leden van het kiescollege der Ned.
Herv. Gem. alhier zijn herkozen debeeren
P. Blom, C. Boon Mz. en M. Laan en is
gekozen de heer G. Krul, inplaats van
den beer T. Dogger, die bedankt had.
Als notabel is herkozen de heer P.
Blom en zijn gekozen de heer C. v. d.
Berg, inplaats van den heer Jac. Boon Mz.
en de heer J. Weisteen, inplaats van
wijlen den heer K. Wetsteen.
Oudescliild, 6 November.
Naar men ons mededeelt heeft hier
Zaterdag een inbraak plaats gehad en
wel in het kantoortje van den heer W.
Grimijzer achter de haven. De dief schijnt
zich 'door een raam toegang verschaft
te hebben en uit een ijzeren geldkistje,
dat in een lessenaar was geborgen, zich
een bedrag van f 190 te hebben toege-
eigend t.w. .3 bankbiljetten van f 60 en
een van f 10. De zaak is in handen
van de justitie.
De laatste dagen hebben zich ge
kenmerkt dooi' voortdurend stormachtig
weder uit het Westen. Hierdoor werd
de waterstand zeer hoog, zelfs zoo dat.
hij hedenmorgen 1.8 M. boven A.P. of
ruim 1,6 M. boven volzee was. Tonge-
volg) daarvan stond het zeewater tot
aau de stoepjes van de café s van de
heeieu Dogger en Bakker.