N®. 2541.
Donderdag 8 Februari 1912.
25sfce Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Hi onland.
Van week tof week-
Rit blad verschijnt Woensdag1- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden-
Voor dek Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
anden met rerhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 nnr op den dag der uitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 -regels 30 Cts. Iedere regel meer 3 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD DE ROOLJ, ParkstraatBurg op Tb x
28 Jan.—4 Febr.
Na een lange vacantie is de parlementaire
molen ten onzent weer gaan draaien. De
Eerste Kamer is in de afgeloopen week
weder bijeengekomen en over enkele dagen
zal ook de Tweede Kamer opnieuw d6n
arbeid hervatten, om dat tegen den zomertijd
te eindigen.
Onze Seuatoren zijn begonnen met het
afdoen der Militiewet, waarover zooals men
zich zal herinneren in de Tweede Kamer
nogal heel wat te doen is geweest. En ze
kwamen er dan ook gauwer mee klaar dan
de heeren van de overzijde. Zooals te
verwachten was werd de Militiewet aange
nomen en nog wel zonder hoofdelijke
stemming. Echter niet zonder discussie.
Verschillende leden hebben tal van bezwaren
ter tafel gebracht en soms op een voor den
minister van oorlog en voor de regeering
allesbehalve aangename wijze.
Maar minister Colijn is niet voor een
kleintje vervaard en voor de rest hielp de
minister van binnenlandsche zaken hem,
zij het dan als „burger-corveeër, zooals de
jolige premier geliefde op te merken.
Bij het volgende wetsontwerp of eigenlijk
wetsontwerpen want het waren er wel tien,
ging het evenmin zonder debat. En, wat
minder prettig voor de regeering was, de
ontwerpen werden per slot van rekening
nog verworpen ook. Minder aangenaam
voor de regeering, doch een groote teleur
stelling voor zoovele rijksambtenaren en
beambten, die zich gevleid_ hadden met de
hoop op een gewenschte duurtetoeslag van
f20. Men weet dat de Tweede Kamer
de ontwerpen aannam waarbij de regeeriDg
voorstelde met het oog op de dure tijden
een toeslag in eens te verleenen van f 20
aan ieder ambtenaar of beambte in dienst
van het Rijk wiens inkomen beneden
f 1000 is.
Niet alzoo de Eerste Kamer. Na breed
voerige bespreking werden de duurte-
ontwerpen alle verworpen met een groote
stemmenmeerderheid. Wel een heele
teleurstélling voor de betrokken personen
en hun gezinnen.
Na de duurte-ontwerpen volgden een
aantal kleine en van minder belang. De
volgende week zullen de begrootingen een
beurt krijgen en als het niet al te zeer
tegenloopt dan kan half Februari onze
Senaat weer met vacantie gaan omdat het
werk dan voorloopig weer af is.
Op parlementair en politiek gebied was
er overigens weinig nieuws in de afgeloopen
week. Alleen zouden we niet onvermeld
willen laten dat naar luïd der berichten
de heer de Savornin Lohman zich in 1913
niet weer voor een Karïierzetol beschikbaar
zal stellen, tenzij het landsbelang hot mocht
vorderen. De heer Lohman begint een
dagje ouder te worden en met het oog op
zijn leeftijd wenscht hij plaats te maken
voor jeugdiger kracht. Als politieke leider
van de Christ. Historische partij zal d6
heer Lohman dan wel aftreden ofschoon
hij wel leider van de Nederlander denkt te
blijven. Het behoeft geen betoog, dat het
heengaan uit het politieke strijdperk van
dezen stoeren strijder niet enkel teleur
stelling zal wekken bij zijn geestverwanten.
De heer Lohman is een van die figuren,
die eigenlijk in onze volksvertegenwoor
diging moeilijk gemist kunnen worden,die
een gansche richting verpersoonlijken en
door groote parlementaireervaring en keunis
op het gebied van wetgeving en bestuur
een belangrijke plaats innemen in de
Hoogere vergadering. Men moge in zijn
politieke overtuiging ver van die van de
heer Lohman alstaan, toch blijft deze een
van de meest vooraanstaande mannen in
ons parlement.
Tot slot iets over een ander bekend
persoonlijkheid. De Staatscourant van
Dinsdag bracht de benoeming van een
opvolger van wijlen jhr. mr. van Swindere.
De heer jhr. mr. J. Roëll is bij Kon. besluit
benoemd tot vice-president van den Raad
van State.
De naam van den heer Roëll heeft in
den lande een goeden klank. Een lange
reeks van jaren toch heeft de nieuwbenoemde
vice-president van den Raad van State
deelgenomen aan het publieke leven en zich
daarbij in menig opzicht onderscheiden.
Meer dan 20 jaar lang was de heer Roëll
lid der Tweede Kamer, eenige jaren had hij
bovendien zitting in onzen Senaat waarvan
hij als afgevaardigde van N. Holland nog
deel uitmaakt. In 1894 werd hij geroepen
tot vormen van een Kabinet, waarin hjj
als Minister van buitenlandsche zaken
zitting nam. En van 1905—1909 was hij
een waardig voorzitter van de Tweede
Kamer.
Men kan dus met recht zeggen dat jhr.
Roëll iemand is van veel politieke en parle
mentaire ervaring en met een zeer eervol
verleden.
Als beslist aanhanger van de liberale
beginselen deed hij zich steeds kennen en
de liberale pers laat dan ook niet na aan Min.
Heemskerk een eere-saluut te brengen,
omdat hij zich niet door politieke motieven
van lagere orde heeft laten weerhouden
van het voordragen van een man, wiens
persoonlijkheid zoovele aanspraken biedt
op het hooge ambt van vice-president van
de Raad van State.
—o—o—o—
In Duitschland raakt men nog steeds niet
uitgepraat over den uitslag der Rijksdag
verkiezingen, Wel is na het vallen der
beslissing in het land met groote opge
wektheid den verjaardag van den Keizer
gevierd, doch de feestklanken zijn al weer
weggestorven, terwijl daarentegen de na
galmen van den verkiezingsstrijd in de
afgeloopen week nog luide gehoord werden.
Niet alleen in de pers, maar wel inzonder
heid in het Pruisische Kuis van Afge
vaardigden of anders genoemd den Pruisi-
schen Landdag. Deze is al een paar weken
aan den arbekl en heeft de begrootingen
onder handen genomen. En daarbij is
natuurlyk den uitslag van de verkiezingen
niet vergeten. Een merkwaardige rede
voering werd dienaangaande wel gehouden
door den minister Dallwitz een conservatief,
die over den rooden vloed natuurlijk aller
minst te spreken was. Von Dallwitz had
het inzonderheid over de beambten en
ambtenaren van het rijk. die rood gestemd
mochten hebben. Deze behoordon naar zijn
meening ontslag aan te vragen of ontslagen
te worden, omdat zij door op een socialist
te stemmen hun eed gebroken hadden, hun
'eed van trouw aan den koning. Niet alleen
ging de minister op deze wijze zijn mis
noegen over den uitslag der verkiezingen
uiten, maar hij ciced tevens ook mode-
deelingen omtrent de kiesrechtplannen dor
regoering. Zooals ni6u weet bezit" Pruisen
de grootste der bondsstaten, nog oen zeer
achterlijke kiesregeling. Door Von Bulow
werd het vroeger aleens het slechtste kies
stelsel van Europa genoemd en hij heeft
bij die gelegenheid medegedeeld, dat het
do wil van den KoniDg was verbetering
aan to brengon. Die verbetering laat even
wel nog steeds ,op zich wachten. Ja wat
meer zegt, zal in den eersten tijd nog niet
aan de orde komen. Von Dallwitz deelde
mede, dat de regeering er niet aan denkt
met nieuwe Kiesrechtvoorstellen te komen,
omdat de meeningen in dat opzicht in den
Landdag te veel uiteenliepen. Dit laatste
is echter maar een doekje voor het bloeden.
De Pruisische regeering vreest blijkbaar
dat ook de Landdag niet verschoond zal
blijven van den rooden. vloed, indien het
kiesrecht daarvoor eens flink uitgebreid
mocht worden. Thans kunnen de jonkers
nog de lakens uitdeelen in den Landdag;
maar na kiesrechtuitbreiding zou dat wel
eens anders kunnen worden. En de Prui
sische regeeriug heeft het nog liever met
de jonkers dan met de rooden te doen.
Dat de rede van Von Dallwitz niet onbe
sproken gebleven is, ligt voor do hand.
Van vrijzinnige en socialistische zijdeiser
krachtig togen geprotesteerd dat de minister
ambtenaren die rood stemden, huichelaars
en meineedigen durfde noemen. En van
beide zijden is er op gewezen dat de her
vorming van het kiesrecht toch niet tegen
te houden zal zijn. De vrijzinnige spieker
waarschuwde de regeering voor de gevolgen
die enkel voordeel voor het socialisme
zouden bréngen.
Door een der Conservatieve sprekers werd
allereerst de regeeriug te lijf gegaan omdat
die wel tegen de rooden durft praten maar
niet handelen. Deze spreker wilde uitzon
deringswetten voor de socialisten inzon
derheid de socialistische pers moest ge
breideld worden.
Er heerschte bij deze debatten groote
beweging in het Huis en venijnige inter-
rumpties waren niet van de lucht,
—o—o—o—
In Lissabon hebben in de laatste dagen
arrestaties op groote schaal plaats gehad,
als gevolg van de oproerige beweging die
er uitgebroken was. Meer dan 1500 personen
werden in verzekerde bewaring gesteld. De
stakingsbeweging had groote afmetingen
aangenomen in de laatste dagen. En niet
minder een zeer ernstig aanzien. Het was
er op de gewone wijze mee gegaan. In de
stadswijk Evora brak de staking uit en al
spoedig werd daarop de, algemeene staking
geproclameerd. En het warme Zuidelijke
bloed kwam in beweging. Er hadden straat
gevechten plaats en er werden tal van
malen bommen geworpen. De staat van
beleg werd afgekondigd en de militairen
kregen het bestuur in handen. En deze
zijn maar dadelijk begonnen 1500 der grootste
druktemakers achter slot en grendel te
brengen. Onder hen ook personen van
aanzien, want het bleek dat er achter de
stakingsbeweging eigenlijk nog iets anders
zat, n. I. een poging der monarchisten om
den boel op stelten te zetten. Als aanstoker
werd gevangen genomen Jpzë Avezets
Castillo, de laatste minister van buiten
landsche zaken onder het Koningschap. De
kalmte is na de arrestaties in Lissabon
teruggekeerd.
In de Kamer is Donderdag een regeerings-
voorstel behandeld en aangenomen, om de
gearresteerden te laten terechtstaan voor
militaire rechtbanken bij groepen van 25
tegelijk. Bij die gelegenheid deelde de
minister-president mede, dat de regeepng
zekerheid had dat de reactionairen zich
van de fatsoeulijko werklieden organisaties
bediend hebben om te Lissabon een revolutie
te verwekken. De Kamer schaarde zich aan
de zijde der regoering en nam met alge
meene stemmen een motie van vertrouwen
aan. Tevens besloot ze om den staat van
beleg en de militaire dictatuur een maand
lang te halndhaven. De leiders der ver
schillende Kamergroepen zegden hun st6un
aan de regeering toe.
Ook de Senaat keurde de handelingen
der regeering goed en beloofde haar zijn
steun.
TEXEL, 7 Febr. 1912.
Van de laatste dagen.
IJs, ijs, en nog eens ijs, zoo luidt de
inhoud van de berichten welke de bladen
der laatste dagen ons geven, Gestremde
vaart zoo ongeveer overal., en dat Da
Vrouwendag.
De mopperaars over de zachte of geen
winters, thans, bij vroeger, kunnen nu
eens tevreden zijn, waüt de wintervorst
zooais die ons in het begin van deze
maand zijn macht liet gevoelen, was nog
strenger, dan in het midden der maand
Januari ons deel moest zijn.
De thei mometer werd druk geraad
pleegd en wees onrustbarende cijfers
aan 19, 20, 22 ja zelts tot 28 graden
vorst werden geconstateerd, en dat niet
slechts in het noorden des lands, doch
in tal plaatsen. Uit de Tel. teekenden wij
op dat in de nacht van Zaterdag op ZoDdag
de thermometer aanwees 28 graden vorst
op de ruimte, en een briefkaart welke
wij ontvingen uit Amsterdam, van een
vroegeren plaatsgenoot, meldde van 5
dezer: „toen ik heden, morgen om half-
tien mijn thermometer op het straatje
Prins Hendrikkade, neerzette, was na
slechts 'A uur de kwik zoover gezakt,
dat het niet meer was te zien alzoo 32
graden vorst minstens
We kunuen het er voor dezen keer
alzoo wel mede doen en zouden meenen
dat een „ouderwetsche wmter" nog eens
goed in het geheugen is geroepen Wel
jammer dat de wii terzoolaatisgekomeD,
zoodet het ijs' erin iak dat zulk een
tijdperk biedt, w el niet van zoo langen
duur belooft te zyn.
Velen hebb u zich echter zeker ver
blijd toen zij gisterenmorgen mochten
ontwaren d l. de strenge meneer was
afgereisd en wat zachtere temperatuur
was ingetreden, want waarlijk 't was
kras genoeg.
De wintervorst bezorgde ons hier nog
eenige stoornis in het vervoer van post,
personen en goederen, doch houdt de
dooi aan dau zal ook dat wel weder iQ
liet reine komeu. De herinnering aan de
strenge heerschappij van den wintervorst
in 1912 zal even vel nog lang in gedachte
bljjven.
!)o Bioscope-vcorstelliug.
De aangekondigde buitengewone bios
cope voorstelbaren op Zaterdag 3 en
Zondag 4 Febr., in het Hotel „Texel",
hebben ter boeaalder tijd voortgang ge
had, zonder stoornis. Zulks was të ver
wachten, want de heer Vlessing had
ons reeds jvan te voren gemachtigd te
verklaren dat alle teleurstelling uitge
sloten zou zim, -augezien de benoodigde
apparaten reeds tijdig in het Hotel aan
wezig waren, ipokdeheer Scheepmakers,
die ten deze zoo gunstig bekend staat,
was p. esent, zoodat slechts de opkomst
van publiek nooclig was om eeu „goeden
avond" te maken.
Die opkomst was evenwel niet, zooals
men zich had gevleid, vooral niet op
den eerste; a.vnnd d-s Zondags was de
opkomst beti r en genoten de aanwezigen
in booge mate -an hetgeen door den
uitvoerder we:.; gepresteerd. Het pu
bliek had allé uv- n lot tevredenheid.
Voor den ondernemer waien devooi-
TEXELSCHE COURANT.
BL.
