N° 2567. Donderdag 9 Mei 1912. 258te Jaargang Nieuws- en Advertentieblad. Binnenland. Van week tof week Itit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond Advertenties vóór 9 nnr op den dag der uitgave ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burö op Te x e l 27 April4 Mei. 't Is gegaan zooals voorspeld was. Reeds dadelijk na het bijeenkomen der Tweede Kamer, bij het opmaken van den rooster der werkzaamheden is het tot heftige tooneelen gekomen in 's lands vergaderzaal. Zoo erg was het tumult zelfs dat de eerste zitting nog voor de werkzaamheden af waren gesloten moest worden. De oorzaak was het voorstel der soc. dem. om alsnog de Bakkerswet op de agenda te plaatsen naar aanleiding waarvan het tusschen de heeren Lohraan en Troelstra tot een heftig dispuut kwam en de Kamer in gewel dige beroering geraakte. Gelukkig waren de gemoederen Woensdag gekalmeerd en nadat de heer Troolstra z(jn zin gekregen had door het besluit dat voor 'de ziekteverzekering alsnog de Bakkerswet zal worden behandeld, konden de beraad slagingen aanvangen over de suppletoiro iegrooting van minister Wentholt voor den aanbouw vau een nieuw pantserschip. We hebben reeds eerder er op gewezen dat er zelfs onder de voorstanders van de vloot- uitbreiding nog een groot verschil bestaat over het voorstel van den minister Voorstanders van een torpedovloot staan tegenover voorstanders van een artillerie- vloot. Dit verschil kwam al dadelijk uit bij de beraadslagingen. Er kwamen al dadelijk een aantal tegenstanders van het wetsontwerp opdagen en door een 5-tal Chr. historiscben werd al spoedig een motie ingediend, strekkende om de zaak aan te houden en aan een commissie een onder zoek op te dragen omtrent de viaag wat in de gegeven omstandigheden voor Indië en ons land noodig is. Deze motie was zeker niet naar het hart van den minister die reeds in zijn memorie van antwoord gezegd had, dat hij in uitstel niet zou kunnen meegaan. Ook in de vergadering van Vrijdag heeft de minister dit herhaald, wat wil zeggen dat indien de motie-Lohman mocht worden aangenomen de minister heen zal gaan. De beslissing over de motie zal waar schijnlijk reeds gevallen zijn als deze regels onder de oogen der lezers komen. Er is zeer veel kans op dat ze aangenomen wordt. Verwacht mag worden dat de linkerzijde met de Chr. historiscben mee zal gaan en dat ook een aantal katholieken voor de motie zal stemmen. Toch kunnen er nog verrassingen komen. Minister Heemskerk zal zijn best wel doen zijn ambtgenoot te beschermen. In het volgend overzicht hopen we op de beslissing nader terug te komen. —o—o—o— Zooals te verwachten was heeft de circulaire door het Haagsche comité tot samenwerking der vrijzinnigen aan de verschillende kiesvereeniginge'n gezonden, aanleiding gegeven tot verschillende be schouwingen in de bladen. Naar we reeds mededeelden, stelt het comité zich niet voor een centralisatie of fusie in het leven te roepen, doch alleen wederzijdsche samen werking tusschen liberalen en vrijzinnig democraten bfj de stembus. Onverdeeld gunstig wordt deze oproep nog niet beoor deeld, Zoo lazen we in het Handelsblad eeu beschouwing van de hand van den heer Elout, die eigenlijk nog niet de tijd gekomen acht om reeds een beslissing te nemen. Ook in het vrijz.-dem. orgaan de Wereld werd al een stem tegen de voor stellen gehoord, terwijl de Nieuwe Courant het orgaan der vrijz. liberalen, voor eene samenwerkiug zooals de Hagenaars dat willen, niet veel schijnt te gevoelen. Daar tegenover liet de liberale N. Rott. Ct. zich zeer gunstig uit over het plan van het Haagsche comité, Dit blad acht thans zeer wel den tijd geschikt, om met de vrijzinnige samenwerking een begin te maken. Het blad vreest dat indien thans de tijd verloren gaat doordat de vrijzinnige partijen de kat uit den boom blijven kijken, in 1913 eenige daad van vrijzinnige politiek niet verwacht mag worden. Thans heeft ook de oud-Minister mr. S. van Houten zich over de samenwerkings- kwestie uitgelaten. Er is dezer dagen weer eens eon „Staatkundige Brief" van zijn hand verschenen en daarin een nieuw plan voor samenwerking ontvouwd. H\j schijnt de partijen ter linkerzijde op te willen roepen voor een organisatie van „vrijen", of anders gezegd van „anti- clericalen." En in die organisatie zou de heer Van Houten alle vier groepen der linkerzijde, de vrij-liberalen, unie-liberalen, vrijz.-democraten en sociaal-democraten willen opnemen. Voor districten, waarin eene ovorwinning op de rechterzijde mogelijk is, geeft de heer Van Houten de volgende gedragslijn aan bij de eerste stemming een vrjjheids- candidaat en bij de herstemming over het geheele laud eene vierbond der linkerzijde tegenover de combinatie Kuyper—Nolens. Voor districten waar de keuze van een clericaal niet te keeren is wil de heer Van Houten de verkiezing van de Christ, historischen bevorderen, omdat deze tegen dwangverzekering en tariefsverhoogiug gekant zijn. We vertrouwen, dat er over het onder werp nog wel meer woorden gewisseld zullen worden. —o—o—o— In Duitschland is in de laatste dagen de Jezuïetenwet aan de orde, als een gevolg van hut optreden van don Beierschen minister-president deze aangelegenheid betreffende. De Jezuitenwet dateert van 4 Juli 1872. Is dus uit de goede dagen van Von Bismarck, die, zich bewust van zijn macht, meende allen die hij als vijanden van den staat beschouwde onschadelijk te kunnen maken door uitzonderingswetten. Zeer ten onrechte, want na 1872 is de katholieke partij, het Centrum, tot groote macht gekomen,niettegenstaande de uitzonderings wet op de Jezuïten. Zooals de uitzonde ringswet tegen de sociaal-democratie in Duitschland mogelijk wel het nog hooger stijgen van den rooden vloed tengevolge heeft gehad. Duitschland heeft intusschen nog altijd zijn Jezuïetenwet, die voor deze orde beperkende lastige bepalingen bezit. Wel is er in den Rijksdag herhaalde malen aangedrongen op intrekking er van, doch de meerderheid wilde daarvan niet weten. Beieren kreeg echter onlangs een nieuwe premier, die katholiek is zooals de meer derheid van de bevolking en de Kamer. En die tevens veel macht en veel durf bezit. Eu vrijheer Von Herting vaardigde op zekeren dag een besluit uit, een „geheim besluit," waarin aan de wet een welwillender uitleg werd gegeven dan ooit het geval geweest was. De premier gaf de vrijheid dat de orde der Jezuïeten ook in de kerk religieuze en sociale voordrachten mochten houden. Iets wat tot nog toe niet toege staan was en waardoor de Jezuïeten thans in volle priesterlijke functie konden treden. Het „geheime" besluit bleef natuurlijk niet geheim. Zoo kwam de rijkskanselier al spoedig aan minister Von Hertling nadere ophelderingen vragen en werden in de Beiersche Kamer interpellaties aan gekondigd. De vraag werd gehoord of er soms een Pruisische en een Beiersche Jezuietenwet waren en of ieder minister van den een of anderen Bondsstaat maar vrijheid bezat om de Jezuietenwet, die een rijkswet is, op zijn eigen manier uit te leggen. Von Hertling trachtte de bui te ontwijken. Hij antwoordde den kanselier en deed daarbij de mededeeling dat hij bij den Bondsraad een voorstel zou indienen om dezen te doen beslissen wat onder verboden ordewerkzaamheden moet worden verstaau. En hangende de kwestie, trok hij zijn „geheim" besluit voorloopig weer in. In den Rijksdag is intusschen over de kwestie geïnterpelleerd en de uitspraak is geweest zooals verwacht mocht worden. Alleen de Bondsraad heeft te .interpreteeren in dezen en zoolang dit niet is geschied behoort in het geheele rijk dezelfde oude uitlegging te gelden. Het woord is dus nu aan den Bondsraad. In de Beiersche Kamer is er ook reeds druk gesproken over de kwestie en het laat zich aanzien dat we wel spoedig gelegenheid zullen hebben er nader op terug te komen. —o—o—o— Een van de moeilijkste kwesties die uit den oorlog tusschen Italië en Turkije ontstaan is, is die der Dardanellen. De Italiaansche vloot heeft zooals men weet de Dardanellenforten gebombardeerd en het gevolg is geweest dat de Turksche regee ring Je Dardanellen voor de scheepvaart sloot en in de zeeëngte een groot aantal mijnen uitzette om de Italiaansche vloot indieu ze de Dardanellen mocht willen forceeren minder aangename verrassingen te bereiden. Italië heelt den aanval echter niet herhaald doch zijn vloot wat uit de gëvaariyke omgeving teruzgetrokken. Aanvankelijk nu heette het dat de Turksche regeeriug spoedig zou overgaan om de Dardanellen te heropenen, doch het heeft nogal lang geduurd eer het zoover gekomen is, niett6genstaaude de mogendheden niets onbeproefd hebben gelaten om de Porte zoo spoedig mogelijk daartoe over te halen. De schade toch die aan den handel toege bracht wordt doordat de Dardanellen ge sloten zijn is zeer groot, treft tal van landen en zal met iederen dag zich zwaarder doen gevoelen. Toch weigerde de Turksche regeering aanvankelijk gevolg te geven aan den aan drang om de zeemijnen weer te verwijderen en de Dardanellen te heropenen. Ze weigerde op grond dat de Italiaansche vloot nog steeds in de Egeïsche zee vertoeft en mogelijk vandaag of morgen den aanval zou willen hervatten. Naar gemeld wordt hebben de mogendheden Turkije gerust trachten te stellen met de mededeeling dat Italië niet aan een forceering der Dardanellen denkt, en ofschoon de Porte liever het wisse voor het onwisse neemt, is het voor den aandrang bezweken. Dat Italië den aanval zal herhalen moet trouwens betwijfeld worden. Niet alleen hebben de officieele Italiaansche bladen verklaard dat de vloot slechts een demon stratie heeft willen uitvoeren en volstrekt geen forceering der Dardanellen op het oog had, maar bovendien worden ook de plan nen voor het verblijf van de vloot in de Egeïsche zee medegedeeld. De bedoeling van Italië is een aantal Turksche eilandjes te bezetten om een operatiebasis te hebben teneinde van daaruit de Turken te bestoken hen van de buitenwereld af te snijden etc. Op die wijze wil Italië trachten de Porte tot toegeven te dwingen. Of dit gelukken zal moet worden afgewacht, 't Lijkt er in tusschen wel naar dat de Italiaansche vloot dan nog wel geruimen tijd in de Egeïsche zee zal kunnen verblijven. Naar luid der berichten is de Turksche regeering thans met het opruimen der zee- mijnen begonnen en zal de scheepvaart dezer dagen weer geopend kunnen worden. TEXEL, 8 Mei 1912. Voetbalwedstrijd. De aangekondigde wedstrijd tusschen de voetbalclub „H.F. C." van Helderen „Texalia" van hier, had Zondagmiddag begunstigd door heerlijk voorjaarsweer ter bestemder tijd plaats. De aantrekkingskracht van al wat nieuw is, deed ook thans een groote menigte nieuwsgierigen naar het terrein van den strijd, de van ouds bekende „Lijnbaan" stroomen. Nieuwsgierigheid maakte echter spoedig plaats voor belangstelling, althans zoo ging het ons, en het steeds opdringende publiek maakte het soms de spelers door die groote mate van belangstelling lastig. Spannende oogenblikken kwamen er in het spel voor en de enkele goede krachten van de jonge vereeniging „Texalia" kwamen dan goed uit, al bleek zelfs voor ons oningewijden, dat ze in geoefendheid der leden, maar vooral door gebrek aan het samenspel, dat we bij de tegenpartij zoo herhaaldelijk konden waarnemen, niet in het minst tegen die tegenpartij was opgewassen. Zes maal werden de krachten gemeten zes maal moest „Texalia" het tegen „H. F. C." afleggen en om de termen te gebruiken de einduitslag was 6 0. Een aansporing voor de jonge vereeni ging om met de opgedane ondervinding haar voordeel te doen, kan zeker wel achterwege blijven, naar alle waarschijn lijkheid toch, zullen de leden van „Texalia" leering hebben getrokken uit het spel der tegenpartij. Vlieland. Met de alhier gestationeerde redding- booten werden dezer dagen proeftochten gemaakt. De booten bevonden zich nagenoeg geheel in goeden staat. Ook met de vuurpijltoestellen werden proe ven gedaan, die zeer goed slaagden, alsmede met het zakvormig reddings toestel. Verdelgen van mollen. Hei doodeu der mollen wreekt zich al op de Friesche zandgronden. Tal van aardappelvelden moeten opnieuw bepoot worden, de eerste pootaardappelen zijn geheel door ritnaald verwoest. TEXELSCHE COURANT Abonnementsprijs per 3 maanden. Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge le Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere 1 .nden met verliooging der porto's. Prijs der Advertentièn. Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 8 Ct. Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer. LAMMEItËiNMARIiTEN. Burgemeester en Wethouders van Texel bren gen belangbebbendan in herinnering: lo. dat dit jaar de groote lammerenmarkten alhier zullen worden gehouden op Maandag 20 Mei, Dinsdag 28 Mei en Maandagen 3, 10, 17 en 24 Juni. 2o. de navolgende artikelen der politieveror dening dezer gemeente Art. 160. Het is verboden gedurende de groote lammeren- markten a zich met wagens anders dan door de Park straat naar bet marktplein te begeven (met dien verstando dat tot dat doel geen gebruik zal mogen worden gemaakt van de Nieuwstraat) ot dit plein met wagens of vee anders te verlaten dan door de overige daarop uitkomende straten b het van gemeentewege verstrekte stroo of andere stoffen, welke tot strooisel gediend hebben in de lammerbokken, daaruit le verwijderen, of zelf daaraan meer toe te voegen o met het wegvoeren der lammeren vóór des voormiddags elf uur een aanvangte maken, tenzij met toestemming van den marktmeester, krachtens opdracht verleend. Art. 161. Ieder, die ter gelegenheid van de in het vorig artikel bedoelde markten, lammeren ter markt wenscht aan te voeren, is verplicht vooraf, hetzij mondeling of schriftelijk, de noodige hokken te bespreken. Art. 162. Ieder, die gerechtigd is tot het gebruik van een hok, moet het zelf gebruiken of bezetten en tot geen auder doel bezigen dan tot plaatsing van het vee. Eet is aan alle andere personen, gelijk mede aan hen, wier recht op eenig hok, door het niet voldoen der verschuldigde marktgelden is vervallen verboden een standplaats in te nemen, tenzij met toestemming van Burgemeester en Wethouders; zij worden door den marktmeester geweerd, die zoo noodig de hulp der politie inroept. Zij brengen voorts ter algemeene kennissc, Hal voor het verplicht bespreken der noodige hokken gelegenheid bestaat a ter Gemeenteseeretarie op alle werkdagen, gedurende de gewone bureau-uren van 9 uur vm tot 2 uur nm.; b. des Maandags van 9 uur vm. tot 2 uur nm. aan de kiosk op of nabij bet marktplein c voor de markten op Maandag te houden bij den Marktcoritroleur, die daags voor die markten zitting-zal louden van des voo-middags half elf tot namiddags half twee in een der aan het marktplein gelogen hotels. Zij, die lammerenhokken bespreken, worden dringend uitgenoodigd daarbij het verschuldigde marktgeld, enz. onmiddelijk le voldoen. Aangiften, hetzij mondeling of schriftelijk ter Secretarie of door den marktmeester ontvangen na Zondagnamiddag half twee voor de Maan- dagsehe markten worden niet meer ten uitvoer gebracht. Texel, den 4 Mei 1912. Burgemeester en Wethouders voornoemd, GAARIjANDT, Burgemeester. JONKER, Secretaris.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1912 | | pagina 1