Pï°. 2595,
Donderdag 15 Augustus 1912.
25ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
van en naar Texel.
Binnenland.
BOOT- EN SPOORDIENST
Van week tof week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 9 nnr op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Te x e l
aansluiting gevende
Van Texel. Van Helder.
Afvaart Boot 4.15. Vertrek trein 6.28
6.30. 7.45
11.15. 12-45
n i) 2.50. 4.10
6.00. 7.30
Aank. trein Helder.Vertrek boot 5.15
M 8.39 9.30
12.01 12.30
n 3.26 4.15
5.56 7.30
Des Zondags komt de eerste trein
niet te 8.39 doch te 9.42 te Helder aan.
In verband hiermede vaart de boot des
Zondags niet te 9.30, doch te 10.20 van
Helder naar Texel.
3—10 Augustus.
Binnenlandsch nieuws van eenige
beteekenis was er in de afgeloopen week
slechts weinig. Daar zitten we dan ook
voor in den komkommertijd, ofschoon er
in den laatsten tijd nog niet te klagen viel.
De commissies voor de Tariefwet en die
voor de verzekeringswetten van minister
Talma bleven de belangstelling voor den
komenden parlementairen arbeid gaande
houden. Beide hebben thans evenwel voor-
loopig hun taak volbrachtde Tariefwet-
commissie heeft haar lijvig rapport reeds
gepubliceerd en die voor de Invaliditeits-
en Ouderdomsverzekering zal wel binnen
kort haar verslag ter kennis van het Neder-
landsche volk brengen. Na de berichten,
meerendeels door „Het Volk" over de
commissievergaderingen gepubliceerd, is
men al zoowat bekend met de resultaten
van het onderzoek, waardoor de belang
stelling voor het eerlang te verschijnen
rapport ni6t gestegen is.
Behalve de bovengenoemde groote ont
werpen zullen ook een aantal kleinere de
aandacht der Kamer komen vragen. We
maakten reeds eerder van enkele melding.
Thans rest ons nog even melding te maken
van de verandering, die in het Kabinet op
til schijnt te zijn. Naar luid van de be
richten koestert de regeering het voornemen
de departementen van Oorlog en Marine te
vereenigen tot één, die dan den naam
„departement van landsverdediging" zal
dragen. Het plan daartoe schijnt reeds
vasten vorm gekregen te hebben en do Kon.
beslissing zal mogelijk wel spoedig bekend
worden gemaakt, terwijl de uit de veran
dering voortvloeiende wetsontwerpen
binnenkort wel de Kamer zullen bereiken.
Het denkbeeld beide departementen samen
te smelten is niet nieuw.
Reeds meer dan eens werd het overwogen,
doch daarbij bleef het tot nog toe. Nu
beide feitelijk in één hand zijn in die
van minister Colijn, zooals met weet
is de gelegenheid wel zeer gunstig en
waarschijnlijk heeft dat de regeering ook
eenigszins geleid bij haar voornemen om
de zaak aan de orde te stellen.
—o—o—o—
Van een tweetal belangrijke vergade
ringen die ia de afgeloopon weok gehouden
werden, valt melding to makon.
Zaterdag en Zondag werd in den Haag
op iniatief van den Bond voor Staatspensi-
onneeringoen „Congres voorStaatspensioen"
gehouden, waarop een 112-tal organisaties
zich hadden laten vertegenwoordigen. Een
drietal sprekers voorden het woord en
kozen partij tegen de wijze waarop minister
Talma het vraagstuk van de Invaliditeits-
en Ouderdomsverzekering tracht op te
lossen. De vergadering deelde deze ge
voelens en het resultaat was, dat een motie
aangenomen werd, waarin de indiening
van het ontwerp-Talma betreurd wordt en
de wensch uitgesproken van een spoedige
indiening van een ontwerp, waarin aan de
bezwaren van premieheffing, den te hoogen
leeftijd en de uitsluiting van zelfstandige
werkers, tegemoet gekomen werd.
Vermelding verdient nog dat ook het
woord werd gevoerd door een Engelschman
mr. Owen Evans van Londen, die de
beteekenis en de werking van hetEngel-
sche stelsel uiteenzette.
Ook was ingekomen een schrijven van
den Engelschen Minister Lloyd George,
die schreef met belangstelling de beweging
in Nederland voor ouderdomspensioen te
volgen en er op wees dat in Engeland
het staatspensioen een uitkomst gebleken
is voor de pensioentrekkers, die nu geen
last meer zijn voor hun kinderen. D6
vergadering zond den Engelschen Minister
een telegram van dank.
De andere door ons bedoelde vergadering
was die van het Ned. Onderwijzers-
Genootschap te Rotterdam gehouden, welke
geopend werd door den voorzitter, den heer
Lancé met rede waarin het voorstel der
Grondwetscommissie om de openbare school
aanvulling en de bijzondere regel te doen
zijn, ernstig onder handen werd genomen.
Tal van belangrijke onderwijskwesties
werden behandeld op deze algemeene
vergadering. Zoo sprak zij zich uit voor
het stelsel waarbij het Rijk ter vervanging
van de tegenwoordige openbare scholen,
rijksscholen opricht en onderhoudt terwijl
de gemeenten etc. geen uitgaven ten behoeve
van het lager onderwijs mogen doen, m.a.w.
het onderwijs rijkszaak. Er zal te dien
opzichte een beroep worden gedaan öp de
Staten-Generaal, terwijl ook demedewerking
van deze zal worden ingeroepen om het
denkbeeld der Grondwetscommissie te
keeren. Op voorstel van de afd. Haarlem
werd een voorstel aangenomen luidende:
„Het N. O. G. trede krachtig op voor de
openbare school en bevordere voor dat doel
eene concentratie van de linksche partijen."
Behalve deze belangrijke onderwerpen
behandelde de vergadering ook nog een
aantal andere die we hier niet afzonderlijk
kunnen vermelden. De vergadering was
druk bezocht en nam als gewoonlijk een
3-tal dagen in beslag.
—o—o—o—
Uit West-Duitschland kwamen in de
laatste dagen feestklanken en kreten van
rouw schier tegelijk.
De feestklanken kwamen uit Essen de
stad van de kanonnenkoning Krupp, waar
herdacht werd hoe de reusachtige Krupp-
ondernemingen een eeuw geleden gegrond
vest werden. Begonnen in het klein, aan
vankelijk worstelend met groote moeilijk
heden, hebben de Krupp-ondernemingen
zich gestadig ontwikkeld tot een zoo
reusachtigen omvang als moeilijk denkbaar
is. In verschillende fabrieken, mijnen,
werkplaatsen etc, van deze wereldberoemde
firma werken me6r dan 70,000 werklieden
die or een flink stuk brood verdienen. De
familie Krupp zel^Noor een eeuw onaan
zienlijk nog is tot eer en rijkdom gekomen.
Schatten heeft zij zich kunnen verzamelen
zoodat haar jaarlijks inkomen op moer dan
20 miljoen getaxeerd wordt. En dat meest
alles dank zij onze heerlijke gewapende
vrede. Die heeft de firma geen windeieren
gelegd. Men weet, dat de Krupp-kanonnen
en de Krupp-pantserplaten het meest
bekend zijn van dc Krupp-fabrikaten. De
firma heeft bewezen met den tijd mee te
gaan, door vandaag een kanon uit te vinden,
dat de dikste pantserplaten doorboorde en
moigen een pantserplaat waartegen de
projectielen van de beste kanonnen tot
pulver sloegen. En zoo afwisselend voort.
Er waren te Essen ter gelegenheid
van het eeuwfeest schitterende feesten
aangericht waarbij niemand minder dan de
Keizer in hoogsteigen persoon de gast was.
Essen was in feesttooi en de Keizer werd
met gejuich ingehaald.
Helaas! schrille wanhoopskreten
hebben den luister van het feest verdoofd.
Op den avond van den grooten feestdag
toen de Keizer er was, kwam de ontzettende
tijding, dat er te Bochum een vreeselyk
mijnongeluk plaats had gehad.
Meer dan 100 van de nijvere werkers
waren gevallen als slachtoffers van het
gevaarlijke beroep. Geen wonder dat de
Krnppfeesten beëindigd werden en de Keizer
zich spoedde naar de plaats des onheils om
zijn deelneming te toonen en te zeggen,
hoezeer het vreeselijke mijnongeluk hem
aangegrepen had.
—o—o—o—
Men weet dat Moeley Hafid het regeeren
over Marokko al lang mo6de is. Wat
niemand zal verwonderen, die weet dat de
Marokkaansche sultan feitelijk maar meer
in naam bestaat sedert het nieuwe
Marokkoverdrag zijn beslag gekregen heeft.
Frankrijk regeert en bestuurt Marokko en
de sultan is een soort nuttig ornament
geworden, waartegen de stammen nog met
eerbied mogen opzien maar die overigens
geen beteekenis meerheeft. Moeley Hafid,
die zijn broeder van den troon verjoeg,
omdat deze Marokko steeds meer overleverde
in de handen der vreemdelingen, heeft het
er al niet boter afgebracht. Hij heeft het
verdrag met Frankrijk geteekend, waardoor
Marokko zijn zelfstandigheid prijs gegeven
heeft en is toen ijlings van Fez naar Rabat
vertrokken, omringd door een legertje
getrouwen en beschermd door de Fransche
bajonetten. Hij vreesde een aanslag
tegen zijn leven en de inboorlingen trokken
indertijd tegen Tanger op, zij het dan ook
zonder succes. Thans zijn in Marokko de
gemoederen weer wat gekalmeerd en blijkt
de Fransche regeering in Marokko, generaal
Lyautey zich niet meer te verzetten tegen
den wensch van Moeley Hafid om af te
treden en het land te verlaten. Een zoon
van hem zal zijn plaats van schijn-sultan
innemen. Na een bedevaart naar Mekka
zal Moeley Hafid naar Frankrijk gaan en
waarschijnlijk rust voor zijn hoofd zoeken
in den vreemde.
—o—o—o—
De toestand in het Turksche rijk bleef
ook in de afgeloopen week nog in bijzondere
mate de aandacht vragen. Er hebben ge
wichtige gebeurtenissen plaats gehad in het
woelige rijk in Oost-Europa. Gebeurtenissen
waardoor eindelijk eenige teekening in den
toestand gekomen is en waarvan gezegd
kaa worden, dat ze, voorloopig althans, een
einde gemaakt hebben aan het bewind der
Jong-Turken. De nieuwe regeering heeft
partij gekozen, nadat het haar niet gelukt
was den guldon middenweg te vinden,
waardoor ze in staat zou zijn beide partijen
te bevredigen. In ovorleg met den Senaat
heeft ze de Kamer, die voor verreweg het
grootste deel uit aanhangers van het
„Comité voor Eenheid en Vooruitgang"
1 bestond, ontbonden. Dit feit verwekte in
de Kamer zelf een storm van verontwaar
diging en de meerderheid verklaarde zich
eenvoudig niet te zullen storen aan het
ontbindingsbesluit van den Sultan. Ze nam
een motie van wantrouwen in de regeering
aan en verdaagde de zitting.
De Sultan weigerde echter kennis te
nemen van de besluiten der Kamer en de
regeering bleef verklaren dat een parlement
dat ontbonden was geen moties van wan
trouwen meer kon aannemen. Ook weigerde
de Sultan de vertegenwoordigers der meer
derheid te ontvangen. Waaruit ten duide
lijkste blijkt dat ook van die zijde voor het
Jong-Turksche regime niet veel heil te ver
wachten is. En dat nog wel niettegenstaande
het de Jong-Turken geweest zijn die den
tegenwoordigen Sultan uit de gevangenis
verlost en op den sultanszetel geplaatst
hebben
Het ontbindingsbesluit der Kamer is ten
spoedigste ter kennis van de opstandelingen
in Albanië gebracht en deze schijnen daar
door gekalmeerd te zijn. Gemeld wordt n.l.
dat de Arnauten naar hua haardsteden
terugkeeren, vertrouwen stellende in de
beloften der regeering, dat nieuwe vrije
verkiezingen plaats zullen hebben en dat
in Albanië ingevoerd zullen worden de
hervormingen reeds zoo lang toegezegd.
De Albaneezen en de muitende soldaten
de tegenstanders van het Jong-Turksche
regime, hebben tot nog toe gezegevierd.
Gevraagd dient echter te worden, hoe het
nu verder zal gaan. Berichten uitBaloniki
en Monartir wijzen er op dat de officieren
niet van plan zijn in verzet te komen tegen
de regeering. Doch het Comité begint zich
te roeren en de gevolgen van het krasse
optreden der regeering, die beducht voor
verzet in Constantinopel, Soliniki en elders
den staat van beleg afgekondigd heeft, zijn
op dit oogenblik nog moeilijk te voorspellen.
Er wordt gemeld, dat het Comité voor
nemens is een zelfstandige Jong-Turksche
regeering te benoemen en den zetel van
Constantinopel naar elders te verplaatsen,
terwijl de Kamer met het vergaderen zal
doorgaan alsof er niets te doen is. De
regeering heeft intusschen gedreigd, de
personen die tot leden der Jong-Turksche
regeering mochten aangewezen worden,
onmiddellijk gevangen te zullen laten
nemen.
TEXEL, 14 Augustus 1912.
Voetbalwedstrijd.
Liet het weer zich Zondag j.l. niet
bijzonder gunstig aanzien, 't kon den
voetballers den moed niet ontnemen om
in het strijdperk te treden.
De voetbalclub „Volharding" van
Oudeschild trad in het krijt met de
voetbalclub „Texel" van den Burg.
„Volharding" wou thans met 6 tegen 1.
Zij gaat blijkbaar vooruit.
Morgen, Donderdag 15 dezer viert
Monseigneur A. J. Callier, Bisschop van
Haarlem, zijn 40 jarig priesterjubilé.
Heel het bisdom Haarlem heeft zich
opgemaakt om dit feest op de luister-
lijkste wijze te vieren, zegt de Opr.
Haarl. Cour.
Door de blazerschuit T.X. 50 is in
zee opgepikt en hier aangebracht een
scheepsboot, van boven groen geverfd
en van onderen geteerd.
Het voorste gedeelte dezer boot, die
vermoedelijk van een logger of trawler
afkomstig is was blijkbaar door brand
beschadigd.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge-
he Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
l-.nden met verliooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 5 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
O
