||g|
Mr 2617.
Donderdag 31 October 1912.
268te Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
ioneniancL
Van week tot week,
Dit blad verscliijut Woensdag;- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 0 unr op den dag der aitgare
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de üitg. Firma LAN9EVELD DE R O O IJ, Parkstraat, Burg op Tex el.
Kennisge ving,
De late inzending van adv. tot opname
in onze Courant, veroorzaakt ons voort
durend grooter moeite,
Wij maken daarom bekend, dat, wil
men verzekerd zijn van opname der aan
geboden advertenties, deze vóór 9 uur op
den dag der uitgifte van de Courant
moeten zijn aangeboden. Bij latere aan
bieding kunnen wij de opname niet
verzekeren.
Advertenties, naar abonnementsprijs
berekend, moeten daags vóór de uitgifte
van de Courant in ons bezit zijn wil men
verzekerd zijn van opname.
Adverteerders nemen hiervan nota.
De Uitg.
F <8^3
De Burgemeester van Texel brengt ter
kennis van de lotelingen der militie, die
in aanmerking wenscben te komen voor
de opleiding tot verzorger bij den Rijks-
postduivendienst, dat zij zich daartoe voor
10 November a s. met een schriftelijk
verzoek, hetwelk niet op gezegeld papier
behoeft te zijn geschreven, moeten wenden
tot den Chef van den Generalen Staf te
's Gravenhage.
Nadere inlichtingen zijn te verkrijgen
ter secretarie.
Texel, 28 October 1912.
De Burgemeester voornoemd,
GAARLANDT.
INVORDERING
'S RIJKS DIRECTE BELASTINGEN.
De Burgemeester der Gemeente Texel
maakt bekend, dat de kohieren der perso-
neele belasting dezer gemeente no. 10 en
11 over het belastingjaar 1912, invorder
baar verklaard op den 25 Oct. 1912, aan den
Ontvanger ter invordering zijn ter hand
gesteld en ieder daarop voorkomende
belastingschuldige verplicht is zijnen
aanslag, op den bij de wet bepaalden
voet te voldoen.
Texel, den 28 Oct. 1912.
De Burgemeester,
GAARLANDT.
19—26 Oct.
De concentratie der drie vrijzinnige
partijen voor de verkiezingen in 1913 schijnt
tot stand te zullen komen. In de Kamer
zijn in de afgeloopen week beschouwingen
gehouden door de vrijzinnige woordvoerders
die doen veronderstellen dat ze het niet
alleen over de noodzakelijkheid van samen
werking eens zijn, doch ook dat er kans
bestaat dat ze het over het ontworpen
programma van samenwerking eens zullen
worden. Dit programma is ook in de
afgeloopen week gepubliceerd en zal inde
dezer dagen te houden algemeene vergade
ringen der drie bonden onder de oogen
gezien worden. Nadat breedvoerig uiteen
gezet is, dat de tegenwoordige regeerings-
koers ons land in verkeerde richting voert
en het de roeping der vrijzinnigen is daar
tegen met kracht op te komen wordt uit
eengezet welke de grondslag van een
eventueels samenwerking behoort te zijn.
Deze grondslag moet als volgt zijn
De kiezers in het kiesdistrict Ommen
zullen voor de tweede maal den gang naar
de stembus moeten maken om den door
Dr. Kuyper verlaten kamerzetel weer te
bezetten. Dezer dagen heelt de stemming
plaats gehad met het wel eigenaardige
gevolg, dac twee candidaten der rechterzijde
met elkander in herstemming komen, n.l.
de anti-revolutionaire candidaat van der
Vegte en de Christ, historische candidaat
baron Mackay. De candidaat der liberalen,
Mr. Fock en die der sociaal-democraten
bleven in de minderheid. De totale uitslag
was: Van der Vegte (a.r.) 3440; baron
Mackay (c.h 1888, Mr. D. Fock (u 1.) 1406
en A. B. Kleerekoper (s.d.) 306. Men ziet
dat de candidaat der anti-revolutionairen
een flinken voorsprong heeft. Waren de
chr. historischen niet met een eigen
candidaat uitgekomen, dan zou mr. Vau
der Vegte dadelijk bij eerste stemming
gekozen zijn.
De strijd om het bezit van den zetel
heeft in de rechtsche bladen nogal wat
stof opgejaagd. En hij heeft zelfs strijd
tengevolge gehad in de gelederen der chr.
historischen.
De candidaatstelling van baron Mackay
was een daad van protest van de chr.
historische in het district, omdat de anti-
revolutionaren zonder hen om maar een
candidaat hadden gesteld, Het provinciale
bestuur van de Ohr. Hist. Bond in Overijsel
keurde de houding van de districts-centrale
te Ommen af, waarop deze zich van de
provinciale organisatie los maakte.
Naar gemeld wordt heeft baron Mackay,
hoewel hij aanvankelijk verklaard had geen
candidatuur te zullen aanvaarden, thans
aan den voorzitter der chr. hist, kiesver-
eeniging in het district bericht gezonden
dat hij, indien hij gekozen mocht worden,
bereid is de benoeming aan te nemen.
—o—o—o—
Met gespannen aandacht volgt heel d6
wereld en inzonderheid Europa de bloedige
afschuwelijke strijd die op den Balkan
gestreden wordt. Er zijn in de laatste
dagen gruwzame gevechten geleverd
waardoor duizenden mooie jonge levens
vernietigd werden en duizenden gezinnen
in rouw werden gedompeld. En nog maar
steeds duurt de menschenslachting voort.
Daar op den Balkan is de moderne ver-
delgingsoorlogontketend, een moderne oorlog
gevoerd door fanatieke volken met Ooster-
sche woede. Er zijn tot nog toe slechts
weinige bijzonderheden gemeld over de
eigenlijke verschrikkingen van dien oorlog
de bijzonderheden over de veldslagen
zullen pas later tot ons komen. En ze
zullen ons doen huiveren, die schilderingen
van de ontzettende drama's die daar afge
speeld werden. Want hoe karig de berichten
ook mogen zijn de cencuur werkt
blijkbaar op baar hardst toch blijkt
telkens weer met hoe groote felheid en
woede er gevochten wordt. Men noemt
dat in do militaire wereld dapperheid en
er hoort moed toe, ontzaggelijk veel moed,
doch de oorlogskoorts schijnt de volken
van den Balkan tot waanzinnig worden toe
aangegrepen te hebben.
En toch is het ni6t de ontzetting van de
slagvelden die Europa aangrijpt doch alleen
de vraag wie het winnen zal. Men kan zich
ook nu eenmaal geen oorlog denken, die
niet wreed is, die niet indruischt tegen het
gevoel. Dat is nu eenmaal de oorlog, hoort
men zeggen en de schouders worden cl
over opgehaald. Als er een Titanic vergaat
met nog geen 2000 menschen, die een
betrekkelijk zachte dood inde golven vinden,
gaat er door heel de wereld een ontroeiing
en heerscht er zooiets als een internationale
rouw doch als er op de Turksche slag
velden honderden en nog eens honderden
met verscheurde ledematen den pijnlijksten
doodstrijd strijden, als daar door menschen-
handen de gruwelijkste verwoestingen
aangericht worden onder scharen jonge
menschen, dan blijft de wereld betrekkelijk
kalm en wordt slechts de vraag gehoord
wie heeft het gewonnen of wie zal het
winnen? En men raadpleegt de oorlogs
kaart en verschikt de vlaggetjes die de
legers moeten voorstellen en maakt bere
keningen en doet alsof het een interesant
schaakspel is dat er gespeeld wordt en
vergeet de jammeren en de verschrikking
van den oorlog. En ook de bouwlieden
werken ijverig voort aan do tempel des
Vredes en zelfs in deze bloedroode dagen
zenden de regeeringen hun geschenken
voor het gebouw, dat een symbool heette
zijn van het streven der volkeren naar den
wereldvrede. Zelfs in deze dagen van
bloedigen krijg solt men nog met den
vrede alsof niet de mogendheden, tot de
tanden gewapend, tegenover elkander staan
om straks wellicht antwoordt te geven op
de vraag wie volgt.
Men kan niet met zekerheid zeggen of
d6 oorlog op den Balkan ernstige Europee-
sche verwikkelingen na zich zal sleepeu
maar men vreest en die vrees is groot.
Vooral als Turkije den nederlaag mocht
lijden en de verdeeling van zijn Europ6esch
bezit aan de orde mocht komen Want dat
de vier verbonden Balkanstaten zich voor
den oorlog schadeloos zullen stellen door
een stuk van Europeesch Turkije voor zich
als buit op te eischen staat wel vast. En
dan komen de belangen, ook de Europeesohe
belangen, de belangen die zoo ver uiteeu-
loopen dikwijls, ook een woord meespreken.
Dan zullen ook Rusland en Oostenrijk
moeilijk de handen thuis kunnen houden.
En voor Europa zal een hoogst gevaarlijke
tijd zijn aangebroken.
Het lijkt er wel op alsof het op een
algemeene nederlaag der Turken uit zal
loopen. Er hebben in de laatste dagen ge
vechten van beteekenis plaats gehad di6
meerendeels allen in het nadeel van de
Turksche troepen uitgevallen zijn. In het
Oosten dringt het groote Bulgaarsche leger
met onstuimig geweld voorwaarts. De
Turken werden van de grenzen terugge
drongen tot hun eerste verdedigingslinie
die over Klik Kilisse en Adrianopel liep.
Ze hebben zich ook daar niet tegen de
Bulgaren kunnen handhaven. Na twee
dagen van verwoedde aanvallen slaagden
de Bulgaren er in Kirk Kilisse te vermees
teren, waarschijnlijk ten koste van groote
verliezen, want de berichten melden dat de
vestingen met de bajonet genomen werden
nadat tal van malen vruchteloos storm ge-
loopen was. En terwijl het Oostelijk deel
van het groote Bulgaarsche leger Kirk
Kilisse vermeesterde trok het Westelijke
tegen Adrianopel op en hoewel op het
oogenblik dat we dit schrijven de beslissing
nog niet gevallen is wordt toch algemeen
verwacht dat ook Adrianopel niet te houden
is voor de Turken, nu de Bulgaren bij Kirk
Kilisse zoo'n groote bres in de Turksche
verdedigingslinie hebben geslagen. Waar
schijnlijk dat de Turken zich uit Adrianopel
terugtrekken op het hoofdleger dat zioh nog
in een verder zuidwaarts gelegen verdedi
gingslinie bevindt en thans eiken dag aan
gevuld wordt met nieuwe troepen uit Azië
Mogelijk ook dat de aanvoerder van dit
hoofdleger een offensieve houdiDg gaat
aannemen en tot den aanval op de vooi
waarts dringende Bulgaren besluit. In ieder
geval zal een beslissende slag binnen enkele
dagen moeten vallen.
In het noordon en west6n streden do
Soviürs en Montenegrjjnen met afwisselend
geluk tegen do Turken. Toch vestigen de
berichten den indruk dat ook hier de
vijandelijke legers steeds verder dringen op
Turksch gebied. Zoo werden reeds eon
aantal belangrijke versterkte plaatson ge
nomen, o. a. Novi-Bazar, terwijl Skootari op
het punt schijnt zich over to geven aan
de Montenegrijnen of zich al overgegeven
heeft.
Ook de Grieken dringen vooruit en dwon
gen op oenige punten do Turken tot den
terugtocht.
De berichten over de krijgsoperaties in
dit deel van Turkije zjjn echter nog niet
volkomen vertrouwbaar, want melden die
uit Grieksche en Servische bron nederlaag
op pederlaag der Turksche troepen, de be
richten uit Constantinopel maken melding
van overwinningen. Zelfs cte val van
Kirk Kilisse wordt voorgesteld als een daad
van Turksche tactiek om het hoofdleger in
staat te stellen zich gereed te maken.
De Bulgaarsche ovorwinningen hebben
intusschen in alle hoofdsteden van Europa
iudruk gemaakt en de algemeene meening
is dat een beslissing voor de deur staat en
de toekomst voor Turkije niet erg roos
kleurig lijkt. Men hoort dan ook af weder
van de actie der mogendheden vertellen.
Er worden blijkbaar weer onderhandelingen
gevoerd. Gemeld wordt echter, dat een
stemmigheid nog niet is kunnen worden
verkregen over de vraag op welke wijze
het spoedigst de krijgsbedrijven op den
Balkan stop gezet kunnen worden,
—o—o—o—
President Madero, die nog maar ettelijke
maanden geleden, na een harden strijd den
ouden dictator Diaz van den zetel verdrong,
heeft daarvan tot nog toe niet veel
genoegen beleefd. De rust is in de Mexi-
caansche republiek noe: altijd zeer verre.
Telkens weer staat er de een of andere
rebellenaanvoerder op, om den strijd aan
te binden tegen den nieuwen president en
zijn regeering 6n nog niet lang geleden was
de opstand reeds weer zoo hevig, dat de
regeeriug der Vereenigde. Staten aanstalten
maakte lusschenbeide te komen. Gelukkig
voor president Madero kwam het toen zoo
ver niet.
Thans schijnt de toestand opnieuw zeer
ernstig te zijn geworden. Generaal Felix
Diaz, een neef van den vorigen president
heeft met succes de vaan van den opstand
ontplooid. En in Zuid-Mexico blijkt zijn
optreden grooten steun te hebben gevonden.
Men twijfelt er niet aan, dat dit optreden
enkel geschiedt ten behoeve van zijn oom,
de oud-president Diaz, die thans te Parijs
vertoefd. Er moet reeds een deputatie van
de revolutionairen van Zuid Mexico naar
de Fransche hoofdstad onder weg wezen
om aan Porflrico Diaz het presidentschap
aan te bieden en hem te vragen om naar
Mexico terug te keeren.
Felix Diaz heeft intusschen reeds succes
gehad. Het gelukt hem Vera Crus te ver
overen. Hoewel hij slechts een kleiD legertje
bij zich had gaf de stad zich aan hem over.
Madero heeft dadelijk een troepenafdeeling
uitgezonden om de stad te omsingelen
opdat Diaz niet zal ontkomen. Het is echter
reeds gebleken, dat van het 4-tal oorlogs
schepen, dat in de haven van Vera Crus
zich bevond, 3 de zijde van den opstandeling
gekozen hebben.
Voor president Madero dreigt er onge
twijfeld gevaar. De naam Diaz kan nog
wonderen doen in Mexico en het is nog
lang niet zeker, dat het aan den neef van
den oud-president niet gelukt wat andere
rebelienaanvoeders niet gelukte tot nog toe,
n.l. het vereenigen van alle ontevreden
Mexicanen onder het vaandel van den
opstand.
TEXEL, 30 October 1912.
Vereeniging van Oud-leerlingen van
landbonw-wintercursusscn,
De vergadering op Zaterdag jl. in café
„den Burg" was uitstekend bezocht,
constateerde de voorz. de h( er M. de Graaf
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden-
Voor den Bdrg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
l .nden met verhooging der porto's.
Prijs da- Advcrtentièn.
Van 1 tot 5 rogels 30 Cts. lodoro regel meor 8 Ct.
Grooto letters en Vignetten wordon naar plaatsruimto
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. por nummer.
Algemeen kiesrecht voor mannen moet worden
ingevoerd, zonder dat aan die hervormingen als
voorwaarde wordt verbonden het nemen van
maatregelen tot verzwakking var. den volks
invloed, dien men door algemeen kiesrecht tot
-volle ontwikkeling wil brengen.
De gelegenheid moet worden geopend, aan de
•vrouw"het kiesrecht te verleenen, zonder dat
-daarbij eisohen van maatschappelijken welstand
mogen worden gesteld. De beletselen tegen ver
kiesbaarheid der vrouw moeten worden wegge
nomen.
Evenredige vertegenwoordiging moet worden
iugevoerd.
De veiuouding tusschen Kroon en Volk,zoonis
die iu onze Grondwet is geregeld, moet worden
bestendigd.
Onverzwakt moet ook als wanrborg voor de
deugdelijkheid van het geheele volksonderwijs
de openbare school worden gehandhanfd, waar
ieders godsdienstige gevoelens worden geëerbie
digd. Herziening van het schoolwezen en ver
betering van de opleiding on de positie der
onderwijzers, ten einde het volksonderwijs op
hooger peil te brengen, is driDgende eisch.
Verandering in onze vrijhandelspolitiek moet
worden afgewezen.
In de beboetten ontstaan door ouderdom moet
voorzien worden door uitkeeringen uit de staats
kas, onverschillig of de behoeftigen al dan niet tot
de loonarbeiders behooren. Verzekering van
uitkeeringen boven bet minimum, dat aan behoef
tigen wordt verstrekt, dient van staatswege be
vorderd en geldelijk gesteund te worden.
Noodzakelijk is eeno algemeene voorziening op
bet gebied var. de geneeskundige en geldelijke
hulp bij ziekte en invaliditeit van on- en min
vermogenden. Hiervoor zal eene wettelijke rc-
geliog van de ziekenfondsen en ziekenkassen en
van den daarbij van staatswege te verleenen
steun bet uitgangspunt moeten zijn.
Tot het verkrijgen van de voor sociale hervor
mingen benoodigde middelen zal, voorzoover die
niet gevonden worden uit bijdragen van belang
hebbenden en uit bestaande inkomsten van den
Staat, niet mogen worden teruggedeinsd voor
verbooging van directe heffingen.
O—o O—
