N». 2638.
Donderdag 16 Januari 1913.
268te Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Bürg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
1 .nden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 0 unr op den dag der uitgave
Prys der Advertentièn.
Van 1 tot 5 rogels 30 Cts. Iodero regel moor 8 Ct.
Groote letters en Vignetten wordon naar plaatsruimto
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. por nummor.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de U/tg. Firma LANÖEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Buro op Tex en.
4 11 Jan.
De Tweede Kamer heeft haar Kerst-
vacantie al weder achter den rug en de
begrootingsarbeid wordt thans voortgezet.
't Ie voor de heeren afgevaardigden stellig
niet prettig met het werk ten achteren te
wezen, want er moet nu nog eerst wel een
beetje extra-hard gewerkt worden. Er zijn
dan ook al dadelijk weer avondvergaderin
gen in uitzicht gesteld. En dat is stellig
niet aangenaam als men bedenkt, dat van
September tot Januari reeds veel van de
krachten der Kamerleden is gevergd, 'tls
de bedoeling na het afdoen der begrootingen
de behandeling van het invaliditeitsontwerp
voort te zetten, met de daarop ingediende
en nog in te dienen amendementen. Wat
dit laatste betreft moet er nog een heel
'rijtje, men spreekt van 30 a 40, nieuwe
amendementen in gereedheid worden ge
bracht, Als de artikelen van het ontwerp
en de amendementen door de Kamer onder
de oogen zullen worden gezien op de wijze
als ze dat gewoon is, dan zal vrij zeker
de geheele tijd tot het uiteengaan der
Kamer in beslag worden genomen en zal
aan de behandeling van de Tariefwet stellig
niet meer behoeven te worden gedacht.
Temeer waar ook nog wat klein goed af
gedaan moet worden en de indiening van
de regeeringsvoorstellen tot Grondwets
herziening welke al spoedig tegemoet zal
mogen worden gezien, wellicht eenig af-
deelingsonderzoek tengevolge zal hebben.
Hard zal er gewerkt moeten worden, dat
staat wel vast. Als het voor sommige niet
al te sterke leden maar niet al te hard gaat.
Er is ten slotte ook afjagen aan en 'tzou
niet de eerste maal zijn dat de Kamer in
een ietwat opgewonden, prikkelbare stem
ming verviel.
Van de regeering wordt niet minder veel
gevraagd en ook een minister beschikt niet
over bovennatuurlijke krachten en kan zich
licht overwerken. Men ziet het aan den
Minister van Justitie Regout, die al herstel
voor zijn geschokte gezondheid heeft moeten
zoeken in Nizza en wiens toestand, tenge
volge van overwerking en overspanning,
redenen tot ernstige bezorgdheid geeft.
Zooiets maant wei tot eenige kalmte aan.
o—o—o
Het stoffelijk overschot van Von Kiderlen
Wachter is in de afgeloopen week op
plechtige indrukwekkende wijze ter aarde
besteld en de Duitsche bladen hebben ge
legenheid gehad naar aanleiding daarvan
nogeens te herhalen dat de gedachtenis aan
den overleden staatssecretaris van buiten-
landsche zaken in gezegende herinnering
zal blijven voortleven. En spoedig daarna
konden ze reeds den nieuwen titularis het
welkom toeroepen. De keuze is gevallen op
Gottlieb von Jagow, den Duitschen ambas
sadeur te Rome, een man met een goede
reputatie als diplomaat en nog in de kracht
van het leven. Trouwens voor staatssecre
taris neemt men niet de eerste de beste.
Toch is de heer Von Jagow niet met groote
geestdrift door de pers ingehaald. Dat is
misschien te verklaren uit het feit, dat hij
niet in de allereerste plaats een Balkan-
specialiteit is, die men op het oogenblik
wel allereerst noodig heeft. Toch heeft
men vertrouwen in de keuze van den Keizer,
omdat aan de vernieuwing van het Drie
voudig Verbond de heer Von Jagow als
gezant te Rome veel heeft bijgedragen.
Dit laatste zal wel mede den stoot gegeven
hebben om hem het hooge ambt waardig
te keuren.
O—o—o—
De nieuwe regeeringsvorm schijnt aan
Portugal nog steeds niet gebracht te hebben
wat menigeen er wellicht van heeft ver
wacht. Dat niet dadelijk alles anders en
beter kon worden ligt voor de hand, doch
thans mag de opmerking worden gemaakt
dat de nieuwe republikeinsche regeering
nu wel behoorlijk tijd gehad heeft zich in
te richten, orde te brengen waar tot nog
toe wanorde heerschte en het land den
welvaart te brengen, die ze den volke voor
gespiegeld heeft. Leest men thans even
wel de berichten die uit Portugal tot ons
komen, dan krijgt men den indruk, dat de
toestand er nog alles behalve bevredigend
is, om maar geen sterker uitdrukking te
bezigen. Klachten en nog eens klachten.
In velerlei opzicht schijnt de republiek er
niet heel rooskleurig voor te staan. De
economische toestand is slechter dan ooit
en in de groote steden heerscht ernstige
werkeloosheid, die in Lissabon aanleiding
heeft gegeven tot optochten en betoogingen,
waarbij het meermalen tot ernstige bot
singen tusschen betoogers en politie aan
leiding gaf Het laatste jaar was rijk aan
stakiogen en andere strubbelingen en van
een toeneming van de welvaart als die
nog bestond valt niets te merken. Eer
het tegendeel.
Er heerscht ontevredenheid op groote
schaal. Ontevredenheid ook tegen de
regeering, die zooveel hervormingen beloofd
heeft, doch het tot nog toe bij beloften
gelaten heeft. De republikeinen die aller
eerst verbeteringen van de volksopvoeding
beoogden door beter onderwijs, hebben
niets bereikt. Zelfs is er in dat opzicht
achteruitgang te bespeuren daar een 1UOO-
tal scholen gesloten zijn geworden wegens
gebrek aan geld. De financieels politiek
der regeering is één groot fiasco geweest.
De begrooting wijst een groot deficit aan
en zelfs mannen als Braga, de leider der
revolutie erkende dat het met de financiën
totaal spaak loopt. Het gevolg van een
en ander is geworden, dat de partijen dio
de republiek tot stand gebracht hebben
totaal met elkander over hoop liggen. Van
een parlementaire meerderheid kan niet
gesproken worden. Alles ruziet door elkaar.
Wat ten slotte het gevolg heeft gehad dat
het concentratie kabinet ook aan het
kibbelen is geraakt en dit het ten slotte
ook met president d'Arriaga te kwaad ge
kregen heeft. Minister-president Leite heeft
zich ten slotte genoodzaakt gezien het
ontslag van het kabinet aan te bieden
Men spreekt er ook van dat de president
der reput.liek er hard aan denkt zjjn waar
digheid aan een ander over te laten. In-
tusschen heeft hij maatregelen genomen
om weer een nieuw kabinet op den been
te krijgen. De eerste pogingen daartoe
faalden, omdat d'Ameide, die aangezocht
was zich met de vorming van een nieuw
ministerie te belasten, voor de eer bedankte
Bij Alfonso Costa kreeg de president echter
gehoor en deze slaagde er in een nieuw
kabinet samen te stellen. Hij steunt op
een paar invloedrijke groepen uit het
parlement en hoopt, blijkens de regeerings-
verklaring, spoedig het bestuur van het
land in een beteren koers te richten.
't Is voor de republiek zeker te hopen
dat Costa met krachtige hand het roer
bestuurt en een einde maakt aan toestanden
die wel eens den val van de republikeinsche
heerlijkheid na zich zouden kunnen sleepen.
Dat de monarchisten van zoo'n toestand
zooveel mogelijk partij trachten te trekken
ligt voor de hand.
o—o o
De vraag, die in de afgeloopen week
nog telkens weer gehoord werd was: Oorlog?
Vrede? Oorlog? Vredo? enz.
De vredesonderhandelingen zijn geschorst,
't 1-Iad ook erger kunnen zijn ze haddbn
ook afgebroken kunnen worden, want de
Turken schijnen mindor handelbaar, dan
de verbonden Balkaustaten wellicht ver
wacht haddon. Het ging met do onder
handelingen den laatsten tijd dan ook den
slakkengang. Wel bracht de Nieuwjaars
zitting de zaak wat vooruit, doordat de
Turksche gedelegeerden verklaarden een
groot deel van Europeosch Turkjje prjjs te
willen geven, doch dat ging de gedelegeerden
der Balkanstateu niet ver genoeg. Ze
bleven beslist den afstand eischen van
Adrianopel, de eilanden in de Egeïsche
Zee en van Kreta. Ze stelden dezo eischen
in den vorm van een ultimatum en toen
Turkije niet bereid was aan de eischen te
voldoen, schorsten ze de onderhandelingen.
Ze wilden de Turken gelegenheid geven,
alsnog bevredigender voorstellen te doen
en mogelijk ook om de mogendheden tot
interventie te noodzaken. Nu, deze laatsten
hebben dan ook de hoofden bijeen gestoken
en 'zullen stappen bij de Porte doen.
Mogelijk dat thans langs dien weg een
oplossing in de moeielijk6 kwestie gevonden
word t.
Niet alleen de conferentie der gedelegeer
den trok in de afgeloopen week de aandacht,
ook de Bulgaarsch-Roemeen8che kwestie.
Roemenie, dat zich gedurende den oorlog,
zoo rustig mogelijk hield begint thans ook
een woordje mee to praten nu men met
de verdeeling van Europeesch Turkije bezig
is. Koning Carol en zijn regeering willen
ook een deel van de Turksche buit hebben
en de Roemeensche minister van buiten-
landsche zaken is Daar London gereisd om
eens een woordje te sprekeu met den
Bulgaarschen miuister Danef. Reeds
vooraf had deze onderhandelingen gevoerd
met den Roemeenschen gezant te Londen,
doch deze hadden niet tot een bevredigend
resultaat geleid. De regeering van Roemenie
beweert, ook recht te hebben op een deel
van de door Bulgarije behaalde voordeelén.
Dat Bulgarije zijn gebied thans kan gaan
vergrooten is voor een groot deel te danken
aan Roemenie want deze had kunnen
voorkomen dat Bulgarije tegen Turkije den
oorlog aanbond, 't Is dus billijk dat
Roemenie ook iets krijgt voor zyn houding.
Met de Roemeensche redeneering is Bul
garije het echter niet eens. Het beweert,
dat Roemenie niet tusschenbeide gekomen
is, omdat het niet geloofde aan de nederlaag
der Turken. Als die 't eens gewonnen
hadden zou Éocmenie waarschijnlijk bij de
Porte om vergoeding h6bben aangeklopt.
Er is dus geen reden om een deel van de
buit af te staan, doch om te toonen dat
het gaarne in vriendschap met Roemenie
zal leven, wil Bulgarije wel een kleine
grenswijziging toestaan.
Het stukje grondgebied, dat de Bulgaren
evenwel aan Roemenie zouden willen afstaan
is in het oog van de regeering van dit
land lang niet voldoende. Er wordt nu
nader overlegd en waar de onderhandelingen
naar de meening van de regeering te
Boekarest niet hard genoeg opschieten is
ze alvast begonnen de troepen temobili-
seeren en een dreigende houding aan te
nemen.
Er liepen in de laatste dagen onrust
barende geruch'ten, volgens welke Roemenie
niets minder besloten had dan het begeerde
grondgebied van Bulgarije te bezetten. Ook
met deze kwestie houden de mogendheden
zich bezig.
TEXEL, 15 Januari 1913.
De winter hoeft ziju intrede gedaan
met een weinig vriezend weder en
sneeuwstormen.
Zaterdag woedde de sneeuwstormen
reeds boven Engeland, breidde zich van
daar langzaam naar het Oosten uit en
bezochten Zondag Duitschland en ook ons
land met het gevolg dat het spoorwegver
keer groote vertraging ondervond.
Schonk de wintër de beminnaars van
ijsvermaak alhier nog geen gelegenheid
tot wintergenoegen, de sneeuw welke
velden en wegen bedekte, werd des te
gretiger te baat genomen door het
jongere geslacht, welke met sleden van
allerlei aard onze straten langs slierde en
zich uitstekend vermaakte. Het was
in waarheid recht gezellig.
Schonk de wintervorst alzoo genoegen
aan een deel der menschheid voor de
vogelwereld verbeterde het er niet op.
Laat ons, nu de grond is bevroren en
met sneeuw bedekt, een beroep mogen
doen op velen, om door het strooien van
broodkruimels en dergelijk, het gevedert
gedierte aan ue kost te helpen.
Vergeet de vogels niet.
Vergadering Texels Belang.
De vergadering van Texels belang
afdeeling den Burg Maandagavond ge
houden in Hotel de Oranjeboom, was
zeer slecht bezocht.
Te 8,15 wordt de vergadering door
den voorzitter de heer IJ. Brouwer
geopendspreker vindt het jammer dat
zoo weinig leden zijn opgekomen, doch
heet de aanwezigen welkom en hoopt
dat men toch even goed gezellig mag
vergaderen en tot nut der vereeniging
werkzaam zyn nog zegt spr.het zou
misschien beter zijn wanneer wij er een
lees- of vooidrachtenavond van maakte.
De notulon der vorige algemeene ver
gadering, door don secretaris voorgelezen
werden onveranderd goedgekeurd.
Hierna werden de boeken van den
penningmeester door een daartoe be
noemde commissie nagezien. Hieruit
bleek
Van leden en donateurs ontvangen
f 284,18.
Uitgaven aan de weduwen en een
paar andere posten f441,58.
Zoodat er f 160,00 door het Hoofd
bestuur moest worden bijgedragen. Voor
da hulpkas was ontvangen f 78,34.
Door een dor commissieleden werd
rapport uitgebracht, welke verklaarde
dat alles in orde was bevonden, waarop
de voorz. de commissie daDk zegt voor
hare moeite en den penningmeester voor
zijn accuraat werk.
Alsnu is aan de orde verkiezing
commissaris, in de plaats van den heer
F. Dalmeijer, die volgens rooster moest
aftreden, doch ook weer herkiesbaar is
Da gehouden stemming werd de heer
P. Dalmeijer met algemeene stemmen
gekozen, door den voorz. gevraagd, ver
klaart deze de benoeming aan te nemen.
Hetgeen nu volgt en door den voorzitter
werd toegelicht, was meer betreffende
de werkzaamheden van het H. B. S. en
de beschrijvingsbrief.
Daar niemand iets meer in 't belang
der vereenigiDg had te zeggen of te
vragen, werd de vergaderingte ruim
half elf met een woord van dank voor't
gezellig vergaderen door den voorzitter
gesloten.
O osterend, 13 Januari.
De vergadering van „Nut en Genoegen,"
Zaterdagavond gehouden, mocht tamelijk
goed bezocht heeten.
De Heer J. de Jongh, Eerelid der
Vereeniging, gaf als lezing „Schijn be-
TEXELSCHE COURANT.
