N° 2644.
Donderdag 6 Februari 1913.
268te Jaargang
[Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van meek tot week.
Adverteutiën vóór 0 uur op den dag der nitgave
TEXELSCHE COURANT.
Dit blad verschijnt Woensdag- eu Zaterdagavond
Abonnementsprijs per S maanden.
Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
l .nden met verhooging der porto's.
Pry's der Adverlentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel moor 0 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. por nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, ParkstraatBurö op Tkx el.
INVORDERING
'S RIJKS DIRECTE BELASTINGEN.
De Burgemeester der Gemeente Texel
maakt bekend, dat het kohier no. 3 der
Bedrijfsbelasting over het belasting
jaar 191ü/19l3,' invorderbaar verklaard op
den 31 Januari 1913, aan den
Ontvanger ter invordering is ter hand
gesteld en ieder daarop voorkomende
belastingschuldige verplicht is zijnen
aanslag, op den bij de wet bepaalden
voet te voldoen.
Texel, den 4 Februari 1913.
De Burgemeester,
GAARLANDT.
35 Jan.—1 Febr.
Februari heeft zijn intrede gedaan.
De maand der kiezerslijsten. Op dit laatste
mag stellig wel eenigen nadruk worden
gelegd, nu de dagen der verkiezingen reeds
met rassche schreden naderen, de kalender
zegt het niet alleen, doch schier eiken dag
worden we er van andere zijde eveneens
aan herinnerd. Het politieke en parlemen
taire leven staat ten onzent al weder sinds
eenigen tijd in het teeken der verkiezingen
Men hoort en leest van kiezersvergaderingen
men gaat alweer luisteren naar politieke
redevoeringen, de belangstelling in de
politiek neemt alweer gestaag toe, het
om de vier jaar telkens terugkeerend ver
schijnsel. En niet minder herinnerd ook
de arbeid der Kamer er aan. In tal van
gevallen is in den laatsten tijd gebleken,
dat het debat en soms ook de besluiten,
beheerscht worden door de gedachte dat
de verkiezingen naderen.
Nu heeft Februari zijn intrede gedaan en
voor den 15en moeten de aangiften voor
de kiezerslijst geschieden, Dat is een be
langrijk deel van het verkiezingswerk. En
de beteekenis ervan schijnt meer en meer
gevoeld te worden door de politieke partjjen.
Aanvankelijk waren het meer de rechtsche
partijen, die zich bezig hielden met hot
kiezerskweeken, maar langzamerhand is
het geworden een deel van het voorbe
reidende verkiezingswerk van alle partijen.
Dat er thans ook van vrijzinnige zijde in
sommige districten hard voor de kiezerslijst
wordt gewerkt, kon dezer dageD blijken
uit een bericht in de N. R. Ct., waarin een
en ander medegedeeld werd over de actie
der vrijzinnigen in de hoofdstad des lands.
Volgens dat bericht werden, door den dienst,
die door de drie vrijzinnige partijen aldaar
georganiseerd is, niet minder dan tien
duizend, zegge 10,00J mannen opgespoord,
die op de kiezerslijst zouden kunnen worden
gebracht, doch die zonder de ijverige be
moeiingen van het bureau daar zeker niet
opgekomen zouden zijn Daarbij waren niet
minder dan 7000 belastingkiezers, die niet
ambtshalve op de lijst zouden zijn geplaatst
en er toch op behooren. Het bericht ver
meldde er bij, dat van deze personen met
zekerheid of met vrij groote zekerheid ver
wacht ban worden, dat ze de vrijz, gelederen
zullen versterken. Nu is Amsterdam een
groote stad. doch een 10,000 kiezers meer
-of minder is toch geen kleinigheid. De
-beteekenis er van is ongetwijfeld niet gering.
Als toch overal elders voor de vrijzinnigen
nog zoo'n groot aantal stemmen te halen
is en er wordt even hard gewerkt als in
de hoofdstad, dan zou dit op den uitslag
van de verkiezing wel eens van grooten
invloed kunnen blijken te zyn.
o—o—o—
De Belgische Kamer heeft het in de
lantste dagen druk gehad over de Kiesrecht-
k -v-istie. Door de sociaal-democraten is een
voorstel aanhangig gemaakt om tot Grond
wetsherziening over te gaan, teneinde te
komen tot het algemeen kiesrecht. Nu
is er onder de Kamermeerderheid, die zoo
als men weet uit katholieken bestaat ook
een sterke strooming naar hervorming van
het huidige meervoudige kiesrecht en zelfs
werd door minister de Brocqueville toege
geven, bij de besprekingen in de kamer, dat
het tegenwoordige stelsel herzien dient te
worden, maar toch heeft de regeering met
kracht positie gekozen tegen het voorstel
der socialisten. Hoofdzakelijk moet daarvoor
de reden gezocht worden in het feit, dat de
sociaal-democraten zich tot een onvoor
zichtig dreigement hebben laten verleiden.
Ze hebben n.l. gezegd, dat als de Kamer
hun voorstel mocht verwerpen een alge-
meene werkstaking zou worden geprocla
meerd. De regeering en ook de rechtsche
pers heeft om die reden gezegd, dat het
voorstel der socialisten onaannemelijk is.
Stemde de regeering toe in den eisch der
voorstellers, dan toch zou ze de schijn op
zich laten Van voor een bedreiging op den
loop te zijn gegaan. In de Kamer bleef
deze dan ook zich met alle kracht tegen
het voorstel verzetten. Het schijnt, dat de
sociaal-democraten tot het uitvoeren niet
heel gaarne overgaan, mede, naar beweerd
wordt, omdat het nog volstrekt niet zoo
zeker is, dat de arbeiders aan hun oproep
tot eene algemeene staking gevolg zullen
geven. Die staking zou wel eens een
fiasco kunnen worden. Door Van de Velde
is althans getracht de regeering voor het
voorstel te winnen door te verklareu dat
de socialisten van een algemeene staking
zouden afzien, indien de regeering het
algemeene kiesrecht wilde toestaan op
25-jarigen leeftijd, desnoods met een bij
gevoegde stem voor eiken huisvader boven
35 jaar. Doch ook dit voorstel heeft de
regeering afgewezen, waarop d6 liberaal
Hymans voorstelde dat de regeering er
dan in zou toestaan, dat er een commissie
van onderzoek omtrent de kiesrechtkwestie
door de Kamer zou worden ingesteld. Na
deze tegemoet komend6 voorstellen is er
in het rechtsche kamp blijkbaar eenig
verschil van gevoelen ontstaan. Zelfs werd
gemeld dat in den boezem der regeeriDg
oneenigheid gerezen was. Wat echter ook
weer tegen gesproken werd. Toch valt
niet te ontkennen, dat er in de kringen
der regeeringsmeerderheid een strooming is
om kiesrechthervorming ter hand te nemen
en als de socialisten aan hun voorste! niet
het dreigement met een algemeene staking
vastgekoppeld hadden, dan was het niet
onmogelijk geweest, dat er door de regeering
wel een schrede in dio richting gedaan zou
zijn.
Thans moet afgewacht worden hoe de
zaak zal loopen. Uit de verschillende deelen
van het land. wordt de regeering gewaar
schuwd het niet op een staking te laten
aankomen, omdat daarvan groote schade
en ellende het gevolg zal zijn. Mogelijk
echter dat er nog wel een compromis
wordt gevonden.
o o—o
De Düitsche blaffen hebben inzonderheid
in de afgeloopen week hun aandacht gewijd
aan twee onderwerpen, n.l. aan de motie
van afkeuring, die de Rijksdag aannam
tegen den rijkskanselier en over het voor
uitzicht van nieuwe militaire lasten.
Vooral over het laatste maakten de bladen
zich het drukst. Het bericht is nog wel niet
bevestigd, doch het klonk vrij stellig, dat
een wetsontwerp hetwelk een nieuw groot
financieel offer van 70 a 100 miljoen zal
vragen, nog dit jaar in den Rijksdag zal
worden ingediend.
Dat wordt sommigen dan toch wel wat
al te bar. Nog geen jaar is het geleden, dat
de Rijksdag onder den druk der Marok-
kaansche kwestie besloot een nieuwe
legerwet aan te nemen, dat het land jaar
lijks-op een belangrijk aantal miljoenenis
komen te staan. En thans reeds mogen
nieuwe voorstellen worden verwacht, die
de belastingschroef nog wel weder een aan
tal slagen zal aandraaien. De pers, zelfs de
gematigde is er niet best over te spreken.
Ook loopen er allerlei geruchten over ver
anderingen in de regeering, die in verband
met de kwestie op komst zouden zijn Naar
het heet zit de minister van Financiën met
de handeu'in het haar en weet hij absoluut
niet, waar hij nu weer de meerdere miljoenen
vandaan zal halen. En tevens wordt gevraagd
hoe de minister van Oorlog, die het vorige
jaar verklaarde dat de organisatie nu perfect
in orde was, zich op zijn zetel zal kunnen
handhaven.
Er zal nog wel menig woordje over ge
schreven worden.
o o—o
In het Engelsche Lagerhuis is in d6
laatste dagen de Kiesrechtkwestie aan de
orde geweest, doch de behandeling heeft
wel een eigenaardig verloop gehad. Een
belangrijke hervorming van de Kieswet had
de regeering aan de orde gesteld. De in de
oude wet vastgelegde bevoorreohting van
de meer gefortuneerden zou worden opge
heven en ook het meervoudig stemrecht
zou verdwijnen. Het nieuwe ontwerp bracht
het algemeen mannenkiesrecht, waardoor
alle mannen, die den vereischten leeftijd
bereikt hadden en aan zekere eischen van
goed gedrag etc. beantwoordden, kiezer
zouden worden. Evenwel, het vrouwen
kiesrecht had de rege6ring niet in het ont
werp opgenomen. Daarover was de regee
ring het niet eens geworden. Bjj de tweede
lezing van het wetsontwerp diende minister
Grey echter een amendement in om de
bepaling „mannelijke" in het eerste artikel
te schrappen, waardoor dan ook vrouwe
lijke personen tot het kiesrecht toegelaten
zouden worden. En bovendien werden nog
eon paar andere amendementen ingediend,
alle met de strekking om de vrouwen
althans een deel der vrouwen, het kiesrecht
te verleenen. De kiesrechtvrouwen zelf
lieten zich natuurlijk niet onbetuigd, doch
ze waren nu eons zoo verstandig hun zaak
niet reeds, door de gewone baldadigheden
bij voorbaat te bederven.
En toch zullen de dames nog wel een
tijdje op het zoozeer begeerde kiesrecht
moeten wachten. Het indienen van de
amendementen bracht de regeering in groote
moeilykheden. De spreker toch was van
oordeel, dat de opneming in de Kieswet
van een der amendementen een fundamen-
teele verandering in de wet zou teweeg
brengen. Hij wenschte dan het ontwerp te
beschouwen als opnieuw ingediend. Dit zou
dan opnieuw alle phazen van voorbereiding
en behandeling moeten doorloopen en het
zou in deze zittingsperiode niet meer tot
stand kunnen komen. De regeering heeft
met het oog daarop gemeend het geheele
ontwerp te moeten intrekken. Minister
Asquith die dit in het Lagerhuis mede
deelde, verklaarde dat .de regeeriDg tot die
maatregel overgiDg, omdat nu de voort
zetting van de bespreking over het vrou
wenkiesrecht onmogelijk geworden is, de
regeering meent fatsoenshalve ook niet door
te kunnen gaan met de andere bepalingen
van het ontwerp. Zoo behoort de Kies
rechtkwestie in het Lagerhuis voorloopig
weer tot het verleden, 't Is echter alleen
een kwestie van uitstel.
—o—o—o—
Het Engelsche Hoogerhuis heeft in de
afgeloopen week het Home-Rule-ontwerp
onder handen genomen en dit, zooals ver
wacht werd, met groote meerderheid ver
worpen. Er werden 323 tegen en slechts
69 stemmen voor het ontwerp uitgebracht.
Het debat nam vier dagen in beslag en
toen de beslissing zou vallen was het Huis
stampvol. Van opwinding viel evenwel
niets te bespeuren,wat toegeschreven moet
worden aan het feit, dat de lords al te goed
weten dat ze toch vechten tegen de bierkaai.
Ze kunnen Home Rule toch niet meer tegen
houden. Over een paar maanden zal de
regeering het ontwerp opnieuw indienen.
Het Lagerhuis zal het ongewijzigd aan
nemen en het Hoogerhuis zal zich de weelde
mogen veroorloven het nog eeos weer af
te stemmen. Ten derde malen komt h6t
ontwerp dan weer in het Lagerhuis en als
deze het goedkeurt, wat wel zeker is, dan
gaat het buiten het Hoogerhuis om naar
den Koning, die het bekrachtigt.
De lords hebben echter nog één hoop,
n. 1. dat in den tusschentijd de regeerings
meerderheid uiteen zal spatten «n dat de
regeering valt, waarmee Home Rule dan
weer van de baan zal zijn. Dat zal echter
niet licht gebeuren.
—o—o—o—
Ten opzichte van de Balkancrisis brachten
de laatste dagen belangrijke beslissingen.
De nieuwe Turksche regeering beantwoord
de de nota der mogendheden. En in haar
antwoord verklaarde z(j sleohts te kunnen
toestaan in den gedeeltelijken afstand van
Adrianopel. De wjjken waarin de heilige
graven gelegen zijn alsmede do godsdien
stige gebouwen wil de Porto niet afstaan.
Die w^ken vormen echter het grootste ge
deelte der stad, zoodat er voor de Bulgaren
niet veel overblijft. Alleen, het station en
de spoorlijn zouden in hun bezit overgaan.
Intusschen, nog voor de Porte do Dota
der mogendheden beantwoord had braken
de Balkanstaten d6 onderhandelingen met
Turkije af en gaf het Bulgaarscho ministerie
laet aan den legerbevelhebber ook do wapen
stilstand op te zeggen. Dat geschiedde
Vrijdagavond en generaal Savof gat aan
Mahmoed Sefhet pasja hoffelijk kennis, dat
de oorlog Maandagavond 7 uur weder her
vat zou worden.
Zoo staan de zaken dan nu, op het
oogenblik dat we dit schrijven. Als deze
regels onder de oogen der lezers komen zal
beslist zijn of de kanonnen inderdaad bun
gruwelijk werk weder hervat hebben, dan
wel of de mogendheden er nog in geslaagd
zijn de voortzetting van den oorlog te
voorkomen.
TEXEL, 5 Februari 1913.
Kustwacht.
Bij beschikking van den minister van
Oorlog ad interim minister van Marine
is, aan den lichtwachter bij 's Rijks
kustverlichting te de Cocksdorp (Texel)
G. Krul Gzn., op zijn verzoek, ter zake
van meer dan 55-jarigen ouderdom, eer
vol ontslag uit 'a Rijks dienst verleend.
Tel.
De voetbalwedstrijd welke Zondag
plaats had tusschen „Wilhelmina" van
Helder en „Texel" van hier, werd beslist
ten voordeele van „Wilhelmina" die
met 9 tegen 2 uit het strijdperk kwam.
De daarna gehouden Match tusschen
de tweede elftallen van „Volharding"
van Oudeschild en „Texel" van hier,
bezorgde aan „Texel" de overwinning.
De uitslag was 2 0.
Omtrent de lichtbeeldenvoorstel
lingen Maandagmiddag en avond in het
lokaal „Ebenhaëzer" alhier gegeven door
het Leger des Heils, vernemen wij dat
dezelve goedgeslaagd is en door velen werd
bijgewoond.
Het onderstaande werd ons ter
plaatsing toegezonden
„Den 9den Februari a.s. hoopt ds.
H. A. Gillot te St. Petersburg den dag
te herdenken, waarop hij voor 50 jaar
Predikant werd.
Hij stond achtereenvolgens te Oude
schild op Texel, Assendelft, Zierikzee en
St. Petersburg waar hij nu tijdelijk het
Predikambt weer waarneemt."
Naar wij vermeenen vergist de bericht
gever zich even, niet Oudeschild, doch
de Cocksdorp op Toxel was de standplaats
van Ds. Gillot. (Red.)
Wij ontleenen aan „Het Paard"
van 31 Jan.
Texel. De heer M. A. Langeveld te
den Burg op Texel is door aankoop
eigenaar geworden van den hengst
Arthur no. 12 N S. Tg. van de heeren
Biesheuvel te Haarlemmermeer en Bolt
te Groningen.
V. I». N.
De opkomst van de leden op de ver
gadering Dinsdag in Hotel „Texel" was
niet evenredig aan het vuur dat de aan
wezigen bezielde, de nieuw te treffen
regeling en de aanwezigheid van den heer
Langenhoff vervulde de leden met fris-
schen moed.
Met e<n hartelijk welkom werd de
eerste algemeene vergadering onder zijn
voorzitterschap door den voorz. den heer
