N®. 2668.
Donderdag 1 Mei 1913.
26ste Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
BOOT- EN-SPOORDIENST
van en naar Texel.
Van weak tof week
TEXELSCHE COURANT.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Borg 30 Ct-s. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
1 .nden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 cnr op den dag der uitgave
Pr\js der Advcrtentibn.
Van 1 tot 5 regels 30 Ct«. Iedere regel meer 8 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bowijsnummor? 8 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Te x e l
aansluiting gevende
O
Van Beider.
Vertrek train 6 28
7.40
a a 12.45
4.10
7.30
Vertrek boot 5.15
9.30
Van Texel.
Afvaart Boot 4.15.
6.30.
li-"-
2.50.
6,15.
Aank. trein Helder.
8.36
12.01 12.15
n 8-28 n 4.15
7.26 7,50
Des Zondags komt de eerste trein
niet te 8.36 doch te 9.42 te Helder aan.
In verband hiermede vaart de boot des
Zondags niet te 9.30, doch te 10.20 van
Helder naar Texel.
Militie te Land.
Oproeping van verlofgangers
voor herhalingsoefeningen.
Do Burgemeester van Texel maakt bekend,
dat de in het verlofgangersregister dezer
Gemeente ingeschreven verlofgangers hier
onder vermeld, bij deze worden opgeroepen
om in 1913, ieder voor het achter zijnen
naam aangegeven tijdvak, krachtens art. 80
in verband met art. 114 der Militiewet
(Staatsblad 1912, No. 21), voor herhalings
oefeningen in werkelijken dienst te komen.
Korps Torpedisten, Helder.
Lichting 1907. Wijbrand Cornelia Kooiman en
Jan Hoogerwerf, van 13 Mei t/m 23 Mei.
Regiment Genietroepen. Fort bij Vechten.
Lichtiog 1906. Jan Tiessen, 15 Juli toten met
25 Juli.
De opgeroepen verlofgangers zullen zorg dragen
dat zij zich, ieder cp den voor hem aangegeven
dag, in uniform gekleed en voorzien van hun ver
lofpas (zakboekje), alsmede van al de bij hun ver
trek met groot verlof medegegeven voorwerpen
van kleeding en uitrusting, bij hun korps aan
melden, en wel
le. zij, die woonachtig zijn in de plaats van
opkomst, uiterlijk te S uur voormiddag;
2e. zij, die woonachtig zijn binnen 20 kilo
meter van de plaats van opkomst, uiterlijk te 10
uur voormiddag
3e. de overige verlofgangers, voor zoover zij
binnen het Rijk gevestigd zijn, op het tijdstip,
«waarop zij aanwezig kunnen zijn, indien zij'zich
op den dag, voor de opkomst bepaald, met het
eerstvertrekkendh middel van versneld vervoer
langs de op de vervoerbewijzen aangegeven
route naar de plaats van opkomst begeven, en,
voor zooveel zij buiten het Rijk gevestigd
zijn, voor 4 uur namiddag.
Hij, die zonder geldige reden niet voldoet aan
deze oproeping, wordl, na daartoe verstrekten
last van den Minister van Oorlog als deserteur
afgevoerd.
Hij, die zonder geldige reden zich te Iaat bij
het korps aanmeldt, maakt zieli strafschuldig.
Het niet-ontvaDgen van eene persoonlijke ken-
nisgeving van de oproeping ontheft den verlof
ganger geenszins -van zijne verplichting tot op
komst in werkelijken dienst-, daar de openbare
kennisgeving, tenzij de verlofganger zich op den
dag van laatstbedoelde kennisgeving buitenslands
ophoudt en zijn adres bij den Burgemeester be
kend is, EENIG en ALLEEN als BEWIJS geldt
dat hij behoorlijk is opgeroepen.
Texel, den 29 April 1913.
De Burgemeester voornoemd,
GAARLANDT.
Plaatselijke Belastingen.
Burgemeester en Wethouders van
Texel maken bekend dat het kohier van
schoolgelden over het 2e kwartaal 1913
vanaf heden gedurende vijf maanden ter
gemeente-secretario voor een ieder ter
lezing ligt.
Texel, 26 April 1913.
Burgem. en Wethouders vnd.,
J. S. DIJT, L.B.
De Secretaris, JONKER.
INVORDERING
'S RIJKS DIRECTE BELASTINGEN.
De Burgemeester der Gemeente Texel
maakt bekend, dat het kohier no. 4,
voor de belasting op bedrijfs- en andere
inkomsten over het belastingjaar 1912/
1913, invorderbaar verklaard op den 24
April 1913, aan den Ontvanger ter in
vordering is ter hand gesteld en ieder
daarop voorkomende belastingschuldige
verplicht is zijnen aanslag, op den bij
de wet bepaalden voet te voldoen.
Texel, den 26 April 1913.
De Burgemeester,
J. S. DIJT, L. B.
Jacht en Visschcrij.
De Burgemeester van Texel brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat vanaf
heden de blanco verzoekschriften ter bo-
koming van jacht-, visch- en hengelakten
en van buitengewone machtigingen tot het
schieten van schadelijk gedierte voor het
seizoen 1913/1914 ter secretarie dier
gemeente verkrijgbaar zijn.
Zij, die vóór 1 Juli a, s. in het bezit der
door ben verlangde akten wenachen te
geraken, gelieven er voor te zorgen, dat
het verzoekschrift, behoorlijk iugevuld zoo
spoedig mogelijk ter gemeentesecretarie
wordt mgediend.
Belanghebbenden worden opmerkzaam
gemaakt, dat sedert het in werking treden
der visseherijwet
b. bet visschen onder het ijs in de gevallen,
genoemd in art. 6 van het binuenvisscherij-
reglement, onvoorwaardelijk verboden is,
maar overigens geheel vrijstaat;
b. geen akt9 wordt vereischt:
lo. voor het visschen met een hengel;
2o. voor hen, die in dienst van den
houder van een groote of kleine vischakte
de in die akte genoemde visscherij uitoefenen
mits dit geschiedt in gezelschap van iemand
die da akte bij zich heeft, hetzij den houder,
hetzij een van hen;
c. geene akte wordt uitgereikt aan hem
wien ingevolge art. 34, le lid, de bevoegd
heid om krachtens een consent of akte te
visschen is ontzegd, voor den duur der
ontzegging
d. dat aauvragon voor minderjarigen niet
gelijk tot dusverre, namens hen door hun
vader of voogd behooren te geschieden,
maar door laatstgenoemden' zullen moeten
worden medeonderteokend.
Texel, 25 April 1913.
De Burgemeester voornoemd,
J. S. DIJT, L. B.
19-26 April.
't Is gegaan als algemeen verwacht werd,
de coalitie der drie rechtsche partijen, die
der anti-revolutionairen, katholieken en
christ.-historischen, is in de afgeloopen
week vernieuwd geworden. TeUtrechten
Amsterdam werden de algemeene vergade
ringen der drie genoemde partijen, Donder
dag j.l. gehouden en door allen is zoowel
het politieke als electorale accoord, dat door
de daarvoor benoemde Commissie ontworpen
was, aarigenomen. Door de anti-revolutio
nairen en kath. met algemeene stemmen
en zonder tegenkanting, door de christ.
historischen met groote meerderheid van
stemmen na .veel verzet en strijd.
De coalitie zal dus weder voor den tijd
van vier jaar, als zich althans geen on
voorziene omstandigheden binnentijds voor
doen, bestendigd blijven. En bij den
komenden stembusstrijd zal de rechtzinnige
driebond optrekken tegen de vrijzinnige
entente.
Toch laat het zich aanzien, dat de hecht
heid bij de coalitie niet zoo groot zal zijn
als wel vroeger. Meer dan eens is in den
laatsten tijd gebleken, dat een deel der
christ.-historischen hun lieide voor de
coalitie verloren hebben en over de vraag
of het verbond vernieuwd zou worden is
in den boezem dezer partij een ernstige
strijd gevoerd. En na d6 gevalleu beslissing
lazen we dan ook reeds van een kie3ver-
vereeniging die zich van de Unie afge-
scheidde, welk voorbeeld wellicht nagevolgd
zal worden door andere en stellig door tal
van leden. Het vernieuwen van het
bondgenootschap zal blijkbaar allerminst
voordeelig zijn voor de partij van den heer
Lohman.
Door aanneming van het electoraal
accoord heeft de chr. Hist. Unie er in berust,
dat dr. de Visser zijn zetel te Leiden
ontruimt en Ede eveneens aan de anti
revolutionairen komt. Daarover is veel
strijd gevoerd, doch deze is thans nog
blijkbaar niet uit. De christ. historische
kiezers in Ede zullen zich stellig niet
storen aan het accoord en het is nog zeer
te bezien, dat die van Ommen Dr. de Visser
als candidaat, hun door het accoord vrijwel
opgedrongen, zullen aanvaarden.
o o—o
Voor Belgiö was de afgeloopen week een
gelukkige omdat ze het einde bracht van
do algemeene werkstaking, zulks als een
gevolg van het votum der Belgische Kamer.
In de Dinsdag gehouden vergadering werd
aan de orde gesteld een verzoeningsmotie
ingediend door het liberale lid Masson. In
die motie werd acte genomen van de ver
klaring door den Minister-president in de
Kamer de vorige week afgelegd. Welkö
verklaring hierop neerkwam dat wanneer
het onderzoek van de Staatscommissie
inzake het provinciale en gemeentelijke
kiesrecht tot een bevredigende formule
mocht leiden, overwogen zou worden of
deze ook in toepassing zou kunnen worden
gebracht voor het kiesrecht voor het
parlement.
Deze motie werd aangevuld met een door
het katholieke lid Liebaert voorgesteld
amendement, waarin de Kamer de alge
meene werkstaking afkeurde En na deze
aanvulling verklaarde de Regeering zich er
mee te vereenigen. De leider der sociaal
democraten, de heer Van de Velde, ver
klaarde dat hij en zijn partijgenooten met
het eerste deel der motie zouden meegaan.
Dit werd dan ook met algemeene stemmen
aangenomen. Het tweede deel waarin de
werkstaking werd afgekeurd, werd eveneeDS
aangenomen en vervolgens de geheelemotie,
waarna de Kamerzitting verdaagd werd.
De leiders verklaarden na deze beslissing,
dat ze het een stap in de richting van een
verbetering van het kiesrecht beschouwden
en het stakingscomite dacht er eveneens
zoo over. Dadelijk werd een buitengewoon
socialistisch congres bijeengeroepen en
Donderdag besloot dit met groote meerder
heid van stemmen de staking onmiddellijk
op te heffen. Geleidelijk aan wordt de ai beid
thans weder hervat. Een zoo spoedig en
gelukkig eiude der politieke staking was
stellig door menigeen niet verwacht,
—o o—o
De Duitsche bladen hadden zich in de
afgeloopen week bezig te houden met een
zeer onaangename kwestie in den Rijksdag
toch kwam de sociaal-democraat Liebknecht
een leelijk boekje opendoen van de groote,
veelgeprezen, zelis meer dan eens met
keizerlijken lof bekroonde firma Krupp.
Deze socialistische spreker vertelde inder
daad ernstige dingen en het ergste was
nog wel, dat de minister van oorlog hem
in hoofdzaak gelijk moest geveD. Kort
samengevat komen de beschuldigingen op
het volgende neer. De firma Krupp zou ge
tracht hebben en er ook in geslaagd zijn,
door tusscheokomst van een oud-officier te
Berlijn, een aantal officieren en ambtenaren,
werkzaam bij leger en marine, om tekoopen,
teneinde zich in het bezit te stellen van
belangrijke geheime, militaire documenten.
De aldus verkregen stukken, w. o. prijs
opgaven van andere firma's, bijzonderheden
over de wapenconstructie etc., werden in
de safe's der firma te Essen bewaard. En
teD bewijze, dat hij goed iDgelicht was,
verklaarde Liebknecht afschriften van een
aantal documenten te kunnen overleggen.
Voorts deelde hij mede, dar. hij reeds iri
December j. 1. van zijn ontdekkingen kennis
gegeven had aan den minister, die daarop
volkomen zijn plicht gedaan had door het
instellen van een onderzoek, dat ten volle
de door hem ingebrachte beschuldigingen
waar gemaakt had. Dat was echter niet
het eenige wat Liebknecht te zeggen had.
Zoo wist hij ook te vertellen, dat de firma
Krupp aan Amerika voor enorm veel lager
prijzen dan aan het eigen land z\]n pantser
platen leverde. En voorts dat do Duitsohe
wapenfabrikanten getracht zouden hebben
berichten geplaatst te krijgen in b(j voor
keur Fransche bladen, waarin dan gemeld
werd, dat de Fransche regeeriqg besloten
had by dit of dat godeelte van het loger
nieuwe bewapening in te voeron... Enkel
met het doel om do Duitsche regoeringtot
nieuwe bestellingen te bewegen.
De mededeelingen van Liebknecht ver
wekten in den Rijksdag groot opzien en
de woordvoerders van alle partijen spraken
hun afkeuring over do slechte practyken
der firma uit.
o—o o
Het groote onderwerp, waarovêr in de
laatste dagen veel geschreven werd, was
wel d6 val van Skoetari. Niet zoozeer over
de bijzonderheden van hetgeen voorafgegaan
is aau do overgave van de zoolang met
groote energie verdedigde stad. Daarover
werd trouwens ook nog maar heel weinig
gemeld. Men weet alleen, dat Essod pasja
een eervollon vrede heeft kunnen bedingen
en dat by met de troepen die hem nog
waren overgebleven, met volle krygsmans-
eer de vesting heeft mogen verlaten.
De groote vraag, waaraan in de laatste
dagen inzonderheid de aandacht werd gewyd
was wel, hoe na den val van Sko6tari de
houding zou zyn vau Montonegro en van
de mogendheden. Over de houding die
eerstgenoemde zal aannemen, bestaat al
weinig twijfel meer. Koning Nicolaas heeft
zich al dadelyk duidelijk genoeg uitgespro
ken. Toen na de inneming van Skoetari
het volk te Oettinje zijn ouden koning een
ovatie bracht, verklaarde koning Nicolaas
onomwonden, dat thans eindelijk de schoone
droom der Montenegrijnen in vervulling
gegaan was. Skoetari is nu Montenegrynsch
bezit geworden en dat zal het blyvenook.
Met de uitroep: „Leve het Montonegrijnsche
Skoetari!" eindigde de koning zyn geest
driftige toespraak. In hetgeen hij later aan
de vertegenwoordigers van de Balkanstaten
en eenige journalisten, die hem met de
overwinning geluk kwamen wenachen,
antwoordde liet hy eveneens duidelijk uit
komen, dat hy er niet aan denkt om Skoetari
thans weer af te staan. Als do Europeesche
mogendheden ds stad willen hebben, dan
zullen ze zelf maar moeten aanpakken.
Uit een en ander blykt voldoende, dat
de kwestie tusschen Montenegro en de
mogendheden door den val van Skoetari
nog heel wat moeilijker geworden is.
Intusschen schijnt het wel vast te staan
dat de mogendheden koning Nicolaas niet
in het ongestoorde bezit van de veroverde
veste zullen laten. Het prestige van Europa
staat op het spel. Gemeld wordt, dat
Oostenrijk-Hongarije zich onmiddellijk, tot
de andere mogendheden gewend heeft met
een rondschtijven, waarin het aandrong op
dadelijk tegen Montenegro te nemen maat
regelen, wanneer dit niet op staanden voet
Skoetari weder ontruimt. Op het oogenblik
dat we dit schryven, is nog niet bekend
of alle mogendheden met de zienswijze van
Oostenryk-Hongarije accoord gaan, doch
algemeen verwacht men zulks wel,
't Is evenwel mogelijk, dat zulks niet het
geval wordt, doch ook in dat geval staat
het, naar luid der berichten, vast, dat
Oostenrijk Hongarije het er niet by zal laten.
Indien de mogendheden niet heel spoedig
tot een gezamenlyk krachtig optreden
móchten kunnen besluiten dan zal Oosten
rijk-Hongarije op eigen verantwoordelijkheid
de eer van Europa' handhaven, zooals het
heet. Dat zou dus moeten beteekenen, dat
door Oostenryk-Hongarye een expeditie
uitgezonden zal worden, om de Montene
grijnen uit de met zooveel inspanning en
strijd veroverde stad te verdryven.
Vóór alles komt het er thans op aan, dat
de mogendheden eensgezind zijn. Of beter,
dat ze eensgezind blijven en dat het eenmaal
vastgestelde verdeelingsplan ongewijzigd
blijflGebeurt dat niet dan gaat het prestige
van Europa op de fles oh. Dat prestige komt
trouwens al niet ongeschonden uit de
Balkankwestie te voorschijn. Doch niet
alleen dat prestige, maar ook de vrede van
Europa zou ernstig gevaar loopen, indien
de eenmaal met zoo groote moeite ver
kregen overeenkomst omver wordt ge
worpen.