N'. 2692,
Donderdag 24 Juli 1913.
26flte Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Van week (of week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 9 unr op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen by de Ui tg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Tbx ut.
UITSLAG VERKIEZING.
Burgemeester en Wethouders dei-
Gemeente Texel maken bekend,dat een
afschrift van het proces-verbaal, vermel
dende den uitslag der op 19 Juli j.l.
gehouden herstemming, ter verkiezing
van drie leden van den Gemeenteraad,
is aangeplakt en voor een ieder ter
Gemeentesecretarie ter inzage ligt.
Texel, den 21 Juli 1913.
Burgemeester en Wethouders vnd.
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. GAARLANDT.
BEKENDMAKING.
Besmettelijke Veeziekte.
De Burgemeester der gemeente Texel,
brengt ter kennis van belanghebbenden
de navolgende bepaling der wet tot
regeling van het Veeartsenijkundig
Staatstoezicht en de Veeartsenijkundige
politie n.l.
Art. 18.
Wanneer zich bij eenig stuk vee ver
schijnselen van eene besmettelijke ziekte
openbaren, is de houder of hoeder ver
plicht, daarvan onmiddelijk kennis te
geven aan den burgemeester der ge
meente waar het vee zich bevindt.
Texel, den 17 Juli 1913.
De Burgemeester voornoemd,
GAARLANDT.
13—19 Juli.
Men moge van de huidige Kabinetscrisis
zsggen, wat men wil, interessant is ze on
getwijfeld. Interessant juist daardoor, omdat
ze de sociaal-democraten tegen veler ver
wachting als voor een minder prettig feit
accompli gesteld heeft. De uitdrukkelijke
bepaling in de opdracht door H. M. de Konin
gin aan Dr. D. Bos gegeven, n. 1. dat deze
een Kabinet zal trachten te vormen uit de
geheele linkerzijde, liet weliswaar aan
duidelijkheid niet te wenschen over, maar
toch kon menigeen zich nog moeilijk in
denken in de werkelijkheid dat de Kroon
alle bezwaren tegen de sociaal-democraten
op zij had gezet. Men meende, dat met de
linkerzijde alleen de vrijzinnige partijen
bedoeld zouden zijn. Die opvatting is in-
tusschen ten eeneDmale onjuist gebleken.
Het is de wensch der Kroon, dat ook de
uiterste vleugel der linkerzijde, de sociaal
democraten, de gelegenheid zal worden
geboden zitting in het nieuwe Kabinet te
nemen en door Dr. Bos is geen oogenblik
geaarzeld aan die opdracht gevolg te geven.
En zoo is dan de intressante zijde van de
huidige Kabinets crisis, geworden dat de
sociaal-democraten er door genoodzaakt
zullen worden te beslissen of hun partij
zich zal scharen aan de zijde der burger
lijke partijen. Er zal beslist moeten worden
over het karakter, dat het parlementair
socialisme in ons land in de komende
jaren zal kenmerken.
Zullen de sociaal-democraten tot deel
neming aan de regeering bereid zijn De
leider en de meest vooraanstaande personen
van deze partij hebben tot nog toe een zeer
gereserveerde houding aangenomen. Wel
bleef een pertinente weigering uit, doch
steeds werd betoogd, dat het eigenlijk veel
beter was dat de sociaal-democraten buiten
de zaak bleven, 't Zou moeilijk worden voor
het nieuwe Kabinet zelf aldus de heer
Troelstra die tevens verklaarde, dat als
de sociaal-democraten tot medewerking
gevraagd werden er dan ook aan behoorde
gedacht te worden dat ze recht hadden op
in ieder geval 3 zetels.
Nu, Dr. Bos vreest niet de moeilijkheden
waar de heer Troelstra tegen op ziet en
hij toonde zich bereid aan de sociaal
democraten de volle hun toekomende maat
te geven. Hij bood hun drie zetels in het
nieuwe Kabinet aan, waardoor ze voor een
feit accompli zijn gesteld. Het eerste gevolg
van deze aanbieding zal een buitengewoon
partijcongres der S. D. A. P. zijn, welke 26
en 27 dezer zal worden gehouden. Het
partijbestuur is van oordeel, dat de party
zelf in deze kwestie zal hebben te beslissen.
Met groote belangstelling zal ongetwijfeld
dit buitengewone congres dat over een zeker
niet alledaagsche kwestie te beslissen zal
heben, worden tegemoet gezien. Tenzij ge
makkelijk valt te voorspellen, hoe het be-
siuit zal luiden. Er zijn ongetwijfeld nu
reeds aanwijzingen die het vermoeden
wettigen, dat het congres de deelname aan
de regeering niet goed zal keuren. In het
orgaan der S. D. A.P. toch, in het Volk,
verscheen dezer dagen een artikel over de
vraag of de S. D. A. P. de regeeringsverant-
woordelijkheid al of niet moot aanvaarden
en daarin werd overduidelyk to verstaan
gegeven, dat die vraag in ontkennenden
zin moet worden beantwoord.
In [bedoeld artikel werd gewezen op de
internationale besluiten aangaande een
dergelijke kwestie. De kern dier besluiten
wasin normab omstandigheden kan van
deelname aan een burgerlijke regeering geen
sprake zijn alleen in bijzondere gevallen
is ze toegelaten en dan mag ze alleen ge
schieden georganiseerd, krachtens party -
besluit, en eerst wanneer de groote meerder
heid der partij zulk een handeling goed
keurt. Deze opvatting aldus de redactie
van Het Volk wordt door de overgroote
massa van de Nederlandsche sociaal-demo
craten gedeeld. De vraag moet dus worden
beantwoord: is het uitzonderingsgeval aan
wezig. Die vraag beantwoord de redactie,
met uitzondering van één lid, ontkennend
en ze is overtuigd dat een zeer groote
meerderheid in de partij er evenzoo over
denkt. Voor het bereiken van het algemeen
kiesrecht acht de redactie het zitting nemen
door de sociaal-democraten niet noodig, ja
zelfs niet wenschelijk.
Als de redactie van het hoofdorgaan der
partij zooiets schrijft en men tevens in
aanmerking neemt, dat de Marxisten in de
partij reeds van den aanvang af het denk
beeld der regeeringsaanvaarding afgewezen
hebben, dan ligt zoo eenigszins de veronder
stelling voor de hand, dat Dr. Bos met de
soc.-democraten niet zijn doel zal bereiken.
Ook de „Tel." weet te vertellen, dat het
partijbestuur tegen deelneming in het
Kabinet is en inzonderheid de heer Troelstra
Volgens dat blad zal op het buitengewoon
congres daarvan blijk gegeven worden in
een voor te stellen resolutie, waarin dan
tevens de verklaring zal worden neergelegd
dat de soc. democraten bereid zijn tot het
steunen van de nieuwe regeering, wanneer
deze het concentratieprogram zal willen
uitvoeren.
Intusschen dient het buitengewone con
gres der S. D. A. P. afgewacht voor er iets
definitiefs te zeggen valt. Het zal derhalve
mede nog eenige dagen aanhouden eer de
crisis tot het verleden behoort.
o—o o
Het Engelsche Hoogerhuis heeft zich in
de afgeloopen week bezig gehouden met
het Home Rule-ontwerp. Dat was voor do
tweedo maal, doch evenals bij don eersten
keer was er by de lords ook nu geen ge
negenheid om de wet aan te nemen. Na
twee dagen lang er over gedebatteerd te
hebben besloot het Hopgerhuis het ontwerp
eenvoudig niet in behandeling te nemen.
Daarentegen werd een motie van lord
Lousdoune aangenomen, waarin do lords
verklaarden niet eerder bereid te zijn het
ontwerp nader onder de oogen te zien, dan
voordat de kiezers zich er over uitgespro
ken hebben. M. a. w. ze eischten dat de
regeering het Lagerhuis zou ontbinden en
nieuwe verkiezingen zou uitschryven,
Waarnaar de regeering natuurlijk geen
ooren had. Ze wees er de lords op, dat het
Engelsche volk zich reeds tweemaal voor
het verleenen van zclfrcgeering aan Ierland
uitgesproken had. Niets mocht evenwel
baten en met meer dan 300 tegen 64 stem
men besloten de lords het ontwerp niet in
behandeling te nemen. Daarmee was het
weder voorloopig van de baan, doch het
spreekt van zelf dat de regeering het daar
bij niet laat. In het voorjaar van 1914 in
de nieuwe zitting van het Lagerhuis zal
hot Home-Ruleontwerp opnieuw aan de
orde worden gesteld. Het zal dan in den
kortst mogelijken tyd worden afgehandeld
en aangenomen om daarna naar het Hooger
huis te worden gezonden. De lords zullen
het dan ten derde male kunnen verwerpen
doch daarmee is het dan niet uit. De
regeering toch zal in dat geval gebruik
maken van het recht, haar door de Parle-
mentbill verleend en den Koning verzoeken
het ontwerp te bekrachtigen. En deze zal
daaraan stellig voldoen, zoodat Ierland ten
slotte toch de lang begeerde zelfregeering
deelachtig zal worden.
De oorlog op den Balkan heeft voor Bul
garije een noodlottige wending genomen.
Dat kan niet meer ontkend worden. De
positie van Bulgaryo wordt met den dag
onhoudbaarder. Van alle kanten wordt het
in het nauw gedreven. In het noorden
opereert het Roemeensche leger, dat reeds
een groot deel van het Bulgaarsche gebied
bezet heeft en tot nog toe geen tegenstand
ondervond. In het Oosten rukten de Turken
steeds nog vooruit en het schynt inderdaad
hun plan te zyn het vredestractaat te
negeeren en een deel van het verloren ge
bied te heroveren. Adrianopel, dat reeds
van Bulgaarsche troepen zoo goed als ont
bloot is, wordt ernstig door hen bedreigt.
En de Bulgaren kunnen geen hand uitsteken
om den opmarsch der Turken te beletten.
Ze moeten al hun krachten inspannen om
do Serviers en Grieken die zegevierend uit
het Westen en Zuiden oprukken, zoo lang
mogelyk tegen te houden. Ze terug te
werpen, daarvoor schynt geen kans te
bestaan. De eene nederlaag volgde tot nog
toe op de andere.
In Sofia is de stemming door een en
ander geheel neergeslagen en de regeering
heeft dan ook leeren begrijpen dat het
oogenblik gekomen is om de hulp van
Europa in te roepen. Naar luid der berich
ten handelt Koning Ferdinand thans per
soonlijk met den Koning van Roemenië
over den vrede, doch deze wenscht alles te
regelen in overleg met Servië en Grieken
land. Aan Bulgarije zijn thans zware eischen
gesteld en de nieuwe regeering doet nog
alles om deze nog eenigszins verlicht te
krijgen. Ook de mogendheden raden de
andere Balkanstaten tot gematigdheid aan.
Het oogenblik dat de onderhandelingen over
den vrede een aanvang zullen nemen lijkt
niet ver meer. Bulgarye zal stellig heel
wat veeron moeten laton, wat te pijnlijker
is na de overwinning op do Turken behaald.
Grootendeels heeft Bulgaryo dat aan zijn
eigon hooghartigo politiek to danken.
Danof, die zich al te zeer door de militairon
liet beïnvloeden, heeft al te lang hooghartig
elke tegemoetkoming geweigerd. Hij.v6r
trouwde op het leger doch zijn vertrouwen
is deeriyk beschaamd geworden.
—o—o—o—
Er kwamen iD de laatste dagen ernstige
berichten uit het voormalige Hemelsche
Ryk. De jongè Chineesche republiek maakt
op hot oogenblik weder een ernstige crisis
door. De stryd tusschen do noordelijken en
zuidelijken, die eigenlyk nog niet geheel
bedwongen was is thans weder met groote
verbittering losgebroken. De zuidolijken
wenschen geen genoegen te nemen met de
wijze waarop Joeansjikai en zijn regeering
de znken reg6lt. Steeds is er stryd gevoerd
tusschen Noord en Zuid om de macht in de
regeering en nu de zuidelijken geen ando
ren weg zien hebben ze weer naar de,wapens
gegrepen. Blykens de berichten moet in het
zuiden de opstand weder in vollen gang
zijn. Aan het hoofd ervan staat de generaal
Hoeang-Hsing. Deze riep te Nanking een
vergadering van de officieren van de le en
8e divisie bijeen en daarin werd tot een
gewapend optreden tegen Joeansjikai beslo
ten, Ze beschuldigen deze, dat hij den
vorigen minister van onderwys die een
ernstig candidaat voor het presidentsschap
was, uit den weg heeft laten ruimen, dat
hij de Grondwet verkracht heeft, door buiten
het parlement om 66n buitenlandsche
leening te sluiten en dat hij Buiten Moro-
golië aan Rusland verkwansold heeft. Ze
willen nu naar het noorden oprukken om
Joeansjikai van den presidentszetel te ver
jagen. Met de troepen van do le en 8e
divisie, die zich by den opstand aangesloten
hebben, is reeds een felle militaire actie
begonnen. Allereerst werden ook de com
mandanten der andere troepen gesommeerd
zich by de opstandelingon aan te sluiten
Toon deze weigerden werden ze op staanden
voet doodgeschoten. Nanking en Chinkiang
bevinden zich thans in hun handen, terwijl
de spoorweg naar het noorden opgebroken
is om het vervoer van troepen uit het
noorden tegen te gaan. Ook wordt een
aanval voorbereid op Shangai, dat een
arsenaal heeft, hetwelk door Noordelyke
troepen bezet is. Ook hebben een aantal
andere steden zich reeds van de regeeriDg af
gescheiden, door zich onafhankelijk te ver
klaren. De Zuid-Chineeschen beschuldigen
de regeering, dat zij geheel onder invloed
handelt van Rusland, terwijl men in Peking
beweert, dat de rovolutie in het Zuiden
aangestookt is door Japan, dat in het Zuiden
een voortdurende propaganda tegen Joeans
jikai heeft om Ruslands invloed te fnuiken
en zelfs in troebel water te visschen.
Aanvankelijk scheen de regeering der
republiek de beweging in het zuiden niet
als ernstig te beschouwen, doch zo moet
in de laatste dagen wel tot andere gedach
ten zijn gekomen, temeer daar, naar luid
der berichten de rebellen een overwinning
behaalden op de regeeringstroepen, die tegen
hen afgezonden waren.
Waarschijnlijk zal er in de komende
dagen hevig om de heerschappy in China
gevochten worden. Dat kan men uit de
berichten uit Peking wel opmaken, al hoe
verward deze ook mogen zijn.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Boeg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
Knden met verhooging der porto's.
Prys dei' Advcrtcntitm.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel moor 6 Ct.
Grooto letters en Vignetten worden naar plaatsruimto
borokeud. Bew\jsnummors 2 Cts. per nummer.
o o -o—