N°. 2698.
Donderdag 14 Augustus 1913.
26sta Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland
Van week fof week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
'inden met verhooging der porto's.
Advertentiëu vóór 9 nnr op den dag der uitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iodero regel moer 8 Ct.
Grooto letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 8 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, ParkstraatBorg op Tbx k n.
2—9 Aug.
Het was Donderdag een feestdag op Het
Loo. Eigenlijk was het een nationale
feestdag, doch men heeft erbuiten het Loo
zoo goed als niets van gemerkt. H.M. de
Koningin en Z.K.H. Prins Hendrik vierden
hun koperen bruiloft, echter in alle eenvoud
en alleen als familiefeest, overeenkomstig
den wensch der Koningin.
Toch ontving het vorstelijk paar nog
verschillende bewijzen van belangstelling
w.o. een schriftelijke gelukwensch van de
regeering en een bloemenhulde van het
stalpersoneel. Maar bovendien, het kan
niet anders, op den koperen feestdag zijn
ongetwijfeld ook de beilwenschen van vele
anderen uitgegaan naar de Vorstin en haar
gemaal, die zich een zoo ruime plaats in de
harten van het volk veroverd hebben. De
Koningin door Haar groote beminnelijk
heid en de wijze waarop zij haargrootshe
taak vervult de Prins door zyn groote
belangstelling voor en medeleven met alles
wat ons land groot kan maken, ook in den
vreemde.
Een tijdperk van 127a jaar is spoedig
voorbij en het kan toch zoo heel veel
brengen. Veel geluk en vreugde maar
ook veel teleurstelling en smart. Ook het
koninklijk echtpaar heeft dat ervaren in de
achterliggende jaren. Vreugde en smart
beide. Ze gaan ook in het leven van een
vorstin band aan hand. Was er dan ook
op den koperen bruilolt veel te herdenken
wat tot blijdschap kon stemmen, de uren
in zorg en teleurstelling doorgebracht
zullen ongetwijfeld ook herdacht geworden
zijn. Maar bij dat alles zal er in de vor
stelijke harten de vreugde geweest zyn van
den zegen, het Koninklijk Huis en het
volk van Nederland gegeven in het lief
tallige princesje, dat zoo heerlijk opgroeit
onder de hoede der koninklijke moeder.
Toen mr. Cort van der Linden den 7
Febr. 1901 het Koninklijk paar in den echt
verbond besloot hij met den drievoudigen
wensch, die ook thans herhaald is mogen
worden met tusschenvoeging van de woor
den „ook verder" den wensch God geve,
dat uw echt ten zegen zij voor U zelveD,
tot vreugde voor Uwe hooge verwanten en
tot heil van het dierbaar vaderland.
Onze Oostelijke buren hadden in de
afgeloopen week voor weinig anders aan
dacht dan voor het Krupp-proces dat voor
den krijgsraad te Moabit gevoerd werd. In
een vorig overzicht deelden we reeds mede
waarom het proces eigenlijk gaat. De
firma Krupp heeft door tusschenkomst
van een gewezen onder-officier Brandt een
groot aantal militaire documenten weten
te verzamelen de artillerie aangelegenheden
van het leger betreffende. Brandt had deze
van actief dienende militairen weten los
te krijgen en een 7-tal van dezen stonden
voor het verraden van militaire geheimen
voor den krijgsraad terecht. Uit het ge
tuigenverhoor is gebleken dat de meesten
dezer aanvankelijk uit kameraadschap aan
Brandt verschillende dingen mededeelden
die ze niet mochten vertellen.
Brandt was een vroolijke, zeer royale
kameraad, die altijd volop in de duiten zat,
steeds gulweg de verteringen betaalde en
voor sommige mededeelingen gaarne een
flinke belooning gaf. Intusschen bleek het
dat zijn handlangers niet zooveel geldelijk
voordeel van de zaak hebben getrokken en
dat ze soms op een naïeve wijze te werk
gingen, waaruit zou kunnen worden opge
maakt, dat ze niet altijd de beteekenis van
hun misdrijven gevoelden. Er werden
verschillende getuigen gehoord, doch de
hoofdgetuige was Brandt zelf. Deze toonde
zich zeer terneergeslagen over de gevolgen
die zijn optreden gehad hebben, n.l. dat
hij een aantal militaire beambten in het
ongeluk gestort heeft. Hij verklaarde van
de firma een inkomen te hebben genoten
van 6500 Mark, maar hij kon bovendien
kosten in rekening brengen voor „kame
raadschappelijk verkeer". Daarvoor mocht
hij 8500 Mark per jaar berekenen. En de
firma gaf het gaarne, daar Brandt veel
bereikte. Hij verklaarde voorts dat er geen
militair geheim bestond, dat hij niet kende,
want de hoogstgeplaatste beambten van
Krupp overlegden alles met hem en er
waren weinig officieren, die zooveel van de
artillerie-aangelegenheden afwisten als hij.
Zelfs beweerde hij dat er tusschen het
legerbestuur en de firma Krupp geen ge
heimen bestonden. En hij vertelde het
zijn handlangers steeds voorgehouden te
hebben, dat het belaug van Duitschland
vorderde, dat de firma Krupp groot en de
eerste bleef. Hoe beter Krupp met de zaken
op de hoogte was hoe beter dat was voor
het leger.
Op deze en dergelijke wijze trachtte by
zyn handelingen goed te praten en er zelfs
een schijn van vaderlandsliefde aan te geven,
Zelfs betoogde hij, dat door informaties
omtrent prijsberekeningen der concurrenten,
de regeering goedkooper kanonnen ge
kregen had.
De beklaagden verklaarden hot nooit zoo
erg ingezien te hebben. Ze wisten niet cfat
zij zich aan strafbare handelingen schuldig
maakten. Toch heeft hun verdediging niet
veel geholpen, want de krijgsraad heeft
alle 7 veroordeeld. Twee werden uit den
dienst ontslagen 6n kregen resp. 2 en 4
maanden gevangenisstraf. Een ander werd
gedegradeerd en kreeg 27° maand gevan
genisstraf. De voornaamst schuldige kreeg
6 maanden gevangenisstraf, terwijl aan de
beide anderen lichtere straffen opgelegd
weiden.
Het proces is daarmee echter niet ge
ëindigd want 6 van de 7 veroordeelden gaan
in beroep bij het Militaire Gerechtshof.
Zooals boven gezegd was de belangstel
ling voor het proces zeer groot. Zelfs
Keizer Wilhelm die in de Noordsche wateren
vertoefde en sedert terugkeerde liet zich
eiken dag telegrafisch op de hoogte houden.
Het op sensatie beluste Parijsche publiek
kan weer eens smullen. -- Parijs heeft j
weder eens een „affaire*" Nu de komkom
mertijd ook in de republiek aangebroken is,
komt zoo'n „zaakje" niet ongelegen. En het
is geen kleintje ook, want het gaat over
oplichting op groote schaal door een zeer
gezien man gepleegd en waarbij zoo onge
veer 'n twintig miljoen franc verdonkere
maand werden.
De politie te Parijs heeft Deperdussin
gevangen genomen, de fabrikant van de
naar hem genoemde vliegmachines, tevens
directeur van een soort makelaarskantoor
in het groot. In zijn kwaliteit als leider
van laatstgenoemde inrichting heeft hij kans
gezien in weinig jaren tijds een 40 miljoen
schulden te maken, waartegenover nog geen
20 miljoen baten staan. De andere 20 is in
de zakken van Deperdussin verdwenen,
doch het ging er mee als het spreekwoord
zegt: zoo gewoDnen, zoo geronnen. Het
reusachtige kapitaal is verdwenen, zonder
dat Deperdussin rijk geworden is.
Déperdussiu heeft een avontuurlijk leven
achter zich. Oorspronkelijk was hij tooneel-
speler, of liever cabaretzanger, daarna
reclame-omroeper in de straten van Parijs,
vervolgens uitgever van een humoristisch
blad, dat hij een titel gaf vertaald luidende
„Heb jy hem ook gezien". Vervolgens werd
hij directeur van een speelgoedfabriek en
ten slotte makelaar en vliegtuigenfabrikant.
Hij leidde een leven van verkwisting en
was een allervriendelijkst gastheer, die
groote partijen gaf en met de duizenden
omwierp alsof ze g6en waardo hadden.
Natuurlijk had hij ook een „vriendin",een
gewezen strijkster op een waschinrichting.
Deperdussin gaf haar een mooie villa ten
geschenke en de dame verscheen destjjds
per auto bij de fabriek om haar arbeids
overeenkomst op te zeggen en do fabrieks
meisjes tot. een Venetiaansch nachtfeest op
haar villa uit te noodigen. Deperdussin wist
van de commissarissen van zijn maat
schappij steeds de miljoenen los te krijgen
en schonk groote sommen aan vliegwed
strijden. Ook liet hij het groote vliegveld
te Reims in orde maken en loofde hij
100,000 francs uit voor de Gordon-wedstrjjd.
Natuurlijk erkende de regeering zijn groote
verdiensten door een benoeming in het
legioen van eer.
Thans zit de groote, gevierde Deperdussin
als een geraffineerde oplichter achter de
tralies. Heel Parijs is er vol van.
De vrede op den Balkan is gesloten. Dat
was stellig wel het allerbeste nieuws, dat
in de afgeloopen week tot ons kwam. Eerder
nog dan menigeen verwacht had kwam
deze tijding. De onderhandelingen schoten
aanvankelijk niet hard op, doch namen
eensklaps een gunstige wending. Dat mag
voor een groot deel worden toegeschreven
aan de doelbewuste houding van Roemenie.
Het had niet alleen geweigerd een afzon
derlijk vredesverdrag met Bulgarye te
sluiten, doch tevens op de vredesconferentie
medegedeeld dat de onderhandelingen tot
een resultaat moesten komen of afgebroken
moesten worden. De wapenstilstand was tot
Vrijdag verlengd, doch als de vrede dan
nog niet gesloten was zou de oorlog weer
beginnen. Tegelijkertijd ontwierp de Roe-
meensche minister-president een bemidde
lingsvoorstel, dat naar zyn meening alle
partijen zou kunnen bevredigen en drong
op aauneming daarvan aan De Bulgaar-
sche en Grieksche gedelegeerden hielden
nog een afzonderlijke samenspreking en
Woensdagavond kon nog de vredesovereen
komst mondeling tot stand komen. Donder
dag werd ze schriftelijk bekrachtigd.
Het kan niet worden ontkend, dat de
vredesvoorwaarden voor Bulgarye zeer
zwaar zijo. Ze ontnemen aan het land een
niet onbelangrijk stuk van het gebied dat
op de Turken veroverd werd en Bulgarije
moet thans veel meer prijs geven, dan het
vroeger wilde en waarom het zelfs den
tweeden oorlog ontketend heeft. Niet alleen
heeft het Saloniki moeten afstaan aan de
Grieken, doch zelfs ook Kavola, een niet
onbelangrijke havenstad aan de Egeïscbe
Zee. Het zal aan die Zee slechts een be
trekkelijk kleine strook grondgebied krijgen
nog verminderd met wat de Turken terug
zullen vragen. In Sofia is men dan ook
zeer terneergeslagen. Alleen heeft men nog
eenige hoop, dat de mogendheden, die zich
de goedkeuring van het vredesverdrag heb
ben voorbehouden, daarin nog iets ten
gunste van Bulgarije zullen veranderen,
doch die hoop kan wel eens beschaamd
worden. Mogelijk dat de mogendheden thaDS
wat krasser tegen de Turken optreden nu
de vredp zoover gevorderd is, doch het is
niet zoo heel waarschijnlijk dat ze aan het
thans gesloten verdrag zullen pouteren.
Zo hebben trouwens al weer genoeg aan
de verdeeling van de Turksche eilanden in
de Egeïscbe Zee.
Met belangstolling mag thans wel gevraagd
worden hoe het nu verder mot Adrianopel
zal afloopen. De Turken hebbon gezegd dat
zij de stad niet weer prijs zullon gevon en
Bulgarye sohynt het hopelooze van een
nieuwen oorlog in te zien, De mogend
heden zullen deze kwestie nu wel verdor
moeten oplossen.
Gelukkig, dat eindelijk hot kanon tot
zwijgen is gebracht. Do oorlog in naam
van het Kruis begonnen is ontaard iri een
bioederkrijg, zoo ontzettend als men zich
nauwelijks denkon kan. Heel de Balkanis
één verwoesting, steden en dorpen zijn
vernield, het land is vol gewonden en ge
le wetston en verminkten. En op do slag
velden rust het gebeente van de moor dan
400,000 jonge menschen, die in dezen ver-
schrikkeljjken kryg het leven hebben
gelaten.
TEXEL, 16 Augustus 1913.
Op het Kampterrein van de hier
tijdelijk vertoevende padvinders, aan de
Koogerstraat hadden Maandagmiddag de
uitgeschroven „Kinderspelen" plaats. De
jeugd liet zich tot deelname niet onbe
tuigd en vele toeschouwers(sters) bevon
den zich op het terrein.
Des avonds hield de troep een rondgang
door het dorp, waarna in „de Lindeboom"
eenige gezellige uurtjes werden doorge
bracht. Van het balcon voor dit Hotel,
werd in den laten avond Bengaalsch
vuur ontstoken.
Naar ons wordt medegedeeld is door
Mej. Hendr. Langeveld, dochter van den
heer A. Langeveld Pz. alhier, Maandag
te 's Gravenhage met gunstig gevolg
examen gedaan voor Fransch 1. 0.
Bij Kon. besluit is benoemd tot
Registratie-ontvanger te Texel, de heer
J. H. Leojold, surnumerair.
O osterend, 12 Aug.
De alhier bestaande N.V. handelsver-
eenigiug „Wilhelmina" heeft Zaterdag
eene vergadering gehouden.
Uit de boeken bleek dat de financi-
eele toestand heel wat beter is, dan het
vorig jaar niettegenstaande men aan
merkelijke kosten te bestrijden gehad
heeft.
Tot directeuren werden gekozen de
heeren M. Timmer (aftr.) en A. Ellen.
De laatste in de plaats van den heer
J. Burger, die door verandering van
werkzaamheden d9 functie niet meer kan
waarnemen. Tot commissaris werd ge
kozen de heer KI. Kuiter, in de plaats
van den heer A. Daalder, die niet her
kiesbaar was. Allen namen hunne be
noeming aan. Nadat de Heer M. Timmer
dank had gebracht aan den heer J. Burger
voor wat hij vanaf de oprichting voor
„Wilhelmina" heeft gedaan en is geweest,
werd deze op voorstel van een der leden
bij acclamatie benoemd tot eerlid der
vereeniging, welke onderscheiding met
bijzondere dank aanvaard werd.
Nadat men nog had gesproken over
enkele zaken voor het aanstaande gar
nalen- en oesterseizoen, werd de ver
gadering met dank voor de belangstelling
en met de beste wenschen voor de
vereeniging gesloten.
Het college van Directeuren heelt de
functies aldus verdeeld: M. Timmer,
Voorz.C. Timmer Secr. eü A. Ehen,
Penningm.
TEXELSCHE COURANT.
00 0
00—0
—0—0—0—