N°. 2704.
Donderdag 4 September 1913.
26#te Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Van week tof week.
Dit blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 9 uur op den dag; der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANÖEVELD DE R O O IJ, Parkstraat, Bürg op Tex el.
23—30 Aug.
De afgeloopen week was de week der
vredesbeweging. Uit alle oorden der wereld
kwamen ïd de laatste dagen de vrouwen
en mannen van den vrede samen in het
vorstelijk 's Gravenhage. En nog nauwe
lijks waren de laatste klanken van het 20e
Wereldcongres van den vrede, dat in de
ridderzaal gehouden werd weggestorven
of een nieuwe gebeurtenis op het gebied
van de vredesbeweging kwam de aandacht
tot zich trekken. Het Vredespaleis, dat
in de nabijheid van de residentie verrees
werd plechtig ingewijd.
Deze gebeurtenis mag met recht genoemd
worden e6n belangwekkend feit, dat met
gulden letters in de analen der wereldge
schiedenis geschreven zal worden. Een
verblijdend feit, niet minder. Al mogen er
in onze dagen nog velen zijn die het met
schouderophalen of zelfs met spot hebben
begroet, het schoone paleis gewijd aan den
vrede der volkeren zal zijn tot 'n eeuwig tee-
ken van een voortschrijdende volmaking der
menschheid, van het schoone streven naar
den vrede en de verbroedering der volkeren
het in vasten vorm gegoten idealisme, het
symbool van de innige begeerte die er leeft
in miljoenen harten.
Het valt niet te ontkennen, dat er veel
idealisme noodig is voor de vredesvrienden
in onze dagen. De dreigende donderwolken
van den oorlog zijn in den laatsten tijd
niet van de lucht geweest. En in het verre
Oosten heeft pas het kanon zijn afschuwe
lijk werk gestaakt en men kan nog niet
eens zeggen, voor goed.
De roofvogels zwermen nog over de
slagvelden van den Balkan, waar het
bloed van honderdduizenden vloeide en in
korten tijd geheele provincies verwoest
worden,
En de groote Europeesche mogendheden
wapenen zich steeds meer en overal wordt
de brandstof opgestapeld, zoodat als den
een of andere dag de oorlogsbrand zal
uitbreken, de vlammen torenhoog zullen
uitslaan en heel Europa in laai en gloed
zullen zetten.
Inderdaad er is veel optimisme en idea
lisme noodig in deze dagen om nog te ge-
looven in de eindelijke zegepraal der
vredesbeweging.
En toch is de tijd voorbij dat glimlachend
de schouders werden opgehaald over dat
heerlijk streven, dat zich steeds met
grooter kracht begint te uiten.
Breed zijn thans reeds de scharen, die den
oorlog aan den oorlog hebben verklaard en die
rechtvaardigheid en recht willen inBtede
van het zwaard en het geweld. Daarvan
getuigt het vredespaleis, daarvan spreken
telkens weer de vredescongressen. En de
tijden waarin lichtvaardig naar het zwaard
gegrepen werd zijn thans reeds zoo goed
als voorbij. Daarom mag dan ook de be-
teekenis van de vredesbeweging niet onder
schat worden, wat nog zoo vaak gebeurt.
ooo-i-
Een tweede belangrijk ieit gaf een bij
zondere beteekenis aan de afgeloopen week.
We bedoelen de tot standkoming van het
nieuwe Kabinet. De heer Cort van der
Linden is er in geslaagd een aantal personen
bereid te vinden om met hem het nieuwe
z.g. extra-parlementaire kabinet te vormen.
De namen der nieuw e bewindslieden zullen
den lezers bekend zij.n en van enkelen dezer
weet men dat ze mogen wijzen op een
eervollen staat van dienst. De kabinets
formateur zelf was Teeds eerder minister
en ook van den heet- Lely kan dit worden
gezegd. En ook van de andere leden van
het nieuwe kabinet kan verwacht worden,
dat ze achter de groene tafel op hun plaats
zullen zijn.
Nochtans heeft de benoeming van een
hunner nogal opzien gewekt. Menigeen
had stellig niet verwacht, dat Mr. Treub
de opvolger zou worden van den heer Tal ma.
Men woet dat de heer Treub een tegen
stander is van Staatspensionneering en dat
hij om die reden geen vrede kon h6bben
mot het concentratie-program. Liever legde
hij zijn mandaat voor de Kamer neer, dan
dat program te onderschrijven. De linker
zijde der Kamer, die thans de meerderheid
heeft, zal intussch6n op staatspensioneering
blijven aandringen en de vraag is wel
welke houding de heer Treub daartegen zal
aannemen. In de kamer deed hij zich
destijds kennen als tegenstander van het
ontwerp-Talma, zoodat van hem moeilijk
kan worden verwacht, dat hij dit straks
zal doorvoeren. Mogelijk is het nu dat de
heer Treub, die destijds wel stemde voor
het amendement-Borgesius c.s. om de f2
niet alleen aan loonarbeiders, maar aan
alle behoeftige 70-jarige te verstrekken, in
die richting een oplossing van het ouder-
domsverzorgings-vraagstuk zal trachten te
vinden. Met belangstelling mag intusschon
tegemoet worden gezien, hetgeen de Troon
rede straks omtrent deze aangelegenheid
zal hebben te melden.
Ook omtrent het eigenlijke karaktor van
het nieuwe kabinet zal de troonrede het
noodige licht kunnen ontsteken. Gaat men
de samenstelling ervan na, dan ligt het
vermoeden voor de hand, dat het niöuwe
kabinet in vooruitstrevende richting zal
sturen en alzoo blijven in de lijn der ver
kiezingen.
Over 't algemeen neemt de pers een
nogal gereserveerde houding aan ten op
zichte van het nieuwe ministerie. Ver
klaarbaar is dat alleszins. Over een
zaak zijn de bladen het echter nog al eens
n 1. dat de taak der nieuwe bewindsmannen
verre van gemakkelijk zal zijn. Ook met
het oog op de samenstelling der Eerste
Kamer, die overwegend rechts is terwjjl
het Kabinet toch tot de linkerzijde moet
worden gerekend te behooren.
o—o—o—
Er is in de laatste dagen heel wat ge
schreven over een „miljoeneDjuffrouw" van
vorstelijke bloede. Deze dame die zoo van
zich spreken laat is de dochter van wijlen
Koning Leopold van België prinses Louise
van Saksen-Coburg. Deze prinses heeft
reeds een veel bewogen leven achter zich.
Men weet dat Koning Leopold voor zijn
wettige kinderen niet veel gevoelde en dat
hij ze niets meer naliet dan het geld dat
hij bij zijn huwelijk vanhunmoederontving.
Dat beliep voor ieder wel ettelijke miljoenen,
doch voor prinses Louise was het bij lange
na niet voldoende. Ze leefde op zoo grooten
voet, dat ze lang niet rond kwam met haar
geld en groote schulden maakte. Haar man
liet zich van haar scheiden en wenschte
van haar schulden geen cent te betalen.
De prinses zocht een nieuwen levensgezel,
een officier Mattasitsch en wist op haar
koninklijken naam hier en daar groote
sommen los te krijgen. Daarbij maakte ze
gebruik van het feit, dat ze later van een
tante nog ettelijke miljoenen te erven heeft.
Een harer slachtoffers nu een rijke Duit-
sche advocaat Dr. Inhoffen, die aan de
prinses al zijn geld voorschoot en zelfs
hypptheek nam op zijn bezittingen, doch
die geen cent er van terugzag, heeft de
prinses dezer dagen in rechten aangespro
ken. En met het resultaat, dat het Berlijn-
sche Landgeiecht zijn eisch tot een bedrag
vau 443000 Mark plus 6 rente toege
wezen heeft en hem vergund, daarvoor
beslag te loggen op de goederen der prinses.
Doch deze zjjn al lang verpand en Dr,
Inhoffen heeft daar dus niet veel aau. Ilij
schijnt thans hot plan te hebben de prinses
wegens oplichting aan te klagen.
—o—o—o—
Op den Balkan was het rustig in de
laatste dagen. De demobilisatio der Balkan-
legers werd voortgezet en op het oogenblik
is alleen het Turksche leger nog op voet
van oorlog, Bulgarije daarentegen was oen
der eersten die het meerendecl zijner sol
daten naar hun haardsteden liet terug-
kceren en schjjnt aan een gewapend op
treden tegen het Turksche leger niot te
denken. En toch is het tusschen Bulgarije
en Turkije nog lang niet in orde. Zelfs zjjn
de directe onderhandelingen tusschen beiden
afgebroken en is daardoor do hoop op een
spoedig te sluiten overeenkomst zoo goed
als geheel verdwenen. Naar luid der berich
ten stelt Bulgarije zich op het standpunt
dat het Londensche verdrag dient te worden
gehandhaafd en Adrianopel aan Bulgarije
moet worden gelaten. In Konstantinopel
heeft men daar evenwel geen ooren naar.
En r.u Bulgarije de onderhandelingen afge
broken heeft beginnen de Turksche bladen
met kracht op maatregelen aan te dringen.
De offleieuse „Tanin" schreef dezer dagen
dat de Bulgaarscho diplomaten alle eigen
schappen bezitten van domme rijk geworden
boeren, die op hun stuk blijven staan als
een boer op zijn klompen. Daardoor wordt
een snelle afdoende regeling niet weinig
tegengewerkt en daarom acht het blad het
gewenscht, dat Turkije wat meer pressie
gaat uitoefenen. Dat kan geschikt door de
bezetting van eenige aan Bulgarije toege
wezen plaatsen aan de Egeïsche Zee. Daaruit
zouden de mogendheden dan meteen kun
nen zien, dat Turkije niet van plan is
Adrianopel op te geven.
't Is de vraag of de Porte een dergelijke
wenk ter harte zal durven nemen. Rusland
heeft reeds tegen een voortzetten van de
Turksche opmarsch gewaarschuwd. Enver
bey, die eigenlijk de lakens uitdeelt, isin-
tusschen voor geen kleintje vervaard en
als Bulgarije weigert te onderhandelen is
het nog volstrekt niet uitgesloten, dat het
Turksche leger het offensief hervat.
Naar luid der berichten doen de mogend
heden thans echter moeite om Bulgarije te
verzoenen met het denkbeeld, dat het
Adrianopel zal hebben prijs te geven.
De berichten uit China wijzen er op dat
het met de revolutie ten einde loopt. Joeans-
jikai is er in geslaagd den opstand te dempen
dank zij den tronw van zijn leger. Gevoch
ten wordt er thans alleen maar meer bij
Nanking, alwaar nog eenige forten in de
handen der opstandelingen zijn. De troepen
en oorlogsschepen van Joeansjikai zijn er
tot nog toe niet in kunnen slagen de forten
tot zwijgen te brengen. Toch zullen ook
daar de opstandelingen zich niet lang meer
kunnen handhaven. Men mag dan ook ge
rust zeggen, dat de poging om een einde
te maken aan het bewind van Joeansjikai
voor dezen keer mislukt is. Dat bljjkt ook
uit de vlucht vaa de beide aanvoerders der
revolutionairen. Dr. Sunjatsen en generaal
Hsang Hsing. Beiden hebben de wijk naar
Japan genomen, nu Joeansjikai gezegevierd
heeft,
De positie van den president en zijn
regeering is thans sterker dan voorheen,
maar toch zal men waarschijnlijk nog niet
een tijdperk van rust en orde in het voor
malige I-Iomolsche Rijk mogen verwachten.
Tenminste als Joeansjikai zjjn regeerings-
politiek niot wjjzigt. 1-Iij schjjnt de meening
toegedaan to zjjn, dat do groote republiek
door één krachtige hand moet worden ge
regeerd en dat het oogenblik nog niet aan-
gebrokon is om een gedencontraliseord be
stuur in te voeren, Vandaar ook, dat onder
de huidige omstandigheden de Chineescho
volksvertegenwoordiging oigonlijk niots te
beteokenen heoft. Daartegen gaat het verzet.
De besturen van do zuidelijke provincies
willen meer vrijheid van handelen. Ze
wenschen niet van uit Peking geregeerd te
worden. Wijzigt Joeansjikai zijn politiek
dan ook niet, dan blijft van die zijde voort
durend het gevaar van een opstand dreigen
TEXEL, 3 September 1913.
Oude Jan gedecoreerd.
De decoratieregen bij gelegenheid van
de verjaardag van H. M. de Koningin,
beeft zoo waar ook bier iets laten neer
vallen Jan Kalis, koetsier op de deligence
tusschen Burg en Oudeschild was de
bevoorrechte op wien een lintje neder viel;
de medaille der orde van Oranje-Nassau,
in brons, zal onwe Jan voortaan versieren.
Uit de lijst van gedecoreerden
welke in de Opr. Ilaarl. 9 kolommen
beslaat, stippen wij nog aan
De heer R. Luyten, 1ste onderwijzer
aan de Rijkskweekschool voor onder
wijzers te Haarlem (een vroegere plaats
genoot) werd benoemd tot ridder in de
orde van Oranje-Nassau.
Tot officier in de orde van Oranje-
Nassau werd benoemd de heer J. Veenen-
bos, inspecteur der registratie en
domeinen te Alkmaar, (mede een vroegere
plaatsgenoot.)
Omtrent de Zondag gehouden
voetbalwedstrijden vernemen wij dat
„Leonidas" de adspiranten van „Texel"
versloeg met 3 tegen 0. In den na
middag versloeg „Texel I" „Quick I"
met 4 tegen 0.
Bij de begrooting 1914, gisteren
den Raad aangeboden, wordt een straat
belasting voorgesteld met progressieve
heffing in verband met de belastbare
opbrengst van de eigendommen.
Het percentage voor heffing H. Omslag
wordt voorgesteld op dat van het vorig
jaar.
Het nut van advcrtcercn.
Wanhoop niet, als het succes soms
wat lang uitblijft, het onderstaande be
vestigt zulks.
Juist een maand geleden verloor
iemand vermoedelijk tusschen, „de
Strooppot en den Burg een bankbiljet
van 10 gulden.
Alle nasporingen bleken vergeefs,
een advertentie zonder resultaat.
Woensdag j.l. vond de boeren knecht
Z. tusschen het reigras een bankbiljet
als genoemd; de oude krant, die in de
huishouding zulke goede diensten doet
herinnerde aan het verloren biljet van
een maand geleden en de navraag aan
ons bureau bracht aan het licht dat het
verlorene biljet van een maand terug
en het gevondene van deze week een
en hetzelfde moeten zijn.
Een aangename verrassing voor ver
liezer en vinder, een goede reclame voor
de krant.
Dat het vervoer van passagiers met
De Dageraad (T. E. S. O.) steeds meer
beteekenend wordt, mag niet onbekend
worden geacht. In de afgeloopen maand,
Augustus, bereikte het vervoer het hoogte
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verliooging der porto's.
Prijs der Advertcntitm.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iodoro regel meer 8 Ct.
Groote lettors en Viguetton worden naar plaatsruimte
borokend. Bewijsnummers 3 Cts. por nummor.
O--O O
