N°. 2730. Donderdag 4 December 1913. 27*te Jaargang Nieuws- en Advertentieblad. Bin nen land, Van week tot week Dit blad verschQnt Woensdag- en Zaterdagavond Abonnementsprijs per 3 maanden. Voor ben Borg 30 Cts. Franco per post door ge heel Nederland 45 Cts. Na*r Amerika en andere l-.nden mot verhooging der porto's. Advertentiën vóór 9 nnr op den dag der uitgave Prjjs der Advertentièn. Van 1 tot 5 rogols 30 Cts. Iodero rogol moer 8 Ot. Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Bewijsnummers 8 Cts. por nummor. ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Texel. Zaterdag lieeft de herstemming plaats voor een lid van den gemeenteraad. Ook nu zullen wij geen bulletins van den uitslag verspreiden, doch door aanplakking van een bericht aan de drukkerijen en toezending van telegram naar de dorpen, de uitslag bekend maken. BEKENDMAKING. D RANK W E T. Burgemeester en Wethouders der Ge meente Texel, brengen ter openbare kennis, dat op 26 November 1913 bij hen is ingekomen een verzoekschrift van WILLEM KOORN van beroep bierbot- telaar, wonende te Oudeschild op Texel, om verlof voor den verkoop van alcohol houdenden drank, anderen dan sterken drank, in de navolgende localiteitde bierbottelarij van het perceel, kadastraal bekend Gemeente Texel, Sectie D, No. 2479, plaatselijk gemerkt wijk S, no. 45, en gelegen aan Oudeschild aldaar. Binnen twee weken na de dagteekening dezer bekendmaking kan een ieder tegen bet verleenen van dit verlof schriftelijk bezwaren bij Burgemeester en Wethou ders inbrengen. Texel, den 29 November 1913. Burgemeester en Wethouders voornoemd, De Secretaris, De Burgemeester, JONKER. GAARLANDT. 32—39 November. De Tweede Kamer heeft zich in de afge- loopen week nog altyd bezig gehouden met de Indische begrooting en is daarmee pas Vrijdag gereed gekomen. De beraadslagingen waren al weer zoo breedvoerig dat als de Kamer op die wijze doorgaat, gerust kan worden voorspeld, dat ze in geen geval met den begrootings- arbeid tegen Kerstmis gereed komt. Do voorzitter zal al wel spoedig weer de zweep erover moeten leggen en avond- en nacbtvergaderingen liggen al weer in het verschiet. Bij al hun breedvoerigheid waren de debaten geenszins zeer belangwekkend in d6 laatste dagen, zoodat we ze gerust verder stilzwijgend kunnen voorbijgaan. Belangrijker was in de afgeloopen week de instelling en installatie van de Staats commissie voor onderzoek naar het stelsel van evenredige vertegenwoordiging, dat voor ons land het meest gewenschte mag worden geacht. Minister Cort van der Linden, heeft bij de installatie laten uit komen, dat de regeering deze Staatscom missie de grootst mogelijke vrijheid omtrent haar onderzoek heeft gelaten, maar tevens dat ze gaarne eenigen spoed zal zien betracht. Met belangstelling is ongetwijfeld dit bericht vernomen, omdat er uit blijkt dat de regeering bij de voorbereiding van haar voorstellen tot Grondwetsherziening ook rekening wenscht te houden met den steeds meer algemeen gehoord wordenden wensch tot invoering van evenredige ver tegenwoordiging. Uit het aandringen op spoed bij de commissie mag tevens worden afgeleid, dat ook de regeering spoed met de Grondwetsherziening wenscht te maken. Niettegenstaande dat zal het nog wel eenigen tijd duren voor de Commissie haar onder zoek geëindigd heeft en het over een of ander stelsel eens geworden is, maar moge lijk dat thans wat vlugger gewerkt zal worden dan onze Staatscommissies tot nog toe plachten te doen. Met belangstelling zal de gewichtige arbeid dezer nieuwö staatscommissie ongetwijfeld worden ge volgd. Groot was stellig ook de belangstelling waarmee in de afgeloopen week kennis ge nomen is van de pensioneeringsplannen van minister Treub. Deze bewindsman heeft thans zijn wetsontwerp tot verleening van ouderdomsrenten aan beboeftigen aan den Raad van State doen toekomen. De hoofdinhoud van dit ontwerp is dezer dagen gepubliceerd en daaruit blijkt dat de plannen van minister Treub ongeveer op het volgende neerkomen Iedereen zal recht op ouderdomsrente hebben, die aannemelijk maakt, dat hij 70 jaar is of ouder, in behoeftige omstan digheden verkeert en na zijn 65e jaar geen ondersteuning heeft genoten van de ge- me.nte of een weldadigheidsinstelling. Indien iemand gehuwd is moet ook de echtgenoot behoeftig zijn. De ouderdomsrente zal f 104 per jaar bedragen, doch voor een gehuwd paar f78 per jaar voor ieder. Do rente wordt wekelijks uitbetaald, terwijl ze voor rekening der gemeente komt waar de aanvrager zijn hoofdverblijf heeft. Het ryk vergoedt aan de gemeenten f50 per jaar voor ieder 70-jarige die er zijn hoofdverblijf heeft en dit bedrag kan worden verhoogd als ze daarmee niet rond kan komen om de rente aan de behoeftigen uit te keeren. Van het recht op ouderdomsrente zullen o.m. worden uitgesloten zij, die na den 60 jarigen leeftijd tot gevangenisstraf of opzending naar een werkinrichting voor een jaar of langer veroordeeld werden, als mede zij die misbruik van sterken drank maken ot op ander6 wijze een slecht levensgedrag leiden. Zie hier de belangrijkste bepalingen van minister Treub's ontwerp, waarmede de eerste schrede wordt gezet op den weg naar staatspensioen Er zal straks voldoende gelegenheid zijn er nader op terug te komen, —o o—o De Albaneesche kwestie, die al zoo lang de aandacht der Europeesche staatslieden heeft bezig gehouden, schijnt langzamer hand haar oplossing te naderen. Wel is men nog niet geheel met Griekenland klaar, doch de weg tot een bevredigende oplossing van de moeilijke grensregeling van Zuid-Albanië schijnt gevonden te zijn. Door de conferentie te Londen was de Zuidgrens van Albanië niet definitief vastgesteld. Ze werd in 't ruwe weg bepaald, terwijl een grenscom- missie dan nader voor een vaste regeling zou hebben te zorgen. Nu bleek echter dc groote moeilijkheid gelegen te zijn in de verschillende soorten menschen die in de grensstreken wonen. Er zijn Albaneezen die wel bij Albanië willen behooren, doch ook Koetzo-Wallachen die zich meer aan de Grieken verwant gevoelen. De Engelsche regeering is er echter ten slotte in geslaagd een uitweg aan de hand te geveD, n.l. door voor te stellen, dat het gebergte in bet Zuiden, dat geheel aan Albanië toegewezen was, verdeeld zal worden, zoodat de zuide lijke helft met de Koetzo-Walachen aan Griekenland komt en de noordelijke met de Albaneezen aan Albanië. Het schijnt dat de andere mogendheden met dat voorstel accoord zullen gaan en zoo laat het zich dan nu aanzien dat de Alba neesche grensregeling eindelijk haar beslag zal krijgen. Ook hebben de zes groote mogendheden thans hun toestemming gegeven tot de candidatuur van prins Von Wied voorden Albaneeschen troon. KoniDg Karei van Roemenië, die een oom is van den prins, heeft aan de mogendheden medegedeeld onder welke voorwaarden deze bereid is koning van Albanië te worden. De mogend heden keurden die voorwaarden goed en gaven aan de voorloopige regeering te Valona kennis dat zij den prins Von Wied tot vorst van Albanië uitgekozen hadden. De Iregeering zal nu legen balf December een nationale vergadering bijeenroepen en deze zal dan tot de vorstenkeus overgaan. Is dat geschied en heeft men zich vereenigd met den wensch der mogendheden dan zal een deputatie naar Potsdam vertrekken, waar de prins kapitein is bij de Keizerlijke garde, om dezen de kroon van Albanië aan te bieden. Half Januari zal deze dan zijn intocht te Yalona houden en daarmee zal dan misschien de lastige Albanische kwestie tot het verleden behooren. Is dan ook nog het vraagstuk van de Egeïsche eilanden opgelost dan is bet werk der mogendheden eerst weer gedaan. Voor hoe lang Wie zal het zeggen. Het valt niet te ontkennen dat de houding van Bulgarije weinig vertrouwen voor de toe komst inboezemt. Het kan zijn nederlagen moeilijk verkroppen en denkt nu reeds aan revanche. Dezer dagen werd zelfs de tekst gepubliceerd van een overeenkomst tusschen Bulgarije en Turkije gesloten en die geheel tegen Griekenland gericht is. Indien een der beide rijken met Griekenland oorlog mocht krijgen dan zullen zo elkander bij springen. Opzien heeft ook verwekt de publicatie door de Matin van een geheime overeen komst voor den oorlog gesloten tusschen Bulgarije en Servie en dat geheel tegen Oostenryk-Hongarije en Roemenië gericht wns. Door den joDgsten oorlog zal die over eenkomst echter wel verniotigd zijn. In Bulgarije heerscht blijkens de bladen een onaangename stemming. Vooral richt deze zich tegen den Koning en de geruchten dat deze binnenkort het tooneel zal verlaten nemen steeds vasteron vorm aan, al worden ze dan ook van offlcieele zijde ontkend. Hoe het ook zij, de vraag of or nu eindelijk rust zal komen op den Balkan kan nog moeilijk beantwoord wordon. TEXEL, 3 December 1913. net Kot. Zaterdagavond had in de Verg. Kikkert de buitengewone vergadering plaats van bet Nutsdepartement Texel, waar als spreker zou optreden de heer A. de Braconnier van Haarlem, met het onder werp „de pacificatie en exploratie der z g. Buitenbezittingen in Ned. Indië." In de plaatselijke bladen was èn in een bericht èn in een ingezonden arti keltje (van den E.A. Heer Gaarlandt) de aandacht op deze lezing gevestigd en 't mocht dus worden verwacht dat velen de gelegenheid zouden aangrijpen om hunne kennis te vermeerderen omtrent de toestanden in Ned. Indie. Zoo geschiedde 't ook. De Voorz. kon in zijn openingswoord spreken van de „talrijke" aanwezigen ('t had eens zoo veel moeten zijn) welke hij het welkom kon toeroepen, evenals hij zulks deed aan den spr. welke zou vertellen van zijne ervaring in die verre gewesten en van de grootsche taak welke Nederland heeft te vervullen in Insulinde. De spr. het woord bekomend, zegt dat Ned. iDdië in onze dagen met andere oogen wordt aangezien dan vroeger, ten tijde van de O. I. Compagnie, toen ieder, welke naar Indië ging, werd beklaagd. Het gehalte van velen van hen welke destijds naar Indië trokken was dan ook niet van zoo hoog peil. De meerdere kennis evenwel omtrent N.I., zoomede het verbeterd en vlugger vervoer daar henen, heeft echter tengevolge gehad dat intellectueel meer-ontwikkelden ook daar henen trokken, hetzij als ambtenaar van den staat of in andere betrekkingen. Daarna zet spreker uiteen de mooie taak welke voor het Indische leger is weggelegd met de pacificatie van de gebieden buiten Java, doch wijst ook op de groote moeielijkbeden aan die pacifi catie verbonden. Volgens spr. heeft generaal Heutz (wien spr. hoogelijk eert) ten deze een juist inzicht, door te trachten met het kleinst mogelijk verlies van menschenlevens die pacificatie te bewerken, om, na het militair bestuur later door een civiel bestuur te hebben doen vervangen, de welvaart in de onderworpen streken te bevorderen, zeer ten genoegen, volgens spr., van de min dere bevolking in die gebieden. Zoo was in hoofdzaak de rede van den spreker, waarbij hij meermalen deed uit komen de groote moeilijkheden welke de mannen wacht welke zich aan die taak wijden, doch waarvan het welslagen zulk een grootsche overwiuning is. Met een woord van lof maakte spreker melding van de zondingsarbeid, vooral onder de heidenen, waar de zendelingen door hunne toewijding en opoffering hot vertrouwen weten te winnen van het volk, en daardoor krachtig medewerken tot het verkrygeu van een gunstiger toestand in die gebieden. Een eeresaluut bracht spreker vooral aan de hoogstaande vrouwen van die offi cieren, die zich niet schromen om met hunne mannen mede te trekken naar de onherbergzame oorden, naar de oerwouden, om hunne krachten te wijden aan de taak om de onderworpen volken te ontwikkelen en tot een beteren toestand te brengen. Door tal van mooie duideiyke licht beelden zagen we ons meermalen ver plaatst in de verschillende pasages, welke spr. in zijn onderwerp behandelde. Voor hen die meermalen iets over Indie hebben gelezen, was het gesprokene en hetgeen te aanschouwen werd gegeven een groote verduidelijking van hetgeen zy omtrent Indië meenden te weten. De voorz. zeide in zijn sluitingswoord, waarbij hij den spr. dank zegde, dat velen dien avond zeker zouden hebben genoten. Wij zeggen hem zulks vol mondig na. De blik omtrent Indische toestanden is daardoor zeker by velen verruimd en de belangstelling voor het schoone Insulinde ongetwijfeld grooter geworden. Het Nut bezorgde ons een mooie leerrijke avond, zoo geheel in de lijn van bet Nut. Moge vermeerdering van leden en belangstellenden er het gevolg van zijn. De heer C. D. Schaap, adspirant commissies der telegrafiie en posterijen, heeft met goed gevolg examen gedaan voor 't Commiezen-radicaal voor de posterijen. Oudeschild, 30 Nov. Vrijdagavond j.l. hield de afdeeling Texel der S.D.A.P. eone algemeeno vergadering in de Zeven Provinciën. Als spreker trad op d6 heer Verstegen van Kelder met het onderwerp „de portefeuille-kwestie". De opkomst, voornamelijk van partijgenooten, was vrij goed- Nadat de Voorzitter, do heer L. Sobagen, de bijeenkomst met een kort woord had geopeDd verkrijgt de heer Verstegen het woord. ZEd. gaat in het eerste deel zijner rede in uitvoerige trekken na het standpunt dat de S.D.A.P. jnoeemt tegenover alle andore burgeriyko partijen. De eerste wil het oude gebouw (de kapita listische maatschappij) sloopen en een nieuw opbouwen, waarinvoor allen plaats is, De laatsten willen, door den nood gedrongen, het oude gebouw slechts oplappen. De eerste ijvert voor gemeenschappelijk eigen dom, de laatsten strijden voor 't privaat bezit. Door tal van voorbeelden, zelfs uit do oudheid, tracht spreker aan te toonen, hoe ten allen tijde die groote schare arbei ders door het kapitalisme, dat niets en niemand ontziet, zijn verdrnkt en uitge buit. Het ontstaan der trusts schetste spreker als een kanker der maatschappij. Handhaving van het onafhankelijk zijn der sociaal-democratie was voor haar een eerste vereischte. En het was juist dit vereischte, dat bet aannemen der portefeuilles niet wenschelijk maakte wat ZEd. in het 2de gedeelte zijoer rede nog nader uiteenzette. Daarvoor passeerde de bekende geschiedenis der portefeuillekwestie de reveu en betoogde spreker met gloed en overtuiging, dat de S.D. niet anders had kunnen handelen zonder haar onafhankelijk zijn in gevaar te brengen. Met klem verwierp ZEd. het verwijt dat de sociaal-democratie het alge meen kiesrecht in gevaar bad gebracht. Niet de S.D. maar de concentratie had dit gedaan. Spreker eindigde met een terugblik op de verkiezingen te Hoogezand, Rotterdam en Amsterdam (District III). Ontmoedigd was de party daardoor niet. Zy zou met haar actie voortgaan en weldra sterker dan ooit uit den strijd te voorschijn treden. Een daverend applaus was sprekers belooning Daai niemand wenschte te debatteeren. sloot de voorzitter de bijeenkomst meteen woord van dank aan den spreker voor het TEXELSCHE COURANT.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1913 | | pagina 1