Nö 2733.
Zondag 14 December 1913,
27*te Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Land- en Tuinbouwbrieven.
Binnenland*
Gemengd Nieuws.
Advertentiön vóór 0 nnr op den dag der nitgave
TEXELSCHE COURANT.
Uit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Borg 30 Cts. Franco per posl door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
l .nden met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentiin.
Van 1 tot 5 rogols 30 Cts. Iedoro regel moer fi Ct.
Groote lettors on Vignotton worden naar plaatsruimte
berekend. Bowijsnummors 2 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIËN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANÖEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, BüröopThxkl.
nm
INRICHTINGEN,
welke Gevaar, Schade of Hinder
kunnen veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der
Gemeente Texel brengen ter openbare
kennis, dat het verzoek van Matthijs
Molenaar, Wagenmaker te den Burg om
in het perceel, kadastraal bekend in
Sectie K. No. 1940 een wagenmakerij,
waarin een motor van 5 P.K. te mogen
oprichten door hen is afgewezen.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat volgens de bestaande jurisprudentie
eventueel NIET tot beroep van de be
schikking bevoegd zijn zij, die indertijd
niet voor het Gemeentebestuur zijn ver
schenen, om hunne bezwaren mondeliDg
toe te lichten.
Texel, den 10 December 1913.
Burgemeester en Wethouders voornmd.
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. GAARLANDT.
INRICHTINGEN,
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Texel brengen ter openbare
kennis dat het verzoek van J. G. Dros,
Slager te den Burg om in het perceel,
kadastraal bekend in Sectie K, no. 1104,
een motor van 2 P.K. te mogen plaatsen
door hen is toegestaan.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
volgens de bestaande jurisprudentie
eventueel NIET tot beroep van de beschik
king bevoegd zijn zij, die indertijd niet
voor het Gemeentebestuur zijn verschenen
om hun bezwaren mondeling toe te lichten.
Texel, den 10 December 1913.
Burgemeester en Wethouders vnd.
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. GAARLANDT.
INRICHTINGEN
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der Ge
meente Texel brengen ter openbare
kennis, dat het verzoek van Dirk Witte
Dz., Wagenmaker te den Burg om in
het perceel, kadastraal bekend in Sectie
K. no. 1392 een inrichting voor machi
nale houtbewerking te mogen oprichten
door han is toegestaan.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat volgens de bestaande jurisprudentie
eventueel NIET tot beroep van de be
schikking bevoegd ziju zij, die indertijd
niet voor het Gemeentebestuur zijn ver
schenen, om hunne bezwaren mondeling
toe te lichten.
Texel, den 10 December 1913.
Burgem. en Weth vooruoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. GAARLANDT.
Rijden zonder licht.
De Burgemeester der gemeente Texel
Overwegende, dat in deze gemeente her
haaldelijk wordt gereden met rijwielenen
voertuigen, zonder dat deze des avonds op
de voorgeschreven wijze zijn vocrzien van
een brandende lantaarn
Brengt in herinnering, dat volgens het
motor- en rijwielreglement:
lo. een rijwiel, waarmede tusschen een
half uur na zonsondergang en een half
Uur voor zonsopgang over een weg wordt
gereden, moet voorzien zijn van minstens
één lantaarn, welke voorwaarts een beider
wit licht uitstraalt
2o. een rij- of voertuig', niet zijnde
een kruiwagen, kinderwagen of daarmede
gelijk te stellen rij ot voertuigen, dat
zich tusscheD één uur na zonsondergang
en één uur voor zonsopgang op een kunst
weg bevindt, zonder dat het achter een
ander rij- of voertuig is gekoppeld, voorzien
moet ziju van minsleus éóu lantaarn, die
vooraan geplaatst is aan de linkerzijde, en
voorwaaits een helder wit licht uitstraalt,
kunnende voor een voertuig op vaste assen
het licht ook worden geplaatst
a. aan de voorzijde van het voortuig
zooveel doenlijk naar links;
b. lioks aan het gareel van hot trekdier
ol het meest linksche van meer trekdieren;
c. aan het vooreindo van den disselboom;
d. bij voertuigen op twee wielen onder
aan de as en bij voertuigen op vier wielen
onder aan de vooras
e. gedragen voor de borst of in de band
door den bestuurder ot door een geleider,
mits deze zich ter linkerzijde op ot nevens
het voertuig bevindt;
Vestigt er de aandacht op, dat op de
naleving van bovenstaande bepalingen,
tegen de overtrediug waarvan geldboete is
bedreigd van ten hoogste f 50,—, streng
de hand zal worden gehouden.
Texel, 12 December 1913.
De Burgemeester voornoemd,
GAARLANDT.
Aangifte ter inschrijving voor de Militie.
De Burgemeester der gemeente Texel vestigt
de aandacht van hen, wien het aangaat, inzonder
heid van do in het jaar 1895 geboren mannelijke
personen, of van hun vader, moeder, voogd of
curator, op de bepalingen der Militiewet, betref
fende de inschrijving voor de militie, welke be
palingen zijn aangeplakt aan dc gemeente-publi-
calieborden in de verschillende dorpen.
Zij, die ingevolge die wetsbepalingen in deze
gemeente voor dc militie moeten worden inge
schreven, moeten bij hem, Burgemeester, ter
gemeente-secretarie tusschen 1 en 31 Januari e.k.
worden aangegeven.
Voor het doen van aangifte ter inschrijving zal
meer bepaald gelegenheid worden gegeven op
Dinsdag 6 Januari a.s. van des voormiddags 9 uur
tot des namiddags 2 uur.
Texel, den 12 December 1913.
De Burgemeester voornoemd,
GAARLANDT.
XXV
Zoete en bevroren aardappels.
Een aardappelknol is een levend planten
deel en mitsdien zijn vele levensuitingen,
welke van volledige planten bekend zijn,
er eveneens aan op te merken, zoo o.a.
de ademhaling.
In wezen komt de ademhaling van
planten en dieren op hetzelfde neer en wel
hierop, dat lucht wordt opgenomen. De
zuurstof, die ongeveer een vijfde deel van
de gewoae dampkringslucht uitmaakt,
wordt uit de opgenomen lucht door de
levende wezens op verschillende wijzen in
hun weefsels gevoerd, waar ze zich met
de daar aauwezige reservestoffen verbindt.
Bij deze verbinding ontstaat warmte, die
de bron is vau de dierlijke en plantaardige
lichaamswarmte en deze wezens tevens in
staat stelt tot het verrichten van arbeid.
De reservestoffen veranderen bij dit
proces grootendeels in koolzuurgas en
waterdamp, die met de uitademing het
lichaam weer veriater,.
Ademhaling heeft dus tengevolge stof-
verlies, die door de voeding weer moet
worden aangevuld.
Hierdoor komt het dat knol- en wortel
gewassen, zooals voederbieten en aardap
pelen, tijdens de bewaring' in den winter
in gehalte aan droge stof achteruit gaan.
De ademhaling toch heeft geregeld plaats,
maar stofopname door de voediDg ont
breekt natuurlijk bij deze plantendeelen.
Minstens gaat voornamelijk op deze wijze,
10% van het gewicht verloren ongerekend
verliezen door rotting e.d.
De reservestof in de aardappels bestaat
uit zetmeel (aardappelmeel), een stof die
niet als zoodanig geschikt is om zich met
de zuurstof uit de lucht bij de ademhaling
te verbinden. Daartoe wordt deze stof in
den leveuden knol geregeld omgezet in
druivensuiker, dat wel geschikt is om zich
met de zuurstof te verbiDden.
In gewone omstandigheden houdt de
vorming van druivensuiker gelijken tred
met de behoefte voor de ademhaling aan
deze stof.
Terwjjl echter de vorming van druiven
suiker vrijwel onafhankelijk is van de
temperatuur, neomt de ademhaling bij
daling daarvan beduidend in kracht af om
bij temperaturen, dicht bij het vriespunt
bijna geheel op te houden. Ket is in te zien,
dat hierdoor ophooping van suiker plaats
vindt, blijkende uit den walgelijk zoeten
smaak van dergelijke aardappelen. Zoete
aardappelen behoeven derhalve niet be
vroren te zijn. Bij verdere daling van
temperatuur kan bevriezen wel plaats
vinden, doch het is ook wel mogelijk,
dat de temperatuur geregeld boven het
vriespunt blijft en de knollen alleen zoet
worden.
Bevroren aardappelen zijn meestal ook
zoet. Alleen, wanneer de temperatuurs-
daling zeer snel heeft plaats gehad, zal na-
natuur merkbare suikervorming uitblijven.
Het spreekt vanzelf, dat zoete aardappels
voor pootgoed even goed bruikbaar zijn
gebleven. Alleen voor de consumptie zijn
ze niet geschiki. De zoete smaak is echter
zeer eenvoudig weer weg te krijgen.
Wanneer we n.l. do aardappelen brengen
in een op kamertemperatuur verwarmd
vertrek, dan zal duardoor de ademhaling
zóó krachtig worden, dat hot overschot
aan suiker spoedig weer is opgobruikt.
Wanneer de temperatuur lager dan
ongeveer 2° Celsius onder het vriespunt
daalt, beeft bevriezen der aardappelen
plaats. Een bevroren aardappel is dood.
Door het uitvriezen van water uit de
cellen van den knol slaan dergelijke aard
appelen nat uit. Bovendien zijn ze week
geworden en gaan na opdooïing spoedig
in rotting over.
Om bevroren aardappelen nog eenigszins
te benutten, kan men ze zoo vlug mogelijk
trachten aan het vee op te voeren. Men
late de voorraad zoo koel mogelijk staan,
maar plaatse de partijtjes, die men opvoert,
eerst een poosje in den stal om ze te laten
ontdooien.
Aardappelen, die bevroren zijn geweest,
zijn natuurlijk niet als pootgoed te go-
bruiken. Trou wens tegen den tijd van het
aardappelpoten zal dat aan dergelijke
poters zeer gemakkelijk zijn op Ie merken.
H. v. S.
TEXEL, 13 December 1913.
Overgeplaatst als lichtwachter bij
's Rijks kustverlichting te Eierland de
2e lichtwachter op de Haaks, de heer
A. Been.
Een week na St. Nicolaas.
Getrouw aan de traditie, werd ook nu weder
een week na bet Sint Nicolaasfeeat, de maskerade
■herhaald, bekend onder den naam van «Oude
SnnderklaasM. Veel bijzonders leverde deze
aardigheid echter niet op. Maar wenig gemas-
kerden vertoonden zich op de straat zonder evenwel
«eenige vertooning// weer te geven.
Het zoogenaamde feest was evenwel aanleiding
dat vele wandelaars zich langs de straten bewogen.
Ter geschikter tijd was de pret gehouden.
Tot een volgend jaar maar weder 1
Oudeschild, 11 Dec.
In plaats van den heer W. Mets Tz.,
die tot Kerkvoogd werd benoemd, werd
tot Notabel van de Nederl Herv. Gem.
alhier gekozen de heer J Wz. Roeper.
Gistermorgen om tien uur bracht
De Dageraad het bericht mede, dat er
op Texelstroom, ongeveer bij de ton van
den Rug eene omgekeerde boot dreef.
Onmiddellijk verlieten een 4tal schuiten
de haven, doch na eenigen tijd kwamen
zij zonder iets gevonden te hebben weder
in de haven terug.
Waal, 11 Dec.
De tweede bijeenkomst in dit seizoen
van „Nut en Genoegen", gisteravond ge
houden in cafe Eelman, was, ondanks
het min' gunstige weer en de slechte
wegen, fliDk bezocht. Vóór de lezing
werd als bestuurslid gekozen de heer
G Keijser Cz die de benoemiDg aannam.
Ais spreker trad op de beer De Jongh,
die als lezing ten beste gaf eene novelle
van De Buil„Tusschen twee vuren".
Na de pauze gaf spr. nog 2 bedragen
en wel 1: Benauwde oogenblikken en 2:
Een vers, dat als een nachtkaars uitgaat.
Bovendien gaf oen der leden nog een
zangstukje te hooren in het Gron. dialect.
Ernst en luim wisselden elkander af;
naar een en ander werd met aandacht
geluisterd.
1-Iet nut, nu reeds 22 jaar oud, mag
zich verheugen in veler belangstelling,
het aantal leden bedraagt 60.
O osterend, 13 D cc.
Do Oude Sint-Nicolaas hoeft zich liior niot
onbetuigd gelaton. Twee mooio groepon noen
dt«ligbed voor hot Witte Ivruisw, waarmedo huldo
gebracht word nan dio voreoniging, on con
reuzengrnmophoon, waarvan do bak van eon
dricwicldo kar hot mocbauiek hoctto te bovatton,
die voor 5 centen een mop gaf, trokkon zeer veel
aandacht. Mot het verkoopon van liodercn en
het zingen bij de grninophoon worden inzamelingen
voor het Witte Kruis gehouden. Do recotto zal
later meegedeeld worden.
Men heeft heel wnt work mooten doen voor do
in-ordo-making van con en ander.
Verder vortoondon zich nog enkoio gemas-
kerdon.
Den Hoorn, 13 Dec.
Begunstigd door helder weder had hedenavond
de viering van Oude Sundorklans plaats, ruim vjjf
cri twintig pomnskerden bewogen zich langs ons
dorp keurige dnincs die veel van linar pakjes
hadden gemaaktvoorts Tip Top twaalf voor een
dubbeltje, een Beer, die op zoo oen nvond on
misbaar is, te veel om op te noomen, oen pnnr
keurige dames, voorstellende Tirolcrs, trok ook
de aandacht, liet is opmerkzaam dat er de laatste
jaren meer mot de Oude dan met de nieuwo
Öunderklaas werk van do inaskerado wordt gc-
mnakt; er was veel volk op do straat. Een
gezellig Bal, tot olt uur, wnt voor vclon niet mee
viel, besloot don nvond.
Vlieland.
In het logeinont Cupido had Maandag j.l. de
nfd. Vlieland van den Bond voor Geheelonthouders
ecno algemeene vergadering belegd. Als spreker
trad voor het vrij talrijk publiek Ds. A. van der
Ileidc van Brilswerd op. De heer v. d. Hcido
lichte in zijne rede too do bctcekenis van het in
1914 aan de Koningin nan to bieden volkapoti-
onnemcnl voor l'lnatseljjke Keuzo. Spreker wist
de aandacht der aanwezigen te hooien door zijne
gevoelvolle woorden. Na alloop traden eenigo
nieuwe leden tot de afd. Vlieland toe.
11 Dec. Geslaagd voor derde stuurman, gr.
stoomvaart, de heer L. Hoekstra, leer), dor
zecvaarlk. school alhier.
Ilooge landprijzen.
Als een bewijs welke hoogo prijzen
in dezen tijd Voor land worden besteed,
vonden we vermeld dat bjj een veiling
van diverse perceelen wei- en bouwland,
riet en water, te zamen ter grootte van
8,52,04 H.A., in de vorige week te
Grootebroek gehouden, de opbrengst in
massa was f45140,— plus de onkosten
is er voor een H.A., land alzoo besteed
f5625,-, een prijs zeker nog al van
beteekenis. 0
Opgepast.
In het gezin van een spoorwegarbeider
te Gladbach, vervoegde zich een reiziger
in linnengoed. De vrouw wenschte
echter niet te koopen, omdat haar man
niet thuis was. De reiziger bleef echter
aanhouden en bracht het zoover, dat de
vrouw twee hemden bestelde. De reizi
ger gaf voor, dat hij haar Daam niet
kon schrijven en liet de vrouw haar
naam op een stuk papier voorschrijven,
hetgeen ze zonder eenigen argwaan
deed. Na eenige dagen kreeg, ze een
heel pak, ter waarde van 80 mark thuis
gestuurd De vrouw stond geheel ver
bluft te kijken en droeg haar man op
zich met deze zaak te bemoeien. Hij
reclameerde bij den afzeDder doch ont
ving tot antwoord, dat het bewijs: de
onderfeekening der koopster, aanwezig
was en reclames niets zouden helpen.
Het geleverde moet betaald worden.