N° 2794.
Donderdag 16 Juli 1914.
27st# Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tof week.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór 9 nnr op den dag der uitgave
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD DE R O O IJ, Parkstraat, Burö op Tex kl.
Uitbreiding van de bebouwde hom
van het dorp Den Burg.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente Texel,
Gelet op art. 149 der gemeentewet
Brengen ter openbare kennis, dat bij
raadsbesluit van 10 Juli 1914 de ver
ordening tot regeling van de verdee
ling der werkzaamheden tusschen de
verschillende ambtenaren van den bur
gerlijken stand zoodanig is gewijzigd,
dat voor den naam „R. C. Kaan" in
artikelen 1 en 2 wordt gelezen „J. J.
Maassen."
Texel, 11 Juli 1914.
Burgem. en Weth. voornoemd,
GAARLANDT.
De Secretaris, JONKER.
4—11 Juli.
De Eerste Kamer is in de afgeloopen
week eenige uren bijeen geweest, om een
reeks kleinere wetsontwerpen af te doen
en vervolgens op recès te gaan. De be
handeling van de financieele ontwerpen
van minister Bertling zijn voor de vacantie
derhalve achterwege gebleven, zooals dezer
dagen reeds voorspeld werd. De heeren
Senatoren achten deze ontwerpen blijkbaar
te belangrijk om ze in een zucht af te doen
zoo vlak voor het einde der parlementaire
periode. Bij de voorloopige besprekingen
moet er reeds heel wat over gezegd zijn
en als de heeren in September weer den
arbeid hervatten kunDen zij met frissche
moed en nieuwe krachten al hun aandacht
aan de ongetwijfeld belangrijke ontwerpen
wijden. Ze zullen dan vrij zeker nog al
heel wat bezwaren ter tafel brengen, maar
waar het ontwerp de herinnering draagt aan
den arbeid van minister Kolkman mag
worden verwacht dat de Eerste Kamer het
ontwerp ten slott6 aanvaarden zal. Ook
met de Stuwadoorswet zal dit wel het
geval worden. Ook dit ontwerp is blijven
rusten tot na de vacantie, niettegenstaande
een spoedige afhandeling ongetwijfeld van
groot belang zou zijn geweest, daar de wan
toestanden in de havenbedrijven, waaraan
dit ontwerp een einde zal kunnen maken,
al meer dan lang genoeg bestaan hebben.
De vacature in de Eerste Kamer ontstaan
door het overlijden van baron Wassenaer
van Rosande is thans weer aangevuld. De
Staten van Zuid-Holland hebben den anti-
•revol. wethouder Mr. van der Hoeven van
Rotterdam gekozen en daardoor heeft onze
eerste Nederlacdscbe koopstad thaDS een
vertegenwoordiger iD de Eerste Kamer.
Tot nog toe kozen de Zuid-Hollandsche
Staten voor de huidige Kamer de afgevaar
digden buiten Rotterdam uit de provincie.
Thans, nu de beide Kamers met vacantie
zijn mag worden verondersteld, dat op
politiek gebied ten onzent de komkommer
tijd aangebroken is. Het parlementaire jaar
behoort thans tot het verleden. Het is een
druk jaar geweest, vooral voor de Tweede
Kamer, waarin de verkiezingsstormen nog
naloeiden, doch ongetwijfeld had het meer
vruchtbaar kunnen zjjn. Nu de eindbe
slissing over de beide belangrijkste wets
ontwerpen tot het volgend zittingsjaar
moesten worden uitgesteld, moet gezegd
worden dat de oogst op den parlementaire
akker Diet rijkelqk is geweest. In deze
vacantie is echter geen zwaar verkiezings-
werk te verrichten, zoodat de vertegen
woordigers van het Nederlandsche volk
rustig nieuwe krachten kunnen verzamelen
voor de nieuwe zittingsperiode.
—o—o—o—
Onder de West-Europeesche landen is er
geen die door zijn binnenlandsche aange
legenheden in den laatsten tijd meer de
aandacht tot zich trekt dan dat van onze
buren aan de overzijde der Noordzee.
Moge elders voor de pers de komkommer
tijd zijn aangebroken, in Engeland stellig
nog JaDg niet. Belangrijke onderwerpen
toch houden er de gemoederen bezig.
En daarvan stellig wel in bijzondere
mate de veel besproken Home Rulekwestie,
die in Ierland zelf zóó groote opgewonden
heid heeft gesticht, dat er opstand en
broederoorlog uit kan voortvloeien. De
toestand in Ulster is op het oogenblik
ongetwijfeld ernstiger dan ooit. Sir Edward
Carson en zijn aanhangers hebben, dank
zij de laksheid der regeering gelegenheid
gehad een groot leger te organiseeren van
vrijwilligers, dat welbewapend is en op een
weDk van de leiders gereed zal worden ge
vonden om teD strijde te trekken. Doch
in het andere deel van Ierland heeft het
voorbeeld der Ulstermaonen navolging ge
vonden, de Iersche nationalisten hebben
zich gewapend en ze vormen een nog
grootere legermacht dan de legerscharen
van Carson. Zoo staan thans in Ierland
twee gewapende machten tegenover elkaar
die heel wat beteekenen als men weet, dat
volgens mededeeling van minister Birrell in
het Hoogerhuis de nationalisten 132000
vrijwilligers kunnen mobiliseeren en de
Ulstermannen 85000 en dat, wanneer het
tot een botsing mocht komen deze getallen
nog met ettelijke duizenden zullen worden
vermeerderd.
In het Hoogerhuis is in de afgeloopen
week het ontwerp der regeering tot amen
deering van de Home Rulewetaan de orde
geweest. Men weet, dat in deze „Amending
Bill" de regeering de concessies neergelegd
heeft, die ze aan de protestantsche gewesten
van Ulster wil verleenen en die hierop
neerkomen dat Ulster-voor zes jaren buiten
de bepalingen der Home Rulewet zal kunnen
worden gelaten. De lords, die feitelijk
niets meer te zeggen hebben nu ze door
de „Parliamant Bill" aan handen en voeten
gebonden zijn, geven den strijd toch niet
op en bij de beraadslagingen in de afgeloopen
week bleven ze onwrikbaar op hun eiscben
staan. Met groote meerderheid van stemmen
werden amendementen aangenomen volgens
welke de uitsluiting van Ulster zal geschie
den voor onbepaalden tijd en Diet voor zes
jaren, zooals door de regeering voorgesteld
was.
Intussehen heeft Sir Edward Carson, de
leider der UlstermanneD, een brutaal woordje
in de kwestie meegesproken. Hij is Daar
Belfast getogen en heeft een voorloopige
regeering uitgeroepen, zich zoodoende a! by
voorbaat in opstand verklarend tegen de
de komende Iersche regeering, zij het ook
met belofte van trouw aan den Koning.
Een bekendmaking werd verspreid waarin
gezegd werd dat de unionistische raad van
Ulster Vrqdag bijeen zou komen en dan
het karakter van een voorloopige regeering
zou aannemen, welke zoo heette het in
de bekendmaking „teD doel zou hebben
de uitoefening van de macht die noodig
zal worden wegens deu terugtocht van de
imperiale regeering uit Ierland, tot hand
having van den vrede, van de thans van
kracht zijnde wetten en tot bescherming
van de persoonlijke vrijheden. Deze be
voegdheden zullen alleen uitgeoefend wor
den in overeenstemming met den trouw
aan den Koning verschuldigd en opdat
Ulster een ongeschonden deel zal bljjven
van het Vereenigd Koninkrijk. In de
provincie Ulster zal het gezag van het
Iersche parlement nimmer worden erkend."
Onder groote geestdrift, zoo zeggen do
borichten uit Belfast, werd de eerste ver
gadering van de voorloopige regeeriug ge
houden. Ze was niet openbaar en 400
vrijwilligers, tot de tanden gewapend,
hadden de wacht rondom Ulsterhall be
trokken. Van de zijde der regeering werd
echter niets gedaaD, om de vergadering
tegen te gaan en zoo kon deze onder groote
geestdrift aan Carson de beslissing opdragen
omtrent het oogenblik van handelen. De
vrijwilligers zullen elk oogenblik voor de
mobilisatie gereed zijn, ten einde te ver
hinderen dat Ulster met geweld onder het
het gezag van een Iersch parlement wordt
gebracht.
Dat optreden van de leiders der Ulster-
mannen moet wel opzien baren, doch de
EDgelsche regeering schijnt zich ei niet
warm over te maken. Zij bewaart de grootst
mogelijke kalmte en ook de liberale pers
doet dat. Spreekt de pers der oppositie
voortdurend in opgewonden toon van de
groote omwenteling die in Ierland dreigt,
de liberale bladen oordeelen dat het zoo'n
vaart wel niet zal loopen. Zelfs door het
uitroepen der voorloopige regeering te
Belfast zal minister Asquith zich niet van
de wijs laten brengen, doch kalm zqn
onderhandelingen met de oppositie voort
zetten totdat een oplossing verkregen is of
het woordtot hiertoe en niet verderzal
moeten worden gesproken. Toch maakt de
houding van de iegeering in den laatsten
tijd wel in sterke mate den indruk van
zwakheid. Er is zoo goed als niets gedaan
om te voorkomen dat het gewapend verzet
in Ulster georganiseerd werd en Carson
kon ongemoeid van plaats tot plaats trek
ken om de scharen tot opstand en rebellie
aan te sporen. Er kon in Ulster een heel
leger bewapend worden en op bevel van
Carson dragen de volonteers hun wapenen
bloot, zonder gehinderd te worden. Dat de
Engelsche regeeriug dit alles maar heeft
laten geworden heeft het verzet gestqfd en
de oppositie brutaal en veeleischend ge
maakt.
't Is met Ulster als met de suffragettes.
Doordat de regeering niet het minste deed
om aan de wandaden der verdwaasde kies
rechtvoorvechtsters een einde te maken,
althans eeD veel te slappe houding aannam,
gebeuren er dingan waarover men verbaasd
moet staan. Als de regeering tegenover
Ulster ook maar niet te traag van handen
en te slap van knieën is geweest,
—o—o—o—
De gruwelijke moord te Serajewo, waarbij
aartshertog! Frans Ferdinand en gemalin
als slachtoffers vielen, schijnt niet zonder
politieke gevolgen te zullen blijveD. Te
Weenen is een gemeenschappelijke minis
terraad gehouden en naar luid der berichten
zal er binnenkort naar aanleiding der laatste
gebeurtenissen een communiqué tot de
regeering van Servië worden gericht. Aan
Servië zal worden gevraagd de bestraffing
van allen die bij het moordcomplot tegen
den aartshertog betrokken zijn en dat in
Servië zelf de groot-Servische propaganda
zal worden tegengegaan. Uit het ingestelde
onderzoek is duidelijk gebleken, dat het
complot te Belgrado is gesmeed, al de draden
ervan komen daar samen. Als bei onder
zoek afgeloopen is zal aan de Servische
regeering het resultaat worden medegedeeld
met verzoek de gecompromitteerde personen
ter verantwoording te roepen. Tevens zal
de toezegging worden verlangd, dat de
groot-Servische beweging zal worden onder
drukt.
Zal de Servische regeering op deze
eischen ingaan, of zal zq ze, op aanstoken
van Rusland wellicht, eenvondig negeeren,
ook al worden ze met den meesten nadruk
gesteld 't Met belangstelling mag het ant
woord worden afgewheht. In toonaange
vende kringen te Weenen wordt er den
nadruk op gelegd, dat een mogendheid
als Oostenrijk-Hongarije geen genoegen
met een halve toezegging kan nemen De
toon der Servische bladen voorspelt echter
weinig goeds. De militaire partij schqnt
in Servië nog steeds de lakons uit te deelon
en als dat het geval is, dan kan het com
muniqué der Oostunrijkscho regooringnog
wel eens een ernstige nasleep hebben.
In Bosnië waar de aanslag op den aarts
hertog en zqn gemalin is gepleegd, treedt
de Oostenrijkeche regeeriDg met kracht
tegen de Serviërs op. Ze worden onder
uitzonderingswetten gebracht en elke propa
ganda voor de groot-Servische beweging
wordt met straf en verbanning bedreigd.
o o—o
De berichten uit Albanië worden steeds
troosteloozer. Het uur van vertrek van den
vorst schijnt met rassohe schreden te
naderen. De vorstin is met haar kinderen
reeds naar Roemenië vertrokken en als
men sommige berichten gelooven mag, dan
wordt het slot van prins Vod Wied te
Neuwied in orde gebracht voor de ontvangst
van den prins. Do opstandelingen schijnen
overtuigd te zqn. dat de vorst spoedig wel
zal afreizen. Daarom vergenoegen zij er
zich mee de hoofdstad nauw in te sluiten
en hebben ze hun aanvallen gestaakt. Een
deel der opstandelingen rukte intussehen
naar het Zuiden om de Epiroten een handje
te helpen. Deze toch, aangevoerd door
door Grieksche officieren en versterkt met
Grieksche soldaten hebben weer bezit ge
nomen van de strekeD, die ze kort geloden
na de te Korfoe gesloten overeenkomst
hadden ontruimd. Zoo is ook Koritza thans
weder in hun handen. Do drie Hollandsche
officieren, die er het bevel voerden over
een handjevol gendarmen zijn met het
garnizoen en al hun hebben en houden
naar Valona gemarcheerd, dat thans in
staat van verdediging gebracht is door
majoor Sluy3 die er het bevel voert. De
Eüirot6n en opstandelingen rukken thans
op de stad en omgeving aan. Wel werden
ze bü Berat teruggeslagen, doch op den
duur kunnen de regeeringstroepen hen toch
Diet tegenhouden.
In Durazzo ziet de toestand er somber
uit. Wel kwamen er in de laatste dagen
een 100-tal Roemeensche vrijwilligers aan
om den vorst bq te staan, maar hun aantal
beteekent weinig tegenover de groote macht
dör opstandelingen. Daarbjj komt dat de
gendarmen bq bosjes deserteeren en er naar
luid der berichten van de 700 man maar
'n goede 100 meer over zijn. De andere
liepen met pak en zak naar de opstande
lingen over. De Mirdieten van Preuh Bib
Doda hebben geheel de lust tot vechten
verloren en van hen heeft de vorst niets
meer te verwachten. Alleen een gewapend
ingrijpen van Europa zal den Albaanschen
staat nog kunnen redden. Doch Europa
schqnt er niet aan te denken.
TEXEL, 15 Juli 1914.
Vorige week werd door den heer
Marius Dijt met goed gevolg het laatste
overgangsexamen Hoogere Landbouw
school te Wageningen afgelegd.
De heer J. Groenewold werd na afge
legd overgangsexamen toegelaten tot de
4de (hoogste) klasse der Veeartsenij
school te Utrecht.
Als vermeldiogswaardig meldt men
ons, dat deze week door den schipper
S. Kooiman, stroohandelaarte Purmerend
de 45ste lading stroo gedurende dit
seizoen van Texel werd uitgevoerd.
Wanneer men weet dat iedere lading
ODgeveer 40000 K.G. weegt, dus dat die
45 ladingen een gewicht van bijna twee
millioen kilogrammen stroo vertegen
woordigen, dan is het bovenvermelde
zeker van buitengewone beteekenis.
Uitbreidingsplan.
Van de geboden gelegenheid om inzage
te nemen van het uitbreidingsplan den
Burg werd door ons gebruik gemaakt
en als eerste indruk moet ons direct
uit de pen het doet aangenaam aan.
Weg alle kleine piet peuterige opvat
tingen van plattelandsgemeentebesturen,
weg alle onoverkomenlijke bezwa-
j en, het is een Hink opgezet plan,
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door go-
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
londen met verhooging der porto's.
Pri/js der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel moor 8 Ct.
Qroote letters en Vignetten wordon naar plaatsruimto
berekend. Bewijsnummers 3 Cts. per nummer.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Texel brengen ter openbare kennis, dat bun
college voornemens is den Baad ter vaststelling
san te bieden een ontwerp besluit, aanwijzende
de gronden, gelegen te en nabij het dorp den
hurg, welke in de naaste toekomst zijn bestemd
roor den aanleg van eene straat, eene gracht of
een plein.
Voorts ligt het in de bedoeling den Baad voor
te stellen een ontwerp besluit te nemen tot
vestiging van een bouwverhod op althans
bet meerendeel der bedoelde gronden.
Ten einde ^eeds zooveel mogelijk rekening te
kunnen houden met eventueele bezwaren van
belanghebbenden, alvorens bovengenoemde voor
stellen den Baad ter vaststelling aan te bieden,
is ter gemeente secretarie ter inzage nedergelegd
eene teekeniog, waarop zijn aangeduid de gronden,
velke in de naaste toekomst voor den aanleg van
eene straat, een weg of een plein waren te
bestemmen.
Burgemeester en Wethonders noodigen belang
hebbenden uit hunne eventueele bezfwaren aan
bun college schriftelijk kenbaar te maken vóór
25 Juli e. k.
Texel, den 10 Juli 1914.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
GAABLANUT.
De Secretaris, JONKEB.
