N° 2834 Donderdag 3 December 1914. 28st* Jaargang Nieuws- en Advertentieblad. Binnenland, Van week tof week Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond Advertentiën vóór 0 nar op den dag der uitgave ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD& DE R O O I.T, ParkstraatBorg op Te x e l 21—8S i\ov. December is in fiet land als deze regels onder de oogen der lezers verschijnen. December met zijn korte, donkere dagen, die, zooals zeker dichter het uitspreekt, gebogen gaan onder den last van heel een jaar. Het ontzaggelijk droeve jaar snelt ten einde. Nog enkele weken slechts en het is voorbij ondergegaan in den donkeren nacht van oorlog en afschuwelijk wapen geweld. Nog enkele weken maar waarin nog ontzettend veel ellende en jammer zal worden uitgegoten over dfl* volken van Europa, die het zwaaid getrok ken hebben tegen elkander. Zelden maakte de wereld een zoo ver- sohrikkelijken tijd door als thans. Europa is een groot slagveld geworden, in het oosten en westen en zuiden, aau den Weichsel en aan de Noordzee, in Galiciè en op den Balkan, in den Kaukasus en aan aan de boorden van den Nijl, aan de stroo men van de Eupbraat en in het hart van Afrika overal dreunt het geschut en overal vallen menschen als wij onder menschenhanden als slachtoffers van den oorlogsdemon, die men niet allerlei schoon klinkende leuzen en redeneeringen, met prachtige overeenkomsten en tractaten met hechte bondgenootschappen en wat niet al voor altijd aan banden meende te kunnen leggen. Het aantal gesneuvelden en ge wonden is reeds nu talrijker dan het grootste leger dat vroeger ten strijde uit trok. Eu wie zal zeggen hoe vaak dit jammerlijke getal nog zal worden verdub beld 1 Want de met elkander worstelende grootmachten staan nog alle in ongeschokte kracht en eiken dag worden nieuwe trom men geroerd en nieuwe vaandels ontrold en trekken nieuwe scharen van jonge mannen snaar de slachtvelden in en buiten Europa 1 Zwart en donker blikt de toekomst ons tegen zwart en donker en somber als d. laatste maand van het jaar dat de donkerste dagen pleegt te brengen. En in de harten van miljoenen leeft slechts één vraag: Wanneer? o—o—o December 1914 zal een maand zijn, om mimmer te vergeten. Ook ten onzent, al gaat de felle oorlogsbrand ons huis voorbij. Moeilijke uren breken aan voor hen, die ge/oepen zijn te waken over de belangen van J1113 lan(^ en zÜn burgers, want voor hen treedt meer en meer de vraag strÜd of vrede °P den voorgrond. De plannen van minister" Treub inzake de dekking der „oorlogskosten beeft de pennen in beweging gebracht en wat de minister juist door zijn voorstel meende te kunnen voorkomen n.l. een felle principieele strijd in het par lement die den dooer de partijen gesloten Godsvrede in gevaar zou brengen schijnt er juist door te worden uitgelokt. Er wacht den minister in het parlement een harde strijd en de gevaren daarvan zijn niet denkbeeldig, temeer waar die strijd voor een groot deel van vrijzinnige zijde dreigt Voormannen uit de partijen der linkerzijde beginnen steeds luider hun stem te verheffen tegen de voorgestelde „oorlogsleening" en de leider der sociaal democraten, de heer Troelstra, heeft dezer dagen in een felle redevoering te Amsterdam al zijn verontwaardiging op de van hem bekende wijze gelucht. Van die zijde is het opzeggen van het Godsvredesverdrag al aangekondigd. En zelfs als men de artikels leest, die de anders zoo gematigde Dr. Bos in het orgaan zijner partij aan de kwestie wijdt, dan zoekt men daarin tevergeefs do aanwijzing van eenige concessie. Wij vreezen dat hét een zware partij zal worden straks voor minister Treub, al mag worden aangenomen, dat onder de gegeven omstandigheden de begeerte om den politieke wapenstilstand te bestendigen, ten slotte veel zal vermogen. De hoop op een ver gelijk is misschien nog niet uitgesloten al staat het echter vrijwel vast, dat de nieuwe belastingvoorstellen er niet zonder feilen strijd in het parlement zullen komen, in dien ze door de regeering worden gehand haafd. o—o—o Generaal von Hindenburg, de „held van Tannenburg" die thans het opperbevel voert over het groote leger dat tusschen de Warthe en den Weichsel in Polen met de Russen in een bitteren strijd gewikkeld is, scbjjnt een vriendelijk man te zy'n. Ten minste men krijgt zoo den indruk uit wat men in Duitsche bladen over hem leest en wat personen weten te vertellen die hem wel eens ontmoetten. De „oude heer" die aan galsteenen en allerlei andere lastige kwalen heette te lijden, die volgens som migen zelfs ongeneeslijk ziek was, is zoo gezond als een visch, wat mogelijk voor een deel kan worden toegeschreven aan zijn schitterende overwinning op de Russen in Oostpruisen behaald en voor een'ander deel stellig ook aan het feit, dat hij zoo schitterende revanche heeft kunnen nemen over zijn gedwongen pensioneering, die er een was „om gezondheidsredefien." Die gezondheidsredenen bestaan thans niet meer en generaal Von Hindenburg is dus van zijn galsteenen en andere lastige dingen verlost, verkeert in een opgewekte stemming en ziet er zelfs niet tegen op menschen van de pers bij zich te ontvangen en met dezen over zjjn „vakaangelegen heden" te pralen. Zoo was ook dezer dagen de Berlijner correspondent van de „Neue Freie Presse« zijn gast en bezorgde hij dezen een paar kolommen intressante kopie. Allerlei wetenswaardige dingen vertelde bij dezen persman en het opmerkelijkste daarvan was stellig wel wat hij als zijn oordeel over de Russen ten beste gaf. We schrijven het even af: „De Russen zijn goede gedisciplineerde soldaten en discipline beslist ten slotte in den krijg doch de Russische disci pline is een andere dan Duitsche en Oostenrjjksche discipline. In onze legers is zij het resultaat van geestesontwikkeling, in het Russische leger is zij meer een zwijgende stompzinnige gehoorzaamheid. De Russen hebben sedert den oorlog met Japan veel geleerd. Hun kracht zit vooral in het aanbrengen van veldversterkingen. Uitstekend verstaan zij de kunst om zich in te graven. Thans zal het met dat zich ingraven echter spoedig gedaan zijn nu de grond hard wordt van het vriezen. Dat is een van de voordeelen, die een winterveld- tocht tegen de Russen voor ons medebrengt. Als zij niet meer in den grond kunnen kruipen zal het den Russen slecht gaan. Voor de Russische overmacht koesteren wij niet de minste vrees. Overmacht en Russen hooren nu eenmaal bij elkander Ze is hun voornaamste wapen. Maar bij Tannenburg waren ze driemaal zoo sterk als wij en men heeft gezien, wat het bun heeft gebaat. Ook het grooto getal is niet beslissend in het huidige stadium van den oorlog nog minder dan vroeger. De Russen zullen ons dan ook „neerwalzen"; integendeel de Russen zijn zwak. Alle teekenen wijzen er op, dat zjj spoedig af gedaan hebben. Ze krjjgen gebrek aan wapens en munitie en ook lijden ze honger; zelfs den officioren ontbreekt het noodige voedsel. Ook het land lijdt, de nood is er groot. Lodz verhongert Het is treurig en toch ook is het goed zoo. Met sentimentaliteit kan men geen oorlog voe ren. Hoe onbarmhartiger de oorlog gevoerd wordt hoe barmhartiger hij in werkelijk heid is, want zooveel spoediger komt er een einde aan. Men merkt het ook aan de wijze waarop de Russen vechten, dat ze spoedig niet verder kunnen gaan. De oorlog met Rusland is op het oogenblik vóór alles een „Nerveu- frage" Als Duitschland en Oostenrjjk- Hoogarije de sterkste zenuwen hebben en doorzetten en ze hebben ze en ze zullen doorzetten dan zullen ze zegevieren." Alzoo sprak generaal von Hindenburg, de held van Tannenburg. Men ziet er uit, dat de generaal de zaken niet al te donker inziet en dat hij vast overtuigd is het met de Russen wel klaar te spelen. Men kan echter ook zijn vjjanden wel eens te licht achten en 'tzouzoo'n wonder niet zijn als de generaal door zjjn Tannenburger succes een klein beetje over moedig geworden ware. In ieder geval staat het wel al vast, dat hij in de laatste dagen in den veldslag tusschen Wartheen Weichsel de handen vol heeft aan den Russiscben tegenstander. Op het oogonblik dat wij deze regels schrijven is er op het uitgebreide oorlogsterrein in Polen nog geen beslissing gevallen, doch wel kan uit de belichten worden opgemaakt, dat de Duitschers en Oostenrijkers van de aanvallende weer de verdedigende partij zijn geworden. Het offensieve optreden op dit deel van het gevechtsterrein moest worden gestaakt, daar de Russen uit Warschau nieuwe ver sterkingen hadden bekomen en al mogen de Russen bij den aanvang van de nieuwe actie der verbondenen vrij belangrijke ver liezen hebben geleden, in de laatste dagen behaalden ze daarentegen eveneens vrij belangrijke voordeelen op hun tegenstan ders. Wel werden de latere aanvallen der Russen afgeslagen, doch bet offensief op treden van het Duitsch-Oostenrijksche leger in Polen schijnt vooreerst weer een einde te hebben genomen. De groote en hevige worsteling duurt voort, mogelijk dat er spoedig een belangrijke beslissing valt. Tenzij de beide partijen zoowat tegen elkander opwegen en zich er een eb- en vloed oorlog ontwikkelt, zooals op het westelijk oorlogsterrein nog steeds het ge val is. De berichten uit het westen brachten in de laatste dagen al heel weinig nieuws. De toestand schijnt er vrijwel onveranderd te zijD, niettegenstaande af en toe aan vallen gedaan werden en vooral de weder- zijdsche artillerie zich liet hooren. Aan beide zijden worden steeds nieuwe ver sterkingen in het vuur gebracht en beide partijen blijken nog over voldoende reserve troepen te beschikken. Dezer dagen werd ook gemeld, dat de nieuwe Belgische lichting van 1914, die in Frankrijk onder de wapens kwam en aldaar geoefend werd, zoover gereed is, dat ze met 1 Dec. a. s. naar het front zal kunnen worden gezonden. Oostenrijk zet nog met kracht zijn actie tegen Servië voort, maar hard schoot het in de laatste dagen niet op. Intusschen heeft de Servische regeering maatregelen genomen om een dreigend conflict met Bulgarije te_ voorkomen. Men weet dat c'e Bulgaren nog steeds verbitterd zjjn op Servië, omdat dit hun een belangrijk dool van de oorlogsbuit op den Balkan onder do handen hoeft weggehaald en dat in de laatste dagen een oorlogsverklaring van Bulgarije werd verwacht. Servie wil echter de Bulgaren tevreden stollen door afstand van grondgebied en de Servische regeering heeft van de Roemeensche regeering reeds d6 toestemming daarvoor gevraagd, die gaarne gegeven werd. Bulgarije heeft thans zijn neutraliteits- verklaring vernieuwd. Daarmee is waar schijnlijk de zooveeiste oorlogsverklaring voorkomen en is er een waarborg verkre gen teg6n het uitbreiden vau het conflict op den Balkan. Van den oorlog tusschen Turkije en Rusland hoorde men in de laatste dagen weinig. Thans schijnen de Russen in den Kaukasus aan de winnende hand te zijn. Het Turksche leger dat naar Egypte op rukte heeft naar luid van berichten uit Konstantinopel, het Suez kanaal bereikt en een treffen met de Engelschen schijnt aan staande te zijn. Van een verstrekkend ge volg van het proclameeren van den „hei ligen oorlog," verneemt men intusschen nog niet veel. Maar het kan nog komen en EDgeland zal althans op alles bedacht moeten zijn. Intusschen schijnt de toestand in Zuid- Afrika zich geheel in het voordeel van Engeland te bobben ontwikkeld. Mag men de berichten gelooven, dan loopt het met den opstand van De Wet, Beyers en Maritz ten einde. We hebben niet anders verwacht waar de stemming onder de Zuid-Afrikaan- sche bevolking zoozeer verdeeld bleek te zijn en Botha op den steun van de groote meerderheid kon rekenen. TEXEL, 2 December 1914. U. cl. I. In dagen van spanning heeft de mensch behoefte aan ontspanning, wordt nog al eens beweerd en gezien het bezoek, dat de uitvoering van U. d. I. in hotel Texel Zondagavond ten deel viel. zou men geneigd zijn die bewering te onder schrijven de zaal was eivol. Gelet op het aantal jonge krachteD, dat de geroutineerde dilettanten byna geheel moest vervangen, gelet ook op den inhoud van het opgevoerde tooneel- spel „Hertha", kunnen wij niet anders dan met lof van de uitvoering gewagen. Hertha is een tooneelspel van goede moraal, dankbaarheid, opofferingsgezind heid en onbaatzuchtige liefde betwisten elkaar den voorraDg en, goed doet, goed ontmoet, de deugd wordt beloond en de hoofdpersoon, Hertha, treedt aan het slot zegevierend, als een engel in menscheD- gedaante, naar voren. Het toODeel, zegt men, is een afspie geling van het leven, meermalen drong zich bij ons Zondag den wensch op, dat het leven een afspiegeling mocht zijn van dit tooneelspel. 't Is waar het leven biedt ook groote, verbijsterend groote bewijzeD van alle groote deugden, maar daarnaast ook zoovele uitiDgen van i^grof eigenbaat, van wraak, van haat, öm nog niet te gewagen van de geveinsde deugden, die eigenlijk nog erger zijn. Maar genoeg daarvan, het leven 's een schouwtooneel, maar de stukken, die wij zien afspelen en vooral wat daarbij achter de coulissen wordt bekon keld en bedisseld, is niet van een ge halte als „Hertha", TEXELSGHE COURANT. Abonnementsprijs per 3 maanden. Voor den Boeg 30 Cts. Franco per post door ge heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere l'.nden met verhooging der porto's. Pr\js des- Advcrtentièn. Van 1 tot 5 regols 30 Cts. Iedere regel meer 8 Ct. Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Bewijsnummers 3 Cts. per nummer.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1914 | | pagina 1