Predikbeurten.
O, heilig huwelijk.
Drie weken waren ze gehuwd en du
wilde zij hom al niet meer volgen naar...
Rijnsburg
Algemeen was de belangstelling gister
middag van de zijde der voorbijgangers
en de militairen in de Doeleukazerne
voor een moeder en dochter en een
schoonzoon met paard en wagen.
Hij had z'n werk in Rijnsburg en wilde
dat z'n jeugdige ega mede kwam. Maar
moeder en dochter hadden andere plan
nen en ot de jeugdige echtgenoot al
pleitte, het hielp niets. Eerst zouden ze
in Leiden wonen, op het grachtje en du
ineens maar weer weg neen, dat was
te bar. En zij keek hem aan met een
blik vol verwenschingen.
En moeder schold „Elke avond heb
jullie al ruzie vent," en de buurvrouw
zei„Al kon 'k 't met mijn man niet
vinden, eer ik toch mijn nood klaagde
bij me moeder, nou
Zoo duurdo de twist, tot ten slotte de
echtgenoot zich herinnerde wat op 't
stadhuis gezegd was, dat de vrouw den
man zou voigen en bij do hulp van den
sterken arm ging halen.
Hoe 't zal afioupen vraagt het
„Leidsch Dagblad", waaraan we het
bovenstaande ontleenen.
Paaschbrooden.
Door bemiddeling van de Nederland-
sche Regeering is gezorgd, dat 't noodige
meel beschikbaar is, om de Israël.
Paaschbiooden hier te lande voor hot
aanstaande Paaschfeest te kunnen
bakken. Thans is reeds daarmede be
gonnen.
Uit vriendschap vereenigd?
Op Hollandsch gebied, nabij de Belgi
sche grenzen, onder Oud-VroenhoveD,
zijn aangehouden een paar Belgen uit
een omliggend dorp en een Duitsch
soldaat, verdacht van gezamenlijk te
hebben gesmokkeld, zegt de T ij d.
Te Leiden zijn twee commiezen, in
dienst der Hollandsche Spoor, ontslagen.
Reeds gedurende geruimen tijd hebben
zij zich aan oneerlijkheid schuldig ge
maakt en zich aldus een aanzienlijk
bedrag aan geld ten nadeele der Maat
schappij toegeëigend.
De diefstal werd ontdekt door een
verificateur der Maatschappij.
Leidsch Dagbl.
Niet speculeeren.
Te Steenwijk is een naamlooze ven
nootschap opgericht voor het drijven van
kassierszaken. In de statuten is de be
paling opgenomen, dat op of door dit
kassierskantoor niet gespeculeerd mag
worden.
Opening der Amsterdamsche Beurs.
Naar de „Tel." verneemt, moet de
regeering plannen in overweging hebben
genomen, om de beurs te Amsterdam
begin Januari te heropenen. Het plan
om de prolongaties te continueeren tot
een half jaar na het sluiten van den
vrede, zal waarschijnlijk worden door
gevoerd.
De cacachandel op Buitschlrnd.
De politie te Rotterdam heeft een
inval gedaan in een woning, op ver
moeden, dat daar cacao werd vervalscht,
bestemd voor export naar Duitschland.
15 vaten zand en zaagsel en 25 pakken
cacao werden in beslag genomen-
In de op den lOen December j.l.
te Amsterdam gehonden buitengwone
algemeene ledenvergadering der Centrale
Weikgevers Risico-Bank, werd als di
recteur benoemd de heer V. R. IJ. Croe-
sen.
Door deze benoeming wordt voorzien
in de vacature in de directie der Risico-
bank ontstaan, tengevolge van de be
noeming van den heer F. E. Postbuma,
tot Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel.
Vliegmachines boven Sittard.
Donderdagavond halfzeven kwamen uit
zuidelijke richtiDg twee vliegmachines,
die even boven Sittard kruisten en daar
na in oostelijke richting ,naar Duitsch
land vlogen. Geruimen tijd bleven zij op
eemgeu afstand van de Nederlandsche
grens rondvliegen om daarna in de rich
ting van Dusseldorf te verdwijnen. De
zoeklichten, die bij korte tusschenpoo-
Z6o werkten, leverden een fantastisch
schouwspel tegen de donkere lucht.
De MwkeUiei 1
De raad van Mouk heeft besloten over
te gaan tot ontginning van de Mookei-
heide. Begonnen zal wo.den met een
s tu-c van 56 H.A.
Boter.
Het Rijks Centraal Bureau voor den
uitvoer van boter heeft aan de boter-
fabrieken bericht gezonden, dat 40 pet.
van de geproduceerde hoeveelheid boter
voor binnenlandsch verbruik' bestemd
moet blijven. De hoeveelheid boter welke
minder dan deze 40 pet. in het binnen
land wordt verkocht, komt ter beschik
king van de regeering.
Voor de Belgen.
Woensdagnacht is het stoomschip
Dennewell uit Kurrachee te Rotterdam
aangekomen met 6000 ton voedings
middelen voor de BelgeD. De lading be
staat uit 60,000 balen tarwe.
De oorlogsleening.
Het hoofdbestuur der Ned. Ver. tot
Afschaffing van Alcoholhoudende dranken
heeft enn adres tot de Tweede Kamer
gericht tegen het oorlogsleening-oritwerp
en wel in het algemeen omdat dit de
lasten voor het grootste deel op de
arbeiders en kleine burgers en in het
bijzonder wegens de opceuten op de
draDk-, suiker- en wijnaccijnsen.
De vrouw zuiniger dan de man.
Men maakt altijd veel drukte over de
grootere kosten, welke algemeen mannen-
en vrouwenkiesrecht mede zal brengen,
maar men zwijgt licht over het vele geld,
dat bespaard wor.lt, daar waar vrouwen
het kiesrecht hebben zoo schrijft het
Maandblad van de Vereeniging voor
Vrouwenkiesrecht
Vrouwen zijn spaarzaam. Het is moei
lijker voor een vrouw dan voor een man
om een dollar te krijgen, ik wil niet
zeggen moeilijker om te verdienen, maar
moeilijker om te krijgen, zeide Henry
B. Blackwellen hij kwam tot de vol
gende conclusie, dat door het voortdurend
wikken en wegen en zorgen hoe met
het kleine weekgeld uit te komen, een
dollar meer schijnt voor een vrouw dan
voor een man; zij heeft minder neiging
om hem uit te geven, wanneer zij er
niet de volle waarde voor terug krijgt.
Wij hebben daarvan onlangs eeoige
sprekende voorbeelden gezien
Dr. Katherine Bernent Davis, als
inspectrice van de gevangenissen in
New York, heeft niet alleen een meer
humane behandeling ingevoerd, maar doet
dat bovendien met groote bespariDg van
kosten.
In Californië komt omkooperij veel
minder voor'sinds de vrouwen het kies
recht hebben.
In Chicago zijn de vrouwen zich met
de gemeente-reiniging gaan bemoeien,
en nu zijn de uitgaven voor dien tak
van dieDSt teruggebracht op 2000 dollars
per maand, waar het vroeger 4000
dollais wis, terwijl het werk veel beter
gedaan wordt, en er dus ook op andere
wijze besparing is, want er is minder
ziekte, en hygiënische toestanden zijn
veel beter.
Het is best mogelijk, dat indien de
vrouwen het kiesrecht gehad haddeD,
aan Europa deze-vreeselijke oorlog be
spaard ware 1
De vluchtelingen te Berg en-op-Zoom.
Aan de kinderen der vluchtelingen is
te Bergen-op-Zoom een welgeslaagd Sin
terklaasfeest aangeboden.
De correspondent van het „Hbld." zegt
naar aanleiding daarvan
„En zoo moge dan door dit feest de
Bergen-op-Zoomsche burgirij aan de kin
deren der Belgische vluchtelingen althans
eenigszins hebben goedgemaakt, wat de
verschillende autoriteiten alhier ten
hunnen opzichte zijn te kort gekomen,
En eigenlijk nog voortdurend te kort
komen ook I Want al heet het, dat men
met „koortsachtigen"ijverop Plein „XIII"
werkt aan het opslaan van houten ba
rakken, vele vluchtelingen wonen nog
steeds met hun kinderen in liDuen tenten.
En als men weet, dat twee jaar geleden
in September, toen het voortdurend
regende het tentenkamp op „Kijk in de
Pot" opgebroken werd, omdat het met
dat weer geen doen was voor de man
schappen om in tenten te wonen, dan
moet men al een zeer vreemd begrip
van gastvrijheid hebben als men om
streeks half December hetzelfde soort
van tenteD, een wel geschikte verblijf
plaats acht voor Belgische vrouwen en
kinderen
De „Heilige Oorlog.
De heer E. J. Jellesma, oud- resident
schrijn aan de „N. Ct."
Zoo is d in de Heilige Oorlog door
Turkije uitgeroepen Van verschillende
zijden beeft het bevreemding opgewekt
dat het zoo weinig invloed schijnt te
hebben rp da stemming van de groote
meerderheid der Moslims, vooral in
Britsch Indië. Toch is dat m.i. zeer goed
«te verklaren.
Zooals bekend, zijn de Turken afkom
stig van een volk, dat reeds in de dagen
,der Oudheid Toeran of Toerkostan be
woonde en in de achtste eeuw den
Islam omhelsde. Omtrent het midden
der 13de eeuw, ten tijde dat Gengis-
Kban met zijn Mongolen zijn verwoes
tende tochten door Azië maakte, waren
zij westwaarts gedrongen en hadden
later den Sultan dor Seldschukken groote
oorlogen tegeu de Grieken in Klein-Azië.
Ter belooning werd hun een landstreek
ten noordwesten van Phyrgië ter woon
aangewezen en van daaruit maakten zij
steeds meer veroveringen, zoodat hun
hoofd Osman of Otman, omtrent 1300,
toen het rijk der Seldschukken ten onder
gegaan was, als onafhankelijk vorst over
een uitgestrekt gebied in Klein-Azië
regeerde en don titel van Sultan aan
nam. Naar hem zijn de Turken Osman
of Otman genoemd.
De inwendige verdeeldheid in het
Byzantijnsche rijk, dat door onophoude
lijke twisten over de troonsopvolging
en godsdienstgeschillen verzwakt werd,
gaf den opvolgers van Osman gelegenheid
zich voortdurend teD koste der Christenen
uit te breiden, tot zij eindelijk naar
Europa overstaken en in 1357 door de
verovering van Gallipoli vasten voet in
het Byzantijnsche rijk verkregen. Vier
jaren later viel ook Adrianopel in hun
banden en werd deze stad de. hoofdplaats
van het Turksche gebied in Europa, dat
in den beginne voornamelijk in het
Noorden van het tegenwoordige Turkije,
in Thracië en Macedonië werd uitgebreid.
Onder Sultan Bajasid I (1383 1403),
om de snelheid zijner overwinningen
Ilderim (de bliksem) bijgenaamd, drongen
de Turken zoo ver in het Noorden door,
dat verscheidene Europeesche vorsten
besloten gevolg te geven aan het drin
gend verzoek van den Koning van
Hongarije, Sigismund. Een aanzienlijk
leger van Franschen, Duitschers en
Hongaren trok onder aanvoering van
Sigismund, den Turkschen Sultan tege
moet, maar bij Nikopolis behaalde Bajasid
een volkomen overwinning, vooral door
den hulp der dappere JanitsareD, die zijn
heerschappij in Europa vestigden. Nage
noeg het geheele Byzantijnsche rijk kwam
in zijn macht; de keizer moest voor het
bezit van een gebied, dat niet veel meer
dan Konstantinopel met het omliggende
land bevatte, aan den Turkschen Sultan
een jaarlijkscho belasting betalen en hem
vier moskeeën afstaan voor de gods
dienstoefening der vele Moslims, die zich
toon reeds in Konstantinopel bevonden.
Zoo bleef de toestand onder veel onrust
geruimen tijd voortduren, tot eindelijk
het oogenblik gekomen was, dat aan het
Byzantijnsche rijk de laatste slag zou
worden toegebracht. Sultan Mahommed II
besloot Konstantinopel tot de hoofdplaats
van het Turksche rijk te maken.
In 1453 sloeg bij er het beleg voor en
hoezeer de laatste keizer van het Oos-
tersch-RomeiDSche rijk, Constantijn
Paleologus, zich heldhaftig verdedigde,
was hij niet in staat tegen de overmacht
staande te houden. In de laatste dagen
van Mei 1453 werd de stad stormender
hand veroverd Constantijn stierf den
heldendood en Mohammed bracht
den zetel van het OttomaDLche rijk naar
Konstantinopel, welke plaats tot in ODzen
tijd de hoofdstad is gebleven.
De Turksche sultans, vorblind door hun
kolossaal succes, hadden langzamerhand
zich den titel aangematigd van kalief,
d.i. „opvolger", n.l, van .Mohammed den
profeet.
Sterk door don kracht hunner wape-
Den, hadden zij hun erkenning als kaliefen
van de meerderheid der rechtzinnige
Mohammedanen afgedwongen, niettegen
staande het wetfeljjk voorschrift dat
alleen afstammelingen van Ooraisj als
„opvolgers van Mohammed mogen be
schouwd worden. Hierbij dient aangetee-
kend te worden, dat kaliefen alleen
bestuurders zijn, geenszins geestelijke
hoofden ot kerkvorsten, zoodat men hen
in dit op-zicht niet kan vergelijken met
de Pauzen voor de Roomsch-Katholieken.
Noch Moslimsche staatslieden, noch
geleerden en leeken hebben ooit in den
kalief iets aDders gezien dan den recht-
matigen aanvoerder en beheerscher aller
geloovigen. (L>r. Snouck Hurgronje).
Zoolang nu de Turksche sultans wer
kelijk machtig waren en een groote
kracht ontwikkelden, zoolang boog de
Moslimsche weield zich voor de macht
der feiten en erkende zij den Turkschen
sultan voor haar kalief. Naai mate
echter het Turksche Rijk iD macht en
aanzien verloor, verduisterde ook de
aureool van den Sultan en begon men
vooral in meer verwijderde streken, lang
zamerhand in te zien, dat de sultans
van Turkije feitelijk geen recht hebben
als kalief op te treden en dns ook geen
recht op gehoorzaamheid. Het behoeft
ods daD ook niet te verwonderen, dat
een der Mohammedaansche Radja's van
Britsch-Iudië in verband met den oproep
tot den Heiligen Oorlog door Turkije
openlijk heeft verklaard „Turkije heeft
geen recht om het Mohammedanisme
te vertegenwoordigen." De onontwik
kelde massa in sommige streken moge
nog in het denkbeeld verkeeren, dat de
sultans van Tuikije de wetiige wereld-
behoerschers zijn, terwijl de overige
koningen en keizers der aarde öf hun
vazallen öf hun vijandeD, de meer ont
wikkelden onder de Moslims beschoaiwen
hen hoe langer hoe meer als usur pators,
die geen recht hebben op den titel van
kalief, aanvoerder en beheerscher aller
geloovigen, dus ook evenmin recht om
bevelen uit te vaardigen. Dit is dan ook
de hoofdreden waarom Turkije's oproep
tot den Heiligen Oorlog onder de meer
ontwikkelden geen weerklank zal vinden.
Over den. Oorlog.
Het komt ous voor, dat de krijgs
kansen den Duitschers in de laatste
dagen weiDig gunstig zijn geweest.
Is het waar (wat echter van Russische
zijde nog wordt tegengesproken) dat zij
op het Oostelijk front eenig succes heb
ben gehad, zeker waar is, dat zij op het
Westelijk oorlogsterrein steeds meer
gebied aan de geallieerden moeten af
staan en zeker waar is ook, dat de
Oostenrrjksche troepen dezer dagen ie
Servië duchtig klop hebben gehad.
Voegen wij daar nog bij, dat de
Duitschers nabij de Falklandeilanden vier
kruisers hebben verloren en de aDde-
re slechts in de vlucht redding kon
viDdeD, dan meenen wij in den aanhef
niet te veel te hebben gezegd.
Burgerlijke Stand der Gemeente Texel.
Van 5 tot en met 11 Dec.'14.
GEBORENJacob, z.v, Jan Roeper en
Geertje Kuijper, Eierland. Anthonius
Marius, zoon van Pieter Geroit Groe-
newegen en Maria Anthonia van Efick
don Burg. Willem, zoon van Gerrit
Brouwer en Anna Catbarina Maria
Willemina Smits, de Oocbsdorp. Cor
nelia Maria, dochter van Cornelis Hin
en Anna Cornelia Witte, Zuidhafi'el.
Willem Meijert, z. v. en Alida Maltje
dochter van Willem Vlas en Marije
Platvoet Oudeschild.
Ondertrouwd en Getrouwd: Geene.
OVERLEDENCornelia Saris, 80 jaar,
wedn. van Martje de Boer, den Burg,
Willemina de Groot, 88 jaar, echtgen.
van Hendrik de Wijo, den Burg.
Jan BuismaD, 1 jaar, zoon van Jacob
Buisman en Grietje Vermeulen, den
Burg.
Zondag 13 December 1914.
HERVORMDE GEMEENTE.
Burg, Vm. 10 uur Dr. Norel.
's Avonds 7 uur Dr. Norel.
Koog, Vm. 10 uur ds. v. d. Waa,
Oudeschild, Vm. 10 uur ds. Glas.
Dew Hoorn Vm. 10 uur ds. Visser.
Oosterend, Vm. 10 uur ds. v. Grasstek.
Cocksdorp, Vm. 10 uur ds. Boeke.
Gebouw Zuid-Eierland,
Nam. 3 uur ds. v. Grasstek.
GEREFORMEERDE KERK.
Ocsteretid Vm. half 10 uur ds. Dagevos.
Voorbereiding H. Avondmaal.
nam. 2 uur ds. Dage vos.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE
Waal, Vm. 10 uur ds. Kuperus.
Den Hoorn, Vm. 10 uur ds. Busseraaker.
NED. PROTESTANTENBOND.
Oosterend, 'sAvonds 7 uurds. Glas
van Oudeschild.
HERVORMDE GEMEENTE.
Woensdag 16 December.
Burg, 's Av. 7 uur Bijbellezing
in Gebouw Eben-Haëzer.
Zuid-Eierland, 's Avonds 7 uur
Bij bellezing.
Donderdag 17 December.
Cocksdorp'a Avonds 7 uur Bijbellezing.
Geb. v. Chi. Belangen.
Oosterend. 's Av. 7 uur ds. v. Grasstek.
Catechismus.
GEREFORMEERDE KERK.
O osterend, 's Avonds 7 uur ds. Dagevos.
