N° 2842.
Donderdag 7 Januari 1915,
28st' Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LAN8EVELD DE ROOI.T, Parkstraat, Bürö op Tex k n.
Van week tof week
Dit blad verschflnt Woensdag:- en Zaterdagavond
Abonnementspt'ijs per 3 maanden.
Voor den Buro 80 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andore
l'.nden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 uur op den dag; der uitgave
Prys der Advertcntièn.
Van 1 tot 5 regols 30 Cts. Iedere regel meer S Ct,
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 3 Cts. per nummer.
34 Dec.-3 Jan.
De Kerstklokken hebben geluid en ook
de klokken van het Oude Jaar hebben hun
weemoedig lied lateD hooren. De dagen
van overpeinzingen en herdenken liggen
weei achter ons en het leven heeft weer
zijn gewonen loop hervat. Een nieuwe
jaarkring deed zyu intrede en'tis of men
van alle zijden in velerlei opzicht weer de
woorden tot zich hoort komenBij 't nieuwe
jaar weer nieuwe hope.
Nieuwe hoop! In den duisteren oorlogs
nacht, die heel Europa omhult is het oude
jaar weggezonken, is ook het nieuwe te
voorschijn getreden. Nog altijd houdt het
duister aan en er mogen in dien donkeren
nacht sterren blinken van barmhartigheid
en menschenmin, die ook opde slagvelden en
in de vele hospitalen hun vriendelijk licht
laten schijnen, de dag des vredes echter
toeft nog altijd te komen en zelfs het
eerste morgenkrieken wordt nog niet aan
gekondigd. Hoe troosteloos lijkt, het ver
schiet En toch is het goed dat we goeden
moed blijven houden, dat we de gedachte
dat de vrede toch zeker eens komen zal,
blijven vasthouden.
Meer dan anders gaan onze gedachten in
de eerste dagen van het jaar naar het
komende gebeuren uit. Wat zouden we
gaarne eens even dat dichte gordijD op zij
willen schuiven als Het maar mogelijk was
Maar menschelijke kracht schiet daarvoor
te kort. Des te vuriger zijn daardoor odzê
wenscben, des te meer vermoeien we ons
met begeerte en hoop.
Is het wonder, dat in-deze dagen aller
wenschen uitgaat naar vrede dat zelfs
persoonlijke weDSchen minder luid in ons
spreken dan die algemeeue groote wensch
dat 1915 Europa tot vrede en rust moge
brengen
Maar nog dondert het kanon, nóg is
Europa vol krijgsgewoel, nog dreigen ons
van allen kant de gevaren en zoo keeren
onze gedachten van hun vruchteloos pogen
om in de toekomst te lezen telkens weer
terug tot het heden het ontzettend
droevige heden.
Volle vijf maanden heeft de oorlog thans
gewoed en nog altijd is bet einde niet te
zien. Met weergalooze hardnekkigheid is er
dagen aaneen gevochten wordt er nog
steeds gestreden geheele landstreken
zijn verwoest, duizenden en nog eens dui
zenden jonge mannen zijn gevallen. Mil-
lioenenlegers bekampen elkander in zware
bange worsteling, veldslagen zijn er reeds
geleverd, van grooteren omvangen bloediger
dan zelfs een Napoleon ze ooit zag, dag
aan dag doen de vernuftige en vreeselijke
moderne vernielings- en verdelgiogswerk-
tuigen hun ontzettend werk en nog is
het eind zelfs niet te zien, valt er omtreDt
den afloop van den geweldigen krijg niet
het miDste te voorspellen. Een Duitsche
Keizer moge bij herhaling verzekeren, dat
Duitschland triumpheeren zal, of een der
Engelsche of Fransche bewindslieden mogen
verzekeren, dat de Duitsche adelaar in zijn
vleugels getroffen is en vaD zijD hoog ge
bergte neergeworpen zal worden maar
ook zij dragen geenszins den profetenmantel
en is bij hen de wensch maar al te zeer
de vader der gedachte. Niettegenstaande
de talrijke beslissingen, die reeds op de
slagvelden gevallen zijn, zoowel in het
Oosten als in het Westc is de algemeene
toestand nog weinig ar.aeri-. dan 5 maanden
geleden. Alleen, België is. plat getreden en
zucht onder de vuist van den veroveraar
en de slachtoffers van den oorlog zijn
gevallen bij duizenden en in de groote
landen van Europa is er ontzaggelijk veel
rouw. Maar alle partijen staan nog even
ongeschokt tegenover elkaar als bij het
begin, liet Duitsche leger, zoo geweldig
van kracht, handhaaft zich nog steeds op
het vreemd grondgebied en niettegenstaande
de heftigste pogingen daartoe zijn de ge
allieerden er nog niet in geslaagd den
Duitschen weerstand te breken. Zelfs tegen
een geweldige overmacht van Russen weten
de Duitschers zich staande te houden. Hun
kracht is reusachtig en do wijze waarop
heel het volk te wapen is geloopen, vraagt
bewondeiiDg. Maar toch, Duitschland
schijnt zoo langzamerhand de grenzen van
zijn krachtsontplooiing bereikt te hebben.
Toch zijn de Duitschers vol goedeu moed.
De Keizer heeft er meer dan eenmaal van
getuigd in de laatste dagen, ook in de vel6
Nieuwjaarswenschen die hij verzond.! Vol
goeden moed, onder erkenning echter,
dat de worsteling bang en zwaar is.
Dezelfde hoopvolle toon treft men echter
ook aan in de nieuwjaarswoorden gesproken
of geschreven door de hoofden der gealli
eerden. President Poincaré toonde zich zelfs
een zoo groot optimist, dat hij de leden
van het corps diplomatique de verzekering
mee gaf, dat 1915 den vrede zou brengen
zooals Frankrijk die wenscht. Maar
Poincaré is evenmin als Keizer Wilhelm
een profeet of een profetenzoon
Vijf maanden duurt thans re6ds de grootste
worsteliDg die 'het oude Europa ooit aan
schouwde en nog zijn er geen overwinnaars
of verslagenen, nog staan de groote mach
ten tegenever elkander als bij den aanvang.
Het wettigt de vrees, dat het nog lang,
heel lang kan duren. Te vuriger is daarom
de begeerte, dat 1915 niet onder moge gaan
in den nacht waaruit het te voorschijn trad,
dat het Europa den vrede moge brengen.
o—o—o—
Engeland heeft weer een zijnor groote
slagschepen verloren. Dat was de inzet
van het nieuwe jaar en voor ietwat byge-
loovige Engelsche zielen is het geen gun
stig voorteeken. Het slagschip is in het
Kanaal gezonken, op een mijn geloopen,
door een onderzeeër getorpileerd, of ten
gevolge van een ander ongeluk, de juiste
oorzaak is op het oogenblik, dat wij dit
schrijven nog niet bekend. Een aantal
menschenlevens is blijkbaar weer verloren
gegaan en de waarde die het schip ver
tegenwoordigde was niet gering
Dat was al zoowat de belangrijkste ge
beurtenis der laatste dagen. Overal te land
werd de oorlog op den ouden voet voort
gezet, maar belangrijke beslissingen vielen
er nergeos.
Een tweetal dingen zijn echter in de
laatste dagen duidelijk geworden n.l. dat
het algemeene offensief der geallieerden in
het westen niet het door hen beoogde
resultaat heeft gebracht en voorts dat de
overwinningsberichten uit Berlijn en Wee-
nen, enkele dagen geleden, wel wat over
dreven blijken te zjjn geweest.
Bepalen we ons tot het eerste. Men weet
dat generaal Joffre een legerbevel uitvaar
digde, waarin bevolen werd op het geheele
front den aanval te hervatten. Een levendige
actie was het gevolg, maar de toestand
heeft tot dusver weinig verandering onder
gaan.
Inzonderheid op een tweetal puoten
werden de krachten der geallieerden gecon
centreerd. Allereerst wel In deVogeezen
Met groote Uevigheid hebben de Franschen
i daar hun aanvallen uitgevoerd en ze hebben
er ook eenige vorderingen gemaakt. Echter
niet genoeg om van boslisseuden aard te
zijn. En voorts op den uitersten vleugel
in Vlaanderen. De Belgen en Engelschen
wellicht versterkt door Fransche troepen
hebben een omtrekkende beweging beproefd,
waartoe zij langs de zeekust, in de buurt
van Nienwpoort vooruitrukten. Ze kwamen
niet verder dan Lombardzijde en Westende
en de omtrekking van den rechtervlougel
der Duitschers werd geenszins volvoerd.
Het Fransche offensief heeft aan beide
zijden weer groote verliezen gebracht, maar
verandering in de posities der beide partyen
kwam er niet. Nog altyd staat de stryd
in het westen op het doode punt.
In het oosteu bleef de worsteling tot nog
toe meer haar bewegelijk karakter behouden
al beginnen zich in Polen ook meer en meer
de verschijnselen te openbaren van een
vastloopen der groote legers tegen over
elkander. Intusschen is reeds voldoende
gebleken, dat men in Berlijn en Weenen
wat al te vroeg gejuicht heelt, want het
blijkt maar al te zeer, dal. de Russen geens
zins verslagen zjjn. Integendeel, in Galicië
ontwikkelen ze alweer in de laatste dagen
een kracht, die de bondgenooten wel inet
groote zorg moet vervullen, Het oflensief
der Oostènryksche troepen, dat den terug
tocht van het geheele Russische front in
Polen en Galicië tengevolge had, is al
spoedig weder tot staan gebracht en thans
is de krijgskans in zuidelijk Polen eh Galicië
weer geheel ten gunste der Russen gekeerd.
De Oosteurijksche troepen hebben voor de
overmacht moeten wijken en trokken zich
weer achter de Karpaten in Hongarije terug,
waarna de Russen hun offensief in de
richting van Krakau weer hervat hebben.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat er weder
belangrijke gebeurtenissen ia het oosten op
komst zijn.
Zoo duurt ia oost en west de geweldige
worsteling voort en men ziet uit van den
eenen naar den anderen dag naar nieuwe
gebeurtenissen, omdat men weet, dat er
nog vele, zeer vele, moeten komen voor
het einde van den geweldigen strijd ge
komen is.
Vereeniging tot behoud van Natuur
monumenten
Een overzicht van den arbeid en het
streven van bovengenoemde veret niging
bereikte ons dezer dagen.
In een bijgaand schrijven deelt het
Bestuur mede, dat het in den voorzomer
van dit jaar gereed kwam. de oorlog
alweer was oorzaak, dat de brochure
werd ingehouden.
Thans nu in Nederland, meent het
Bestuur, een begin van herleving ia te
bespeuren van de belangstelling in vele
zaken, die door het oorlogsgeweld tijdelijk
op den achtergrond waren gedrongen,
wil men niet langer wachten om door
de brohure meerdere bekendheid te geven
aan en sympathie te wekken voor het
doel, hetwelk de vereeniging voojstaat.
De geldmiddelen der Vereeniging heb
ben door den oorlog geleden, voegt het
Bestuur er aan toe, mogen velen zich
geroepen gevoelen als lid toe te treden,
anderen hunne opzegging intrekken en
de trouw gebleven leden aanleiding vin
den hunne cóntributie te verhoogen of
anderen voor de goede zaak te winnen.
Het Behoud van het Selioonc zal er
wel bjj varen 1
De brochure, keurig veizorgd en fraai
geillustreerd vaügt als volgt aaü
Een negental jaren zijn thans verloopen
sedert de Vereeniging tot Behoud van
Natuurmonumenten svetd opgenent. Zij
ontstond uit de overtuiging, dat bij de
neiging en noodzaak, die tegenwoordig
bestaan, om den bodem zooveel mogelijk
productief te maken, niet zelden het
schoonste en belangwekkendste in de
natuur gevaar loopt, om onherroepelijk
verloren te gaan. En zoo zou dan het
menschdom, wanneer het eenmaal groo-
tere materieele welvaart heeft bereikt,
met zijne schatten verlegen zitten, te
midden van eene dorre wereld. Geen
wonder, dat men, vooral in Amerika,
waar 't wordingsproces veel sneller ver
loopt en de natuurverarming veel duide
lijker in 't oog valt dan in de oude
wereld, erop bedacht was, om enkele
landschappen ongerept te behouden.
Europa volgde het voorbeeld van Amerika
en het is een eer voor ons kleine landje
dat hier in korten tijd meer bereikt is
dan in de meeste andere landen van
Europa.
Het is niét ongewenscht eens na te
gaan, wat onfce Vereeniging heeft tot
stand gebracht en of z(j aan de ver
wachtingen heeft beantwoord. Vanzelf
sluit zich daarbij aan de vraag, wat van
haar in de toekomst te verwachten is.
Opgericht op 22 April 1905, mocht de
jonge Vereeniging zich spoedig in veler
sympathie verheugen het ledental klom
schielijk en schenkingen vielen haar ten
deel.
Toen volgde de eerste daad, eene zeer
belangryke, en wel de aankoop van het
Naardermeer (3 September 1906).
Onze plaatsruimte laat niet toe van
de brochure veel over te nemen, wij
vermelden dus eerstens nog, dat onder
de 10 keurige illustraties die de brochure
sieren, een tweetal prachtig geslaagde
kiekjes voorkomen op ons eiland geno
men, de eerste is die van een kluit bezig
de eieren in zijn nest om te keeren, de
tweede die van een velduil, broedende
op de terreinen van het- Staatsbosch-
beheer en verder dat de aankoop van
„de Staart'' in den polder Waalenburg
in April 1909 volgde en in December
1912 die van „de Putten" in het Hoorn
der Nieuwland, alhier. De koopsom van
de beide perceelen werd door schenking
verkregen.
Over den aankoop van bet Leuvenum-
sche bosch en een deel van het landgoed
Hagenau in 1910, van de bosschen en
vennen van den Hondsbetg bij Oister-
wijk in 1912 stappen wij heen en deelen
slechts de slotregels van de brochure
mede:
„Alleen als zeer velen zich tot dit goede
en schoone werk vereenigen, kan de
Yereenigieg tot Behoud van Natuur
monumenten haar taak volbrengen."
Laat ieder wiens belangstelling voor
de vereeniging door deze weinige regels
is gewekt, de brochure aanvragen ten
kantore der vereenigiDg, Rokin 69, Am
sterdam, hij (of zij) zal zeker niet nalaten
een der aangehechte kaarten ingevuld
aldaar te doen terugkeeren.
TEXEL, 6 Januari 1915.
De Cocksdorp.
De storm heeft hier en in Eierland
danig huisgehouden. Van vele gebouwen
zijn pannen gerukt, daken vernield en
schoorsteenen omvergeworpen. Ook de
^watermolentjes moesten het ontgelden.
Van den korenmolen van den heer Wite
is een groot gedeelte van het latwerk
•der wieken vernield en zijn de zeilen
aan flarden gescheurd. De dijk van den
polder Volharding heeft ook nog ai ge
leden en in den binnenberm van den dijk
van Eierland bij de Roggesloot i» eeu
flink gat geslagem
TEXELSCHE COURANT.