S° 2888
Donderdag 17 Juni 1915.
28st* Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
>iane
Gemengd Nieuws.
Van week tot week.
Dit blad verschuilt Woensdag- en Zaterdagavond
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door go-
beel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 onr op den dag der uitgave
Prys der Adverlentiin.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 5 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bew\]snummers 2 Cts. per nummer.
BONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD& DE ROOI.T, Parkstraat, Borg op Te x e r.
5—12 Juni.
liet een groote meerderheid 82 tegen
stemmen heeft de Tweede Kamer het
;werp der regeering tot het instellen van
tijdelijk gezantschap b\j h6t Vaticaan
pgenomen. Niet zonder een vrij scherp
Dat echter, waarbij zeer tegen zijn ge-
onte in, de minister-president voorgiog.
jkbaar achtte de heer Cort van der
iden het noodig eens forsch uit te pakken
;en de agitatie welke tegen het ontwerp
oerd werd en gedurende eenige oogen-
kken scheen de Kamer zells zeer onaan-
naam getroffen door dè wijze waarop
minister zich tegen de oppositie keerde,
uister Loudon had vooraf in een kalme
Je de beteekenis van het wetsontwerp
de noodzakelijkheid ervan uiteengezet
niet nagelaten daarbij te doen uitkomen
t de regeering verwerping van het ont-
rp als een bewijs van wantrouwen zou
mnerken. De nadruk werd zoowel door
als door den heer Cort van der Linden
legd op het tijdelijk karakter van het
twerp en geruststellend werd verzekerd,
t er niets achter stak en dat vrees voor
t iü gevaar brengen van onze onzijdigheid
it behoefde te bestaan. De meerderheid
r Kamerleden en ze waren in zeer
roten getale opgekomen gaf ten slotte
regeering wat deze wenschte, voor een
1 stellig onder den invloed van het
lien van de kwestie van vertrouwen,
nt het aantal van hen, die bezwaren
dden was niet gering.
Er zal dus een tijdelijk gezantschap
men bij den Paus, inzonderheid met het
op eventueele stappen in het belang
d den vrede. Laat ons hopen, dat in dit
zicht het wetsontwerp volkomen doel zal
ffen en de regeering een teleurstelling
hare verwachtingen moge worden
ipaard.
Sla de afhandeling van het gezantschaps
itje heeft de Kamer zich bezig gehouden
de kwestie van de Indische leeniDg.
lezer herinnert zich hoe over de wijze
,arop die leening tot stand kwam en het
rote bedrag dat aan den strijkstok bleef
ngen heel wat stof opgejaagd is. De
er Van Vuuren ri6p in een interpellatie
n minister van koloniën, den heer Pleyte
verantwoording en deze heeft zich
cbten te rechtvaardigen. Dat bjj een
ereenkomst sloot met het bankierscon-
tium was omdat algemeen de
istand donker ingezien werd en de leening
t mocht mislukken. En dat hij l'/s °/n
mmissieloon toestond was volstrekt niet
itensporig, in het buitenland betaalde
n wel van 2 tot 3.2 pCt.
Ook werd door het consortium lang niet
oveel in den zak gestoken als men wel
ronde, geen 21/i millioen, doch niet.meer
nf 134 000, De heer van Vuuren toonde
sh lang niet tevreden, maar de minister
eeg hulp o.a. van den heer Patijn, die
n houding in bescherming nam. De
raadslagingen zijn nog niet geëindigd,
komende week zal de Kamer ze voort-
tten, maar het laat zich aanzien dat het
haap wel een zachte dood zal hebben,
De Eerste Kamer kwam ook bijeen en
ed in een paar dagen heel wat werk af.
keurde o.a. de economische maatregelen
ied, nam het wetsontwerp tot uitbreiding
n den Landstorm aan en hechtte haar
edkeuring aan de ingediende suppletoire
rlogsbegrooting.
—o—o o—
Over enkele dagen zal de zomer zijn in-
2de doen. D.w.z. officieel, want officieus
ihijnt hy het al voor eenige dagen te
bben gedaan. De groote hitte toch waar-
ror enkele dagen der afgeloopen week
ch kenmerkten kan alleen door den alma-
k op rekening van de Lente worden ge
dreven. Men mag zeggen dat de Lente
'orbij is en dan tevens dat ze niet het
■n verschillende kanten aangekondigde en
gemeen verwachte beslissende gebeuren
het westelijk oorlogsfront heeft gebracht,
toestand is nog vrijwel gelijk aan die
W voor den winter en noch de verbetering
r weersgesteldheid, noch de aanzienlijke
irsterkingen van lord Kitchener's leger
dben het verwachte resultaat gehad
■i
Wel is er sedert het heengaan van den
winter feller en bloediger dan ooit gestreden,
wel zijm er aan beide zjjden de jonge
levens bij duizenden gevallen, wel is meer
dan één hardnekkige poging ondernomen
om een gat te slaan in dezen muur van
ijzer cn staal, wel zijn door beide partijen
en op verschillende punten van het front
de pogingen verdubbeld om een beslissing
van beteekenis uit te lokken, doch ten slotte
is alles nog onveranderd gebleven er. liggen
de legers nog schier overal in dezelfde
posities die ze reeds zooveel maanden bezet
houden. Al de zware bloedige offers in de
laatste reeks van maanden gebracht
schijnen vergeefs gebracht te z\jn.
Ook het jongste offensief der geallieerden
schijnt niet in staat verandering in den
algemeenen toestand teweeg te brengen.
Hardnekkiger dan ooit is er in de laatste
paar weken gestredeu tusscheD Rijssel en
Yperen, inzonderheid ten noorden van
Atrechten tot nog toe hebben de* geallieer
den het niettegenstaande de uiterste kracht
inspanning niet verder kunnen brengen,
dan het vooruitschuiven van de frontlijn
over een beperkten afstand, 't Moge iets
meer zijn geweest dan een „knabbelpartij"
een flinke hap was het Dog niet. En
alleen ten koste van ontzaggelijke verliezen
zijn die voordeelen behaald. Want de strijd
op dit deel van het westelijk front is een
van de hevigste tot nog toe gevoerd. Af
gaande op de berichten mag worden vast
gesteld, dat generaal Joffre daar met een
aanzienlijk aantal troepen een doorbraak
beproefd heeft, misschien neg beproefd. Hij
bracht daar een groot aantal legercorpsen
bijeen om een geweldige stoot tegen het
Duitsche front te ondernemen. Misschien
ging hij daarbij uit van de onderstelling,
dat het offensief der Duitscbers in Galicië
veel van hun krachteo vergt.
Maar de Duitsche aanvoerder wist tegen
over de overmacht in zeer korten tjjd be
langrijke versterkingen aan te voeren en
een doorbraak te verijdelen, 'tls thans
moeilijk aan te nemen,, dat de verdere
pogingen om een gat te slaan in het Duit
sche front meer succes zullen hebben dan
vorige. Als een verrassing bedoeld werd is
deze alreeds mislukt. Trouwens, waar beide
partijen over een uitstekenden verkennings-
dienst beschikken en over allerlei middelen
om groote troepenafdeelingen snel te ver
plaatsen, daar zijn verrassingen vrijwel uit
gesloten.
Toch valt niet te verwachten, dat de
partijen nu maar werkeloos zullen blijven.
Integendeel het offensief zal voortdurend
worden hervat nu door deze dan door gene
partij. En zoo zullen daar bij dien strijd in
het westen, een strijd van machteloosheid
tegen machteloosheid, wellicht nog duizen
den vallen. Totdat beide partijen volkomen
uitgeput raken en hun machteloosheid
inzien.
o—o o
Op het oostelijk front is de toestand op
het oogenblik nog iets anders. De Duitsch-
OosteDrijksche troepen zetten met kracht
het offensief in Galicië voort en naderden
al meer Lemberg. Er zijn echter teekeneD,
die er op wijzen dat de Russen zich hebben
hersteld van de geweldige nederlagen en
een tegenoffensief hebben genomen, dat aan
de Djnestr niet geheel en al zonder succes
gebleven is. De strijd woedt echter nog
voort in al zijn hevigheid en het zal nog
Dader moeten blijken of grootvorst Nicolaas
er in zal slagen de aanvallende beweging
der bondgenooten, welke ten doel heeft de
Russen uit Galicië te werpen, tot staan te
breDgen. Met groote belangstelling zullen
de verdere krijgsgebeurtenissen op dit deel
van het oostelijke front worden gevolgd.
Ook die op den anderen vleugel beginnen
meer en meer de aandacht te vragen. Von
Hindenburg rukte in de Oostzeeprovincies
op in de richtiDg van Kurland. Thans
echter ondervindt hij ernstigen tegenstand
op de lijn Libau—Kowno en bij Schwali
woedt al siods eenige dagen een hevige
Ook van het zuidelijk oorlogsterrein mo
gen spoedia belangrijke berichten worden
verwacht. De Italianen zijn een offensief
hegonnen, dat blijkbaar gericht is tegen de
Oostenrtjksche vesting Govz. Ze naderden
reeds tot de rivier Izonso en trokuendeze
op enkele punton over, waarbij ze een paar
belangrijke plaatsen o.a. Gradisca, bezetten.
Tot nog toe werden evenwel slechts voor-
troepgevechten geleverd, terwijl tusschen
de Izonso en de Italiaansche grens een
sterke legermacht geconcentreerd wordt
voor verdere meer beslissende operaties.
Aan de Dardanelleu viel iu de laatste
dagen weinig belangrijks voor en de ge
allieerden zijn nog niet in Konstantinopel.
Dat ze er spoedig zullen komen, valt meer
en meer te betwijfelen.
Overigens valt er omtrent den loop der
dingen in het oosten al heel weinig te
zeggen. Op den Balkan staat men misschien
voor gewichtige gebeurtenissen. Het beet
zelfs dat de geallieerden Roemenie het mes
op de keel hebben gezetparty kiezen,
voor ons of voor Duitschland Oostenrijk.
En in Bulgarije zwijgt mon over zijn
plannen
Intusschen begint Servië zich weer te
weren. Het leger heet hersteld te zijn en
een uieuw offensief zal beginnen. Alvast
trachten de Serven echter de Adriatische
Zee te bereiken nu Italië ook gaat meedoen.
Een Servische troepenmacht bezette El
Basan in Albanië en rukt op naar de kust.
Wat daar achter zit zal misschien wel
spoedig blijkoD.
o o—o
Met. zeer veel belangstelling werd in de
laatste dagen uitgezien naar berichten uit
Washington. Men wist dat daar belangrijke
dingen aan de orde waien. Allereerst was
daar het aftreden van Bryan, den Staats
secretaris van Buiteniandsche Zaken, een
aftreden dat een gevolg was van meenings-
verschil tusschen president Wilson en hem
over den inhoud van de nota aan Duitsch
land te richten. De bladen gaven allerlei
berichten, daarover en a) spoedig bleek, dat
Bryan onder geen voorwaarde naar het
zwaard wilde grijpen terwijl president
Wilson ten slotte niet voor een oorlog zou
terugdeinzen. Geen wonder, dat onder die
omstandigheden met spanning uitgezien
werd naar de publicatie van de nota door
den president aan Amerika te richten. Men
verwachtte zoowat een halve oorlogs
verklaring.
Het is echter wat meegevallen. De nota
is Vrijdag aan de Duitsche regeering over
handigd en het moet gezegd, dat ze vol
strekt niet scherp vaD toon is, al laat ze
aan beslistheid weinig te wenschen over.
Er wordt allereerst in uiteengezet, dat de
meening der Duitsche regeering, dat de
„Lusitania" bewapend was en voor troepen
vervoer diende ODjuist moest worden ge
noemd. Noch het een noch het ander was
waar. Ook vervoerde het schip geen contra
bande. Het was in de eerste plaats bestemd
voor het vervoer van personen, die geen
deel hadden aan den oorlog en bijzoDderen
nadruk legde de regeering er op, dat man
nen, vrouwen en kinderen in den dood
gedreven werden, waaronder meer dan 100
Amerikaansche burgers, onder omstandig
heden, waarvan de moderne oorlog de
weerga niet kent. Daartegen komt de re
geering op in naam van de heilige rechten
der meDschheid, die niet mogen worden
geschonden. Alleen iDdien de „Lusitania"
tegenstand had geboden zou de duikboot
commandant het schip in den grond heb
ben mogen boren. De Amerikaansche
regeering wil gaarne medewerken om tot
een overeeukomst tusschen Engeland en
Duitschlaod te geraken, waardoor in den
zeeoorlog verandering komt, maar moet
tevens vasthouden aan de gestelde eischgn
waardoor de veiligheid van de Amerikanen
en hun schepen wordt gewaarborgd.
President Wilson heeft gesproken, thans
is het woord aan de Duitsche regeering.
TEXEL, 16 Juni 1915.
Sport.
De uitslag van den voetbalwedstrijd
Zondag te Helder gehouden tusschen
„Te-el I" en „H.F.C." was zeker te
leurstellend, met 5-0 werd „Texel I"
geslagen.
O osterend, 15 Juni.
De verzekerings-vereeniging „Gemeng
de Zeevaart Onderlinge" te Amsterdam,
heeft zich tot de visschers alhier gewend
in zake de Oorlogszeeongevallenwet, die
binnen korten tijd in werking zal treden.
Alsdan zal geen schip buitengaats
mogen worden gebracht, wanneer de
schipper daarvan niet in het bezit is
van een schriftelijke vergunning, afge
geven door of namens den Hoofd-Inspec-
teur voor de scheepvaart. Die vergunning
wordt alleen afgegeven, wanneer is aan
getoond, dat de bemanning van het schip
verzekerd is overeenkomstig de bepalin
gen dezer wet. Genoemde Maatschappij
wil de zorg daarvoor op zich nemen en
beweert, dat van Staatswege geen
lichaam in deze in het leven geroepen
zal worden. De plichten voor deze oor
logsrisico loopen alleen bewesten en
benooiden ons land voor het Gat tus
schen Texel en Helder is de grens ge
trokken van de Zuidpunt van het eiland
naar het licht van Falga.
Vlieland, 13 Juni.
Hedenmorgen had de voortzetting plaats
van den voetbalwedstrijd, welke op
Piemel vaartsdag onbeslist bleef tusschen
de militaire clubs van Terschelling en
hier. Vlieland won met 5 2.
De ronde stuiver.
De minister van Financiën brengt in
herinnering, dat de gelegenheid tot in
wisseling van de ronde [nikkelen stuivers
op 1 Juli wordt gesloten.
Tot dezen datum kunnen bedoelde
munten worden ingewisseld aan de kan
toren der betoalmeesters en van de ont
vangers der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen.
Ter voorkoming van geldelijk verlies
zal hét publiek derhalve goed doen tijdig
na te gaan of nog ronde nikkelen stui
vers in zijn bezit ziju, en zoo ja, deze
munten vóór 1 Juli bij een der boven
genoemde kantoren in te wisselen.
Aangeteekend wordt nog, dat reeds
thans niemand verplicht is ronde nikke
len stuiveis in betaling aan te nemen.
St. Ct.
Nieuwe Belgische vluchtelingen.
De laatste dagen kwamen te Hilva-
renbeek troepen van 30 a 40 Belgische
vluchtelingen uit Charleroi, Jumet en
Ecanaines. Het leven was daar niet vol
te houden wegens gebrek aan levens
middelen en do harde behandeling.
Tel.
Ter veiling te Eist (Bet.) werden
Vrijdag de eerste kersen aangevoerd.
Zij golden f 0,30 per pond.
De bessenhandel in de Over-Betuwe
is vrij levendig. Zij worden gekocht
kruisbessen 10 cent, roode 10 cent,
zwarte 20 cent per kilo.
Te Hilvarenbeek viel verleden een
milicien-korporaal van zijn flets en kwam
daarbij met bet oog terecht in een houtje.
Na een verschrikkelijk lijden is bij thans
in het militaire hospitaal te Tilburg be
zweken.
Examens Stuurlieden ter koopvaardij.
De commissie voor de stuurlieden
examens, bedoeld in de Schipperswet
(Staatsblad 1907, no. 244) zal, aanvan
gende [6 Juli, zitting houden te
's Gravenhage.
De aanvragen om tot de examens te
worden toegelaten, moeten den voor
zitter der commissie, den heer J. v.
Scheers, Van Galenstnat 21, 's Graven
hage, bereikt hebben vóór 26 Juni as.
Voor nadere bijzonderheden zie Staats
courant no. 137.
