N° 2910
Donderdag 2 September 1915,
28"ti Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van meek tof week.
Oit blad verschijnt Woensdag:- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Bübg 30 Cta. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cta. Naar Amerika en andere
londen met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór 9 uur op den dag: der uitgave
Piijs der Adverlentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cta. Iedere regel meer 5 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cta. per nummer.
BONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD& DE R O O IJ, Parkstraat, Burg op Tkx el.
)e Burgemeester der gemeente Texel
mgt ter openbare kennis,
lat met ingang van 1 September 1915
waarschriften over door den Burge
ester genomen beslissingen inzake
delijke vergoeding wegens kostwin-
rscbap, moeten worden gericht tot den
lister van Oorlog of van Marine doch
ediend bij de „Commissie van voor-
ïting inzake vergoeding wegens kost-
nnerscbap" gevestigd te Haarlem,
Ike commissie den betrokken Minister
ift te dienen van voorlichting inzake
ingediende bezwaren.
Texel, 30 Aug. 1915.
De Burgemeester voornoemd,
METS, L. B.
21—28 Aug.
Ipoediger nog dan algemeen verwacht
rd hebben de Ruseen ook de laatste
iting uit den Poolschen vestinghoek
:ruimd. Van de forten van Brest Litowsk
pperen thans de vlaggen der Verbonde-
en de troepen van generaal Mackenzen
kken zegevierend de stad binnen. Be-
v6 Kowno, de sterke vestiog op den
htervleugel, is thans ook de belangrijke
rkte op den linkervleugel van het
uwe Russische front gevallen. Daardoor
worden gezegd, dat ook de tweede
ssische verdedigingslinie voor de onstui-
ge en dappere aanvallen der verbonden
ers bezweken is. Immers de val van
Ddno en Bialystok kan slechts een kwestie
q een paar dagen meer zijn. En ook
ilna, het belangrijke spoorwegpunt, zal
h weldra in banden der Duitschers be
iden, nu de troepen van von Hindenburg
ids over de Swenta getrokken zijn en
h op korten afstand van den spoorlijn naar
oaburg [Dunisk] bevind en de verbinding
it Petersburg ernstig bedreigt.
Zoo duurt het verder achteruittrekken
n d6 Russische legers nog maar steeds
ort en dat lijkt ons voor de Russen een
denkelijk feit. Deze nieuwe terugtocht
ig met een nederlaag gelijk worden ge
ld, zelfs al slaagt grootvorst Nicolaas er
zijn hoofdmacht ook nu weer tijdig in
iligheid te brengen. Op het oogenblik
t wij dit schrijven is nog niet vast te
Hen of hem dit laatste gelukken zal,
aar ook al slaagt bij daarin, dan blijft
t feit bestaan dat de Russische leger-
nvoering niet op dien terugtocht gerekend
eft. Ook mag aangenomen worden, dat
oal niet gedemoraliseerd, het Russische
ger dan toch veel van zijn gevechtswaard6
eft ingeboet. Het woord van Napoleon
t een terugtocht vooral niet minder
nstig is dan een nederlaag, omdat de
ideelen en verliezen hoofdzakelijk naar de
de van het terugtrekkend leger worden
irplaatst, geld ook nog voor onzen tijd.
Toen de Russen gedwoDgen werden
arschau en de Narew- en Weichsellinie
ontruimen werd officieel van Russische
de aangegeven dat het nieuwe front zou
open van Kowno over Grodno en Bialy-
ok naar Brest Litowsk en vervolgens
ngs de Bug zuidwaarts. In deze tweede
oiling zou stand gehouden worden en een
ouw offensief worden voorbereid.
ot beeft niet mogen zijn. De Verbonde-
on bebben zich niet tevreden gesteld met
Pvolsche vestingen, zij hebben getracht
het offensief onverminderd in kracht voort
te zetten en de terugtocht der Russen in
een debacle te doen eindigen. En het moet
gezegd, dat dit met het noodige succes is
bekroond. De nieuwe terugtocht der Russen
bewijst, dat het met hun aanvalskracht
voorloopig gedaan is. Dit kan echter niet
enkel het gevolg zjjn van de verliezen die
ze in de laatste weken hebben geleden.
Wel zijn in de achterhoedegevechten
eenige honderdduizenden Russen gevalleD
of gevangen genomen, doch dit is voor een
leger van millioenen niet beslissend. Van
meer beteekenis moet worden geacht het
feit, dat de val van zooveel sterke vestingen
en de schier eindelooze terugtocht 't moreel
der troepen wel ernstig moet aantasten.
Verder zal de onvrijwillige terugtocht van
de laatste dagen het verband en de op
stelling d6r verschillende legerafdeelingen
niet weinig in de war hebben gebracht. En
last not least, het gebrek aan kanonnen en
munutie moet nijpend zijn bij de Russen.
Wat de naaste gevolgen van den nieuwen
terugtocht zullen zijn is nog moeilijk te
voorspellen. Zoo lang de Russen geen
krachtiger tegenstand kunnen bieden zullen
de Verbondenen er waarschijnlijk wel niet
aan denken hun aanvallend optreden in het
oosten te staken. Na de zuidelijke vleugel
van 't front zal't noordelijker deel wellicht
een beurt krijgen en zal misschien meteen
kunnen blijken of grootvorst Nicolaas zijn
hoofdmacht in noordelijke dan wel oostelijke
richting heeft achteruit gebracht. Volgens
Russische berichten zijn maatregelen ge
nomen om het offensief der Duitschers in de
richting van Petersburg te keeren. Daaruit
zou dan afgeleid kunnen worden, dat een
groot deel van de Russische troepen in
noordelijke richting gegaan ie. Dit wordt
te meer aannemelijk wanneer in aanmerking
genomen wordt, dat het aanvallend optreden
van Von Hindenburg's leger in Koerland
in de laatste dagen vrijwel tot staan was
gebracht.
't Is intusschen wel zeer de vraag of de
Russen het in het noorden zullen kunnen
houden waar in het zuiden hnn krachten
te kort schieten en ze in het Centrum voor
den druk der verbonden legers bezwijken.
Peterburg is nog ver af en Moskou nog
verder, en wat de naaste plannen van
grootvorst Nicolaas of van d6 Duitscbe
legeraanvoering zijn,valt nog niet te zeggen;
maar wel staat het vast, dat de toekomst
zich voor de Russen niet gunstig laat
aanzien.
—o—o o
Dat men in Duitschland met den gang
van zaken zeer ingenomen is behoeft nau
welijks te worden gezegd.
Men merkt het niet alleen aan de geest
driftig gestemde artikels in de Duitsche
peis ook op allerlei andere wijze komt die
ingenomenheid tot uiting.
Niet het minst ook in de toon der debatten
in den Rijksdag, die in de afgeloopen week
bijeenkwam om het wetsontwerp tot ver
lichting van de vereeniginsgwet te behan
delen. Voor de zitting gesloten werd hield
de voorzitter een geestdriftige redevoering
waarin hjj er onder donderende toejuichingen
op wees dat terwijl de Rijksdag beraadslaag
de over maatregelen, „die de geheele wereld
hebben getoond, dat het economisch leven
in Duitschland ook de stormen van de ge
weldige volken worsteling kan braveeren,"
de Duitsche kanonnen en stormcolonnes
Daast die der bondgenooten bij Kowno,
Nowo Georgiewsk en Brest-Litowsk een
taal gesproken hebben die ook DuitschlaDds
vijanden wel moeten verstaan. „Duitsch
land" vervolgde de president „ziet
met vertrouwen de beslissende gevechten
tegemoet, waarin de Verbonden legers het
einde van den oorlog zullen bespoedigen."
Verder deelde hij mede dat op voorstel van
den rijkskanselier hot Rjjksdaggebou w zal
worden gesierd met de woorden „Aan bet
Duitsche volk", welke mededeeling groote
geestdrift verwekte.
Van geestdrift over de overwinningen
getuigden ook de telegrammen van den
Keizer aan den Kroonprins en von Hinden
burg gericht en waarbij .aan deze hooge
onderscheidingen werden verleend, alsmede
de legerorder van den Kroonprins waarin
op een nieuw offensief op het Westelijk
front weid gezinspeeld.
Behalve geestdrift hebben de overwin
ningen op de Russen bij onze oostelijke
buren de hoop gewekt op een spoedigen
vrede. Men voorspelt, dat een afzonderlijke
vrede met Rusland niet lang meer op zich
zal laten wachten. Er wordt te Berlijn
achter de schermen hard gewerkt in die
richting en men schijnt overtuigd te zijn,
dat Rusland wel den strijd zal mo6ten op
geven, ondergaan of vrede sluiten. Dit
laatste zal men de Russen gemakkelijk
trachten te maken door hen een eervollen
vrede aan te bieden.
Eet zijn de Duitsche correspondenten van
buitenlandsche bladen die deze beschou-
wingen publiceeren, de Duitscbe pers zelf
laat zich er nog niet over uit,
o—o—o
Er zijn meer vragen waarop nog steods
niet het antwoord is te geven. Zoo ten
opzichte van den Balkan b. v. MeD weet
dat er in den laatsten tijd hard gewerkt
wordt achter de schermen en de beide
oorlogvoerende partijen niets onbeproefd
Jat6n om de Balkanstaten voor zich te
winnen. En ieder hoopt voor zich het beste,
Intusschen kijken de Balkanstaten eerst
d6 kat uit de boom en wachten ze geduldig
af, waarschijnlijk in de hoop dat van den
een of anderen kant bet bod nog zal worden
verhoogd. En ze weten daarbij voldoende
hun stemming te bemantelen. Wel tracht
de Engelsche pers de meening post te doen
vatten, dat met name in Bulgarije het volk
op do hand der Entente ie en dat Grieken
land nu Venizelos het bewind in handen
genomen heeft en de bevolking door het
optreden van Italië tegen Turkije in opge
wonden stemming is geraakt, ten slotte
toch wel de zijde der geallieerden zal
kiezen al is de koning daar ook nog zoo
zeer legen gekant, doch de Eogelsche pers
heeft zich wel eeDs vaker al te optimistisch
getoond. Het bericht, dat Bulgarije en
Turkije tot overeenstemming gekomen zijn
is nog niet tegengesproken en het feit dat
de Engelsche vloot actief optreedt in de
Griekscbe wateren kan ook medegewerkt
hebben om een opgewonden stemming te
veroorzaken. Ook omtrent Roemenië bestaat
geen zekerheid, Z6lfs al wordt bevestigd
dat de Roemeensche regeering weigeren
blijft de doorvoer van oorlogsmateriaal naar
Turkije toe te laten. Alleen omtrent de
houding van Servië ie thans de noodige
zekerheid verkregen. Met overgroots meer
derheid van stemmen heeft de Skoepsjina
besloten aan de eischen der entente, wat
grondafstand aan Bulgarije betreft, te vol
doen. Een stuk Van Macedonië zal dus
worden prijs gegeven als de regeering te
Sofia bereid is in ruil daarvoor haar on
zijdigheid op te geven.
Een ietwat zonderling bericht kwam er
dezer dagen uit Boekarest, 't Was een
bericht aan de „Times" en er past ten
opzichte daarvan wel eenig voorbehoud.
De verbondenen zouden n.l. een groot leger
samentrekken noordelijk van de Donau om
een nieuw offensief in Servië te ondernemen.
Na de opmarsoh zou het leger zich met of
zonder toestemming van de Bulgaarsche
regeering een weg door Bulgarije willen
banen om in het zuidoosten in Servië te
vallen en het Servische leger te omsingelen.
Indien Bulgarije weigert zou het hetzelfde
lot van België ondergaan, zoo het toestemt
zou het een gelegenheid krijgen om de
nederlagen van 1913 te wreken.
Mogelijk is dit berioht de wereld in
gezonden om de stemming in Sofia te be-
invloeden. Men zal er wel niet meer waarde
aan mogen toekennen dan aan de mede
deeling van de „Daily Telegraph" dat er
een gereconstrueerde Balkanbond tot stand
zal komen, welke zich bij de Entente zal
aansluiten en die dan een millioen soldaten
tegen Duitschland en Oostenrijk in bet veld
zal brengen. De Engelsche bladen schrijven
gaarne wat ze wenschen.
Het eenige wat er omtreDt de houding
van de Balkanstaten kan worden gezegd
is, dat er druk achter de schermen gewerkt
wordt en dat het misschien van ver
schillende gebeurtenissen zal afhangen hoe
die houding zal zijn. Er zijn b.v. eDkele
teekenen die er op wijzen, dat de toestand
voor Turkije moeilijk is en dat de deelne-
mtng van Italië aan de actie der bondge
nooten voor de Turken ernstige gevolgen
kan bebben. Maar ook dat behoort nog
thuis onder de rubriek „Men zegt
TEXEL, 1 September 1915.
Texelsclie Middenstandsvereeniglng.
De Algemeene Vergadering van boven
genoemde vereeniging Maandagavond j 1.
in cafe den Burg gehouden, was heel
zuinig bezocht.
In z'n openingswoord wees de voor
zitter er op dat de slechte opkomst
misschien was te wijten aan de weinige
publiciteit door het bestuur aan de ver
gadering gegeven, iets waar men in het
vervolg mee hoopte rekening te houden
en sprak verder de hoop uit, de verga
dering nochtans zou zijn in het belang
der vereeniging.
De notulen hierop door d9n secretaris
gelezen werden onveranderd vastgesteld.
Uit het jaarverslag bleek dat het leden
tal der vereeniging dit jaar met een
10-tal is vermeerderd en thans ruim 70
bedraagt; dat in het afgeloopen jaar 1
algemeene- en 5 bestuurvergaderingen
werden gehouden dat een cursus in het
boekhouden was gehouden, die aanvan
kelijk door 26, doch tot het einde toe
door 24 personen was gevolgd en dat de
kosten van den cursus niet geheel door
het lesgeld gedekt werden. Verder werd
medegedeeld dat het bestuur het vorig
jaar met goed succes geconfereerd had
met het bestuur van T.E.S.O. over uit-
uitbreiding van het aantal dienstendat
de oprichting van een middenstands-
credietbank was voorbereid en het be
stuur daarmede thans zoover gevorderd
is, dat de oprichting heel binnenkort
te wachten is. Aan de Bank zal een
Incasso-bank en een Informatie-bureau
worden verbonden, de heer Gude heeft
zich bereid verklaard het beheer op zich
te nemen. Het verslag maakt verder
melding van het plan den cursus voort
te zetten en uit te breiden. Naast
het gebruik van eeD schoollokaal zal door
het bestuur een subsidie voor den cursus
worden aangevraagd. Het bestuur is
voornemens een tweede leerkracht aan
te stellen en het lesgeld in plaats van
op f 10,op f5,— te stellen,
TEXELSCHE COURANT.