ki
Donderdag 14 October 1915.
29,u Jaargang
Nieuws- en
Advertentieblad.
ABONNEMENTEN fN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burs op Tb x e l
Advertentiën vóór 0 nar op den dag der nltgave
Van week tof Rlogram.
NO
TB F
blad verscïriichljnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonn mnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg ^g 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 15 Cts. Niuir Amerika en andere
londen met verkoork00ging der porto's.
Pr\js der Advertentiën.
Van 1 tot 6 regels 30 Cts. Iedere rogel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. per nummer.
Burgerlijke Stand
ZEN
en spek.
er
Burgemeester en Wetho^
ieonte Texel
Gelet op artikel 149 der g< Seipeente Texel
Brengen ter openbare ké1®''dat de slaSers
ladsbesluit van 2 October" door tussctien-
ideniDg tot regeling van i't>[& varkens be-
werkzaamheden tussclTlD Maandag 18
billende ambtenaren van 'Artikelen tegen
ken stand iü deze gemeenj. 8en verkoopen
au 7 October e. k. zondani'Ild
at voor den naam „E. O.; «'on
artikelen 1 en 2 wordt»
A. BUTSINO DAMSTE". t n'rn
Texel, 4 October 1915. 1
Burgem. en Weth.
BUYSING DA.' 0,57/,
De Secretaris, JC, 0,55
0,50
0,52'/,
jiezorgen buiten
25 Sept. - niet door eigen
October is in het landende11, mag voor be
ginnen al weer te vallen. r2'/j per zending
i eerste najaarsstormen al vacht.
Domen hooren varen en de^
sen tegen de ruiten hoore
leegt de herfst doorgaans ool' voornoemd,
innige dagen te brengen en za Lo.B.
a gele en bruine kleuren, di-
jn palet heeft Diet onwelf* r
et oog, zijn majestueus nif; WeQK
swolkte luchten, maar ov6r*
ich toch eiken dag dichte 2—9 October,
an sterven en dood zijn. j zjcd jn de laatste
iel van het jaar is al weer- t de
sten maar weinig weken medf
En meer en meer wordt m,vel godsvrede
at 1915 zal heengaan zooal. verleden behoort
metal de ellende van den verschillend be
orlog. Ook 1915 zal ons je geestige teeke
ts vredes brengen. int aan dit onder
integendeel, er schijnen n
iloedige dagen voor de deuitvraaS m bevesti-
,p het westelijk front de Jkopstukken der
iittere woede opnieuw is oiriaarscostuum op
lorlog, die een onteering deD3sario* Borgesius
a, die spot met alle menao, dat de politieke
lischaving, schijnt thans web
ihase te zijn ingetreden. 1- een aanvang
an nog voorspellen in welfa
«rlogsgebeuren zich zal ont'dagen in's lands
Men hoort thans allerlei aa strijd ook
mtreut de mogelijke gevtt onrbrpken
tffensief der geallieerden op ^t zal ontbreken
tont. Voorspellingen, die e;rschillende voor
dien vertegenwoordigen, i jnde grondswets-
mderen grond dan veroan het financieele
«rusten. De feiten zelf jn8t Qok de ge(ja.
ï'fs doodde geallieerden* Rerang-
ieweldige inspanning van Jtie zal de Kamer
jat te slaan in de Duitsche lin;,g houden en als
tan Atrecht en in Cbampag. daarvoor is alle
succes behaald, in zoover a deeliDgen door de
ierste linie genomen kon
techen 20 en 30000 ge van** ontvangen
uorden gemaakt, een groot aa^de. Aanvankelijk
ion worden veroverd. E niet ongeneigd
succes, zeer zeker ook met ljgj ontwerp, uit
moreel effect, maar gee^nz^y delii k karakter
sand succes: een doorbraak paar jaar
De' pers der geallieerden j>al worden gezien,
moed. Ze zegt, voorberje beschouwingen
sen verbitterden tegenstandper8) dat van die
lijn van de ontzaggelijke i .en st0nd, temeer
noodig zal wezen om de Du
ie werpen; - ze maant aarstarrer" van de
trouwen en geduld, het eindê'önd votum liet
Werk kronen;— ze toont hoop1'
lijn voor de toekomst, geest?angr]jke k^estie
kracht der verbonden troep g eerstda 8 zal
En de slotsom, waartoe
beschouwingen ten aanzien v 18 die 7an de
offensief leiden, isi »>Sie k-jk zal de behan-
óurch!" Tot nog toe zei derg geven tot een
niet veel over het oor!ogsg^uggCden deregee-
Westi-lijk froDt niet ea,f£neri j)e nrobili-
«naanaenaam werk is over
tebrijveu, maar vooral omdr-den daS zwaarder
Bbynt te zijn, dat de Du*? ragen de militaire
maatregelen buitengewoon veel van 's Rijks
schatkist, maar daarnaast Hjden de stoffe
lijke belangen van duizenden zakenmen-
schen schier onherstelbare schade, wat op
den duur van zeer nadeeligen invloed moet
zijn op heel ons economisch leven en
waardoor onze volkskracht niet weinig
wordt verzwakt. Op grond daarvan is het
dan ook geen wonder, dat er in de laatste
weken van verschillende zijden gevraagd
wordt, of daartegen toch niets kan
worden gedaan, dat zelfs het denkbeeld
van een gedeeltelijke demobilisatie reeds
met aandrang naar voren wordt gebracht.
Wij vestigden reeds in een onzer vorige
overzichten de aandacht op een vrij scherp
woord van Dr. Bos, waarin deze het uit
sprak dat de reg6ering du maar eens open
en rond behoorde te zeggen, waarvoor het
noodig was de militaire lasten onverlicht
te handhaven. En sedert hebben verschil
lende andere schrijvers zich met het onder
werp bezig gehouden. Zoo stelde de redactie
van „Het Vaderland" e.a. deze vragen
„Moet dit zoo voortgaan tot het einde,
ook als het einde nog één, twee, misschien
drie jaren in het verschiet ligt
Waar moet dat heen
Wordt, indien duizenden en nog eens
duizenden gezinnen maatschappelijk worden
ten gronde gericht, de economische toestand
van ons land niet bedreigt?
Zouden de gevolgen van het gedurende
jaren in volslagen werkeloosheid bijeen
houden van eeD geheel leger militie,
landweer en gedeeltelijk landstormzelfs
uit zuiver militair oogpunt, niet zoo beden
kelijk worden, dat het juist voor 's lands
veiligheid raadzamer ware tot gedeeltelijke
demobilisatie over te gaan?"
Ook andere bladen hebben zich in dien
geest uitgelaten. Zoo bracht de „Standaard"
b.v. het denkbeeld naar voren om een deel
van de propvolle garnizoenen in het midden
van het land naar huis te zenden.
Niet alleen de pers, ook de parlementaire
groepeD houden zich bezig met het vraag
stuk. Dezer dagen hebben eenige Kamer
clubs reeds in verband daarmee vergaderd.
Zonder ook te weten, wat er besproken of
besloten is, mag toch verondersteld worden,
dat in de eerstdaags verschijnende voor-
loopige verslagen van het afdeelingsonder-
zoek wel iets naders zal blijken van de
stemming der Kamer,
Ook de financieele aangelegenheden zullen
de aandacht der Kamer vragen. In verband
daarmee verdient het aanteekening dat de
regeeriDg ook het oog geslagen heeft op
zoovelen die uit de tegenwoordige omstan
digheden letterlijk veel munt hebben ge
slagen en nog slaan. Er ia door menigeen
grove oorlogswinst gemaakt vooral in de
kringen van den handel. Een staatscom
missie, is ingesteld om daaromtrent gege
vens te verzamelen en te overwegen op
welke wijze van de buitengewone winsten
ook iets ten goede kan komen aan het
algemeen.
Zoo blijft de oorlogstoestand de Kamers
steeds weer voor nieuwe vraagstukken
plaatsen.
o—o—o
De bladen meldden dezer dagen, dat de
buitengewone Duitsche gezant, prins von
Hohenlohe, te Sofia aangekomen is om als
een welkome gast z\jn intrek te nemen in
het Koninklijk paleis. Waarschijnlijk zal
er aan de Koninklijke tafel wel een extra
dronk gewijd zijn aan 't verbond van vriend
schap en trouw door Bulgarije met Duitsch-
land en het verbonden Oostenrijk-Hongarije
gesloten.
Na lange aarzeling en veel gesjacher
heeft Bulgarije de zijde van de centrale
Mogendheden gekozen, heeft het den rug
toegekeerd aan de Entente en de voordeelen
die deze met vele betuigingen van vriend
schap aanbood. Voor eon groot deel ligt
de schuld van het mislukken van de
onderhandelingen tusschen de Entente en
Bulgarije bij Servie," dat halstarrig weigeren
bleef de Macedonische gebieden af te staan,
die men te Sofia begeerde. De Entente
mogendheden hebben tevergeefs beproefd
Servie daartoe te bewegen. Trouwens ni6t
alleen Servie weigerde, maar ook Grie
kenland denkt 6r niet aan de op Bulgarije
veroverde gebieden in Seres, Drama en
Kavalla af te staan evenmin als Roemenie
bereid is aan de Bulgaren het Dobroedsja
gebied terug te geven, dat het in 1913,
door het lamgeslagen Bulgarije de punt
van de bajonet op de borst te zetten, wist
te „veroveren." De belofte der Entente dat
het onbetwiste gebied van Macedonië, zooals
bet omschreven werd in do Balkanovereen
komst 1912, aan Bulgarije zou worden
teruggegeven was de Bulgaarsche regeering
niet voldoende.
De Centrale Mogendheden boden trouwens
meer. En ze konden al dadelijk wat aan
bieden door de toegevendheid van Turkije.
Behalve dit beloofden Duitschland en Oosten
rijk aan Bulgarije na het sluiten van den
vrede de Macedonische gebieden indien het
slechts bereid was mede te werken tot het
mogelijk maken van het vervoer van oor-
logsmaterieel over de Bulgaarsche spoor
lijnen naar Turkije.
De regeering te Sofia is op de aanbie
dingen der Centrale Mogendheden ingegaan
en staat thans wellicht zelfs op het punt
een werkzaam aandeel te nemen in de
verovering van Macedonië. Een groot leger
van Duitsche en Oostenrijksche troepen
rukt Servië binnen en Bulgarije maakt zich
blijkbaar gereed mee aan te vallen.
Het zal voor de Serven een harde strijd
worden. Kun leger is betrekkelijk klein en
het land is uitgeput door den ooriogstoe
staDd die er nu al eenige jaren achtereen
voortduurt. Ook die omstandigheid zal op
de beslissing van Bulgarije invloed hebben
uitgeoefend. De Bulgaren werden door Servië
en Griekenland vernederd en de wraak
is zoo zoet
De overmacht die Servië thans tegenover
zich ziet is te groot, ho6 dapper het Ser
vische leger ook moge zijn. Vandaar de
gehaaste pogingen door de geallieerden op
touw gezet om Servië daadwerkelijk te hulp
te komen. Vandaar de troepenlandingen te
Saloniki. Er is de geallieerden niet alleen
veel aangelegen dat het Servische leger
niet verslagen wordt, maar ook dat de weg
naar Konstantinopel gesloten blijft. Is de
spoorlijn Belgrado—Nisj— Bulgaarsche in
handen der Duitschers en Oostenrijkers dan
is de weg naar Turkije vrij.
Zullen de troepen der geallieerden ODge-
moeid Servië bereiken Ziedaar de vraag
waarop Griekenland het antwoord heeft te
geven. Do troepenlanding te Saloniki wordt
voortgezet, niettegenstaande het protest
der Grieksch6 regeeriDg. Een protest dat
er ook meer een was voor den vorm, omdat
de troepenlanding zeer naar den zin van
Venizelos is. Doch Venizelos is afgetreden
na verschil van opvatting met den Koning,
een nieu w Kabinet onder Zaïmis is gevormd,
waarin een aantal tegenstanders van de
politiek van Venizelos en de kaos, dat
Griekenland de züd6 der Entente zal kiezen
is niet groot. Veel zal mogelijk afbangen
van de houding van Bulgarije. Koning
Konstantijn schijnt echter in ieder geval
zoolang mogelyk de neutraliteit te willen
handhaven en dat zjjn tweede Staatsgreep
in Athene zoo kalm wordt opgenomen is
waarschijnlijk wel daaraan to danken. Van
eenige geestdrift voor deelname aan den
oorlog merkt men bij de Grieken nietsde
herinneringen aan den bloedigen Balkan-
strijd zijn trouwens ook nog zoo versch.
Is het aan te nemen, dat het nieuwe
Grieksche Kabinet zich niet met den vijan
den van Servië zal vereenigen, even zeker
schijnt het wel, dat ze zich evenmin bij de
vrienden van Servië zal aansluiten, al zal
ze wel niet naar de wapens grijpen om de
doortocht van de troepen der geallieerden
tegen te gaan.
Intusschen mogen in de eerstkomende
dagen belangrijke gebeurtenissen op den
Balkan worden verwacht. De 21e en 22e
en volgende oorlogsverklaring zal al wel
de wereld ingezonden zijn als deze regels
onder de oogen der h-zers komen. En de
strijd tusschen de boide partijen in Servië
zal dan wel in vollen gang zijn.
—o oo
De spannende gebeurtenissen die zich
afspelen op den Balkan leiden de aandacht
af van het eigenlijke oorlogsgebeuren op
het Westelijk en Oostelijk front. Met de
grootste verbittering is op beide fronten
echter gestreden in de laatste dagen. Vooral
in Noord-Frankrijk slaan do vlammen van
den oorlog weer boog op. De Franschen
hebben met kracht hun offensief in Cham
pagne hervat, terwijl de Duitschers door
het uitvoeren van verwoede tegenaanvallen
het verloren terrein trachten te heroveren.
Bij Tuhare slaagden de Franschen er in
door te dringen in de tweede verdedigings
linie der Duitschers en de daar gelegen
hoogte te vermeesteren. Het wettigt den
indruk dat de Franschen over geweldige
aanvalskracht beschikken, maar mag nog
geenszins worden aangemerkt als een aan
wijzing dat een spoedige doorbraak geluk
ken zal.
Op het Russische front wordt vooral
verbitterd gevochten in de omstreken van
Dunaburg. Terwijl elders op het uitgebreide
front de actie van weerszijden minder
hevig schijnt, verdubbelen beide partijen in
het noorden hun kracht om een beslissing
van beteekenis te verkrijgen. Het leger van
Von Hindenburg schijnt het er op gezet te
hebben Dunaburg te veroveren, doch de
Russen bieden niet alleen krachtig tegen
stand, doch ook trachten ze door aan te
vallen de Duitschers terug te werpeD. Er
woedt daar nu reeds een paar weken ach
tereen een heete strijd, waarvan de uitslag
met belangstelling tegemoet mag worden
gezien.
De duikbootenoorlog bracht in de laatste
dagen niet veel nieuws. Men zou er uit
kunnen afleiden, dat het optreden van de
Vereen. Staten niet zonder uitwerking is
gebleveD. Naar luid van de berichten uit
Washington zal de Amerikaansche regee
riDg haar bemoeiingen, om den zeeoorlog
binnen de perken van het oorlogsrecht
terug te brengen, nog niet opgeven. Een
nota is gereed die aan de Engelscbe regee
ring is gericht, om deze te wijzen op de
misbruiken door Engeland ingevoerd om
de resultaten van de blokkade te verhoogen.
Engeland speelt inderdaad maar al te zeer
de baas op zee, ook ten koste der neutralen.
Tevens zal de regeering te Washington de
Duitsche regeering attent maken op het
onmenscheljjke om bemanning en passa
giers van vijandelijke koopvaardijschepen
maar in open booten op zee te laten rond
zwalken. 't Is te hopen dat in beide ge
vallen het optreden van president Wilson
het gewenscht gevolg moge hebben.
rjEXELSCHE COURANT.
Rit