N° 2948
Donderdag 13 Januari 1916.
29Bt# Jaargang
1de:
Nieuws- en
eke
=1
Advertentieblad.
in
Van week tof week.
Binnenland
L."
V.I
\0 i
91.
Wei
raat
rvee
ST. ABONNEMENTEN
nrff-
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
idvertentiën vóór half negen op den dag der uitgave
en
ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Te x e l
v.
i
boek
i.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Bdrg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Ned beland 45 Cts. Niuir Ameeika en undere
hinden met yerhooging der porto's.
COURANT.
Prijs der Adverlentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer G Ct.
Qroote letters en Vignetton worden n««r plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. por nummer.
;ehali
Zuurkool.
De Burgemeester der gemeente Texel
laakt bekend, dat de door tusschen
omst van de Regeering betrokken
uurkool in deze gemeente Diet duurder
buiag worden verkocht dan voor 18 cents
^®er kilogram.
"Texel, 10 Januari 1916.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
ir
1-8 Januari.
Op het oogenblik dat we deze regels neer-
hrijven bevindt de Ford-expeditie zich in
ize residentie, waar ze in de groote zaal
in de Dierentuin hare openbare vredes-
itoogingen houdt. Ook een bezoek aan
msterdam, waar in „Bellevue" wordt ver-
aderd en aan Rotterdam, waar de Doele-
al de stoet der Amerikaansche vredes-
)Ostels zal ontvangen staat op het pro-
ramma. Ford, de rijke Amerikaan, die
3 expeditie uitrustte is, zooals men weet,
zelf niet bij, maar ook zonder hem blijkt
et mogelijk de voorgenomen vredesbe-
jogingen te organiseereu en de gezellige
eenkomsten te houden, die voor het wel-
agen der expeditie noodig worden geacht,
'ot nog toe heeft het Amerikaansche ge-
ischap, dat samengesteld is uit zeer ach
tenswaardige, misschien een beetje te ïde-
istisch aangelegde menscbeu, het in
uropa niet erg best getroffen. De ontvangst
as eigenlijk nergens hartelijk en de
peditie werd over het algemeen met
n spottend glimlachje of met een weinig
moedigenden blik aangezien. En van
otflcieele zijde werd er al heel weinig
notitie van genomen.
mjac Voor een deel is dat mogelijk toe te
n pchrijven aan een zekere zucht om zooal
•j' "dpiet de draak te steken met, dan toch geen
vertrouwen te stellen in alles wat met den
j mtVrede in verband staat. Reeds lang voor
bov(den oorlog was er weinig eerbied en be-
:r niWondering voor de vredesconferenties,
vredesbijeenkomsten en wat dies meer zy
1 idDei®11 de we'licht °°k te idealistische Ambri-
,ege,kaan Carnegie, die de wereld met een
repe Vredespaleis begiftigde werd door menigeen
>iereiT00r dwaas versleten, ook nog voordat
a gfde lont in het Europeesohe kruithuis
gesmeten was.
zeidt of voor dat alles aanleidiDS was blijve
verlihier onbesproken het feit zelf is vol-
meidoende om te doen veronderstellen dat ook
Bvoelten onzent de vredesexpeditie van Ford
•D je wel geen succes van beteekenis zal hebben,
erijjr Men moge intusschen over deze expeditie
en de wijze waarop ze uitgevoerd wordt,
aal11 denken en zeggen wat men wil, niet te
ontkennen valt, dat de achtergrond er van
edul iets moois is. Zeer overdenkiDgswaard
achten we dan ook het woord dat de
lastig „N. R. C." naar aanleiding van de komst
jb - der Ford-expeditie schreef:
Dan „Ford's expeditie heeft het geloof in de
,n de menschheid nog niet verlorenIn het
apen afschuwelijk verbitterd Europa het ook
jken, wat de neutrale landen betreft, verbitterd
i Europa komt zij woorden van toenade
ring predikenzy kent geen haat, spreekt
niet van vyandige partyen, treedt niet in de
bres voor Eng6lschen,Duit8Cbers,Franschen,
Russen of welke anderen ook; zij ziet
Bleohts een oorlogvoerend, een verwilderd
i.)
Europa; millioenenlegers, dto als zinne-
loozen elkander vernietigen de komende
ruïae van ons gansche oude werelddeel.
En zij wenscht door gelyke liefde voor
allen gedrongen aan allen tenminste weer
een beetje geluk terug,t6 bezorgen. Is dat
gek of verkeerd?
Zij zal niet slagen. Wat doet het er toe
Ford's gezelschap moge geen groote daad
tot stand brenger), het vertegenwoordigt
een groote gedachte, en dat is waarlijk in
onzen tijd wel iets, om het boven anderen
welkom te heeten."
Het blad wil dus niet] op de uitkomst
letten, doch enkel het doel waardeeren.
En daar is alles voor te zeggen.
0-0-0—
Hoezeer men ook overtuigd moge zijn
van het goede dat er gelegen is in iedere
poging die ondernomen wordt om een einde
te maken aan de afschuwelijke menschen-
slachtiDg, eveDzeer zal men gevoelen dat
in de huidige omstandigheden iedere vredes
poging op ni6ts zal uitloopen. De oorlog
voerende partijen willen alle wel den vrede,
maarzooals zy die zich hebben ge
dacht: een vrede als gevolg vandeover-
wiuning op de tegenpartij. Geen vrede
door overleg, met het noodige respect voor
elkanders krachtsontplooiing, maar een
gedecreteerde vrede, of liever een smade
lijke vrede voor den tegenstander en voor
zich zelf een vrede die met lauwers om-
kransd is en die een volkomen voldoening
zal geven voor de zware offers, die gebracht
moesten worden.
Als de oorlogvoerende partyen dat stand
punt niet prijsgeveu dan kau de veisohrik-
keiyiie oorlog nog wie weet hue laDg voort
duren. Beide partijen verklaren om strijd,
dat ze over alles beschikken waardoor een
zegevierend einde van den oorlog gewaar
borgd wordt. Het Duitscbe volk en het
Duitsche leger zijn onoverwinnelijk ze
zullen zegevieren klonk het nog kort
geleden in den Duitschen Rijksdag. En in de
Nieuwjaarstoespraken en groeten van de
machthebbers in Centraal Europa werd
dezelfde krachtige toon vernomen, Maar
ook van de zijde der Entente liet men zich
in den laatsten tijd niet. onbetuigd. Ook
daar schijut nog de overtuiging luveDdig
dat d6 overwinning aan de zijde der ge
allieerden zal ziju. Niemand miDder dan
generaal Joffre moet nog dezer dagen aan
een dagbladcorrespondent hebben verklaard
dat hij „met absolute zekerheid" kon
waarnemen, dat de sterkte der Duitschers
vermindert en „dat de uitputting van den
vijaDd is begonnen." Hy besloot met te
zeggen: „Wij zullen nog een krachtige
poging moeten doen, maar gezien het be
wonderenswaardig uithoudingsvermogen
van ons leger, de volharding van ons ge-
heele volk en odzo bondgenooten zijn wij
zeker van de overwinning."
En was het ook niet de militaire des
kundige van de „Times" die op grond van
zijn „millioenenstudies" tot de overtuiging
kwam, dat tusschen Mei en October de
Duitschers geen manschappen genoeg meer
zullen hebben voor den strijd op twee
fronten
In Duitschland dryft men den spot met
dergelijke voorspellingen en rekensom
metjes en wyst men ze op het feit, dat zells
nog troepen beschikbaar zyn voor de actie
op den Balkan en tot hulp der Turken
tegen de Engelschen.-
Dat het onmogelijk zal zijn de kracht
van den tegenstander te breken, schijnt
geen der oorlogvoerenden nog te willen
gelooveD, En zoolang ze niet tot dat
inzicht komen zal 6r van vrede geen sprake
zijn. -
o—o—o
Eigenlijk oorlogsnieuws was er in de
afgeloopen week maar heel weinig. Wel
werd er op alle fronten gevochleD, hier
wat meer, ginder minder heftig gevochten,
doch gebeurtenissen van belang bleven uit.
't Meest trokken nog de aandacht de ge
vechten op het Oostelijk front tusschen de
Pripjet en de Roemeensche grens. Blykens
de berichten hernamen de Russen daar het
offensief, maar tot nog too werden geen
voordeelen van belang verkregen. Er is
daar verbitterd gevochten en de wor
steling is nog niet geëindigd doch met
hoe veel kracht de Russen de Oostenrijk-
sche stellingen ook aanvielen een door
braak konden ze niet bereiken. Ook het
bericht dat Czernowitz, de hoofdstad van
Boekowina door de Oostenrijkers ontruimd
was, kon al dadeiyk in Weenen pertinent
tegengesproken worden en vond in Peters
burg ook geen officieele bevestiging. Daar
entegen vertelden de Russische commuoi-
qué's wel van de reusachtige moeilijkheden
die de Russische troepen bij bun aanvallen
hadden ontmoet van 24-voudige prikkel
draad versperringen, met electricifeit
geladeD, enz.
Van de andere fronten was er zoo goed
als in 't geheel geen nieuws van belaDg.
De operaties in Frankrijk en België worden
zeer bemoeilijkt door het ongunstige weder
en elders schynen weer andere oorzaken
te werken waardoor er de oorlogsvlammen
niet zoo geweldig oplaaien.
Ook vaD den Balkan kwam weinig nieuws
in de laatste dagen. Generaal Serrail gaat
voort de heerscber te spelen in Saloniki en
stoort zich niet aan de Griekscbe protesten.
En de EnleDte laat hem stil zijn gang gaan
eu antwoordde tot nog toe ook niet op de
nota's uit Athene. Gevochten werd op den
Balkan in de afgeloopen week alleen in
Montenegro waar de Oostenrykscbe troepen
hun offensief voortzetten, al vorderden zy
ook slechts heel weinig.
Men verwacht, dat binnenkort de Duit
schers en Bulgaren den aanval tegen de
Ententetroepen zullen openen en dat er
dan een algebeele wijzigiDg in den toestand
zal intreden en er voor den Balkan weer
een spannende tyd zal aanbreken.
o—o—o—
Als gevolg van den oorlog doorleeft men
thans in EngeHnd een belangwekkenden
tijd. Het zijn er niet de ooorlogsgebeurte-
nissen die er zoozeer de aandacht gespan
nen houden, doch de politieke aangelegen
heden. De regeering heeft uitvoering ge
geven aan baar voornemen en het wets
ontwerp inzake den dienstplicht bij het
Parlement ingediend. En geheel in over
eenstemming met de vlugge wijze waarop
men dergelijke dingen in Eogeland pleegt
af te doen, nam het Lagerhuis het ontwerp
reeds met 403 tegen 105 stemmen in eerste
lezing aan. Over korten tijd zullen de
tweede en laatste lezing volgen en dan zal
het Hoogerhuis het ontwerp eveneens op
vlugge wijze afhandelen.
Kort samengevat komt het ontwerp hierop
neer, dat alle ongehuwde mannen en
weduwnaars zonder kinderen, tusschen 18
en 41 jaar, tot den dienst verplicht zullen
worden, voor zoover zy zich nog niet vrij
willig verbonden. Deze personen krijgen nu
nog gelegenheid om zich vrijwillig op de
Derby-rollen te laten inschrijven, maar
ingeval ze dat niet doen, dan zal vijf weken
nadat het ontwerp wet geworden is de dag
worden bepaald, vanwaar of ze beschouwd
zullen worden voor den duur van den
oorlog voor het leger ingeschreven tezyn,
tenzy hen vrystelling wordt verleend. Het
ontwerp sluit de Ieren uit, terwijl verder
o. a. vrijgesteld zijn de geesteiyken, zij die
als kostwinners van een gezin beschouwd
moeten worden, zy die werkzaam zyn in
z. g. „onontbeeriyk6" bedrijven, alsmede zij
die gemoedsbezwaar tegen vechten hebben.
De laatsten zullen echter alleen worden
vrijgesteld van dienst in de gevechtslinie.
De uitslag der eerste lezing geeft de
regeering de zekerheid, dat haar ontwerp
met een behooriyke meerderheid zal worden
aangenomen. Maar toch komt zy er niet
geheel zonder kleerscheuren af, want reeds
hebben een 4-tal ministers hun ontslag
aanvrage ingediend. Allereerst minister Sir
John Simon, die van den aanvang tegen
stander van den dienstplicht was en
vervolgens de arbeidersafgevaardigden in
bet Kabinet, de heeren I-Iondorson, Roberts
en Brace, die voor zich zelf bereid waren
Asquith te steunen, docb door het besluit
der Arbeidersparty gedwongen werden hun
ambt neer te leggen. De Arbeiderspartij
sprak zich n. 1. uit tegen het ontwerp en
nam met 1.715,000 tegen 934,000 stemmen
een voorstel van de spoorwegarbeiders aan
om zich met alle kracht tegen den dienst
plicht te verzetten. En daarby bleef het niet,
ook werd besloten do coalitie met het
Kabinet op te geven. De Arbeidorsparty
wenscht dus geen harer voormanuen weer
in het Kabinet te doen plaats nemen, zoo
dat Asquith bij andere partyen op zoek
moet gaan naar nieuwe ambtgenooten. Hij
zal daarbij wel by de conservatieven terecht
komen, omdat hem aDders geen meerder
heid in het Parlement zal overbiyven.
Of misschien zal hij zyn toevlucht nemen
tot ontbinding van het Parlement. Er zijn
althans reeds bladen die daarop vast
rekenen.
Zoo belooft hot dienstplicht-ontwerp een
ernstige politieko strijd in het Vereenigd
Koninkrijk ten gevolge te zullen hebben.
1
TEXEL, 11 Janauri 1916.
Sociëteit „Vriendschap."
In gezelschap van de leden van boven
genoemde sociëteit en eenige genoodigden,
vergaderd in hotel „Lindeboom,"maakten
wij Zondagavond oudor leiding van den
heer de Booy, secretaris der Noord- en
Zuidhollandsche Reddingsmaatscbappy
een uitstapje langs de Nederlandsche
kust vanaf Rottum tot en met Cadzand
en namen het reddmgsmaterieel in oogen-
schouw, dat op de verschillende stations
voor het goede doel, dat de Nederl.
reddingmaatschappijen beoogeD, is daar-
gesteld.
We hebben genoten en we zeggen,
getuige het herhaald krachtig applaus,
niet te veel wanneer wij er aan toevoegen
allen zonder uitzondering.
Een betere gids dan de heer de Booy
kon ons op dien toch dan ook niet ter
zijde staan, doorkneed als Z.E.G. is in
zaken die het reddingwezen betreffen.
Onze tocht ving, zooals gezegd, op
Rottum aan en wij maakten allereerst
kenDis met den strandvoogd Toxopeus
en zijn omgeviDg. Vandaar ging de
tocht over Schiermonnikoog naar Ame
land, Terschelling Vlieland en Texel
waar ons werden voorgesteld leden van
de bemanningen der verschillende red
dingbooten benevens het reddingmateri-
eel glashelder verklaard en toegelicht
door onzen gids.
Na de pauze ging de tocht naar
de verschillende stations aan bet vaste*