er
2973
Donderdag* 13 April 1916
29sU Jaargang.
Nieuws- en
al Va» week tof week
Advertentieblad.
Binnenland.
^0
oit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor Di* Bubo 30 Cts. Franco per post door ge.
heel Nbdibxawd 45 Cts. N<i»r Ameeiia en andere
Unden met rerhooging der porto's.
[NEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Fibma LANGEVELD DE ROOIJ, ParkstraatBona op T x i
wil
teii
1-8 April,
leven gaat bij ons alweer zijn rustige
2et De spanning is zoo goed als geheel
z. ;en nadat uit de verklaring van de
TEljipg was gebleken dat de regeerings
'ldtegel niet was een gevolg van be
en lie verwikkelingen doch op gegevens
welke een toeneming van de ge-
ivaaraan ons land bloot staat, doen
Do mededeelingen door het Kabinet
heime zitting aan de Tweede Kamer
blijken volledig geweest te zijn,
6r is tot nog toe niet op terugge-
zijdeÜDgs noch rechtstreeks, door
iar een der leden van de Kamer,
mag worden aangenomen, dat de
s, waarover de regeeriDg beschikt
inde de genomen maatregelen wetti-
dat derhalve het gevaar, hetwelk
f de oorlogsmaanden door omringd
id meer dan eens dichtbij was, op-
i naderbij gekomen is. Zelfs zooder
t nog dadelijk aan bepaalde feiten
n te worden gedacht is dat zeer wel
Inemen. Hoe langer de oorlog duurt,
èller, verbitterder de partijen tegen-
ilkander komen te staan, hoe minder
rig ze worden in de keuze der
in waarmee ze over en weer elkan-
,cht trachten te breken en hoe meer
itrale staten gevaar loopen in het
ig te komen. Als men gadeslaat de
ilijke verbittering waarmee in de
eken inzonderheid tusschen Engel-
Duitschers gestreden wordt, hoe
d zijn uithongeriDgssysteem steeds
cht toe te passen en hoe Duitsch-
in antwoord daarop schier nacht op
nZeppelineskaders uitzendt om dood
'derf te brengen over honderden
en en met zijn duikbooten de Engel-
iist zoo dicht omzwermt dat het aantal
jffers in de laatste dagen in de tien-
loopt, dan behoeft niet meer gevraagd
[den of de omstandigheden voor een
als het onze, dat tusschen de beide
irde staten gelegen is niet ernstiger
orden.
toch behoeft daarin nog geen reden
om angstig te worden en zich
ichrikbeelden voor den geest te balen.
[Veronderstelling, waarvan wij in ons
[overzicht gewaagden als zouden de
elen een gevolg zijn van de beslui-
de Conferentie der geallieerden ge-
is gebleken onwaar te zijn, de ver-
n van Engelsche zijde, door bemid-
an Reuter aan de pers gedaan, laten
;rent geen twijfel, vooral niet na de
ante verklaring door onze regeering
na de geheime vergadering der
e Kamer,
waakzame regeering heeft in die
ng tevens'met den grootsteD nadruk
dat Nederland zijn onzijdigheid zal
aven en men mag het schier onwaar-
ijk achten dat de een of andere
ïdheid ons volk, dat niemand ietsin
g legt of gelegd heeft, zal noodzaken
et de kracht der vertwijfeling naar
ard te grijpen. De gevaren blijven
ringen, maar we zjjn er voor op
poede, dank zij mede de waakzaam-
ler regeering en de verhooging van
erkracht.
is trouwens nog een reden om de
pde gebeurtenissen met kalmte tege-
te zien. Het buitenland heeft zich in
tste dagen druk met ons bezig ge-
de regeeringsmaatregelen hebben
Iwr de aandacht getrokken en schier
Advert«ntlën vóór half negen op den dag der uitgave
Prijs der Advertentiin.
V»n 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct
Qroote letten en Yignetten worden mutr plutsroimt'
berekend. Bewijsnummers t Cts. per nnmmer.
alles wat er daar over gezegd is wekt het
vertrouwen, dat onze neutraliteit zal worden
ontzien. De geallieerden mogen veronder
stellen, dat Nederland's waarschuwing om
desnoods voor de handhaving van zijn on
zijdigheid het zwaard te zullen trekken,
gericht is tegen Duitsohland en in Duitsch-
land moge men die waarschuwing adros-
seeren aan de geallieerden, van de vrien
delijke geruststellende woorden van beide
zijden tot ons geriobt, zal bier dankbaar nota
worden genomen. Wat echter niet uitsluit,
dat de waarheid van den dichter uit de
oudheid, waarin wordt aangemaand zells
op prinsen ons betrouwen ni6t te stellen
voor ons zijn beteekenis blijft behouden.
Dies blijft Nederland standvastig, paraat
en schaart bet volk zich om de regeering
een van zin in het handhaven van onzen
vrede.
o—o—o
De Duitscbe rijkskanselier, de heer Von
Bethmann Holweg, heeft in den Rijksdag
in de afgeloopen week een vrij lange rede
voering gehouden, die uit d6n aard der zaak
zeer de aandacht heeft getrokken. Als de
eerste regeeringspersoon van een land als
dat onzer Oostelijke buren 66n rede houdt
dan luistert heel Europa en staan ook
dadelijk in alle landen vriend en vijand
gereed om het hunne er over te zeggen.
Vooral in deze bewogen tijden, nu na lange
maanden van den bloedigsten krijg nog
steeds vruchteloos gevraagd wordt hoe het
9inde zal zijn. Von Bethmann Holweg was
niet altijd even gelukkig als spreker. Voor
den oorlog moest hij van zijn eigen land-
genooten meer dan eens ernstige critiek
aanhooren en meermalen werd hem het
verwijt gemaakt, dat zijn redevoering te
slap, zonder ruggegraat was. Van de oorlogs
redevoeringen door den kanselier gehouden
geldt dat echter niet en nu het Duitsche
rijk in zijn volle kracht moet staan en alle
beschikbare kracht opeischt voor de ge
meenschappelijke zaak, nu verstaat ook
Von Bethmann de kunst, krachtige rede
voeringen te houden. Zoo krachtig, dat de
Keizer het wel een extra telegrammeije
van gelukwensch waard heeft geacht. Men
kan zeggeD, dat men over 't algemeen in
Duitsohland dan ook zeer ingenomen was
met de rede vaG den kanselier, omdat er
uit naar voren treedt, dat de Duitschers
zich nog even sterk voelen als eenige
maanden geleden.
Allereerst besprak de Kanselier de mili
taire positie van Duitsohland De toestand
op alle fronten achtte hij gunstig. En ook
de economische toestand noemde h;j niet
zoo ernstig als men in het buitenland wel
meent. De toeleg van Engeland om Duitsch-
land door uithongering tot vrede te dwin
gen zou niet gelukkeD, want niettegen
staande de graanoogst in 1915 slecht was
heette er toch nog voor het nieuwe jaar
een flinke reserve aan broodkoren aanwezig.
En de vooruitzichten voor de nieuwe ooget
zouden gunstig luiden.
Aan vrede, heette het verder, valt nog niet
te denken, omdat Duitschlands vijanden
dat niet willen.
Asquith aldus de kanselier blijft
de volkomen en definitieve vernietiging
van Pruisens militaire macht de grond
voorwaarde achten, maar op zulke vredes
voorstellen rest Duitsohland slecht één
antwoord en dat antwoord geeft het zwaard.
Wanneer de geallieerden de menschen
slachting en verwoesting van Europa willen
doen voortgaan, zegt hij, dan treft hen
daarvan de schuld. Duitsohland staat zijn
man en het doel is een Duitsohland
zoo vast aaneengesmeed, zoo sterk be
schermd, dat niemand weer in de verzoeking
zal komen, het te willen vernietigen en
dat iedereen in de wijde wereld Duitech-
laud's recht op vrijen arbeid zjjner vrede
lievende kracht moet erkennen.
De kanselier deelde vervolgens mede
wat de Duitsche regeering zich als doel
van den oorlog voorstelt. Polen is thans
voorgoed van het Russische juk bevrijd en
Duitsohland en Oostenrijk zullen zorgen,
dat Rusland niet een tweede male aan de
onbesohermde grens van Oostpruizen zijn
legers zal kunnen laten opmarcheeron en
dat niet opnieuw met Fransch geld het
Weicbseleiland als uitvalspoort tegen het
onbeschermde Duitschland wordt gebezigd.
Verder zal Duitschland zich reeele waar
borgen verschaffen, dat Belgie niet een
Franscb-Engelsche vazalstaat wordt en zoo
in militair en economisch opzicht tot een
voorwerk tegen Duitschland ingericht wordt
Eu de Vlamingen zullen verlost worden
van de Waalsche overheersohing. Duitsch
land wil een duurzamen vrede. Het heeft
den oorlog niet gewild en had geen behoefte
de grenzen te veranderen toen het begon,
Het dreigde geen volk met vernietiging
en niet voor een vreemd Btuk laDd bloeden
en sterven Duitschlands zonen.
Tot zoover de rede van den kanselier
waarvan het laatste door ons aaDgehaalde
gedeelte zeer zeker wel het belangrijkste
genoemd kan worden. Er biykt uit dat
Duitschland een afzonderlijk Polen wensebt
als bufferstaat. Wat het ten opzichte van
Belgie weuscht is minder duidelijk. Aan
annexatie schijnt evenwel niet meer ge
dacht te worden, maar mogelijk wenscht
de Duitsche regeering een Belgie onder de
hoede van Duitschland.
Zoo heeft de Rijkskanselier eenigszins
den weg uitgestippeld waarlangs by meent
dat vrede mogelijk i3. De geallieerden
zullen hem op dien weg niet willen volgen
en hot Duitsche oorlogsdoel lijkt nog heel
ver weg. Voordat het verwezenlijkt wordt
zal er nog heel wat verschrikkelijks moeten
gebeuren.
Maar als nu ook Duitschlands tegenstan
ders eens gingen aangeven op welk6 voor
waarden zij vrede weDschen, dan was men
toch misschien een schrede verder. Als
bun oorlogsdoel blijft de militaire en econo
mische vernietiging van Duitschland, dan
kan de weg zeker nog lang zijn.
—o—o—o—
Na de rede van den Rijkskanselier hebben
de leiders der politieke partijen in den
Rijksdag het woord gevoerd over den alge-
meenen toestand. Wij kunnen daarover
niet. in bijzonderheden treden maar stippen
toch even het voornaamste aan. Algemeen
kreeg de kanselier een pluimpje voor zijn
uiteenzetting waarmee bljua alle partijen
bet vrijwel eens waren. Alleen werd van
conservatieve zijde te verstaan gegeven, dat
Belgie geannexeerd moet worden, omdat
het met Duitsch bloed betaald is. Haase,
de woordvoerder van de nieuwe socialis
tische Rtjksdaggroep wilde een openlijke
verklariDg, dat België voor het ondervonden
leed schadeloos zou worden gesteld, waar
tegen weer van andere zijde werd opge
komen omdat Belgie reeds voor den oorlog
zijn neutraliteit zou hebben prijs gegeven.
Ook over de houding ten opzichte van
Amerika werd nogal het een en ander
gezegd en lang niet altijd in vriendelijke
bewoordingen. Ook de aanneming van de
U-boo,'enresolutie was een aDtwoord aan
de Vereen. Staten. Daarin wordt n.l. ge
zegd. dat de duikbootenoorlog krachtig zal
worden voortgezet. Een voorstel van de
nieuwe socialistische fraotie om deu Kan
selier te verzoeken, vredesonderhandelingen
aan te vangen, werd met groote meerder
heid verworpen,
Ten slotte stippen we nog even aan
dat de vrljz. spreker Payer vriendelijke
woorden aan het adres van Holland liet
hooren. Men moest in Duitschland beseffen,
aldus de spreker, dat Holland niet alleen
voor ziob zelf, maar ook voor Duitschland
lijdt. Het optreden van de geullieerdtn
tegen Holland beeft ten doel Duituchland
de adem te benemen. Dc Rjjks iay gaf zj)n
instemming met dezen vriendeiykeu groet
aan Holland te kennen.
—o—o-o—
Omtrent de eigenlijke oorlogsgebeurte
nissen valt niet V6el te kronieken. Wel
werd er op de Europeeeche oorlogsterreinen
dag in dag uit gevochten doch veranderin
gen van beteekenis bleven uit. Krachtig
woedde nog steeds de strijd om Verdun,
aanvallend zoowel als verdedigend en de
Duitschers bleven nog in bet voordeel,
doob belangrijke vorderingen maakten ze
niet.
Fel woedt thans weer de duikbootenoorlog
Er gaat geen dag voorbij dat niet een of
meer schepen in den grond worden gescho
ten. Daarbij maken de mijnen tal van
slachtoffers. De on veiligheid inde Noordzee
is thans van dien aard dat er van regee-
ringswege openlijk voor gewaarschuwd
wordt.
Ook de Zeppelins zetten hun aotie tegen
de oostkust van Engeland voort, met het
bekende resultaat dat er tal van onschul
dige slachtoffers vallen.
TEXEL, 12 April 1916.
Dinsdagmorgen kwam mej. wed.
A. W. K. alhier tot de ontdekking, dat
in den afgeloopen Dacht een begin van
brand, in do keuken van hare woning
zich had bepaald tot de schoorsteen
mantel, een stoel en het behangselpapier
aan de wand.
Door een gelukkig toeval bleef alzoo
de bejaarde bewoonster, die al eenigszins
hulpbehoevend is, voor erger gespaard.
0ude8child, 11 April.
Het westelijk havenhoofd, dat in het
laatst van December 1914-, bijna geheel
uit elkander was geslagen, is thans weder
hersteld. Door het minder gunstig berfst-
en winterweder kon er met den herbouw
niet altyd de gewenschte voortgang
gemaakt worden.
Wat de garnalenvischery betreft
kan gemeld worden, dat het in de
laatste weken voor de visschers niet on-
voordeelig gaat. Zoowel de vangst ala
de prijzen zijn thans vrij goed. Dagelijks
worden heel wat maDden en mandjes
garnalen van hier verzonden.
Vlieland6 April.
Heden is in de Noordergronden ge
strand een vreemde, verlaten torpedo
boot, vermoedelijk de Engelsche Medusa,
de boot werd gesleept door den Nederl.
Stoomtrawler. Deze trawler en Ned.
torpedobcoten hebben vergeefscho po-
gicgen gedaan om het schip met hoog
water vlot te brengen. Het heeft zware
slagzijde en de zee is ruw, zoodat de
kans van afbrengen vermindert.
Geslaagd voor het toelatingsexamen
der R; kskweekschool voor onderwijzer»
te Midoelburg, Albert Meyer Bzn., alhier.
TEXELSCHE COURANT.
DnAi
