f° 2983
Donderdag 18 Mei 1916.
29ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Vatt weektot week.
Dit blad verschijnt Woensdag;- en Zaterdagavond
Advertentiën vóór half negen op den dag der uitgave
ONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANGEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Bona op Tbxsi
Landbonwhuishoudonderwijs.
i-jarigen landboowliuishoudcursus.
INRICHTINGEN
6 gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
rgemeester en Wethouders der Ge-
Lte Texel brengen ter openbare
is, dat het verzoek van GERRIT
DRIK GEUS, Wagenmaker te de
alhier, om op het perceel, kada-
bekend in Sectie C, no. 1088 zijn
inde Wagenmakerij en Smederij te
aal te mogen uitbreiden door hen
gewilligd.
aandacht wordt er op gevestigd,
tolgens de bestaande jurisprudentie
raeel NIET tot beroep van de be
king bevoegd zijn zij, die indertijd
voor het Gemeentebestuur zijn ver-
16D, om hunne bezwaren mondeling
e lichten.
xel, den 12 Mei 1916.
Burgem. en Weth. voornoemd,
ecretaris, De Burgemeester,
NKER. BUYSING DAMSTE.
KIEZERSLIJST.
rgemeester en Wethouders der ge-
te Texel maken bekend, dat de op 22
t 1.1. gewijzigde kiezerslijst voor de
1914—1917, zooals deze thans luidt,
heden tot 15 Mei van bet volgende
van kracht blij t, behoudens wjjzigin-
ten gevolge van rechterlijke uitspraken
anteekeningen omtrent schorsing,
doelde lijst blijft voor een ieder ter
itarie der gemeeote ter inzage neder-
;d en in afschrift ol atdruk, tegen
ing der kosten, verkrijgbaar,
xel, 15 Mei 1916.
Burgem. én Wetb. voornoemd,
Burgemeester, BUISING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
~6^-13 Mei.
de Ouderdomsrente te hebben afge-
sld op de eindstemming na, is de
ide Kamer begonnen met de behande-
van het ontwerp op dé Oorlogswinst-
ding. De algemeene beschouwingen
ln af en zoo is men thans bezig met
'handeling van de artikels en de daarop
lende amendementen. De behandeling
t llonderdag a. s. voortgezet, want
gaat üe Kamer een paar dagen in de
dingen ter onderzoek van eenige wets
ontwerpen w.o. ook dat inzake wijziging
van artikel 192 van de Grondwet, hetz.g.
Onderwijsartikel. Er komt in de laatste
dagen nogal wat oppositie tegen hefvoor-
stel der bevredigingscommissie en de hoe
ren Tydeman en Eerdmans zullen zeer
zeker met kracht bun stem verheffen tegen
de voorgestelde regeling. Toch gelooft men
in parlementaire kringen dat het voorstel
meer voor- dan tegenstanders zal vinden.
Bg de behandeling van d6ze oode moeilijke
kwestie zal ongetwijfeld zeer worden ge
mist het woord van den voorzitter der
Bevredigingscommissie, het helaas te vroeg
ontslapen kamerlid Dr. Bos, wiens stoffe
lijk overschot in de afgeloopen week op
„Eik en Duinen" onder zoo groote en hooge
deelneming werd ter aarde besteld.
En niet alleen bij de behandeling van
het belangrijk voorstel dor Bevredigingscom
missie zal de persoon van Dr. Bos woiden
gemist, doch ook bp de behandeling van
andere, eveneens belangrijke onderwerpen.
Vooral bij die, welke betreffen den tegen-
woordigen toestand, die zoo moeilijk is voor
regeering en volk beide en, niet het minst
ook op financieel gebied, zulke buitenge
woon zware offers vraagt. De heffing-in
eens het voorstel van Dr. Bos e.a.
alsmede de „VerdedigiDgsbelastiogen" van
minister van Gijn beginnen de aandacht
te vragen. Zij zullen waarschijnlijk nog
voor het zomerreeës worden behandeld,
want dat is ook met het oog op's lands fi-
nancieelen toestand gewenscht. En er zal
stellig niet weinig over zjjn te zeggen.
Reeds nu zjjn een aantal amendementen
aangekondigd, n. 1. van sociaal democra-
tiscbe zijde, welke ten doel hebben met
toepassing van het stelsel der regeering,
de opbrengst der heffing zoodanig te ver-
hoogen, dat daaruit de leening 1914 kan
worden afgelost en een belangrijk deel
van de crisisuitgaven tot 1 Aug, 1916 kap
worden gedekt. Zij willen langs anderen
weg hetzelfde bereiken als met het voor
stel Bos beoogd wordt.
Nog een ander financieel ontwerp zal de
aandacht der Kamer vragen. De regeeriDg
heeft bij haar een crediet aangevraagd van
20 millioen gulden, als bjjdrage in de kos
ten voor de gemeenten voor de verstrek
king van levenemiddelen. In de toelich
ting van dit ontwerp wordt gezegd, dat
de waarschijnlijkheid groot is, dat een
derde crisisjaar zal moeten worden door
gemaakt, tenzfj de tijdsomstandigheden nog
verergeren en Nederland in den oorlog
wordt betrokken. Voor land-eu tuinbouw
zijn de vooruitzichten niet rooskleurig en
de aanvoer van voedingsmiddelen van
buitenaf wordt belemmerd. De koopkracht
der groote massa wordt relatief kleiner
doordat de prijzen van schier alles voort
durend blijven stijgen. Er dienen daarom
maatregelen te worden genomen om in de
Daaste toekomst in de voeding van de
bevolkiDg te voorzien. Daartoe meent de
regeeriDg een beroep te moeten doen op
de medewerking der gemeentebesturen.
Door Rijk en Gemeente beide wordt voor
de inwoners dier gemeente een door baar
zelf vast te stellen hoeveelheid beschikbaar
gesteld. Welke de voedingsmiddelen zullen
zijn wordt eveneens door de gemeente be
paald. Ook de bepaling van den prijs,
waarvoor een bepaald voedingsmiddel voor
de daarvoor in aanmerking komende in
woners der gemeente beschikbaar zal wor
den gesteld, zal voorshands aan de ge
meente worden overgelaten. De kosten
vallende op de controle en de distributie
komen voor rekening van de gemeente
doch verder zal door het Rijk in de kosten
der beschikbaarstelling voor 3U deel en door
de gemeente slechts voor V* deel worden
deelgenomen.
Het is den minister niet mogelfjk, we
gens gebrek aan gegevens het voor het
doel benoodigde bedrag ook maar bij bena
dering te bepalen. Door het toestaan of
weigeren van de thans gevraagde 20 nnllioen
wordt echter een uitspraak verkregen,
waarop kan worden voortgebouwd.
Men ziet er is nog heel wat werk aan
den winkel voor regeering en kamers.
Daarbij zijn er ook nog tal van onderwer
pen, die niet onopgemerkt aan de aandacht
der heereu kunnen voorbijgaan en die in
den vorm van een interpellatie of door het
stellen van schriftelijke vragen naai voren
worden gebracht. Zoo is thans weer urgent
geworden de kwestie der militaire verloven.
Het Departement van Oorlog hoeft bekend
gemaakt dat met 1 Juni de periodieke ver
loven weer zullen worden verleend, maar
dat daartegenover de landweerlichting 1913
wel.kè anders met dien datum naar huis
zou gaan, anderhalve maand langer
onder de wapens zal worden gehouden
Het Kamerlid Duymaer van Twist heeft nu
schriftelijk den minister gevraagd of thans
de toestand nog ernstig wordt geacht, of
wel dat de voorbereiding der periodioke
verloven zooveel tyd vereischt. Als het
laatste het geval is daa zou de vrager
gaarne wat spoed zien betracht.
Hoe zeer men het overigens ook mag
betreuren dat „onze jongens" nog een paar
weken geduld moeten hebben, toob mag
men zich over de boodschap van het Departe
ment van Oorlog verheugen, omdat ze een
bewijs is van het afnemen van het gevaar
dat onverwacht zoo dreigend den kop had
opgeheven.
Ook omtrent een ander onderwerp mag
eerstdaags de een of andere ofilcieele mede-
deeling worden toegemoet gezien. We
bedoelen de „Tubaatia"kwoatie. Overste
Canters, die tegenwoordig geweest is bij
het onderzoek van de stukken der torpedo
waarmee het schip werd in den grond ge
boord, is uit Berlijn teruggekeerd en con
fereerde o.a. met den minister van Marine.
Het laat zich aanzien, dat het Tubantia-
onderzoek op een teleurstelling is uitge-
loopen. Althans het Wolffbureau wist
dezer dagen reeds te melden, dat het onjuist
was dat do Duitsche regeering een ander
schip voor d6 „Tubantia" zou hebben aan
geboden, eenvoudig omdat de Duitsche
marine geen schuld aan het torpedeeren
van het sohip heeft gehad.
Ook de kwestie van de „Berkelstroom"
vraagt de aandacht. Het schip is getorpe
deerd, niettegenstaande het geen lading
had die voor meer dan de helft uit contra
bande bestond. De opvarenden zijn zeer
onheusch door de duikbootcommandant
behandeld. Vrjj zeker mag worden ver
wacht dat de regeeiing de noodige stappen
te Berljjn zal doen.
-o—o-o—
Betreffende heteigenljjk oorlogsgebeuren
zou het clicheetje „Geen.belangrjjk nieuws"
kunnen worden herplaatst. De gevechten
van de laatste dagen droegön nog geheel
het karakter van plaatselijke schermutse
lingen, waarvan geen belangrijke beslis
singen kunnen worden verwacht. Nog
steeds gaat bij Verduo, oostelijk en weste
lijk van de Maas, de actie voort, ze is
echter thans weer een weinig kalmer dan
enkele dagen geleden.
Op de andere gedeelten van het Westelijk
front duren d6 schermutselingen eveneens
voort, zoDder uitzicht op eenig beslissends.
En op het Oostelijke en Zuidelijke front is
de toestand al niet anders. Ook op het
Balkanfront bepaalt de actie zich tot wat
ge8chermutsel, hoofdzakelijk tusschen ver-
kenningeafdeelingeD.
Alleen op de Aziatische fronten is de
actie van meer.beteekenis. Grootvorst Nico-
laas dringt geleidelijk verder in Armenie
naar het westen door en uit Perzie rukte
een Russische legermacht op in de richting
van Bagdad, waarbij Kasr-i-Schirin bezet
werd, een belangrijke plaats, waar de Rus
sen veel munitie en een paar kanonnen
buit maakte.
Italië heeft een troepenafdeeling gezon
den naar Noord-Afrika, waar de kustplaat
sen Marsa Moresa en Bardia bezet werdeD.
Dit geschiedde om de Eogelschen te steunen
in de verdediging van Egypte.
Ia Oost-Afrika wordt een belangrijk treffen
verwacht tusschen de. Unietroepen onder
aanvoering van generaal Smuts, eD de
Duitsch-Oost-Afrikaansche troepen. De Duit-
schers trokken zich aanvankelijk snel terug
zoodat generaal Smuts eerst Mosja en daarna
Kondoa kon bezettenze kregen verster
kingen en rukken nu op Kondoa aan. Smuts
bericht, dat hij gereed is ze te ontvangen
De regeering der Vereeirigde Staten heeft
genoegen genomen met de Duitsche toe
zegging inzake den duikbootenoorlog, maar
dat dan ook zonder meer. In niet onvrien
delijke maar toch pijnljjk duidelijke be
woordingen heeft de Unieregeeting te B^rlijo'
laten mededeelen, dat ze zich ten opzichte
van haar houding togenover aDdere oorlog
voerende Staten niot don weg laat voor
schrijven.
Een andere nog belangrijkor vraag Ih
thans weer of president Wilson ook iets in
het belang van don vrede zal trachten to
ondernemen. Aan vredesgeruohten heeft het
in de t laatste dagen niet ontbroken. Zelfs
zou door do Dult8cho regeering reeds aan
president Wilson zijn medegedeeld op vvelko
gronden zi) tot vredesonderhandelingen be
reid is. Frankrijk en Belgiö zullen worden
ontruimd, Polen zal een bufferstaat worden
ea de Dardaaellen zullen in algemeen,
internationaal, bezit komen. Dat zouden de
hoofdvoorwaarden zijn. Aan de noodige
tegenspraak zal het ook nu wol weer niet
outbroke
VERGADERING van lloofdlngolniuloti van
liet Waterschap „De 30 Gemeen
schappelijke polders" op Zaterdag
0 Mei 1916.
TEXELSCHE COURANT.
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Bobo 30 Cts. Franco per post door go-
boel Nedeblaub 45 Cts. Naar Akeiixa en andere
Wnden met verhooging der porto's.
Prijs der AdvertentUn.
Van 1 tot 5 regols 30 CU. Iodoro rogel moer 6 Ct.
Groote letters on Vignetten worden naar plssUruimto
berekend. Bewysnammors CU. per nummer.
f gemeester en Wethouders ven Texel bren-
er openbare kennis, dat bij het verleenen
t~"* ldaenden finanoieelen steun van gemeente
deze gemeente in aanmerking kan komen
et houdeD van een
een dergelijken cursus wordt onderwijs
en in koken en voedingsleer, gezondheids-
iinishoudkunde, waschbehandeling, kennis
ielk en zuivel, bloemen, groenteu en ooft,
kennis, Nederlandsche taal en rekenen,
cursus is ingericht voor de behoeften van
[dochters, doch kan ook door andere meisjes
i bezocht.
leerlingen moeten den leeftijd van iü jaar
i bereikt.
schoolgeld bedraagt f 15,— per jaarvoor
rmogenden flO,— of f5,— terwijl van on-
-enden geen schoolgeld wordt geheven.
einde te kunnen overwegen, in hoeverre
.motiveerd is deu Baad voor testellen voor
'dergelijken cursus een gemeentelijk
„e te verleenen, noodigen Burgemeester en
mders ouders of verzorgers, die hun dochters
»illen het onderwijs aan een eventueelen
als boven bedoeld willen doen volgen,
iervan keunis te geven ter gemeente-
irie v 6 6 r 25 M e i e. k.
ere inlichtingen worden voor zooveel moge-
r gemeente-secretarie verstrekt,
ezel, 12 Mei 1916.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
BUTSING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
Tegenwoordig silo loden behalve do lieer P.
S. Koning.
J, S. Dijt, Dytgraaf, Voorzitter.
C. J. Roeper, Soorctaris.
Nu oponiug dor vergadering wordon do notulen
dor vorige vorgadoring voorgolozou on ouvor-
andord vastgesteld.
Naar aanleiding van liet vorliandoldo in de
notulen doelt do voorzitter mode dat do in Mei van
hot vorig jaar besloldo 600 M3 tmsaltslug nog niot
is onlvangom on dat bot ooilogo van Dagol.
bestuur onlangs getracht hooft do levering van
bnsaltslag in afmeting van 2/4 oM. aantcbostodou,
doch zonder rosultnat.
De productie van do govraagdo grootte is to
gering cn voor den lovcringstyd kan niot wordon
ingestaan.
Door de sobaarsohto zal moor geld moeton bo-
stced worden dan op do bogtooting is uitgolrokkon
on do Voorzitter vraagt mitsdien maobliging
voor het college van Dagol, bestuur om by den
aankoop van steenslag te bandelen naar goed
dunken cn voor de binnenwegen grint tc gebruiken
De machtiging wordt met algemcono stommen
verleend.
Daarna deelt de Voorzitter mode dat in afwij
king van bet besluit van Hoofdingelanden in-
plaats van 80,000 K. G. cement 100,000 Kilo
cement is aangekocht tor uitwinning van kostou
van ovorlading.
Wordt goedgevonden; vooral ook met hot oog
op bet duurder wordon van do comont on do
geschikte opslagplaats op do haven.
Do voorzitter zegt dat door dozo aankoop hot
waterschap alvast 20,000 K.G. over hoeft on dat
deze hoeveelheid nog nanmorkelijk grootor zal
worden, nu gedeputeerde Staten oeno wyziging
in de raming van vorbeteringswerken aan do zee
wering hebben voorgesteld, bctrcfl'endo bet vol
gieten der glooiing met beton.
Het desbetreffend schreven van genoomd collogo
wordt daarna voorgelezen.
In do toelichting door den Voorzitter zegt deze
dat door Ged. Stalen voor bedoelde werken be
zwaar wordt gemaakt, omdat in verband mot ito
omstandigheid, dat zich op vele plaatsen in de
dijksglooiïng verzakkingen vertoonen, welke
meercrideels bet gevolg zijn van bét uitspoelen
van den zanderingen beklcedigsgrond onder de
glooiing, het niet wcnschelijk is, die glooiing
uiteen stuk te doen bestaan, dat niut kan nalikken
wanneer bet grondbcloop daaronder uitspoelt,
aangezien alsdan de glooiing hol komt te liggen,
hetgeen groot gevaar voor beschadiging by storm
vloeden oplevert.
Spreker zegt deze bezwaren reeds te hebben
meegedeeld aan den opzichter van de provincie,
bij diens bezoek aan de zeewering en hem bij
die gelegenheid te hebben voorgesteld om ran
de kleine steencn, b.v. van vyf stuks, steenkor-
sten te maken, die kunnen nazakken.
De opzichter bad daarop geantwoord dat Ged.
Staten met dit denkbeeld zeer zeker accoord zullen
gaan.
In bovengenoemd schrijven stellen Ged. Staten
dan pok voor steen korsten of betonplaten te maken
tor grootte van 1 M. by 0.50 M. en deze in eene
beklamping van klei. of wier waaronder klei,
vastteleggen.
De opzichter van het Waterschap zal in dien
zin eene raming van kosten opmaken.
Voorlezing wordt gedaan van een scbry ven van
Ged. Staten houdende een goedgekeurd besluit
tot het aangaan van Kasleeningen tot f 15000,
benevens van een schrijven van genoemd college
hondende verzoek, om indien het waterschap tot
verkoop van hout of het vellen van boomen in
eenigszins belangrijke mate overgaat, daarvan
mededeeling te doen.
Heide stukken worden voor kennisgeving aan
genomen.
Ter tafel worden gebracht:
a. missive van Jb. Kuiper JPz. e.a. houdende
verzoek verharding Tan een gedeelte Hoofdweg
in het Noorden.
b. van D. Dros Az. e.a. om verharding van het
Draafwegje in Tienhoven.
