N° 3011
Donderdag 24 Augustus 1916.
29st" Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tof week
TEXELSCHE COURANT.
Dit blad vergchQut Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Borg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
l'mden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór half negen op den dag der uitgave
Prijs der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cta. Iedere regel meer 8 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 3 Cts. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Fibma LANGEVELD&DEROOIJ, Parkstraat, Bobs op Tïx ei.
GRANEN.
De Burgemeester der gemeente Texel brengt,
naar aanleiding van een ingekomen circulaire
van de Provinciale Broodcommissie, liet vol
gende ter kennis van de verbouwers van rogge,
tarwe, gerst en haver in deze gemeente
lo. Tijdstip van in ontvangst nemen.
Het ligt niet in de bedoeling, dat de land
bouwers den oogst zoo spoedig mogelijk zullen
dorschen integendeel is het gewenscht, dat de
oogst zooveel mogelijk bij de landbouwers in
het stroo wordt bewaard en successievelijk in
den loop van najaar en winter wordt gedorscht.
Het ligt in de bedoeling een billijke vergoeding
toe te kennen voor levering na 1 October e.k.
Intusschen is, waar plaatselijke omstandigheden
het noodig maken, levering terstond na den
oogst niet uitgesloten.
3o. Zaaigranen.
Het ligt in de bedoeling de gelegenheid te
openen voor de levering van zaaigranen door
andere landbouwers en uit andere streken.
Landbouioers, die voor het uitzaaien niet hun
eigen graan wenschen te gébruiken worden uitge-
noodigd, de bestellingen van zaaigranen ten spoe
digste ten gemeentehuize in te dienenonder op
gave van de verlangde hoeveelheden en de te
bezette oppervlakte.
3o. Kleine hoeveelheden.
Vrijgelaten kunnen worden kleine hoeveel
heden waarvan voor een Burgemeester vaststaat,
dat zij zijn bestemd om door het gezin van den
landbouwer of door diens personeel te worden
gegeten. Daarbij wordt als maatstaf aangenomen
een maximum van 90 K.Q. per persoon, kinderen
.beneden 2 jaar niet medegerekend.
4o. Hoeveelheden voor veevoeder be
stemd.
Het ligt in de bedoeling, dat voor den ge-
heelen oogst contract wordt gesloten, en dat
eerst daarna de hoeveelheid, die volgens een,
dezer dagen vast te stellen, maatstaf voor vee
voeder kan worden bestemd, wordt vrij gelaten.
Deze voor veevoeder bestemde hoeveelheid
wordt dus wel gecontracteerd, doch niet ge
leverd.
öo. Onderteekenen van de contracten.
In hun eigen belang ivorden landbouwers er nog
maals met nadruk opgewezen, dat ter bespoediging
van de distributieregeling, hoogst weyischelijk is,
dat de landbouwers de contracten, wegens verkoop
hunner granen aan het Ryk, ten spoedigste
ter gemeente-secretarie onderteekenen.
Texel, 17 Augustus 1916.
De Burgemeester voornoemd;
BUYSINO DAMSTE.
13-19 Aug.
De Eerste Kamer is een tweetal, dagen
b(jeen geweest in de afgeloopen week. Een
ongewoon tijdstip, zoo midden in den
vacantietijd maar er waren dan ook onge
wone ontwerpen aan de orde. De door de
Tweede Kamer aangenomen Verdedigings
belastingen en de z.g. Distributiewet
maakten de punten van behandeling uit.
Den eenen dag minister van Gijn, den
anderen minister Posthuma achter de groene
tafel. Beide bewindslieden hadden het
echter niet zoo heel moeilijk, want de
heeren van ons Hoogerhuis hadden lang
aooveel niet aan te merken op de ver-
«chillende regeeringsmaatregelen die er
noodwendig by ter sprake moesten komen
als hun buren van de overzijde. Ze waren
over 't geheel genomen zelfs in een stem
ming van dankbaarheid. Zelfs minister
Posthuma, die onlangs aan de overzijde
ïan het Binnenhof nog eenige harde noten
te kraken kreeg, kwam er nu heel genadig
af, en kreeg zelfs menige pluim op zijn
hoed. Wel werden door sommige sprekers
nog enkele bezwaren of liever wenschen
geuit ten opzichte van het Distributie-
ontwerp, maar principieele bezwaren wer
den door niemand ter tafel gebracht en de
belangrijke ontwerpen werden alle zonder
hoofdeljjke stemming aangenomen, Ze zul
len nu wel spoedig door de Koningin wor
den bekrachtigd, om vervolgens in de
Staatscourant te verschijnen, de Verdedi
gingsbelastingen zoowel als de Distributie-
wet. En meteen heeft de Eerste Kam6r
ook de gevraagde 20 millioen aan den
minister van Landbouw toegekend, zoodat
reeds spoedig de nieuwe maatregelen voor
de voedselvoorziening in werking zullen
kunnen treden.
_0—o—0—
Het opbrengen van onze visschereschepen
naar Engelsche havens heeft nog maar
steeds geen einde genomen. Ook iD de
afgeloopen week werd weer een aantal
Nederlandsche visschersbooten naar Enge
land opgebracht, niettegenstaande de ver-
toogen, die in den laatsten tijd tegen een
dergelijk optreden zijn geuit. De visschers-
vrouwen te Katwijk en Scheveningen ble
ven hun protesten aanheffen, vergaderden,
zonden afgevaardigden naar de regeering
en ook per telegraaf werd een beroep op
de autoriteiten gedaan om toch maatrege
len te nemen, opdat 6en einde worde ge
maakt aaD het wederrechtelijk gevangen
houden van 1300 Nederlandsche onder
danen.
Tot nog toe scheen alles te vergeefs te
zijn, maar thans mag spoedig een gunstige
wending in deze onaangename zaak wor
den tegemoet gezien. Vrijdagavond keerde
uit Londen terug de Commissie uit de
Reederjjen, die in Engeland besprekingen
met de autoriteiten heeft gevoerd en die
in een vergadering van het bestuur der
reeders verslag uitbracht omtrent haar werk
en de bereikte resultaten. Volgens de be
richten bleek de Commissie zeer tevreden
over hetgeen bereikt werd en was ook het
geheel6 bestuur der reeders optimistisch
gestemd. Alvorens verslag van hare be
vindingen uit te brengen in de ledenver
gadering zal de' Commissie met de Neder
landsche regeering een conferentie hebben.
Blijkbaar laat de toestand zich thans
wat gunstiger aanzien. Men mag benieuwd
zjjn naar meer licht in dezen,'temeer daar
een der commissieleden verklaarde dat door
vele Nederlandsche dagbladartikelen een
verkeerd licht geworpen is op den toestand
en dit niet bevorderlijk is geweest voor een
snellen voortgang van de in Engeland ge
voerde onderhandelingen.
De Scheveningers en Katwijkers kunnen
moed vatten.
—o—o—o—
Keizer Frans Jozef heeft Vrijdag zjjn
86en verjaardag gevierd. Er moet wel véél
zijn omgegaan iu het hart van dezen grijzen
monarch, die twee jaren geleden door de
onderteekening van de oorlogsverklaring
aan Servië het vuur bracht in het kruit
huis van Europa. Niettegenstaande echter
den ernstigen toestand kwamen de Ween-
sehe bladen uit met geestdriftige feest
artikelen, waarin de persoon van den Keizer
gehuldigd werd als een lichtend voorbeeld
van ijzeren wilskracht, onbuigzame plichts
betrachting, juist inzicht, rechtvaardigheid
enz. Ook ontbrak het den monarch niet
aan de huldebetooning van het leger, dat
zich thans op de slachtvelden bevindt. De
aartshertog Frederik vaardigde een leger
order uit, die tevens een gelukwensoh wilde
zpn voor den Keizer en waarin o. a. aan
dezen de verzekering werd gegeven, dat
het uur der overwinning nadert. „De dag
zal aanbreken" aldus heet het in den
legerorder „dat onze tegenpartij tot in
keer zal komen. De op leven en dood to
zamen gesmeede legers van Oostenrijk
Hongarije en Duitschland, hun vloten en
legers van hun bondgenooten zullen nooit
ten onder kunnen worden gebracht. Of de
vrede spoedig, dan wel later moge komen
het zwaard zal met eere en met over
winning weer, in de schede worden ge
bracht."
Na de harde slagen die het Oostenrijk-
sche leger in de laatste weken in Boeko-
wina en Galicië ondergaan heeft, klinken
deze woorden wel wat boud. Het feit, dat
Hindenburg de opperleiding, ook over de
Oostenrijksch-Hongaarsche troepen op zich
heeft moeten nemen, had den aartshertog
ook tot bescheidenheid kunnen steuDen.
Of is deze wellicht zoozeer van den zege
der Verbonden troepen overtuigd, dat hij
zelfs de ernstige tegenslagen van den laat
sten tijd niet eens meetelt Ernstige tegen
slagen schrijven we, en niet ten onrechte.
Een blik op de kaart zegt het reeds en ook
de officieele Russische opgaven omtrent het
aantal in de eerste helft dezer maand ge
vangenen, doet het zien. Meer dan 350,000
manschappen, bijna 9000 officieren werden
gevangen genomen, meer dan 400 kanonnen
1300 machinegeweren enz. enz. op de
Oostenrijkers veroverd. Dat zijn inder
daad geweldige cijfers.
Maar de groote strateeg Hindenburg heeft
thans de opperleiding en hij is niet alleen
met gejubel door de troepen in Wolhynie
en Galicie begroet, maar blijkbaar begint
ook reeds zijn strategie haar invloed te
laten gevoelen. Het is een feit, dat de
Russen niettegenstaande de hardnekkigste
aanvallen, in de laatste dagen geen vorde
ringen van eenige beteekenis hebben kunnen
maken. Wel moest ten slotte Tarnopol
door de verbonden troepen worden losge
laten, maar wellicht behoorde dat thuis in
het plan van Hindenburg tot omgroepeering
der legers. Alle Russische aanvallen op
het nieuwe front aan de Zlota Lipa werden
tot nog toe bloedig afgeslagen, En dit
was eveneens het geval met de aanvallen
van de Russen aan de Stochod 6n Sereth
en in de Karpaten. Uit de berichten van
Berlijn en Weenen krijgt men den
indruk, dat de Russen thans stuiten op
een beter dan tot nog toe georganiseerde
tegenstand en met belangstelling mag de
vraag worden gesteld, of veldmaarschalk
Hindenburg opaieuw als de reddende
„Ru8senbedwinger" heeft kunnen optredeD.
De gebeurtenissen van de komende
dagen zullen het antwoord op die vraag
moeten geven. Men mag verwachten, dat
de beide partijen den vreeselpen strijd,
die nu Lal weken aaneen voortduurt, met
kracht zullen blijven voortzetten. Het
gaat om een beslissing waarvan de belang-
heid door .beide al te zeer gevoeld wordt.
Ook op het westelijk front getuigt de
schier onverpoosde voortzetting van de
worsteling daarvan. En ook daar is de
strijd verbitterder dan ooit en blijven de
geallieerden aanvallend optreden. Ze maak
ten noordelijk en zuidelijk van de Somme
in de laatste dagen opnieuw eenige vor
deringen en naderen meer en meer de
belangrijke plaatsen Bapaume enPeronne,
maar het gaat uiterst langzaam.
Hetzelfde moet ook worden gezegd van
de operaties op het Italiaansche front. Er
werd in de laatste dagen ook daar zeer
hevig gevochten, doch de vooruitgang der
Italianen was van geen beteekenis. De
weg van Görz naar Triëst is wel een zeer
lange en het zal wellicht heel lang duren
voordat de Italianen deze begeerde stad
„bevrijd" zullen hebben. Als ze ooit
zoover komen.
o—o—o—
Ook de Balkan begint in sterke mate de
aandacht t6 vragen. Niet zoozeer door de
wellicht sterk overdreven berichten van
Engelsche bladen uit Roemeensohe bron,
waarin wordt gemeld dat er in Albanië
150000 menschen van honger en ejlepde
zijn omgekomen en de overgeblevenen
thans tegen de Bulgaren en Oostenrijkers
in opstand zijn gekomenmaar meer door
de verschillende berichten die er op wijzen
dat de strijd tusschen de Bulgaarsche
troepen en die van generaal Sarrail een
aanvang heeft genomen. Er hebben inde
afgeloopen week heftige gevechten plaats
gehad bij het Doiranmeer en nog wordt er
stevig gevoohten. Waarschijnlijk is dit het
voorspel van het groote offensief, dat de
Ententetroepen tegen Bulgarije zullen onder
nemen. Generaal Sarrail kreeg de vorige
week nog talrijke versterkingen en nieuwe
troepenzendingen worden vandaag of
morgen te Saloniki verwacht.
De strijd op den Balkan kan misschien
van niet geringen invloed zijn op de houding
van Roemenie. Tot nog toe bJtjft men
daar toezien, afwachten. De voorbereidingen
die onlangs werden gemaakt om aan den
strijd deel te nemen zijn voorkxjpig weer
gestaakt. Men fluistert, dat de Roemeen-
sche regeering belangrijke concessies heeft
gekregen uit Berlijn een stuk van het
begeerde Oostenrijksche gebied zou aange
boden zijn in ruil voor het handhaven der
Roemeensohe onzijdigheid.
De aarzeling van Roemenie is een voor
deel voor de Centralen. Er blijkt uit, dat
de Entente-gezindheid van de regeering te
Boekarest niet zoo heel groot is en ze is
wellicht mede een reden dat generaal
Sarrail er niet toe besluiten kon beyel, tot
den opmarsch te gevep.
Toch zal men in Boekarest spoedig zjjn
houding definitief moeten bepalen, want
over een paar maanden is het vechtseizoen"
op den Balkan en in de Karpaten over.
Dan komt de wintertijd, waarin de operaties
door de weersgesteldheid zeer bemoeilijkt,
zoo niet onmogelijk worden gehaakt/
Ook dat is een reden voor de oorlogvoe
rende partijen om met kracht aan te pakken.
En het is dan ook te verwachten, dat de
strijd nog een aantal weken met de grootste
verbittering zal worden voortgezet, om het
groote doel te bereiken dat alle partijen
voor oogen staat: de beslissing.
TEXEL, 23 Augustus 1916.
Oudeschild.
Zondagmiddag had in 'tLage Bosch je
op Hoogenberg de aangekondigde meeting
plaats, uitgaande van de Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht. Liet het zich
eerst aanzien, hoofdzakelijk dopr de
dreigende luchten, alsof de meeting geen
druk bezoek zou krijgen, langzamerhand
veranderde dat, zoodat tegen de pauze
een vrij talrijk publiek aanwezig was.
Door ongesteldheid van mej.J. C. van
Lanschot—Hubrecbt, werd de bijeen
komst met een kort woord geopend door
mej. Van der Hoeven van Alkmaar. De
eerste spreker, de heer A. B. Homperts
van Amsterdam, behandelde daarna het
voorloopig verslag van de commissie voor
grondwetsherziening. De verschillende
bedenkingen door sommige Tweede
Kamerleden ia het afdeelingsonderzoek,
aangaande invoering van Vrouwenkies
recht geuit wist spreker schitterend te
weerleggen.
Ook al weer door ongesteldheid van
Jonkvr. S. W. A. Wichers, trad in hiar
plaats op Mevr. Dr. Aletta Jacobs, de
bekende voorvechtster voor vrouwen
kiesrecht. Ook nu weer had zij het oor
