N° 3023
Donderdag: 5 October 1916.
30ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week fot week.
Bit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cta. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Niuir Amerika en andere
hinden met verhooging der porto's.
Advertentiën vóór half negen op den dag der nltgave
Prys der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cta. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 8 Cta. per nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat,
Burg op Texei.
23-30 Sept.
De verschrikkelijke wereldoorlog, die
thans woedt, heeft blijkena een mededeeling
van The War Study Society te Kopenhagen
van 1 Aug. 1914 tot 1 Aug. 1916 niet min
der dan 4.631.500 jonge mannen in den
dood gedreven en 3.373.700 anderen voor
hun leven verminkt
Dat zjjn ontzettende cijfers, sprekend van
een zee van ellende die over millioenen
huisgezinnen is gebracht.
En nog maar altijd gaat de menschen-
elachting voort, dag uit dag in elke
morgen en avond telt de jonge dooden bij
duizenden. Want er wordt gevochten op
alle fronten in Europa en daarbuiten en
aan ophouden wordt door geen der partijen
nog gedacht. Fel is de haat, duivelsch is
de verbittering waarin de volkeren tegen
over elkander staan en de veroorzakers en
leiders van dit groote werelddrama weten
niet anders te doen dan elkander weder -
keerig in staat van beschuldiging te stellen
voor dit zware misdrijf tegen de mensch-
heid, de welvaart, beschaving en eer ge
pleegd. Men beschuldigt elkander, spreekt
woorden van haat en verachting maar
steekt geen hand uit om den feilen Euro-
peeschen brand te blusscheD, die alles met
vernietiging bedreigt.
Twee van de meest op den voorgrond
tredende Staatslieden hebben in de afge-
loopen week het woord gevoerd over den
oorlog Von Bethmann Hollweg, d6 Duit-
scbe Rijkskanselier en Lloyd George, de
Engelsche minister van Oorlog en het
geen zij hebben gezegd, was in staat alle
hoop op een spoedig Qinde van het wereld
conflict te laten vareno Slechts éèn wacht
woord, één leuze, één parool kwam over
beider lippenVolhouden, totdat de vijand
verslagen, de overwinning behaald is 1 Vol
houden, al moeten de offers ook nog zwaar
der z(jn Volhouden volhouden
Von Bethmann Hollweg hield zijn rede
voering ter opening van den Duitschen
Rpsdag. Het was de derde groote oorlogs
rede, die de kanselier sedert het uitbreken
van den krijg hield en ze was in veel op
zichten aan de vorigen gelijk. Alleen was
ze niet zoo lang en ook niet zoo belang
wekkend.
Natuurljjk had de rijkskanselier het in
zonderheid over den militairen toestand
en den invloed die daarop wordt uitgeoefend
door de oorlogsverklaring van Roemenië.
Daarbij kreeg het publiek enkele nog on
bekende bijzonderheden te hooien over wat
aan den stap van Roemenië is voorafgegaan
en waaruit valt op te maken dat de Roe-
meensche diplomaten voldoende bedreven
zijn in het misleidende diplomatieke goo
chelspel. Eén dag voor de oorlogsverklaring
beweerde de Koning nog dat Roemenië
neutraal zou blijven, maar achter den rug
van dezen om had Bratianu de zaken al
geregeld en tóen Rusland met een inval
in Roemenië dreigde, was de zaak beslist.
Ook over het offensief der geallieerden
aan de Somme sprak de kanselier. Zij be
halen er voordeelen, maar zullen toch niet
hun doel bereiken.
Ook de aanvallen der Russen in het
Oosten zullen niet gelukken en evenmin
het plan om den Vierbond te doen sprin
gen en de verbinding van Duitschland met
het Oosten te verbreken.
Zoo sprak de kanselier zijn vertrouwen
uit in den militairen toestand. Van vrede
kan nog niet worden gesproken heet het
Yerder. Duitschland is de eerste geweest
om zich tot vredesonderhandelingen bereid
te verklaren, maar de geallieerden zetten
den oorlog voort. Vooral Engeland is de
schuldige in de oogen van Bethmann Hol-
weg. Omtrent Engelands bedoelen bestaat
'»y hem niet den minsten twijfel, Het wil
de Duitsche natie vernietigen, militair
Weerloos maken, geboycott door de wereld.
Maar het Duitsche huis is op onverwoest
bare fundamenten gebouwd. De mannen in
de loopgraven zullen het vaderland be
schermen en heel het volk zal met opeen
geklemde tanden en open handen achter
hen staan. Duitschland zal volhouden en
overwinnen.
Bijna tegelijkertijd met de publicatie van
fle rede van den Duitschen rijkskanselier,
waaruit we hierboven het een en ander
mededeelden, werd een beschouwing over
den toestand openbaar gemaakt van Lloyd
George, den BritSchen minister van oorlog.
Deze verklaarde in een interview aan een
Amerikaanschen journalist, dat Engeland
den strijd niet zal opgeven voordat de
overwinning is behaald. Lloyd George voor
zag nog niet het einde, had zelfs geen flauw
begrip Wanneer dit zal komen, maar de
geallieerden zullen geen einde maken aan
den oorlog, zoolang de beschaving door
Duitschland ban worden bedreigd. Zoo'n
ontzettende strijd als thans mag de -aarde
niet W6er aanschouwen.; En er is slechts
één middel om dat te verhoeden n. 1. door
hen, die de menschheid deze schanddadd
aandeden, zoodanig te tuchtigen, dat de
begeerte hun wandaden voort te zetten,
voor altijd uit de verdorven harten hunner
regeerders zal worden gerukt.,
Zoo zal het bloedbad worden voortgezet
zoo zal de oorlogshel ontketend blijven.
Dat de oorlog een hel is, Lloyd George
zelf spreekt ervan. Op het tooneel van den
oorlog zeide hij is de ellende onbe
schrijflijk. Ik ben zoo even teruggekeerd
van de slagvelden in Frankrijk. Ik waande
mij overgebracht naar de poorten van de
hel, terwijl ik mijn. oog liet gaan over de"
myriaden van mannen, die naar den vurigen
oven werden gevoerd en ik hen van daar
zag terugkeeren, verminkt en onherken
baar.
Wij deden enkel eenige grepen uit de
woorden, gesproken door twee van de
leidende staatslieden. Mep moet erken
nen, dat er geen enkel lichtpuntje valt te
ontdekken in wat ze den volke hadden te
zeggen. De stem des vred6S is verstomd.
Voortgezet zal worden de ontzettende strijd,
die eindigen moet in een zelfvernietiging
van Europa. En als ten slotte de ver
dwaasde leiders van dit werelddrama de
oogen zullen opengaan, dan zal het wellicht
te laat zijn.
—o—o-o—
Over de krijgsbedrijven der laatste dagen
kunnen we kort zijn. De strijd woedde
voort op alle fronten, doch bijzondere
resultaten werden nergens bereikt. Alleen
aan de Somme konden de geallieerden
nieuwe successen boeken. Na de verovering
van Combles en Thiepval werd opnieuw
terrein veroverd.
De Engelsche en Fransche pers toonde
zich zeer ingenomen met dit resultaat al
is het alleen maar omdat ze een zware
slag moet zijn voor de troepen van den
keizer, die grqot zijn gebracht in de traditie,
dat het Duitsche leger onoverwinnelijk is
Heel anders luiden de beschouwingen
der Duitsche pers over den Sommeslag.
Deze'legt er vooral den nadruk op, dat
niettegenstaande de geweldige- krachtsin
spanning der geallieerden nog niet meer
dan 0,3 pCt. van het door de Duitschers
bezette gebied in Frankrijk en Belgie ver
overd is kunnen worden. En de Engelscben
alleen reeds hebben daarvoor meer dan
350000 man ten offer gebracht. Naar die
berekening zullen de geallieerden lYcinil-
lioen menschen verliezen om een honderd
ste deel van het verloren gebied te her
overen.
Men kan echter een zoodanige berekening
niet zonder meër aanvaarden. Al is het
door de geallieerden veroverde terrein nog
betrekkelijk gering, toch wankelt aan de
Somme de ijzeren muur der Duitsche ver
dediging. De verbitterde verdediging van
Combles en Thiepval en andere Duitsche
stellingen wijst er voldoende op, dat het
de liuitschers niet aan den wil, maar wet
aan de kracht ontbreekt om het offensief
der geallieerden tot staan te brengen.
Op de andere oorlogsfronten traden sedert
we ons vorig overzicht schreven geen ver
anderingen van beteekenis in. Overal
wordt de strijd voortgezet. Ook op den
Balkan, waar evenmin tot nog toe een be
slissend gebeuren plaatsgreep. Wel wordt
thans uit Weenen gemeld, dat het Roemeen-
sche leger in Zevenburgen verslagen is,
doch daaromtrent behoort nadere bevesti
ging te worden afgewacht.
o—oo—
Omtrent den toestand in Griekenland
verkeert men nog steeds in het onzekere.
Berichten uit Athene te Londen ontvangen
wilden doen gelooven, dat de Grieksche
Koning en zijn regeering ten slotte voor
den aandrang der Entente wafen bezweken
en tot de oorlogsverklaring aan Bulgarije
was besloten. Tot op dit oogonblik echter
is geen bevestiging van d6ze berichten
ontvangen al laat het zich aanzien, dat er
voor Griekeuland beslissende gebeurtenissen
op handen zijn. De revolutionaire beweging
die onder de namen van nationale beweging
en nationale verdediging wordt aangediend
neemt steeds grooter omvang aan. In
Athene werden dezer dagen proclamaties
(aangeplakt waarin den Koning werd aan
gemaand om het zwaard te trekken of af
te treden. Heele legerafdeelingen stellen
zich ter beschikking van het nationale
Comité te Saloniki en zelfs voegden zich
reeds een paar der weinige Grieksche oor
logsschepen by de vloot der geallieerden.
Van groote beteekenis moet worden ge
acht de rol die Venizelos thans speelt. Nu
de koning en het kabinet weigeren naar
zy o pijpen te dansen heelt hij h6t Atheensche
stof van de voeten geschud 6n is hij op
reis getogen naar Kreta. Venizelos is een
Kretenzer en de vereenigiDg van Kreta
met Griekenland is voor een belangrijk
deel zijn werk. In Kreta heeft thans echter
de revolutionaire beweging gezegevierd. De
Grieksche troepen hebben ziph meerendeels
by de beweging aangesloten en thans toog
Venizelos er heen om de leiding op zich te
nemen van de nationale beweging, .zooals
men dezen "opstand met een mooien naam
noemt.
Venizelos, die bij zijn aankomst met grooten
geestdrift werd ontvangen, wil de mobili
satie ter hand nemen van alle weerbare
Kretenzers en zal vervolgens ook naar My-
tilene en Samos gaan om ook daar de
mobilisatie af te kondigen. Als dat geschied
is zal hy zich naar Saloniki begeven en
zich aan het hoofd stellen van hót nationale
comité.
Door deze maatregelen wil Venizelos aan
de kroon en de regeering een laatste gele
genheid geven, om zich in overeenstemming
te brengen met de wenschen van de meer--
derheid van het Grieksche volk.
TEXEL, 4 October 1916.
Bioscoop Modern.
De Bioscoop Modern van Hoorn geeft
Zaterdag, Zondag en Maandag hier in
hotel „Texel" voorstellingen.
Wij hebben voor ons liggen recensies
van te Hoorn verschijnende bladen, re
censies over films die ook hier zullen
worden vertoond.
Van de film „De vloek van het tes
tament, of Een wrak op de Noordzee"
schrijft de Hoornsche Courant: „Zelden
hebben wij een film gezien die 'zooveel
succes oogstte als deze, want 't publiek
zat van 't begin tot 't einde in spanning
en dan het toppunt van Cinematografische
kunst: een brandend schip op de Noord
zee, waarbij het reddingswerk met zoo
veel moeilijkheden gepaard gaat. Toen
't laatste deel was afgespeeld wa3 het
applaus enorm en hield geruimen tijd
aan. Onze welbekende explicateur, de
heer L. Ambriola, zorgde voor passende
verklaring, ook hem komt een groot deel
van het behaalde succes toe. Wij moe
digen daarom ieder aan deze voorstel
lingen bij te wonen. Eenige leuke komi
sche nummers, benevens een prachtige
oorlogsfilm vulden verder het'aantrek
kelijke programma aan."
Omtrent de film „Het tjalkschip de
vrouw Klazina" heet het aan het slot
van de beoordeeling ..Wij twijfelen
niet of de Directie zal met dit programma
goede zaken maken en gedurende deze
week voor uitverkochte zalen spelen."
„Onze Courant", mede te Hoorn ver
schijnend, schrijft„Wij hebben ons
kunnen overtuigen dat er deze weekin
de Bioscoop Modern een alleszins aan
bevelenswaardig programma zal worden
vertoond. Hoofd- en bijnummers zijn
hoogst interessant of dol komisch, zoodat
wij oen bezoek aan dit programma gaarne
aanbevelen.
Vrouwenkiesrecht.
„De Neutrale", vereeniging voor Vrou
wenkiesrecht houdt Vrijdag a. s. 6 Oct.
een openbare vergadering in hotel Texel,
waar mevrouw W. Drucker uit Amster
dam zal spreken over de Grondwets
voorstellen in verband met Vrouwen
kiesrecht. Waar' er tegenwoordig over
dit onderwerp door het heele land ge
sproken en geschreven wordt, zal men
ook zeker op Texel wel door eeD flinke
opkomst toonen, dat mon yoor deze zaak
belangstelling gevoelt.
De WelEerw Z Gel. Heer Dr O.
Norel Jz., predikant bij de Ned. HerV.
Gemeente alhier, heeft het op hem uit
gebracht boroep naar Vlissingen aan-
gënomen.
Oudeschild, 2 Oct.
In de Zaterdag j.l. gehouden huishou
delijke vergadering van het plaatselijk
Nut „Neptunus", die door afwezigheid
van den voorzitter geleid werd door den
Vice-Voorzitter, den heer C. C. Backer,
werd door den waarnemenden penning
meester Rek. en Verantw. gedaan over
het afgeloopen boekjaar. De Rek. sloot
met een zeer klein batig saldo. De af
tredende bestuursleden, de heeren C. C.
Backer, M. M. Bakker en Js. Dogger Cz.
werden' weder als zoodanig benoemd.
Twee hunner, ter vergadering tegen
woordig, accepteerden die herbenoeming.
Besloten werd, dat zij, die nog lid
wenschten te worden, zich vóór 14 Oct.
bij een der bestuursleden konden aan
geven. Op bovengenoemden datum, zal
de ballotage plaats hebben en [zullen de
nutsavonden worden vastgesteld.
Gisteravond omstreeks half zes, kon
men hier in W. N. Westelijke richting
een 6 a 7 tal Zeppelins zien gaan. Volgens
ooggetuigen passeerden ook te midder
nacht en hedenmorgen omstreeks 5 uur,
doch. nu in O. N. O. richting, een Zeppe
lin ons eiland.
T)e Cocksdorp2 Oct.
Gisteren namiddag passeerden hier
negen zeppelins in Westelijke richting
en hedenmorgen dreef een groote zeppe
lin over ons dorp. Het geraas der
motoren was geweldig. Ze was geruimen
tijd goed zichtbaar, doch verdween later
in N. O. richting achter de wolken.
Blijkbaar was ze door den mist ver
dwaald. De kustwacht loste er eenige
schoten op.
Door schipper M. Boon Mz. is in
het Eierlandsche gat opgevischt en bij
de strandvonderij aangebracht een rood
geverfde boei, gemerkt „Hadda".
Waal, 3 Oct.
De kerkeraad der Doopsgezinde Gem.
Burg, Waal en Oosterend heeft voor hier
tot Voorlezer en Voorzanger benoemd de
heer J. Daalder Dz., van Oosterend.
Oosterend, 3 Oct.
Bij een onzer ingezetenen bloeien de
aardbeien thans opnieuw. Tot .rijpe
vruchten zullen ze het zeker wel niet
meer brengen.
De aardappelen schijnen duur te
zullen worden. Aan een bouwer in den
polder „Het Noorden" werd voor eene
hoeveelheid van 300 H.L. f5 per H.L.
geboden, welk bod geweigerd werd.
De kustvisschers hadden de vorige
week ruime inkomsten. In een. enkelen
nacht ving men voor meer dan f 100
Enkele blazers besomden van f250 tot
f300.
TEXELSCHE COURANT.
