Jï° 3037
Woensdag 22 November 1916.
30als Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Attentie s. v. p.
Van week tof week
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
idvcrtentlëu vóór acht unr op den dag der uitgave
ORNEMENTEN en APVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Firma L AN01E VELD «Ss DE ROOIJ, Parkstraat, Bona op T
Uegeerings-Artikelen.
E COURAN
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Bubo 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nedbbland 45 Cts. Naar Amerika en Andere
Unden met verhooging der porto's.
Prijs der Advertentièn.
Vsn 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 8 Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 3 Cts. por nummer.
EX KI.
up verzoek van abonnees, die ten dien
Sekte in minder gunstige conditie ver-
jren, zullen wij, door de welwillendheid
Ide postadministratie daartoe instaat
held, met ingang van 1 NOVEMBER
^dragen, dat de TexelScke Courant, op
kleine uitzondering na, over geheel
ïel aan het adres wordt besteld,
marvoor is evenwel noodig, d«t met
Safdrukken eerder wordt aangevangen,
xidvertentiën dienen dus van na aan
avond te voren in ons bezit te zijn,
Silie-advertentien uiterlijk op den dag
'.verschijnen 'smorgens 8 uur.
De Uitg.
Maximumprijzen.
irgémeester en Wethouders van Texel
jen iter openbare kennis, dat de navol-
:e goederen in het klein tegen ten hoogste
aarachter vermelde prijzen mogen worden
)cht.
(Voorloop "Rangoon
of Bassèin) 14 cent per
13
mout (Amerikaansche
V, KG.
id.
of Inlandsche)
jarine (Normaal)
ir (Melis I)
Kebloem (inlandsch)
Koffie
lorei
16
100
45
28
27
id.
r 100 id.
Hjarine (Normaal) 45 - id.
id.
per KG.
4 cent per 0,1 id.
3'/s id.
9 per KG.
,i 9 per KG.
oleum 12 per Liter,
ior onderdeelen van gemelde eenheden mag
verhoogde prijs in rekening worden ge-
-! jht.
t is den verkooper, voor zoover zulks
gebruikelijk was, verboden, iets te bere-
q voor verpakking of thuisbezorging,
ichten kunnen worden ingediend ten ge-
itehuize.
iel. 17 November 1916.
Burgem. en Weth. voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
rgemeester en Wethouders van Texel
ai bekend, dat de in deze gemeente ver
jaar gestelde Regeeringsartikelen tegen ten
ste de daarachter vermelde prijzen mogen
)en verkocht.
Ivet 40 ct. per Va KG.
(Vooïloop Rangoon
of Bassein) 14 id.
r (Melis I) 28 id.
kool 5 per KG.
kool 5 id. 1
peen 6 id.
8 id.
"nijboonen 18 id.
isch 14 per'/j KG.
(zonder staart) 4 per stuk.
engemelde Regeeringsartikelen, uitgezon-
haring, mogen niet anders dan bij het
ht worden verkocht.
r onderdeelen van gemelde eenheden
geen verhoogde prijs in rekening worden
cht.
is den verkooper, voor zoover zulks niet
'kelijk was, verboden, iets 'te berekenen
verpakking of thuisbezorging,
hten kunnen worden ingediend ten ge-
ehuize.
el, 17 November 1916.
Burgenr. en Weth. voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
11-18 Nov.
Tweede Kamer heeft het eerste groote
lte van de Grondswetsherziening af-
Ze is door de Kiesrechtregeling
6d als deze regels in druk verschij-
zijn waarschijnlijk de debatten over
ader wijs vraagstuk (art. 192) in vollen
i. 80 gaf nog aanleiding tot heel wat
waarbij verschillende amendementen
dell w rdeu. Deze werden öf inge-
en' öf vei worpin oehalve dat Van den
heer Troelstra, dat ten doel had meervoudig
stemrecht onmogelijk te maken, hetwelk
aangenomen werd met de stemmen van
links tegen rechts. Het belangrijke artikel
80 werd vervolgens zonder hoofdelijk stem
ming aangenomen, nadat van anti.-rev.
zijde was verklaard, dat geen stemming zou
worden gevraagd teneinde niet de geheele
Grondwetsherziening in gevaar te brengen.
Ook art. 81 regelende het evenredig
kiesrecht werd aangenomen. Een amende-
ment-Eerdmans, dat ten doel had de even
redige vertegenwoordiging niet in de Grond
wet op te nemen, doch facultatief te stellen,
werd door den Minister afgewezen en
daarom ingetrokken.
Bij art. 84 deed de heer Lobman een
poging om de vrouwen weer den grendel
voor den neus te schuiven, door indieuiDg
van een amendement waarin werd uitge
sproken dat alleen mannelijke Nederlanders
tot lid der Kamer konden worden verkozen.
Voor de Kamer wilde de voorsteller aan
de vrouwen dus ook het passieve kiesrecht
onthouden. Dit amendement vond van vele
kanten bestrijding en ten slotte werd het
verworpen met 68 tegen 15 stemmen.
De behandeling van art. 89, regelende
de verhoogde schadeloosstelling en toeken
ning van presentiegeld, en pensioen aan
de Kamerleden, nam zeer veel tijd in beslag
en gaf aanleiding tot een zoo fel incident
als zich waarschijnlijk nog nimmer in ons
parlement heeft voorgedaan. Het voorstel
der regeering luidde o.m. dat de schadeloos
stelling voor Kamerleden zou worden ver
hoogd van f2000 tot f3000 en dat per
vergadering f 5 presentiegeld zou worden
toegekend.
Vooral tegen het verleenen van dat
presentiegeld waren in den laatsten tijd tal
van bezwaren aangevoerd en een der
sprekers die tegen het voorstel in de Kamer
een rede hield \Vas de heer Nierstrasz,
afgevaardigde voor Amsterdam VI. In
felle zeer onparlementaire taal kwam dez6
spreker tegen het voorstel op en
herhaaldelijk werd hij dan ook in de rede
gevallen. De heer Nierstrasz, die zijn
geheele rede op papier had en dus wel
overwogen bleek te hebben wat hij zeide,
bezigde aan het slot van zijn beschouwing
blijkens het stenogram deze woorden
„En nu komt de Minister en laat met
„een royaal gebaar, zonder een toelichting
„en a fortiori zonder eenig argumenteeren
„enkele rijksdaalders vallen in de hand
„van den geachten afgevaardigde, die naar
„mijn meening, liever zijn kiezers zand
„in de oogen strooit, dan zijn plicht in de
„ruimste opvatting vervult, of van den
„afgevaardigde, die zich vastklampt aan
„zijn mandaat als middel van bestaan."
Toen de heer Nierstrasz geëindigd had
brak een storm vau verontwaarding los.
De heer Lohman snerpte den spreker toe
„Ge hebt een afschuwelijke rede gehouden,
ge moest (J schamen* en Minister Cort
van der Linden snelde boos naar de plaats
van den spreker, om een fel protest te
laten hooren. En daarbij bleef het niet.
Duymaer van Twist bulderde den spreker
tegemoet„Schande schande schande
Ei uit! Er uit!'werd er van andöre zijde
geroepen en Mr. Troelstra, die hevig opge
wonden was, scheen den spreker te lijf te
willen onder het roepen van „Er uit met
jou. Jij jij, durf jij van idealen spreken
Jij, jij Er uiter uitHij werd door zijn
vrienden in bedwaDg gehouden en zakte
op een baok neer. Onder groote opgewon
den he d in de Kamer werd de zitting door
den voorzitter geschorst en spoedig daarna
gesloten, nadat hij den heer Nierstrasz een
stevige terechtwijzing had gegeven.
In de zitting van den volgenden dag
bood de heer Nierstrasz zijn verontschul
digingen aan Regeering en Kamer aan,
die echter niet werden aangenomen.
Met 50 tegen 28 stemmen heeft de Kamer
vervolgens het aangeboden presentiegeld
verworpen en ook werd verworpen (met
46 tegen 38 stemmen) een amendement-
Bogaerdt om de afgevaardigden behalve
reiskosten ook verblijfkosten te vergoeden.
Artikel 89 werd vervolgens aangenomen,
zoodat de vergoeding voor de Kamerleden
verhoogd is van f2000 tot f3000, terwijl
ze bovendien vergoeding van reiskosten en
recht op pensioen zullen genieten,
Ook werd aangenomen art. 90 bepalende
dat de vereischten voor het lidmaatschap
der Eerste Kamer gelijk zullen zijn aan die
voor de Tweede Kamer.
Ook de andere artikelen werden aange
nomen o.a. die betreffende de verkiezing
voor de Prov. Staten, welke ook op den
grondslag van evenredige vertegenwoordi
ging zal geschieden en waarbij de Staten
leden tegelijk zullen aftreden.
De Grondwetsherziening is voorzoover
het Kiesrecht betreft voorloopig ten einde
gebracht. De eindstemming zal later plaats
hebben. Eerst echter zal het Onderwijs
artikel onder de oogen worden gezien. Ook
daarbij zal het niet aan laDge redevoeringen
en een aantal amendementen ontbreken.
Verschillende amendementen zy'n reeds
ingediend en er zullen nog wel meer volgen.
Voor de behandeling van de Grondwets
herziening echter wordt voortgezet, zal er
gesproken worden over het plan van den
Minister om de landstormlichtingsn 1909
1908 onder de wapens te roepen. Waar
schijnlijk zal daarover in de Kamer wel
een hartig woordje worden gezegd.
o—o- o
Het nieuwe succes dat de Engolsche
troepen op het westelijk front aan de Ancr6
konden behalen bleef in de laatste dagen
vooral de aandacht bezig houden. De ver
overing van de versterkte dorpen Beaumont-
Hamel, St. Pierre Divion en Beaucourt heelt
in de kringen der Entente groote vreugde
gewekt. Vooral de Engelsche pers was
geestdriftiger gestemd dan ooit en wees er
op, dat het Engelsche offensief niet dood
gebloed is, zooals de Duitschers herhaal
delijk hebben beweerd de onoverwinnelijk
genoemde Duitscbe troepen moeten buigen
voor de kracht van de Engelsche vuist.
Natuurlijk luidde het oordeel van de
Duitsche bladen heel anders. Reden om zich
ongerust te maken bestaat er voor de
Duitschers heelemaal niet, beweren de
Duitsche deskundigen.
Een hunner, de militaire medewerker van
het „Berl. Tageblatt", majoor von Moraht,
vond echter in het succes van de Engel-
schen aan de Ancre gelegenheid voor een
woord van waarschuwing. Het is een ern
stige vermaniDg voor de toekomst, oordeelde
hij, een vermaning, dat w(j al onze krach
ten hebben te mobiliseereD. Wij moeten
niet blind zijn voor het vele wat Engeland
met Amerikaansche hulp op technisch ge
bied presteert. Het programma van Lloyd
George, al meer munitie, is uitvoerbaar.
En daarom, moeten wij de burgerlijke be
volking mobiliseeren om boven Engelands
krachten uit te komen.
Zoo oordeelt majoor v. Moraht en zijn
woord was meteen een aanbeveling van
het voorstel der Duitsche regeering om een
algemeen burgir-dienstplichc in te voeren,
waardoor alle mannelijkewerkkrachten
van 16 tot 65 jaar, gedwongen zullen
kunnen worden in de fabrieken van oor
logsmateriaal te werken. De komst van een
desbetreffend wetsontwerp is aangekondigd
en reeds by voorbaat door de Duitsche pers
vriendelijk begroet.
Van de andere fronten was het nieuws
schaars in de laatste dagen. Wel echter
bleek, dat er overal nog steeds verbitterd
wordt gevochten en dat vooral de toestand
op de Roemeensche fronten de aandacht
verdient. Gemeld wordt dat Hindenburg,
Falkenhayn en Mackenzeu te Belgrado
krijgsraad hebben gehouden, waaruitmoet
worden afgeleid dat een nieuwe groote
actie tegen Roemenië wordt voorbereid.
De Engelsche pers doet dan ook dringender
dan ooit een beroep op Rusland om geen
tijd te verliezen in het zenden van troepen
naar het bedreigde land. Waarschijnlijk
staat daarmee ook in verbaud de verhoogde
actie op het Macedonische front waar zoowel
de Serviërs als de troepen der geallieeidén
thans met kracht de Bulgaarsch Duitsch-
Turksche stellingen aanvallen.
Er staan op den Balkan blijkbaar ernstige
gebeurtenissen voor de deur.
o—o—o—
Na de feestmaaltijden in Athene, waarbij
de Grieksche KoDing broederlijk aanzat
met de gezanten der Entente en deD Fran-
schen minister van oorlog, generaal Roques,
heeft laatstgenoemde van de Grieksche
regeering een nieuw bewijs van vriendschap
gevraagd voor de Entente. Generaal Roques
had daartoe een onderhoud met Koning
Konstantijn en, naar luid van de berichten
uit Athene, was het waarlijk geen kleinig
heid wat hij te vragen had. Behalve den
afstand van alle Grieksche spoorwegen ver
zocht generaal Roques afstand van de
Grieksche artillerie. En bovendien werd
het wenschelijk geacht, dat tusschen nieuw-
GriekeDland, dat bijna geheel aan de zijde
van Venizelos staat, en oud Griekenland,
dat den Koning trouw gebleven is, een
neutrale zödo zal worden gévormd, welke
door de Fransche troepen zal worden bezet.
Gemeld wordt dat de Grieksche regeering
reeds een groot deel van deze nieuwe
eischen ingewilligd heeft. Of zulks juist is
moet nog nader blijken. De berichten uit
Griekenland zijn uit den aard derzaak zeer
eenzijdig nu de telegraaf en de post er
geheel in handen der Entente is. 'tlstoch
baast ondenkbaar dat Griekenland er toe
zal kunnen overgaan om zijn artillerie aan
de Entente uit te leveren. Wel is dit met
de vloot geschied, maar sedert gaf de Duit
sche regiering die te Athene te verstaan
dat ze de uitlevering van wapens aan de
Entente zou beschouwen als een casus belli.
Maar als de Entente nu eens dat „Dieuwe
bewijs van de Grieksche vriendschap" blijft
eischen
—o—o—o—
Er komen uit België tal van berichten
over het wegvoeren van de Belgische burgers
naar Duitschland. Misschien zijb de berich
ten die men daaromtrent puuliceerde
wat al te schril gekleurd, maar een feit
blijkt het te zijn, dat duizenden jonge en
oudere mannen aan de^gezinnen werden
onttrokken om naar Duitschland getrans
poneerd te worden. Dat zich daarbij hart
roerende scenes afspeelden, ligt voor de
hand, temeer waar het blijkbaar nog al vrij
hardhandig geschiedt en de mannen zoo
maar van de straat worden gepakt en naai
elders gezonden.
De Duitschers geven een en ander toe
en verdedigen deze moderne slavernij door
er op te wijzen, dat het noodig i3 de man
nen aan het werk te houden, du in België
werkloosheid heerscht. De Belgische minis
ter van buitenlandsche zaken heeft een
protest laten hooien en er daarin op ge
wezen, dat de Duitschers zelf de öorzaak
zijn van de werkloosheid. Ook van aiidere
zijden komen de protesten tegen het op
treden der Duitsche overheid in België los.
