N° 3043
Woensdag 13 December 1916.
30ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Attentie s. v. p.
Binnenland.
Van week tof week
nit blad verse lit] ut Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. N»*r Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
ABONNEM
Advertentiëu vóór Acht uur op den dag der qltgave
Prys der Advertenlièn.
Van l tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 5 Ct
Groote letters en Vignetten svordon naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers S Cts. por nummer.
ENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uitg. Firma LANSEVELP DE R O O IJ, Parkstraat, BuroopTkxei.
Op verzoek van abonuees, die ten dien
opzichte in minder gunstige conditie ver-
keeren, zullen wij, door de welwillendheid
van de postadministratie daartoe in staat
gesteld, met ingang van 1 NOVEMBER
zorgdragen, dat de Texelsche Courant, op
een kleine uitzondering na, over geheel
Texel aan het adres wordt besteld.
Daarvoor is evenwel noodig, d^t met
het afdrnkkeu eerder wordt aangevangen.
Advertentiën dienen dns van nn aan
den avond te voren in ons bezit te zijn,
familie-advertentien uiterlijk op den dag
van verschijnen 's morgens 8 uur.
De Uitg.
Kustvisscherij.
De Burgemeester der gemeente Texel
brengt in herinnering, dat de consenten
voor uitoefening van de kustvisscherij,
afgegeven irpden loop van het jaar 1915
met 1 Januari e. k. zijn vervallen.
Belanghebbenden wordt in hun eigen
belang aangeraden aanvragen ter beko
ming van nieuwe consenten zoo spoedig
mogelijk in te dienen.
Texel, 12 December 1916.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
3-9 Dec.
We leven onder abnormale omstandig
heden en dat is ook aan den dag getreden
in de oplossiDg die de ministerieele crisis
gevonden beeft. Minister van Gyn die zijn
ontslagaanvrage reeds bij H. M. de KoniDgin
had ingediend, heeft deze op aandrang van
zijn ambtgenooten en vrienden terugge
nomen. De heer Van Gijn blijft dus minister
van Financiën en er is reden om zich daar
over ten zeerste te verheugeD, want niet
alleen zou het moeielijk zijn een geschikten
opvolger voor den heer Van Gijn te
vinden, maar bovendien heeft de -tegen
woordige bewindsman zich in de enkele
maanden dat hij aan het bewiDd is, doen
kennen als iemand, die volkomen voor de
moeilijke taak in dezen buitengewoon
moeilijken tijd berekend is. Aan groote
keDnis van zaken paart de heer Van Gijn
helder inzicht en voortvarendheid.
Intusschen blijft zijn aanblijven als,
minister iets buitengewoons na alles wat
er geschied is en kan alleen verklaring
vinden in de buitengewone omstandigheden
waaronder thans geleefd en geregeerd wordt
De heer Van Gijn heeft een offer rdoeten
brengen,1 maar daarnaast valt ook te ver
wachten dat Eerste Kamer thans voor die
noodzakelijkheid zal worden gesteld. Mini
ster van Gijn heeft reeds een nieuw ont-
werp-Successiewet aanhaDgig gemaakt en
naar luid der berichten wijkt dit ontwerp
slechts in geringe mate at van het ontwerp
dat verworpen werd. Ende he6ren
Senatoren zullen zich nu zeker wel hon
derdmaal bedenken eer zij opnieuw den
minister naar huis zenden. Ze hebben
over hun jongste votum al te veel moeten
hooren, zelfs ook van bevriende zijde.
Aan de andere zijde van het Binnenhof
werd in de afgeloopen week de Grondwets
herziening voortgezet en afgehandeld. Wel
moet de tweede lezing nog plaats hebben,
doch daarvoor za; wel weinig tyd noodig
zijn. Feitelijk kan men zeggen dat de
Tweede Kamer bet groote werk der Grond
wetsherziening' in eeiste instantie volbracht
heeft, daar het wel uitgesloten schijnt, dat
de eindstemming nog verandering in den
stand van zaken zal breDg6n. Het kiesrecht
artikel ging er door zoDder hoofdelijke
stemming, bij het onderwijsartikel stemde
alleen de heer Lieftinck tegen en de
additioneele artikelen werden zoowat alle
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
Dat is in alle opzichten dus een meerderheid
grooter dan de vereischte tweederde.
Voorloopig is het werk voor de Tweede
Kamer thaDs afgedaan vbor zoover deze
Grondwetsherziening betreft. De heeren
kunnen nu tnet een gerust hart en de noo-
dig6 voortvarendheid met het begrootings-
werk beginnen en probeeren om nog tegeh
Kerstmis klaar te komen, wat wel niet
gelukken zal. Pas na de verkiezingén iu
1917 vangt voor de Tweede Kamer het
werk der Grondwetsherziening weder aan.
Dan worden de ontwerpen in tweede in
stantie behandeld en als ook deze behan
deling een gunstig verloop heeft dan zullen
de kiezers nog eens ter stembus mogen
opgaan om onder het regime van algemeen
manneakiesrecht, stemplicht en evenredige
vertegenwoordiging opnieuw de Tweede
Kamer te kiezen. Te verwachten valt,
dat niet voor September 1918 alles zyn
beslag zal hebben gekregen.
Laat ons hopen dat ook de verdere be
handeling van het groote werk ongestoord
zal kunnen geschieden en dat eer wij een
nieuwe Grondwet hebben Europa tot rust
en vrede mag zijn teruggekeerd.
o o—o
We krijgen binnenkort in de Tweede
Kamer een interpellatie van den heer Duys
over de wégvoering van Belgische arbeiders.
De heer Duys had vooraf van den minister
van buitenlandsche zaken schriftelijk in
lichtingen gevraagd omtrent dit in den
laatsten tijd zoo Daar voren getreden
onderwerp, daar- ook de Nederlaodsche
rege6riDg daarby eeniger mate betrokken
bleek te zijn. De regeering toch heeft
destijds meegewerkt om de naar hier ge
vluchte Belgische bevolking Daar hare
woonsteden te doen terugkeeren, waarbij
ze op gejsag der Duitsche overheid de meest
besliste verzekeringen voor veiligheid en
goede behandeling had gegeven. Op de
schriftelijke vragen van den heer Duys,
deelde minister Loudon een en aDder mede
en tevens, dat de Nederlandsche regeering
een krachtig protest by de Duitsche regee
ring heeft ingezonden, waarin gezegd wordt
dat de wegvoering der Belgen in strijd is
met het volkerenrecht. De, heer Duys zal
er nu over intprpelleeren en dat de regee
ring zich daar niet tegen.heeft verzet, doet
verwachten, dat ze wel gaarne nog een
enkel woord aan het schriftelijk antwoord
wil toevoegen.
In Belgie gaan de Duitschers echter ge
woon hun gang en de Duitsche pers doet
alles om den indruk te vestigen dat het
wegvoeren der Belgen noodzakelijk is en
in hun eigen belang. In Duitschland zelf
komt daartegen echter bok verzet en met
name de soc. democraten zullen iD dezen
den strjjd tegen de regeering aanbinden.
In verband daarmee bevond Schéidemann
de leider der Duitsche soc. democrateD,
zich dezer dagen in ons land, om een
samenspreking te hebben met zyn Neder
landsche partijgenooteo.
o—o o
Id geheel Duitschland hebben de over-
winningsklokken geluid ter eere van de
verovering van .de Roemëcnsche hoofdstad
Boekarest. Zelden is een wapenfeit met
zoo geweldige geestdrift gevierd. In Berlijn
hadden grootscbe bttoogingen plaats, en
werden den Keizer en Hindenburg geest
driftig toegejuicht.
In Weenen ging het kalmer toe. De
Oostenrijksche hoofdstad heeft nog niet de
rouw over zijn ouden Keizer afgelegd.
Daarentegen steeg de geestdrift te Sofia
tot ongekende hoogte. De klokken werden
geluid, de scholen hadden vacantie en
grootscbe optochten trokken door de stad
onder het zingen der vaderlandsche liederen.
Zoo groot als de haat der Bulgaren jegens
Roemenie was naden vernederenden vrede
van Boekarest, zoo groot is thaDs de vreugde
der Bulgaren over het lot dat thans aan
Roemenie wordt voltrokken. Wordt Roeme
nie te Berlijn en Weenen aangemerkt als
een verrader in Sofia noemt men het
tevens een afperser en roover.
De toestand ziet er in Roemenië thans
wel zeer troosteloos uit. Na Boekarest ge
nomen te hebben werd door de Centralen
ook de spoorlyn van Boekarest naarKron-
stadt bezet met de belangrijke daaraan ge
legen stedea Ploësti 6n Campina. Daardoor
kunnen thans de voorraden en versterkin
gen voor de legers van FalkeDhayu en
MackèDzen veel sneller worden aangevoerd.
Daarbij is het front der Centraion kunnen
worden verkort van 700 KM. tot 100 KM.
wat een groot voordeel is en een zeer groot
gevaar voor het overschot van de Russisch-
Roemeensche troepen. Waarschijnlijk zullen
deze nu trachten stand te houden op de
lijn Donau—Boezese, maar hun gelederen
zullen wel zeer gedund zijn.
Toch heeft de terugtocht van het Roe-
meensche leger uit Boekarest Dog in goede
orde kunnen plaatshebben; alle kanonnen
waren uit de forten weggehaald en alle
munitie en andere voorraden vervoerd.
Echter hebben de Roemenen geen tijd meer
gehad om de belangrijke petroleumbronnen
en machiDeriën te vernielen. Het bezit
daarvan waarborgt de Centralen een vol
doende hoeveelheid petroleum en benzine
om in het gebrek daaraan te voorzien.
Natuurlijk is met den val van Boekarest
de strijd in het Oosten vooreerst niet uit.
De vraag treedt echter naar voren of Hin
denburg thans niet zijn aandacht zal gaan
Wijden aan het Macedonische front. De
troepen van generaal Sarrail zetten daar
hun aanvallen voort maar ze schijnen niet
krachtig genoeg om den tegenstand der
Bulgaren en Duitschers te breken.
Daarbij begint de toestand in Griekenland
voor generaal Sarrail ook een ongunstig
aanzien te nemen. De weigering vati Koning
en regeering te Athene om aan de eischen
van admiraal Fouruet te voldoen, heeft
voor de Entente geen aangename gevolgen^
gehad. Het ls toch voldoende gebleken, dat
de bevolking van oud-Griekenland geheel
staat aan de zijde van den Koning en dat
het Griekscbe leger ook nog mee durft te
spreken. Hat is te Athene tot ernstige
botsingen gekomen, waarby eenige dooden
zijn gevallen. Wel is thans de vrede her
steld maar uit verschillende berichten blijkt
dat men zich te Londen en Patys ernstig
ongerust maakt over den toestand. Men
vreest dat de Grieksche regeering bezig is
in 'het geheim het leger weer te mobili-
seéren, in afwachting van een offensief dat
Mackenzen tegeu Salouiki voorberfeidt. De
toestand is buitendien nog zeer gespannen
te Athene en de kans op „verrassingen"
is niet gering.
o—o—o
De kabinetscrisis in Eogeland treedt
naast den militairen toestand in Roemenië
wel het meest op.den voorgrond. Zulke
Kabinetscrisissen heeft men aan de zljde<
der Entente gedurende den oorlog al meer
gehad in Frankrijk en Rusland maar
die aan de overzijde van de Noordzee heeft
toch wel een bizonder karakter. Daar ging
in de laatste dagen ,de stryd n.l.tusschen
twee van de meest op den voorgrond tre
dende bewindvoerdersde minister-presi
dent Asquith en de minister van oorlog
Lloyd George. Die stryd liep over de maat
regelen inzake de voortzetting van den
oorlog te nemen, hoofdzakelijk de kwestie
van den oorlogsraad. Lloyd George wenscht
een kleine oorlogsraad, die bekwaam is
snel en krachtig te handelen, maar zonder
Asquith. Desnoods zou aan dezen het recht
van veto kunnen worden verleend. Natuur
lijk was Asquith daarmee niet, content.
Als minister-president verantwoordelijk voor
de algemeens leiding kon by niet toelaten
dat hy van een zoo buitengewoon belang
rijke taak uitgesloten werd, waarom Lloyd
George Asquith wilde uitsluiten werd niet
in ronde woorden gezegdwaarschijnlijk
echter achtte hy den minister-president
niet doortastend genoeg en wil hij bizonder
krasse maatregelen nemen voor het verder
voortzetten van den oorlog. Lloyd George
is de Engelsche bewindsman die van geen
vredesvoorwaarden wil hooren voordat het
doei der Ente'nte, de volkomen overwin
ning op den vjjand behaald is.
Het gevolg van het conflict tusschen
Asquith en Lloyd George is geweest, dat
eerstgenoemde als ministerpresident is
afgetreden. Lloyd George is door den Koning
belast met de vorming van een nieuw
Kabinet en heeft die opdracht aangenomen.
Zijn plan is, een Oorlogsministeris te vor
men uit alle partyen en als deze regels
onder de oogen der lezers verscbynen zal
het nieuwe [Kabinet er zeker wel ai zyD.''
Een kabinet-George beduidt een ver
scherping van de oorlogvoering, geen vrede.
Trouwens naar vrede hebben de geallieer
den nog geen ooren. Tupof, de Russische
miDister-president verklaarde dezer dagen
nog by do opening der Doema, dat Rusland
den oorlog niet zal eindigen voordat een
volkomen overwinning is bebaald en
Boselti, de Italiaansche minister-president
zeide in de Italiaanscbe Kamer al zoowat
hetzelfde.
TEXEL, 13 December 1916
- Bij de vorige week gehouden exa
mens slaagde voor 3e stuurman de heer
D. L. Bosman, leerling aan de Zeevaart
school alhier.
De nieuwe luxeweg.
Hebben wij op 'J'exel luxe-wegen?
Wij gelooven niet, dat iemand die thans
onze wegen berijdt, die vraag toestem
mend zal beantwoorden.
Toch vinden wij in het Nederlandsch
Landbouwweekblad, bij de vermelding
van nieuwe 'leden der afd. Texel van
'de H. M. v. Landbouw, als adres van
een dier leden Nienwè Luxeweg, Oude-
scbild.
Zou het niet goed ziju, nog even te
wachten voor we den nieuwen weg
Haven-Burgzicht als luxeweg gaan be
titelen
Verslag van de werkzaamheden van
den Rjjkszuivelconsuleut in de
provincie ftoordhollaud over het
jaar 1916.
Bovengenoemd verslag is thans in druk
verschenen en behelst a's steeds voor
hen die bij de zuivelbereiding betrokken
zijn vele wetenswaardigheden.
Aan belangstellenden wordt een
exemplaar van het verslag öp aanvrage
bij dèn heer RijkszuiveJconsulent te
Hooru gaarne toegezonden.
