N° 3102
Woensdag- 11 Juli 1917.
80ste Jaargang.
ES
Nieuws- en
Advertentieblad.
an
Binnenland.
n.rol
>ten.
m.
»reii
:er|
Van week tot week.
"i
'dhuil
meetl
haal
j (zul
idverl
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Yoor dek Bdeo 30 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cta. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advcrteutiön daags voor de uitgave vóór (1 uur nam
Pr{js der Advertentie.
Van 1 tot 5 regels 30 CU. Iedere regel meer 6 Ct.
Qroote letters en Vignetten worden naar plaaUruiate
berekend. Bewijsnummers 8 CU. per nummer.
flrf|pkBONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de JJitg. Fibma LANG-EVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burq op Texel.
lur?.
nen|
ver-
isen
:ve-
lerstemming voor den Gemeenteraad-
JDe Burgemeester der Gemeente Texel brengt
|r openbare kennis, dat op
Zaterdag, den 14 Juli aanstaande,
jn des morgens acht tot des namiddags vijf
ten, de herstemming zal geschieden ter vervul-
ng van drie plaatsen in den Gemeenteraad.
De candidaten, in alphabetische volgorde, zijn:
BOON, A. (Jbz.)
BROEKKAMP, C. H.
DROS, B.
LANGEVELD, A. (Pz.)
VISSER, J. C.
VLAMING, KI.
I Tevens wordt de aandacht gevestigd op
rtikel 128 van het Wetboek van Strafrecht,
aidende
[„Hij die opzettelijk zich voor een ander uit
rende aan eene krachtens wettelijk voor-
fchrift uitgeschreven verkiezing deelneemt,
fordt gestraft met gevangenisstraf van ten
oogste EEN JAAR."
[Texel, 9 Juli 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
ijzei
irg.
n.
1 7 Juli.
Er hebben zich in de afgeloopen week
nstige gebeurtenissen afgespeeld in de
loofdstad des lands. Formeele onlusten,
lis gevolg van den oorlogstoestand. Duitsch-
ind heeft in ruil voor steenkolen een deel
an onze aardappels opgevorderd en EDge-
Jind heeft op grond daarvan gezegd, ook
•cfecht te hebben op een gelijk deel. Het
evolg was aardappelnood vooral in de
roote steden en te Amsterdam gaf de on-
ivredenheid daarover aanleidiDgtot ernstige
nlusten, waarbij de gewapende macht
rachtig moest optreden. Er werden win-
els en pakhuizen leeggeplunderd, de politie
in militairen werden met steenen gewor-
len en op andere wijze gemolesteerd en het
;evolg is geworden, dat deze naar de wa-
lens grepen. Er zijn een 8 tal dooden ge
tallen, voor een deel personen die part noch
leel hadden aan de relletjes, terwijl boven-
lien een groot aantal gewonden in de
iekenhuizen opgenomen moesten worden,
matige feiten 'voorwaar, misschien voor
len deel te wijten aan een revolutionaire
gitatie en de plunderzucht van opgeschoten
(ongens en meiden uit de achterbuurten,
aar voor een ander deel zeer zeker ook
an de ontevredenheid over de aardappel-
iood. Toen de hartstochten eenmaal ont-
:etend waren, konden verstandelijke over-
egingen geen invloed meer uitoefenen,
e orde is thans hersteld, maar uit het
'oorgevallene blijkt, hoe ernstig het levens-
óddelenvraagstuk in ons land is geworden.
Naar aanleiding van het voorgevallene
[to Amsterdam heeft de levensmiddelen
kwestie in de Tweede Kamer weer eens
[oen punt van bespreking uitgemaakt. De
egeering werd geïnterpelleerd over de
aaidappelnood en minister Posthuma heeft
de beide interpellanten, Rutgers en van der
'fempel, van antwoord gediend. De minister
er daarbij den nadruk opgelegd dat
de uitvoer van de aardappelen gemotiveerd
"as door het belang van een behoorlijke
kolenvoorziening. Dit werd dan ook door
den minister met cijfers aangetoond. We
bebben groot belang bij den invoer van
steenkolen, omdat we zonder deze den a.s
finter niet alleen letterlijk „in de kou"
zullen zitten, maar ook omdat we zonder
steenkolen het spoorwegverkeer en onze
fabrieken niet gaande kunnen houden. Van
Engeland krygen we al sinds lang zoo goed
als niets meer, de Limburgsche mijnen
leveren per maand niet meer dan 225Ü00
tot 250000 ton op en waar we in normale
tijden ODgeveer 12 millioen ton per jaar
invoerden, daar begrijpt men, dat er heel
wat van Duitschland moet komen indien
we geen groot kolentekort zullen hebben.
Nu heeft Duitschland toegezegd ons maan
delijks 350000 te levereD wat nog niet
meer dan ruim 4 millioen ton per jaar
wordt en waardoor alleen in het aller
noodigste voorzien kan worden doch in
Juni kwam de boodschap dat er minstens
10000 ton per maand minder zouden wor
den geleverd dan overeengekomen was,
tenzij aardappels in ruil daarvoor gegeven
werden. Dat heeft de minister doen beslui
ten de uitvoer van een partijtje oude en
nieuwe aardappelen toe te staan, doch op
grond van de verbintenis van het Landbouw
Exportbureau moest nu Engeland een even
groot kwantum ontvangen. Dat buiten de
Kamer door sommige lieden die uitvoer-
geschiedenis wel zeer opgeblazen is, toonde
de minister ook aan. Er zijn van 20 Juni
tot 3 Juli 3Va millioen K.G. uitgevoerd,
een betrekkelijk kleine party. Waren ze iD
het land gebleven dan zou ieder Neder
lander daarvan gedurende 14 dagen slechts
Va K.G. per dag hebben kunnen krijgen.
Bovendien werd het gat, dat door deze
uitvoer ontstond, zoo goed mogelijk weer
aangevuld met andere levensmiddelen,
vooral rijst.
Is er een oogenblik een tekort aan aard
appels geweest, thans is de toestand aan
merkelijk verbeterd, doordat er nu grootere
voorraden van de nieuwe oogst aan de
markt komen.
Ook wat de aardappelvoorziening voor
den komenden tijd betreft meende de minis
ter op grond der gegevens te mogen aan
nemen dat de vooruitzichten goed zyn.
De oogst wordt dit jaar vermoedelijk veel
grooter daD die van het vorig jaar.
Ook de voorraden broodgraan zyn thans
grooter dan ooit, maar de aanvoer is zeer
onzeker en de minister/ zal dan ook blij
zyn als hij het tot 't volgend jaar kan uit
houden. Vooral zal zeer gewenscht zijn dat
de aanvoer van veevoeder voortgezet kan
worden, omdat indien dit niet gebeurt, de
veestapel een deel van het broodkoren zal
opvorderen.
De Minister wee3 ook nog op de groote
uitgaven aan de levensmiddelendistributie
verbonden. Er is h6m 80 millioen daarvoor
toegestaan voor dit jaar en het eerste
halfjaar is hij ook met 40 millioen kunnen
rondkomen, maar 'tis de vraag of dit ook
het tweede halfjaar het geval zal zyn.
Misschien zal een suppletoire aanvullings-
aanvraag wel niet achterwege blijven.
Behalve minister Posthuma heeft ook
Cort van der Linden het woord over de
interpellaties gevoerd. Hij beantwoordde
hoofdzakelijk de vragen omtrent de on
lusten te Amsterdam. Het onderzoek daar
omtrent is nog gaande, een rapport wordt
ingewacht en zoodra dit verschenen is, zal
de minister het ter kennis der Kamer
brengen. De minister achtte ingrijpen voor
alsnog niet noodig en was van oordeel, dat
de autoriteiten met overleg en gematigd
heid zijn opgetreden, die de grenzen van
het onvermijdelijke niet hebben over
schreden.
De interpellaties hebben een zeer kalm
verloop gehad, al is dan ook niet de ge
bruikelijke motie achterwege gebleven. Deze
raakt echter niet de uitvoerpolitiek van
den minister waarmee de Kamer zich blijk
baar wel vereeDigen kaD, maar de kosten
der distributie. Door den heer Van der
Tempel c-s. is voorgesteld om den minister
niet aan de 80 millioen te binden, doch
hem de handen vrjj te laten. Er zal dus
nog nader op de zaak worden teruggekomen.
Er zijn intusschen in de Kamer reeds
tal van ernstige waarschuwingen gehoord.
Door meer dan een spreker is er op ge
wezen, dat als we een nieuwen oorlogs
winter moeten doormaken, er nog heel
andere toestandeu zullen komen.
—o—o—o—
Of we e6n nieuwe oorlogswinter tegen
gaan Helaas, het lijkt er maar al te zeer
op. Niets is er dat er op wijst dat we spoedig
aan het einde van den verschrikken) ken
wereldoorlog zullen zijn. Van eenige toe
nadering tusschen de strijdende partijen
valt nog niets te bemerken. De Italiaansche
minister Boseili heeft reeds verklaard, dat
Italië zich voor een nieuwen wiDterveld-
tocht gereed maakt en men moet aannemen
dat dit met de andere geallieerden ook het
geval is.
Men hoopt in de Ententelanden nog steeds
op een overwinning, door het zwaard. De
deelname van Amerika zal dat mogelijk
maken. Duidelijk is dat nog eens aan den
dag getreden in de afgeloopen week in
Parijs bij de aankomst van den Ameri-
kaanschep generaal Pershin met zyn staf.
De Fransche regeering en het volk van
Parys heeft met buitengewoon groote geest
drift de Amerikanen begroet. Bij de aan
komst was het puikje der ministers aan
wezig en in de Kamer begroette Viviani
generaal Pershin als de redder van Frankrijk.
Pershin is gekomen als de zoon van de
groote zusterrepubliek, die zich met al haar
kracht en hulpbronnen in den strijd gaat
werpen om de overwinning op den gehaten
Pruis te voltooien.
Zooals gemeld, zijn ook de eerste Ameri-
kaansche troepen in Frankry k aangekomen.
Hun aantal is wel niet zoo heel groot,
maar 't is te verwachten dat ze wel spoedig
naar het front zullen opmarcheeren, om de
sterren en streepen te planten naast de
Fransche, Eugelsche en Portugeesche
kleuren.
De Engelsche hebben voor de soldaten
van den nieuwen bondgenoot reeds een
eerenaam uitgevonden. Noemt men de
Fransche soldaten „Pollu's" en de Engel-
schen „Tommies", de Amerikanen zullen
„Teddys" genoemd worden, naar den popu-
lairen voornaam van oud-president
Roosevelt.
Op. het westelijk front bleef intusschen
de toestand in de laatste dagen nog vrijwel
ongewyzigd. De Duitschers ondernamen
nogal krachtige aanvallen tegen het Fran
sche front, zonder belangrijke resultaten
evenwol, terwyl de geallieerden overigens
zeer passief waren.
Worden wellicht de voorbereidingen ge
troffen voor een nieuw groot offensief, dat
als „zomeroffensiei" is aangekondigd? Het
zal wel spoedig blijken. Vooral met het oog
op de gebeurtenissen op het Oostelijk front
had men eigenlijk al eerder een nieuwe
actie verwacht.
Rusland heeft weer eens voor een ver
rassing gezorgd. Na alles wat er in den
laatsten tijd uit Petersburg, Stockholm en
andere plaatsen gemeld werd, had men wel
allerminst kunnen verwachten, dat de logge
Russische oorlogsmachine [nog eens weer
in beweging zou worden gebracht. En toch
is dat geschied. Kerenski, die in de laatste
weken al zijn krachten en al zijn wel
sprekendheid er aan gegeven heeft, kan op
succes bogen en in Ententekringen beeft
men reden om zich over het nieuwe Rus
sische initiatief te verheugen, omdat er uit
blykt, dat de invloed der Entente in Peters
burg krachtig is toegenomen.
De Russische troepen zijn op een groot
deel van het Oostenrijksch-IIongaarscbe
front en massa tot den aanval overgegaan
en ze behaalden in de buurt van Brzezany
en Konivechi vrij belangrijke voordeelen,
maakten veel kanonnen buit en namen
duizenden Oostenrijkers gevangen.
Het is wel opvallend, dat het Russische
leger niet in beweging is gekomen op het
eigen grondgebied. Niet de bevrijding van
PoleD, maar de verovering van Galioië
schijnt het doel der Russen te zijn.
Op het oogenblik, dat wij deze regels
schrijven, duurt de groote strijd nog voort.
Het is den Russen nog niet gelukt het front
van hun tegenstander te doorbrekeu, en het
zal de vraag zijn of ze daarin wel zullen
slagen.
Uit het Russische offensief moet intus
schen worden afgeleid, dat „het feest der
revolutie" in het Russische leger thans uit
is, en de reorganisatie ervan haar beslag
gekregen heeft. Het is bekend, dat er tal
rijke troepenverplaatsingen zijn geschied en
dat er op het aanvalsfront kort geleden
massa's nieuwe troepen zijn aangekomen.
Kerenski's tocht naar het front en de gar
nizoensteden is niet zonder resultaat ge
bleven. De kracht waarmee het Russische
leger aanviel en de harde klappen die het
de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen toe
bracht, is wel van buitengewone beteekenis.
De Centralen moeten nu wel weten, dat
het vooreerst weer uit is met de rust op
het oostelijk front. De Russische opper
bevelhebber heeft in een legerorder tot.de
troepen gezegd, dat de beslissende slag,
waarvan de vrijheid en het lot van Rusland
afhangen thans begonnen is,
In Petersburg is de overwinning in Galicië
met buitengewoon groote geestdrift begroet.
Er zijn geestdriftige betoogingen gehouden
ter eere van het leger en aan Kerenski
werd een schitterende ovatie gebracht.
Maar... de overwinning moet nog behaald
worden en als het offensief feens doodloopt
de Duitschers voorspellen dat het zeker
zal gebeuren zal men in Petersburg ook
al te zeer ontnuchterd zijn?
—o-o—o—
China zorgde ook voor een verrassing.
Er is een tegenrevolutie uitgebroken om
de republiek weer af te schaffen en de
Mantsjoedynastie opnieuw op'den troon te
zetten. Thans wordt er gevochten tusschen
de Keizerlijke en de republikeinsche troe
pen en is het voormalige Hemelsche rijk
weer vol beroering.
En Japan ziet glimlachend toe...
TEXEL, 11 Juli 1917.
Schoolreisje.
De plannen in laatste Nutsvergadering
gemaakt, beginnen thans vasten vorm
aan te nemen. In de vergadering van
de commissie, op eergisteren gehouden,
is o. a. reeds het volgende vastgesteld
Het eerste schoolreisje zal plaats
hebben op Vrijdag 20 Juli a.s. en zal
zich ditmaal bepalen tot een bezoek aan
Alkmaar, Bergen e. o.
Besloten is, dat thans, bij uitzondering,
alle leerlingen uit de hoogste klassen,
(6e, 7e en 8e klasse), zoomede degenen
die met 1 April de school verlaten heb-
beD, zullen worden uitgenoodigd.
Uitdrukkelijk is echter vastgesteld, dat
in den vervolge voor 'de schoolreisjes
alleen in aanmerking komen, de kinde
ren uit de 5e en 6e klasse, zoodat ieder
