N°- 3115
Zaterdagr 25 Augustus 1917.
30ste Jaargang.
U,|
ie
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Gemengd Nieuws.
g.
K.
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
ABONNEMENTEN en
Adverteutiön daags voor de uitgave vóór 0 nur nam.
ADVERTENTIEN worden aangenomen by de üitg. Fibma LAN GEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burg opTsxki
n.
a,a
Regeeringswaren.
tl De Burgemeester van Texel
Galet op een ontvangen cii culaire van
n Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel
Brengt ter kennis van de in deze
gemeente gevestigde handelaren,paarden-
houders, veehouders en landbouwers, dat
zij gehouden zijn
uiterlijk Dinsdag 38 Augustus a s.
aan hem, Burgemeester, opgave te ver
strekken van hunne voorraden mais,
jDsel welke niet verkregen zijn hetzij uit
e distributie door de veevoederbureaux,
i hetzij door ruiling tegen rogge of tarwe.
Tegen het niet of niet juist verstrek-
in der opgave is gevangenisstraf be
dreigd van ten hoogste zes maanden of
geldboete van ten hoogste f 10,000,-.
Texel, 20 Augustus 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
S
TEXEL, 25 Aug. 1917.
De Cocksdorp, 22 Aug.
Gisteren avond passeerden 6 zeppelins
in westelijke richtiDg en des nachts
hoorde men van hier hevig geschut.
F Daar men naar boven gerichte licht
st c|bundels kon waarnemen, wordt vermoed,
dat de luchtschepen werden beschoten.
Hedenmorgen sloeg de bliksem in
e hofstede „Sir Robert Ped" in Eier-
and. Hij baande zich een weg door den
schoorsteen, welke gedeeltelijk vernield
werd, liep onder den vloer door en voud
een uitweg bij een vergaarbak naast
woning. De b9ide bewoners, de heer
J. v. Harn en echtgenoote, zaten in de
slaapkamer aan weerszijden -der tafel,
toen het schoorsteenluik, tusschen hen
doorvloog en de tafel met kracht een
eind voortschoof. De kamer lag vol roet,
terwijl een benauwende zwaveldamp het
vertrek vulde.
Brand werd gelukkig niet veroorzaakt,
alleen het vloerkleed zat vol roet en
een vaasje was gebroken.
Alles had plaats aan de zuidzijde van
ten brandmuur tusschen woning en
schuur. Het laatste gedeelte van den
oogst was gisteren juist binnengereden.
■run
sge!
■efei
Piet gelukkig.
Het Duitsche stoomschip Renata Leon-
hardt, dat indertijd door de Engelschen
bq Bergen werd aangevallen, geiaakte
Woensdag op de Noorder Haaks, zoo
Wordt uit den Helder gemeld.
Donderdagmorgen is het vlotgesleept
door de sleepbooten Cycloop en Amstel-
jand en heeft vervolgens de reis naar
Frederika voortgezet, doch is door een
Engelsch schip even buiten het territoriaal
gtbiei getorpedeerd en gezonken.
De geredde bemanning is te Helder
aangebracht.
„Prof.11 de Haas. f
Men meldt uit Leiden aan het Hdbld.
Te Noordwijk aan Zee, waar hij de
laatste jaren woonde, is op hoogen leef
tijd overleden de bekende wonderdokter
A. J. de Haas, wiens naam in een groot
deel van ons land bekend was en die tot
aan zijn dood toe tal van patiënten ont
ving.
De Haas is begonnen als schoenlapper
en oefende dit eerzaam, bedrijf uit te
Voorschoten. Hij legde zich daarbij ook
toe op het bestudeeren van kruiden,
waartoe een oud Kruydenboek dat hij
bezat, allicht aanleiding gaf. Eerst pro
beerde hij zijn geneeskunst op arme
zi6ken in het dorp, weldra ging echter
de faam zijner wonderbare kunst buiten
de grenzen zijner woonplaats en het
duurde niet lang of hij gaf driestal en
pikdraad er aan, om zich geheel aan de
geneeskunst te wijden.
Eerst vestigde hij zich in een een
voudige villa te Voorschoten, dichtbij
het station, later verhuisde hij naar Lei
den en woonde even buiten de grens
aan den Haagweg in een meer deftige
villa „Habis Perkara", waar hij een
aparte woning liet bouwen, die tot wacht
kamer werd ingericht, waarin zich dage
lijks de patiënten, van heinde en ver
saamgestroomd, verdrongen.
Een verhaal gaat, dat hij eiken avond
een groote schaal met rijksdaalders en
guldens door de talrijke patiënten ge
vuld, binnen haalde.
Hij schafte zich weldra een auto aan
en bezocht daarmede ook patiënten in
den omtrek, vooral in den Haag, waar.
onder, naar men vertelt, zeer hoogge-
plaatste personen.
Wellieht heeft zijn imponeerende per
soonlijkheid ondaoks zijn tengere
gestalte en gebrekkigeo gang, maakte
hij op gewone menschen indruk er
toe bijgedragen dat hij zulk een grooten
praktijk heeft gekregen. Er gaan van
hem allerlei verhalen van wonderbare
genezingen, hoewel er ook gevallen wor
den genoemd die er op zouden moeten
wijzen, dat hij zieke patiënten geheel
had verknoeid. Een paar malen is hij
wegens onbevoegd uitoefenen der genees
kunde tot een geldboete veroordeeld, doch
steeds liepen deze processen uit op
reclame voor den professor. In de laatste
jaren woonde hij niet meer in Habis
Perkara, maar als een kluizenaar in
Noordwijk. Daar echter konden de patiën
ten hem ook wel vinden.
Voor den 'prvjminner.
De „Winschoter Ct." ontving een post
wissel uit Goes met. de aanteekening
„Ter uitreiking aan onderofficier Lok,
le prijswinnaar in een wedstrijd, die
reeds drie jaren duurt neerschieten
vliegtoestel".
Bloedvergiftiging.
Nog steeds schrijft Moleschott
kan men in de couranten berichten
over bloedvergiftigingen uitgaande van
een of ander klein wondje lezen. Dik
wijls wordt dan deze bloedvergiftiging
door den berichtgever met gekleurde
kleodingstukken (voofal gekleurde kou
sen staan iu een slechten reuk) in ver
band göbracfit. Intusscben, al dia ge
vreesde kleurstoffen bobben met bloed
vergiftiging ujets uit te staan. Vroeger
dacht men daar anders over. Men wist,
dat vooral in aniline-kleurstoffen dikwijls
arsenicum voorkwam en vermoedde nu,
dat deze stof door het wondje werd op
genomen en dat zoodoende een bloed
vergiftiging tot stand kwam. Deze voor
stelling omtrent het wezen van het
bloedvergiftigings proces hoort men ook
nu nog dikwijls door leeken verkondi
gen. Toch is zij geheel onjuist. Bloed
vergiftiging ontstaat uitsluitend door
het binnendringen van gevaarlijke bac
teriën in de wond. Deze bacteriën ver
menigvuldigen zich en produceeren
vergiften, die in het bloed worden opge-
nomed en o. a. koorts veroorzaken. Men
spreekt dan van wondkoorts. Wanneer
dan deze bacteriën wat hun „woon
plaats" betreft, zich niet tot de wond
beperken, maar zich ook elders in het
lichaam gaan nestelen, d m krijgt men
den toestaud, die door leeken mot den
naam van bloedvergiftiging wordt be
stempeld.
Gewoonlijk ziet men dan eerst een
sterke zwelling in de omgeving van de
wond optreden, terwijl een fijne, lange
roode streep reeds de richting aangeeft,
waarin de „infectie" zich verder zal
uitbreiden. Een enkele „klier" (bij vin
gerwondjes moestal een klier in de
okselholte) is dan gewoonlijk ook reeds
gezwollen en pijnlijk. Echter kunnen
deze verschijnselen ook geheel ontbre
ken de bacteriën kunnen direct in het
bloed komen en zich daar vermenig
vuldigen. Dan ontstaan ook koortsen,
terwijl ook plaatselijke verschijnselen
ontbreken. Een derde mogelijkheid is,
dat de bacteriën van de wond naar
andere plaatsen van het lichaam ge
sleept worden en daar ettering C„abs-
cessen") veroorzaken. Men ziet dus, dat
bloedvergiftiging zich onder verschil
lende vormen kaD voordoen, doch ver
oorzaakt wordt het steeds door bacteriën.
Een roestige spijker, een speld met het
zoo gevreesde kopergroen (dat intussch@n
een vrij onschuldige stof is) een pen
nog met inkt bevochtigd, zij allen kun
nen slechts indirect bloedvergiftiging
veroorzaken. Echter zijn wel de door
deze voorwerpen veroorzaakte wonden
meer vatbaar voor „infactie" dan die
welke door blanke spijkers, schoone
spelden en nieuwe pennen worden ver
oorzaakt, omdat in de eerste gevallen
vreemde stoffen (roest, kopergroen, inkt)
in de wond worden gebracht, waardoor
de genezing wordt vertraagd en de
gelegenheid voor het binnendringen van
bacteriën dus wordt vergroot."
We kannen nog wel wat missen.
Menschen leefden tot aan de 13de
eeuw zonder suiker, zonder steenkool
tot aan de 14de eeuw, zonder boter
tot aan de 15de eeuw, zonder tabak
en aardappelen tot aan de 16de eeuw,
zonder thee, koffie en zeep tot aan de
17do eeuw, zonder lampen tot aan de
18de eeuw, zonder spoortreinen, tele
grammen, gas, lucifers en chloroform
tot aan de 191e eeuw, zonder automo
bielen, draadlooze, of vliegtuigen tot
aan de 20ste eeuw. Dus genieten wij
verscheidene gerievelijkheden, die onze
voorvaders nooit kenden. Maar, leven
wij zooveel gelukkiger en beter dan zij
wat dit aardsche betreft vraagt Het
Oosten.
De geschiedenis herhaalt zich.
In Het OosteD, Hollandsch Weekbl.
iu Amerika voor Paterson en omstre
ken, lezen wij het volgende
Een wagon lading radijs kwam Vrij
dag New York binnen. De marktprijs van
dat product was van 5 tot 8 cent per
bosje. Bracht men den inhoud van den
wagon, 197 manden, op de markt, dan
zou de prijs dalen en cat moest voor
komen worden. De speculanten verzoch
ten de gezondhoidsofficieren den inhoud
af te keuren. Dan natuurlijk behoefden
ze geen cent aan de farmers uit te
koeren die de radijs verzonden hadden.
Doch dit werkte niet. Deze ambtenaren
vonden de waar puik en volmaakt in
orde. Toch achtten deze handelaren het
voordeeliger de radijs niet in den han
del te brengen en de heele massa werd
in het water geworpen, dat deze vrucht
naar de zee meenam. En de prijs' bleef
hoog en duizende kinderen die water
tandend op de markt en in de straten
rond liepen, bleven nuchter van de
radijsjes.
Een christelijke volkspartij.
Naar Het Volk meldt, is tegen Sept.
te Amsterdam een vergaderiug uitge
schreven met het oogmerk om te komen
tot de stichting eener christelijke volks
partij. Do uituoodiging tot deze bijeen
komst gaat uit van den heer Staalman
en eenige bestuurders van Protestantsch-
Cnristelijke vakvereenigingen en tot
de uitgenoodigdeu behooren ook de
predikanten De Ligt en Kruyt van den
Bond van Christen Socialisten, benevens
Mr. dr. v. d. Laar en dr. Keuchenius de
leiders der Christelijke-Sociale Party.
De bedoeling is, deze beide laatste orga
nisaties in de nieuwe te vormen chris
telijke volkspartij te doen opgaan en
ook hare organen Opwaarts en Volks
eenheid op te heffen en te vervangen
dooreen gemeenschappelijk nieuw orgaan.
Drie snorren.
Men schrijft aan de „Nederlander."
In 'n stadje, waarvan wij den naam
niet zullen noemen, vaceert een predi
kantsplaats. Eenige broeders slagen er
in van een aantal dominees van hun kleur
de belofte los te krijgen, eens te komen
preeken, opdat de gemeente eens zal
kunnen hooien hoe „goed" die leeraren
wel zijn en hoe „zuiver" de kleur wel
is.
Dominee A. treedt op. De kerk is
stampvol. Zoodra de voorganger op den
predikstoel staat, wenden velen uit 't
gehoor zich reeds gemeenlijk af. Ach,
zijn eerwaarde kan den mond wel hou
den. Ia 'fc stadje waarvan we den naam
niet noemen, kan men de grootere of
minder-groote zuiverheid des leeraars
van z'n gezicht af lezen. Deze deugt
vast niet. Tusschen neus en, lippen was
't immers o gruwel tot in de derde
machteen snor 1
De uitnoodigende broeders voelen
zich diep teleurgesteld, nu van dezen
„eerste" reeds dadelijk de kansen zijn
verkeken. Enfin ze wachten op den
tweede.
Maar, o droevige speling des lots. Als
ze numero twee iu de consistorie be
groeten, slaat hen-de schrik reeds om
't hart, nu hen 'n .vriendelijk dons van
't gezicht dezes leeraars reeds als tegen-
straalt. Ook die tweede dus geen kans!
Daar komt de derde. De broeders
gaan nu allen (nieuwsgierig en wat ze
nuwachtig) naar 't station om den
predikant af te halen. De trein stoomt
binnen. Portieren worden geopend.
Menschen "stappen uit. Daar is de he-
raar-. „Wat het ie," fluistert er een, die
wat kippig is. Doch hij behoeft slechts
te letten op de droeve gezichten zijner
collega's. De weleerwaarde, die vriende
lijk glimlachend nadert, hearft'n snor 1
Beroepen is thans in 't stadje, waar
van we -den naam niet noemen, 'n
leeraar met 'n gelaat, glad als van 'n
kleinen jongen blank als'n etensbord.
Miar van de richting en klaar der
broeders is hij niet.
ilieii
s
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Borg 30 Cta. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cts. Naar Amerika en andere
landen met Terhooging der porto's.
Prijs der Adverlenliin.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cts. por nunmer.
Burgemeester en Wethouders van Texel
maken bekend, dat van 27 Aug. tot en met 2 Sept.
a.s. bij de winkeliers alhier verkrijgbaar zal
zijn
op elke blauwe bon no. 7 l'/i hectogram
j'/, ons) zachte zeep:
op elke groene bon no. 8 1 ons regeerings-
rijst öf 1 ons Javarijst
op elke groene bon no. 9 öf 1 hectogram
gort óf 1 hectogram havermout;
op elke gele bon no. 8 1 '/i hectogram groene
trwten
op elke gele bon no. 7 Vs hectogram
normaal bak- en braadvet.
Bovenstaande goederen mogen niet anders
dan tegen afgifte van bons worden verkocht.
Texel, 24 Aug. 1917.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
ibnti
MAÏS.
dom
■dsei
ACE
rhat
trai
aar
n di
gOfl
jorft
Ttl
