A
tro
>n,
N°. 3118.
Woensdag 5 September 1917.
30sto Jaargang.
- en
Advertentieblad.
Binnenland.
90,1
irg,
Van week tof week.
i,
Dit blad verschgut Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor dbn Burg 30 Cta. Franco per post door ge
heel Nederland 45 Cta. Naar Amerika en andere
landen met verhooging der porto's.
Advertentiën daags voor de uitgave vóór 6 uur nam.
Prijs der Advertenttèn.
Van 1 tot 5 regels 30 Cta. Iedere regel meer 6 Ct.
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 2 Cta. per nummer.
ijkhi ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de Uiig. Firma LANGfEVELD DE R O O IJ, Parkstraat, BüröopTexki,.
Aug.—1 Sept.
Wees zuinig op broodDeze oproep
leeft het bureau voor mededeelingen om-
Trent voedselvoorziening met nadruk doen
Sooren. Wees zuinig op brood! Men zou
feoo zeggen, dat die opwekking wel zeer
overbodig is, Het broodrantsoen, aanvan-
;eiyk vastgesteld voor zeven dagen, zal
Ijans moeten voorzien in de behoeften
an ell dagen en dat brengt wel van zelf
1 de noodzakelijkheid mee om zelfs op de
ruimels te passen.
Amerika, waarvan we tot nog toe een
Llangrijk deel van ons broodkoren betrok-
L, heeft thans de uitvoer daarvan naar
Ls land stopgezet. Wilson heeft gebruik
gemaakt van het hem door hetcoügresen
tien Senaat verleende recht om de leve
ringen aan Nederland te verbieden. De
bemoeiingen van onze regeering en hare
Vertegenwoordigers hebben dit voor ons volk
loo ernstige besluit niet kunnen tegenhouden
al zal het hun ook niet moeilik geweest
zijn aan te toonen, dat voor doorvoer naar
Duitschland niet de minste vrees behoeft
Ito bestaan. Handel is handel, denkt broe
der Jonathan wellicht en wie me het meest
laat verdienen is mijn beste klant. En de
jeste klanten zijn de geallieerden, nu al
iet zoolang als de oorlog duurt.
Het staat thans vast, dat er op aanvoer
Ivan broodkoren voortaan niet valt te re-
tenen. We moeten dus trachten rond te
tomen met datgene, wat we hier te lande
beschikbaar hebben. Daarvoor is inkrim
ping van het broodrantsoen noodig, wat
la de praktijk neerkomt op verlenging
der broodkaart. Alleen door het toepassen
van dien maatregel zal er zekerheid zyn,
dat we den winter doorkomen met onze
broodvoeding. Tenminste als de voorraden
van den nieuwen oogst niet al te zeer
tegenvallen. Met de mogelijkheid, dat het
rantsoen nog kleiner wordt, dient alvast
rekening gehouden te worden» En dat kan
het best, door ons langzamerhand te ge
wennen aan andere -dan enkel broodspijze,
bij ontbijt en avondeten. We moeten zui
nig zijn op het brood, of we willen of
niet. En we zullen dit nieuwe offer, dat
de oorlog van ons vraagt, zonder klagen
s|hebben te brengen. De snede wordt weer
vrlüeiner, maar laat het ons dankbaar mo
gen stemmen, dat we ons brood nog in
vrede mogen eten. Een droge bete en rust
daarbij - zei de wLJze spreuken
dichter uit de oudheid is beter dan een
huis vol geslachte beësten, met twist.
o—o—o—
We schrijven September. De herfstmaand
begonnen, over eenige dagen zal het
jaargetijde, dat zoozeer tot weemoed stemt,
omdat het in zoo zichtbaren vorm de
vergankelijkheid predikt, officieel een
aanvang nemen. Reeds legeren zich de
heristgedachten over het velden de
stormen en regenvlagen van de laatste
dagen hebben ze vermenigvuldigd.
Voor do worstelende legers is de bittere
tijd weer aangebroken. gaan weer den
winterveldtocht tegemoet, met de daaraan
verbonden ellende. Wellicht ligt daarin
ook de verklaring van het feit, dat de ge
allieerden nog steeds den strijd met alle
krachten voortzetten. Ze willen voor den
winter aanbreekt hun militaire posities
verbeteren. Wat zouden de Eagelschen er
niet voor over hebben, als ze er in de
komende dagen ia konden slagen, de
Duitschers te verjagen van de Vlaamsche
kust. Dat toch, is het groote doel van
bit
lac!
ooi
ibrs
d
rerö
ot
DOfl
I II
run
en
vb
i
urn
ikte
ddi
d
i
t r
imh
het offensief in Vlaanderen en de belang
rijkheid van dat doel, doet hen steeds
weer nieuwe aanvalstroepen iu het vuur
brengen. Zelfs in de afg6loopen week werd
er op tal van punten op het front in
Vlaanderen allerhevigst gevochten, niet
tegenstaande storm en regen. En naar
luid der berichten, worden er door de
Engelschen al weder uitgebreide maat
regelengenomen, voor een nieuwen krach-
tigen aanval op de Duitsche linies in
Vlaanderen. .Ook bjj Verdun is de zware
strijd nog niet geëindigd. Er moet voort
gemaakt worden, want de herfst en de
winter komen
Generaal Cadorna denkt er blijkbaar
ook zoo over. Zijn doel is Triest en bet
groote offensief aan de Isonzo, heeft dat
doel zeker wat nader gebracht. Geweldige
Oostenrijksche verstèrkingen zjjn door de
Italianen veroverd, maar de weg is nog
ver, want tusschen de Isonzo en Triest
verheffen zich de krijtrotsen en ieder rots
is door de Oostenrijkers in een fort ver
anderd. En tusschen de rotsen iiggen da
len en ravijnen, die schier onbegaanbaar
zijn. Er zal al een wonder moeten gebeu
ren, als Cadorna nog voor den winter de
poorten van Triêst bereikt. Toch is men te
Rome vol geestdrift en moed. De elfde
Isonzoslag duurt nog voort en Cadorna
verwacht er succes van.
Ook op het Oosteljjk front werd de strijd
op den ouden voet voortgezet. In Roeme
nië blijft Mackenzen nog steeds vorderen.
Zal hij vóór den winter de graanschuren
van Rusland kunnen veroveren
o—o—o—
De hoop, dat deze herfst den vrede zal
brengen, is, sedert het verschijnen van
Wilson's antwoord op de Pauselijke nota,
zeker niet versterkt, Het antwoord van
Wilson is reeds gepubliceerd. Het geeft
uitvoerig de gronden aan, waarom
de VereeD. Staten niet de vredesbemidde
ling van den Paus kunnen aanvaarden.
Het eerste bericht, dat Reuter omtrent
den inhoud van het antwoord bracht, zei
dat op het vredesaanbod niet kon worden
ingegaan, omdat de centralen hun voor
waarden niet hadden bekend gemaakt. Deze
lezing was echter onjuist, want het blijkt,
dat voor Wilson vooral andere argumenten
hebben gegolden. Kort samengevat komt
het antwoord hierop neer, dat hij het on
mogelijk acht, vrede te sluiten met Duitsch
land, omdat deze mogendheid zich niet
houdt aan de gesloten verdragen. Het
vredesverdrag zou „weereen vodje papier"
worden, en als het „Duitsche volk nu
maar e6rst zorgt voor andere leidslieden,
waarop te vertrouwen valt, dan kan er
over den vrede worden gepraat, doch eer
der ook niet." „Wij kunnen"aldus Wil
son „het woord van de tegenwoordige
regeerders in Duitschland niet beschouwen
als een waarborg voor iets, dat duurzaam
is, tenzij er zulke afdoende bewijzen van
den wil en het doel van het Duitsche volk
zelf komen, dat de overige volken der we
reld deze zouden aanvaarden. Zonder der
gelijke waarborgen, zou niemand kunnem
vertrouwen op vertrouwelijke verdragen
met de Duitsche regeering betreffende
overeenkomsten nopens ontwapening en
het instellen van arbitrage inplaats van
macht, gebiedsafbakening en het herstellen
der kleine naties."
Het wordt niet rondweg door Wilson
gezegd, wat hij eigenlijk wil, maar als
men zich zijn eerste oorlogsredevoeriDg
herinnert, dan begrijpt men, dat bij het op
de Hohenzollerns gemunt heeft, Nu als
hij dat bedoelt, als hij den vrede afhan
kelijk wil stellen van een revolutie in
Duitschland, die de Keizer van den troon
werpt, dan kan de oorlog nog lang duren.
Of is Wilson ook met wat minder tevre
den Zal hij genoegen nemen met een
verdere doorvoering van de democrati
seering van den Duitschen staat Dan is
er misschien eenige hoop op spoedige
uitkomst. Want de domocratiseering in
Duitschland wordt voortgezet. Stap voor
stap gaat ze verder. Een flinke stap is nu
weer gedaan door het besluit om een Rijks
dagcommissie medezeggingschap te geven
bij het opstellen en vaststellen van het ant
woord van Duitschland aan den Paus.
Vroeger werd den Rijksdag niet om raad
gevraagd. Hij werd geplaatst voor de vol
dongen feiten en als hij er lust in had,
dan had hij de gelegenheid voor critiek.
Te raden of te veranderen viel er dan
echter ni6ts meer. Thans wordt het anders.
Voor het eerst riep de kanselier de verte
genwoordigers vau het volk tot zich, om
met hem te overleggen en te besluiten,
omtrent aangelegenheden, die beslissend
zijn voor de toekomst van Duitschland.
Is Wilson met de democratiseering der
Duitsche staatsinstellingen tevreden, dan
is er hoop, want die democratiseering
komt. is reeds bezig te komen. De onver
antwoordelijke regeering heeft ook in
Duitschland haar tijd weldra gehad.
Wil Wilson echter een breuk tusschen
het Duitsche volk en zijn Keizer, we vree
zen dat de vrede daa nog ver, heel ver
af is.
—o—o—o—
Te Londen heeft de internationale bijeen
komst plaats gehad van de socialisten uit
de geallieerde landen. Er is niet veel ge
meld omtrent de besprekingen, want de
vergaderingen waren niet publiek. Toch
is niet onbekend gebleven, dat het er
geweldig gespookt heeft en de eenheid
ver te zoeken was. De voor- en tegen
standers van de conferentie te Stockholm,
konden het bonder felle woorden niet eens
worden. Of eigenlijk zijn ze het nog niet
eens geworden. Intusschen laat het zich
aanzien, dat een voorstel zal worden aan
genomen, waarin uitgesproken wordt, dat
van de conferentie te Stockholm geen
resultaat wordt verwacht, doch een nieu
we bijeenkomst der arbeiderspartijen in
de geallieerde landen, ter bespreking van
den vrede noodig is.
TEXEL, 5 Sept. 1917,
Melkveehoudersbond.
Op de Maandag in de Oranjeboom ge
houden vergadering van bovengenoemde
bond vestigde de voorz. de aandacht op
het aanstaand gebrek aan veevoeder en
raadde den leden aan geen rommel te
koopen, doch bieten, pulp, enz.
Bij de behandeling van de agenda van
de algemeene vergadering, wordt bij
behandeling van punt 4„Wat staat
ons te doen in verband met den geringen
voorraad hooi en het ontbreken van
krachtvoeder", besloten alvast een lijst
aan te leggen van gegadigden voor natte
pulp.
Punt 5 „Bespreking van den melkprijs
in den a s. winter" lokt nogal eenige
bespreking uit.
Algemeen acht msn h9t gewenscht de
missive van den Minister arf te wachten.
Op voorstel van het bestuur wordt
besloten geen afgevaardigde naar Am
sterdam te zenden, doch aan den heer
Beek, lid van hot kringbestuur te vragen,
te willen bevorderen, dat de boer den
te geven toeslag op den melkprijs ont
vangt.
De rondvraag levert weinig op. Voor
bet ontvangen van droge palp geven
zicb eenige leden op.
Sluiting.
i- Blijkens advertentie in ons vorig
nummer hebben de bakkers te den Burg
uit het oogpunt van brandstof besparing
besloten op twee dagen in de week,
Dinsdag en Donderdag, been versch brood
verkrijgbaar te stellen.
Ook te Oosterend bebben, naar onze
berichtgever meldt, de bakkers een zelfde
besluit genomen.
- Met ingang van 1 October is aan
de School met den Bijbel te Oosterend
benoemd tot onderwijzeres, Mej. D. Kik
kert, thans Kootd der Christelijke Be
waarschool te Workum.
Feesten te nelder.
Hst steuncomité te Helder dat tot
hiertoe bijna geheel zjjn belangrijke uit
gaven wist te dekken, heeft nu samen
met „Helder's Belang (V. V. V.) een
reeks openluchtfeesten georganiseerd
waarvan de opbrengst moet dienen tot
stijving der kas.
Het programma beloofd beel wat voor
die vijl dagen.
De opening der feesten heeft plaats
op Vrijdag 7 September, 's middags half
twaalf op. bet Sportterrein aan den Bol-
weg. H.M. de Koningin zal bij openiDg
der feesten aanwezig zijn. Alsdan wordt
door een massa-koor „Hollands Glorie"
uitgevoerd, waarbij het Stafmuziekkorps
der Kon. Ned. Marine begeleidt.
Sportdemonstraties hebben dienzelfden
dag en Zaterdag, Zondag, Maandag en
Dinsdag op hetzelfde terrein plaats, zoo
mede atbletbiekwedstrijden,kinderspelen,
voetbalwedstrijden, muziekoptochten
door de stad, enz,
In het gebouw en den tuin van „Casino"
is voor eiken avond een Hollaodsch tuin
en kermisfeest georganiseerd, waarin
verschillende aantrekkelijkheden voor
komen en muziek gegeven wordt.
Al de sportverenigingen der stad,
het stafmuziekkorps der Kon. Marine,
de plaatselijk muziekkorpsen, benevens
een tiental zangvereenigingen verleenen
hare medewerking.
Voor vreemdelingen wordt de aan
trekkelijkheid nog verhoogd door de rooi
en zeilwedstrijden van de Kon. Marine-
Jachtclub, die hier Vrijdag en Zaterdag
op de reede gehouden worden en die
van den zeedijk goed te volgen zijn.
Bij gunstig weer wordt druk bezoek
van buiten verwacht.
Wellicht is men ook die dagen in de
gelegenheid vliegdemonstratiesder water
vliegtuigen waar te nemen.
De Cocltsdorp.
Door de aanhoudende regens is het
boezemwater in Eierland schrikbarend
gerezen. Op sommige akkers staan de
nog te veld staande gewassen in het
water en verscheiden weiden staan
blank.
De aardappelen worden ziek. Is het
met de opbrengst van den oogst al
treurig gesteld, op zoo'n wijze worden
de vooruitzichten nog minder.
Waal, 3 Sepl'
De onderwijzeres, Mej. N. Mets, die
wegens aanstaand huwelijk ontslag uit
hare betrekking heeft, verkregen, nam
Vrijdagmiddag j. 1. afscheid van hare
leerlingen en van de school. De leerlin
gen, die op versnaperingen onthaald
werdeD, vareerden Mej. Mets een ont
bijtservies en een keurig tafelkleed,
