N° 3134
Woensdag 31 October 1917.
31ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Van meek tot meek
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per S maanden.
Voor dbn Bobo 40 Cts. Franco per post door ge
heel Nedbblaïtd 55 Cts. Nut Amerika en andere
landen met rerhooging der porto's.
Advertentie» daags voor de uitgave vóór 4 uur nam.
Prijs der Advertentiei.
Van 1 tot 5 regels 30 Cts. Iedoro regel moer fi Ct
Groote letters en- Vignetten worden naar plnatsruimlo
borekond. Bewijsnummers 8 Cts. por nummer.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Fibma LANGEVELD& DE ROOIJ, Parkstraat, BobsopTexki
Schoenreparatie.
De Burgemeester van Texel maakt
bekend, dat de bons voor het tegen ver
laagden prijs laten repareeren van schoe
nen voor bewoners van den polder Eier-
land verkrijgbaar zijn bij de hoeren B'
Dros en N. Gomes.
Texel, 30 October 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
Melk.
De Burgemeester van Texel brengt
ter openbare kennis, dat ten behoeve
van zieken en zwakken, alsmede ten
behoeve van kinderen beneden den leef
tijd van zes jaar, die in hoofdzaak op
melk voeding zijn aangewezen, melk be
schikbaar kan" worden gesteld voor
den prijs van elf cent per liter
Aanvraagformulieren zijn ten gemeen-
tebuize verkrijgbaar.
Texel, 30 October 1917.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
20—87 Oct.
Nog steeds is de zand- en grintkwestie
tusschen de Engelsche regeering en de
onze niet tot een oplossing gebracht
Minister Loudon heeft in de Tweede Kamer
zeer openhartig en onder toejuiching der
vergadering een uiteenzetting gegeven»
waaruit blijkt, dat onze regeering in haar
volste recht is.
Nadrukkelijk verklaarde minister Loudon,
dat de regeeriDg het in strjjd met hare
waardigheid zou achten, in strijd ook m6t
het beginsel, waaraan zij in hare ver.
houding tot alle oorlogvoerende partijen
onwrikbaar vasthouden zal, wanneer zy^
door eenigerlei pressie van een cier par
tijen, zich liet afbrengen van een plicht,
dien zij krachtens bestaande verdragen
tegenover een andere party te vervullen
h6eft. De regeering is bereid de kwestie
aan arbitrage te onderwerpen, maar het
voorstel daartoe kan niet van haar uit
gaan. Zij acht zich op grond van de des
betreffende verdragen verplicht, die hoe
veelheden zand en grint door te laten,
welke niet bestemd zijn voor militaire doel-,
einden. Wel is het mogeiyk, dat door de
Duitschers het zand en grint voor oorlogs
doeleinden wordt gebruikt, maar het be
wijs daarvoor bezit ze niet. Ze is echter
bereid alle gegevens, die de Engelsche
regeering zal overleggen, te onderzoeken.
'Zoodanig bewysmateriaal heeft haar ech
ter nog niet bereikt.
De verklaring van minister Loudon heeft
een uitstekenden indruk gemaakt en werd
terecht zeer door de volksvertegenwoor
diging onderstreept. Het was een fiere,
kloeke verdediging, een bewijs tevens, van
de strenge wijze, waarop onze regeering
oordeelt over haar rechten en plichten.
Toch is de regeeringsverklaring niet
onweersproken gebleven. De minister had
nog maar nauwelijks uitgesproken, of de
EDgelsche gezant zond een groot ingezon
den stuk aan de groots bladen, om de
regeeringsverklaring te weerleggen. Daar
in werd volgehouden de Engelsche bewe
ring, dat het zand en grint over Nederland
Baar België vervoerd, bestemd was voor
Duitsche oorlogsdoeleinden. Ook berekende
hy, dat er veel meer vervoerd werd, dan
voor herstel en onderhoud van de Bel
gische wegen noodig was. In een inter
view beweerde de gezant later, dat de
cijfers door de Nederlandsche regeering
opgegeven niet betrouwbaar waren. De
Engelsche iegeoring denkt er niet aan, de
kwestie aan arbitrage' te onderwerpen en
zoo verzekerde de gezant aan de
afsnijding van het handelstelegrammen-
verkeer over den Britschen kabel zal geen
einde komeD, zoolang de doorvoer van
zand en grint niet wordt stopgezet. Ver
der zullen door Amerika geen levensmid
delen worden uitgevoerd naar Nederland,
voordat aan den Engelschen eisch voldaan
is. Het gebruik van de Britsche kabels is
geen recht, maar een gunst en zoolang
Nederland de Duitschers in staat stelt
oorlogsmateriaal te vervoeren, waardoor
do levens der Ententesoldaten bedreigd
worden, zullen aan Nederland geen gun
sten worden toegestaan. Stopzetting van
het vervoer, acht de Entente bovendien
niet in stryd met de Rijnvaartacte.
Door den Fransch6n gezant te Den Haag
is aan de regeering een nota overhandigd,
welke bijzonderheden bevat, betreffende
het gebruik voor oorlogsdoeleinden Van
zand en grint uit Duitschland, door Neder
land naar het front verzonden. De Fran-
sche regeering beweert, dat het onderzoek
door de NedeilaDdsche officieren ingesteld
niet afdoend, noch beslissend was, daar
zy zich niet ter plaatse ophielden, in de
zóne, waar het zand en grint voor mili
taire doeleinden werd gebruikt.
Blijkens een bericht, van het officieuse
Correspondentiebureau, zal de regeering
op hetgeen de Engelsche gezant publi
ceerde, niet antwoorden. Alleen werden
diens opgaven, wat de cijfers betreft, on
juist genoemd. De stukken zullen in een
witboek worden opgenomen.
De kwestie is daarmee echter niet uit.
Voor onze regeering zijn de moeilykheden
thans wel zeer groot.
o—o—o
De Duitsche pers heeft het druk gehad
in de laatste dagen, Ze had waarlijk niet
te klagen over gebrek aan stof. Allereerst
waren er de belangrijke krijgsbedrijven in
het westen, oosten en zuiden, die hun
deel kwamen opeisch6n van de, door den
papiernood al zeer beperkte, ruimte der
bladen en verder was er de binnenlandsche
politieke toestand, die dringender dan ooit
aandacht en bespreking vroeg. Ook thaDs
nog blijft de politieke toestand in bizon-
dere mate de aandacht vragen en waar-
schijniyk zal zulks in de e. k. dagen eer
toe- dan afnemen.
De Keizer is van zyn reis naar Sofia en
Konstantinopel te Berlijn teruggekeerd en
na zich op de hoogte gesteld te hebben
van den stand der krijgsbedrijven, was
zyn eerste werk, zich bezig te houden met
de onaangename dingeo, di6 sedert zijn
afreis op het erf der biDnenlandsche poli
tiek zyn voorgevallen. De lezer herinnert
zich, wat we bedoeleD,.n.l. het ongelukkige
vlootdehat in den Rijksdag en het conflict
tu8schen de Rijksdagmeerderheid en Micha-
ëlis, den RijKskatfselier. Sedert dien heb
ben de bladen van alle richtiogen beweerd,
dat er een kahselierscrisis bestaat en dat
de dagen van Dr. Michaëlis, als d6 rechter
hand van den keizer, geteld zijn. Men her
innert zich, dat het orgaan der sociaal
democraten heitig tegen Michaëlis te keer
ging en hem sommeerde om op staanden
voet heen te gaan en dat ook in de vry-
zinnige pers allerlei beschouwingen waren
te lezen over de onmogelijkheid voor don
rykskanselier om aan te biyveD. En zelfs
in de moer gematigde kringen werd er
kend dat het heengaan van Michaëlis on-
vermydelyk was geworden. Er was eigen
lijk zoo goed als niemand, die den kanse
lier tegen zoo scherpe oritiek in bescher
ming nam.
Ook is er druk van gedachten gewisseld
over de vraag, wie de opvolger van Micha
ëlis zal moeten zijn. Er waren reeds ver
schillende namen genoemd, o. a. die van
von Kühlmann. Door de „Vorwarts" werd
er voortdurend op gehamerd, dat de zaak
niet buiten het parlement om mocht wor
den behandeld. De ryksdag zelf moest den
nieuwen kanselier aanwijzjn, wat in de
practyk zou neerkomen, op iemand, dio
die aau de zyde van de ryksdagmeerder-
heid staat. Er werden reeds allerlei ver
onderstellingen geopperd, over de wyze,
waarop do keizer don lastigen politieken
toestand zou behandelen.
In de laatste dagen schynt er echter
een kenteriDg in de kwestie te zijn geko
men. Het is thans niet meer de vraag,
wie opvolger van Michaëlis zal worden,
maar wel of Michaëlis toch nog zal aan
bleven.
De Keizer heeft een bespreking gehad
met den Kanselier en de vertegenwoordi
gers van de verschillende partyen. En ook
is een samenkomst geweest van den Kan
selier en. de leiders van de Rijksdagmeer
derheid. Daarbij werd te verstaan gegeven
dat Michaëlis het vertrouwen van de meer
derheid heeft verloren en zyn attröden werd
verwacht. Michaëlis gaf daar echter geen
antwoord op en thans duiken in de Duit
sche pers allerlei berichten op, waaruit valt
af te leideD, dat het nog zoo heel zeker
niet is, dat er een nieuwe kanselier zal
komen. Enkele bladen weten te vertellen,
dat de Keizer tot het inzicht is gekomeD,
dat het niet mogelyk zal zyn by den scher
pen stryd tusschen de twee stroomingen
in den Rijksdag, een man te vinden, die
allen zal kunnen bevredigen. Komt hy
niet in botsing met den een, dan zeker
met den ander. Blijkbaar meent de Keizer,
d it Michaëlis nog de minste niet is en dat
hij zich maar met den Rijksdag moet ver
zoenen. Met vrij groote stelligheid wordt
bericht, dat Michaëlis niet zal aftreden.
Met belangstelling mag daarom de verdere
ontwikkeling van den politieken toestand
worden gevolgd. We zullen er wel spoedig
meer van hooien.
In Vlaanderen dreunt alweer een paar
dagen onafgebroken het geschut, wellicht
om een nieuwe aanvallende beweging van
de Engelsche troepen voor te bereiden. En
onderwyl is, meer naar het oosten op het
westelijk front, een hevige slag aan den
gaDg. De Franschen hernamen het offensief
aan de Aisue en ze brachten een geweldige
stoot toe aan het Duitsche front, zoodat
dit bezweek en over eenige K. M.'s breedte
zwaar werd ingedrukt. Een aantal dorpen
werd door de Franscho stormtroepen ver
overd en deze drongen door tot aan het
Oise Aisne kanaal, op slechts 10 K.M. van
de belangryke stad Laon. Nog steeds duurt
de stryd aan de Aisue voort en mag men
de Franscne berichten gelooven, dan is
een terugtocht van de Duitschers op dat
frontdeel aanstaande. Men leidt dat af uit
het feit, dat de Duitschers begonnen zijn
met het omhakken van vruchtboomen en
het vernielen en in brandsteken van de
hoeven, precies als zulks gaschirdde vó<jr
de terugtocht aandeSomme. De Franschen
maakten reeds meer dan 11000 gevangenen
en veroverden 1G0 kanonnon.
De Entente zou reden hebben over deze
successen der Fransche wapens te juicheD,
indien er maar geen andere teleurstellende
gebeurtenissen waren. Daar was de bezet
ting van de eilanden in de Golf van Riga
en de vrees, dat het mis zou gaan met de
Russische vloot, waaromtrent reeds allerlei
sombere geruchten liepen, o. a. dat ze op
weg was naar de Zweedsche havens, om
zich te laten interneeren. Tot heden zyn
die echter niet gegrond gebleken en ook
schynt het met de opmarsch der Duitschers
in Esthland, niet zoo'n vaart te zullen
loopen als gevreesd werd. Wol zyn door
de Duitschers pogingen aangewend, om op
de kust troepen te landen, doch biykbaar
is dat niet anders geweest, dan een
manoeuvre, om de aandacht der Russen
af te leiden van een terugtocht van het
Duitsche bezettingsleger tusschen Riga en
Jacobstadt, op achter de Dwina gelegen
stellingen. Waarschy'niyk zal er van een
offensief in de richting van Reval en
Petersburg voorloopig wel niets komen.
Trouwens de winter staat voor de deur.
Intusschon biyven de berichten uit Rus
land zelf nog zeer outmoedigend luiden
voor de Entente. Het is daar blijkbaar nog
één groote verwarring en er wordt vry
zeker ni9t aan gedacht om het leger weer
een rol te laten speleó.
Van deze laatste omstandigheid heeft
Hindenburg party getrokken. Hij heeft een
deel zyner reserves naar het Italiaansohe
front gezonden en sedert een paar dagen
strijden de Duitsche groepen daar, schouder
aan schouder met Oostenryksch-Hongaar-
sche bondgenooton. Niet om een Italiaansch
offensief tot staan te brengén, maar juist
om tot een aanval in grooten stijl over te
gaan.
De Centralen zyn een groot offensief be
gonnen tegen de Italiaansche stellingen aan
de Isonzo en op het Karstplateau. En op
h6t Isonzofront hebben de Italianen een
geweldige opstopper toegediend. Het front
werd doorbroken en bijna het geheele ter
rein, dat de Italianen-in den elfden Ieonzo-
slag met buitengewone inspanning en tegen
zware offers hadden veroverd, is weer door
hen aan de Centralen moeten worden afge
staan Daarbij verloren ze reeds meer dan
30 000 man aan gevangenen, benevens een
paar honderd kanonnen. Op het oogenblik
dat we dit' schryven, duurt het offensief
der Centralen nog onverminderd in kracht
voort en nog steeds vorderen ze. Naar het
zich laat aanzien zal de twaalfde Isonzo-
slag wel eens zeer ernstige gevolgen kun
nen hebben voor Italië.
- En wie weet wat er de gevolgen van
zullen zyn voor den politieken toestand in
het land zelf. Er kwamen in den laatsten
tyd herhaaldelijk onlusten voor, ais gevolg
van de agitatie der socialisten tegen de
regeering, De oorlog heeft Italië nog niets
dan ellende gebracht en het volk keert zich
tegen de aanstokers van de oorlogsverkla
ring, Vrydag kwam het ook in de Kamer
tot een botsing tusschen de regeering en
de Volksvertegenwoordiging. Een motie van
vertrouwen werd met verpletterende meer
derheid verworpen en het Kabinet-Boselli
heeft thans ontslag gevraagd. Wat zullen
er de gevolgen van zijn?
—o—O—O—
