N° 3153
Woensdasr 9 Januari 1918,
31ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tof week.
'IDg
AG.
al
00.
Jlest
üei<
viel
urg
ABONNEMENTEN en ABVERTENTIEN worden aangenomen bij de üitg. Firma LANGEVELD& DE R O O IJ, Parkstraat, Boru or Tsxïi,,
Dit blad verschtJnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 40 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 55 Cts. Niuir Amerika en andere
l'inden met rorhooging der porto's.
Adrertentiën daags voor de nitgavo vóór4 uur nam-
Prijs der Adverlenlitn.
Van 1 tot 5 regels 40 Cts. Iedere regel moer 8 Ct
Qroote letters en Vignetton worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers 3 Cts. per nummer.
Spoor- en Bootdienst.
Beperkte dienstregeling.
Vertrekuren van de boot van Texel
8,- v.m. 1,30 n.tn.
ertrekuren van de boot van Helder
9,30 vm, 3,- n.m.
Vertrek en aankomst van treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek. Aankomst.
5,33§ 8,27
7,26 sneltrein 9,11
4,10 7,11
8,05 U)08
Bovendien loopt een trein op Zondag-
lorgen van Helder naar Alkmaar,
van Helder 6,35 te Alkmaar 7,54
n Donderdagmorgen van Helder naar
Schagen,
an Helder 7,49 te Schagen 8,28
Van Amsterdam naar den Helder.
Vertrek. Aankomst.
5,32 8,36
9,20 11,30
2,10 5,35
9,09 ged. sneltrein 11,41
10,27 12,16
Zondagmiddag van Amsterdam ver
rek 12,49 aankomst Helder 5,35.
Niet op Zon- en feestdagen.
alleen op Zondag.
30 Dec. - 5 Jan.
Aller aandacht werd in de laatste dagen
iezig gehouden door de gebeurtenissen in
iet Oosten. Niet alleen reeds doordat de be-
ichten van de verschillende oorlogsfronten
;oo goed als geen belangrijk nieuws brach-
en, maar vooral, omdat hetgeen er in en
imtrent Brest Litowsk geschiedde, bijzon-
Ier belangwekkend bleef. Er is onder mil
toenen menschen in onze dagen een hun-
ceren naar dat ééne, dat groote, dat alles
ivertreffende, alles omvattende, wat men
7rede noemt. De beraadslagingen tusscben
le Russische gedelegeerden en die van
le Centralen, welke aanvankelijk reeds
ot een wapenstilstand leidden, hebben de
loop op een spoedig einde van den oorlog
seer verlevendigd. Zoo kon, naar het oor-
leel van velen, het Nieuwe Jaar met hoop
tegemoet getreden worden. Er waren im
mers te Brest Litowsk, bij het sluiten van
bet eerste deel van de onderhandelingen,
julke moedgevende toespraken gehouden.
Had niet Goffe, de voorzitter van de Rus-
Biscbe delegatie, in zijn sluitingsrede ver
klaard, dat de onderhandelingen verder
gevorderd waren, dan iemand had durven
verwachten Had hij zelfs niet de krach
tige verwachtingen uitgesproken, dat on
danks enkele moeilijkheden, die nog over
wonnen moesten worden, een gunstig
verloop der vredesconferentie mocht wor
den verwacht en het einde van den ver-
schrikkelijken oorlog met rasse schreden
naderde? Zoo was opnieuw hoop gewekt.
Na deze hoopvolle redevoering aange
hoord te hebben gingen de gedelegeerden
69nige dagen met vacantie. De pauze zou
tot 4 dezer duren, waarna de besprekingen
te Brest Litowsk hervat zouden worden.
En op 4 dezer kwamen de gedelegeerden
van den Vierbond te Brest-Litowsk terug,
maar,de vertegenwoordigers van de
Russische regeering waren er niet. Wel
waren er gedelegeerden van da Oekraïne,
die ook aan de beraadslaging deel wilden
nemen en berichten uit Petersburg, dat de
Bolsjewikiregeering niet accoord kon gaan
mat de Duitsche voorwaarden omtrent de
ontruiming van het bezette gebied.
Toen de vacantie de onderhandelingen
onderbrak, was de moeilijkheid omtrent
de ontruiming er reeds, maar Goffe had
had immers goede hoop. Bij het einde der
vacantie bleek die hoop evenwel beschaamd
te zfjn en had de moeilijkheid zich tot
een conflict verscherpt.
De eerste berichten daaromtrent werden
door Reuter gepubliceerd. Ze vonden aan
vankelijk weinig geloof men had im
mers pas de hoopvolle verklaringen van
Goffe en anderen gelezen. Maar de berich
ten werden stelliger. Zells werd gemeld,
dat Trotsky, de Russische minister van
buitenlandsche zaken, in een, in de Cen
trale Comminsie van de Sovjets gehouden
redevoering, de Duitsche voorwaarden be
treffende het bezette gebied schijnheilig
had genoemd, m. a. w, niet oprecht ge
meend, valsch. De Ententepers verspreidde
berichten uit Petersburg, waaiin gesproken
werd van het afbreken der onderhandelin
gen. Sommigen zullen hebben gedacht, dat
men hier te doen had met een tiuc van
de Entente, om stemming te maken tegen
een algemeenen vrede. Evenwel Vrijdag
avond kwam van Duitscho zijde bevesti
ging. De Rijkskanselier had inde Rijksdag
commissie een verklaring afgelegd, die
aan duidelijkheid niet te wenschen over
liet. Hij deelde mede, dat zich een ernstige
moeilijkheid voordeed. De Russische regee
ring had het voorstel gedaan om de beraad
slagingen niet voort te zetten te Brost-
Litowsk, maar op onzijdig gebied, n.lte
Stockholm. Een voorstel dat Duitscbland
om verschillende redenen, meerendeels van
practischen aard, niet had kunnen accep
teeren. Voorts was van de regeering te
Petersburg de mededeeliDg-ontvangen, dat
deze Diet kon ingaan op do punten I en
II van de Duitsche voorwaarden, betref
fende het ontruimen van het bezette ge
bied en het zelfbestemmingsrecht der vol
keren. Door de Duitsche regeering aldus
verklaarde von Hertling kan echter
niet worden afgeweken van haar voorstel
len. M. a. w. DuitschlaDd zal in geen geval
toegeven aan den eisch der Bolsjewiki
regeering, om onmiddellijk over te gaan
tot de ontruiming der bezette gebieden.
Er is dus een conflict, een vrij ernstig
conflict, waardoor de vredesonderhande
lingen verstomd en wellicht tot misluk
king gedoemd zijn. En uit den loop der
gebeurtenissen moet worden afgeleid, dat
tijdens de pauze tuaschen de onderhande
lingen bijzondere invloeden hebben gewerkt
Welke, is op het oogenblik dat wij dit
schrijven, nog niet recht duidelijk. Aan
wie de stoornis in de onderhandelingen
moet worden geweten staat nog evenmin
vast. Alles wat daar over geschreven wordt,
berust deels op veronderstellingen.
Heeft de Bolsjewikiregeering eeu zwen
king gemaakt Onmogelijk is dat niet.
Immers, er was in de laatste dagen een
toenemend protest van verschillende zij
den in Rusland, tegen wat men een Bols-
jewikivrede noemt. Zoo werd er in tal
van Russische bladen, door een drietal
socialistische partijen en den Boerenbond,
een gemeenschappelijk manifest gepubli
ceerd, waarin geprotesteerd werd tegen
de onderhandelingen te Brest-Litowsk en
de verklaring werd opgenomen, dat de
Bolsjewiki niet gerechtigd zijn onderhan
delingen te voeren. Ook is er door de
arbeiderspartijen ir. de Erdenteianden bij
Lenin aangedrongen, op een heropening
van de vredesconferentie te Stockholm,
ten behoeve vau een algemeenen vre 'e,
niet onmogelijk dat door dezen aandrang
Lenin en Trotsky hun houding hebben
gewijzigd.
De mogelijkheid is echter even groot, dat
de Centralen, met name de Duitschers, hun
houding verscherpt hebben. Toen de voor
stellen omtreDt het bezette gebied inge
diend werden, koesterden de Russische ge
delegeerden do hoop, dat alles terecht zou
komen. Maar sedert dien werd er onder
voorzitterschap van den Keizer een Kroon
raad gehouden en na dien kondeD de Rus
sen geen hoop meer koesteren. Mag men
de „Daily Chronicle" gelooven, daD waren
er twee stroomiDgen in de delegaties der
Centralen, één die zeer toeschietelijk was
en één die niet al te ver wilde gaan. De
laatste stroomiDg, die vertegenwoordigd
werd door den Duitschen generaal Hoffmann
wilde beslist niets weten van een ontrui
ming van het bezette gebied, voordat de
algemeene vrede gesloten is. Volgens hem
zou men wel vrede met de Bolsjewiki
krijgen, maar andere gedeolten van Rusland
zoudeD, met hulp der Entente, den oorlog
kunnen voortzetten. Zoolang daarvoor ge
vaar bestaat, kan het bezette gebied niet
worden ontruimd. De Kroonraad heeft zich
blijkbaar met deze zienswijze vereenigd.
Wat de gevolgen van deze strubbelingen
zullen zijn, valt nog niet te zeggen. Mogelijk
wel een formeel afbreken der onderhande
lingen en een opzeggiDg van den wapen
stilstand. Maar wat dan Zal Rusland dan
trachten, met steun der Entente, den oorlog
voort te zetten? Trotsky heeft, in zijn zoo
even door ons aangehaalde redevoering, de
fiere woorden gesproken, dat de „revolutie
zal worden verdedigd," maar de militaire
toestand in Rusland is thans wel van dien
aard, dat aan een hervatting van den oorlog
moeilijk kan worden geloofd. TrouweDS de
vertegenwoordigers der verschillende legers
in de Sovjets verklaarden reeds, dat de
soldaten niet willen vechten en het ook
niet kunnen.
Iotusschen zetten de Centralen te Brest-
Litowsk de onderhandelingen met de ge
volmachtigden van Oekraïne voort.
Eq hebben de Oekrainische troepen zich
vereenigd met de Donkozakken en de sol
daten van Kornilof om aan de macht van
de Bolsjewiki in Zuid-Rusland een eiDde
te maken.
Men ziet, de verwarring in het oosten is
thans grooter dan ooit. Wie weet welke
toestanden daaruit nog geboren zullen wor
den. Loopt het m6t de vredesonderhande
lingen spaak, dan kan de Lenin-regeering
wellicht haar politiek testament maken.
Dat Lenin het roer in handen kon krijgen
en tot nog toe in handen houden, was een
gevolg van het feit, dat het amechtige
Russische volk uitzicht op vrede werd ge
schonken. Ea als die schoone vredesdroom
nu Diet verwerkelijkt wordt?
Voor de Entente schjjnt de gang van
zaken than3 een heele opluchting te weeg
te brengen. De hoop is er door gewekt,
dat het voorloopig nog niet tot een afzon
derlijken vrede tusscben Rusland en de
Centralen komt, dat men Rusland als bond
genoot zal blijven behouden. Geen wonder,
dat men thans in de Ententepers stemmen
hoort opgaan, dat de Boljewiki-regeering
door de Entente erkend behoort te worden.
Ei evenmin kan het verwondering wekken,
dat alle geruchten, over het voornemen der
Entente om te antwoorden op het verzoek
der Russische regeering om aan de vredes
onderhandelingen de6l te nemen, thans
geheel verstomd zijn.
Ook toonen zich opgelucht de
Duitsche conservatieven. Hun bladen steken
het niet onder stoelen en banken, dat zij
blij zijn dat er te Brest Litowsk een kink
in de kabel is gekomen. En hun woord
voerder, graaf Westarp, heeft in de Rijks-
dagcommissie het onbewimpeld uitgespro
ken, dat hij en zijn partygenooten een
zwaar hoofd hadden over do Duitsche
vredesaanbiedingen te Brest-Litowsk. In
de allerbreedste kringen zou dat aanbod
verrassing en verslagenheid hebben gewekt,
volgens dezen spreker. Bij den schitteren
den militairen toestand was er geen reden
voor, opnieuw den vrede aan te bieden.
Eet beteekende bet opgeven van alles
wat bereikt is en moest in het buitenland
als een teeken van zwakheid aangemerkt
worden. Gelukkig is de termijn afgeloopen
en thans moet alles worden gedaan om
het vredesaanbod ongedaan te maken.
Duitschland'8 vijanden hopen nog steeds op
de Duitsche toegevendheid, doch die hoop
moet den bodem ingeslagen worden. Aldus
liet graaf Westarp zich hooren. Deze con
servatieve leider wil weer het kanon laten
spelen.
Iets van dien toon hoorde men ook in
de verklaring van den Rijkskanselier.
Sprekende over het voorstel der Russen
om de onderhandelingen te verleggen naar
Stockholm, verklaarde bij, dat de Duitschers
zich door de Russen Diet zouden laten
voorschrijven waar onderhandeld zal wor
den terwijl hy aan het slot, sprekende over
de weigering tot ontruiming der bezette
gebieden, deze weigering o. m. grondde op
de Duitsche machtspositie.
Welke beslissingen er in de komende
dagen ook mogen vallen, dat ze belangrijk
zullen zijn, staat wel vast.
TEXEL, 9 Jan. 19>8
Kunst aan liet Volk.
Do arbeidors-tooneelvereeniging van
Oudeschild had Zondagavond een dubbel
succos te boeken. De opkomst toch, in
hotel Texel, was grooter dan nog één
uitvoering in dit seizoen ten deel viel
en do opvoering van het tooneelspel
„Het Licht in den Nacht" was in ééa
woord schitterend.
Wij, Hollanders zijn in dezen tijd,
door al wat rondom ons heen geschied,
zeker allen zonder onderscheid tot het
anti-militairismo bekoord en het gege
ven is das alleen daardoor al in staat
ons te boeioD.
Wanneer dat gegeven door een kuns
tenaar, als Inte Ousman blijkt te zijn,
tot een tooneelspel is verwerkt en het
wordt dan opgevoerd zooals nu het ge
val was,, met overtuiging en kunstzin
die bewondering afdwingen, dan kan
succos niet uitblijven.
Het devies van de tooneeivereeniging
„Kunst aan het Volk" getuigt van een
stout durveD, de opvoering van „Offers"
en Vergulde leugens insgelijks ea tevens
van kunnen, de opvoering van „Het
Licht in den Nacht" heeft den naam
van de vereeniging bevestigd, in dub
belen zin.
De rollen waren alle aan krachten
toevertrouwd daarvoor berekend, het
stille spel, door onzen correspondent
van Oudeschild reeds zoo geroemd, was
werke ijk eeDig, do toeschouwers heb
ben meegeleefd, het stuk schrijnend
wee van de groote menschenslachting,
genoten van de heerlijke karakters in
die kleine dorpswereld.
Het woord van nulde, door den h9or
Qualtheiie van Weezei, namens de groep
Texel van den N. A. O. R., tot de spe
lers gericht, w. s verdiend.
