3161
Woensdag 6 Februari 1918*
31ste Jaargang.
n
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week
in,
genees
o voort
ernittg{
ies vat
Ljds
n.
ïiddel. V
wen.
r)25,f8,j
Oit bind verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor dim Bdeo 40 Ct». Franco per post door ge
heel Nedirland S3 Cts. Naar Amsrika en andere
landen met rerhooging der porto's.
tten.
3t.
)NNEMENTEN en AÖVERTENTIEN worden aangenomen
Advertentiën daags voor de nltgare vóór 1 nnr nam
Prys der Advertenlièn.
Van 1 tot 5 regels 40 Cts, Iedere regel meer Ct
Groote letters en Vignetten worden naar plaatsruimte
berekend. Bew^snummers S Cts. per nummer.
Fiaiu LAN GEVELD DE ROOIJ, Parkstraat, Burg op Texel.
n 70 c
20 Jan.—2 Febr.
snellen den winter weer uit, de
tegen.De afgeloopen week bracht reeds
ik'daf beerli-ike' zoele' zonn'Se dagen, een
roefje van de Lenteheerlijkheid.
f4.—j eerste wilgenkatjes laten zich al
vinden en de hazelaar prijkt alweder
,jjn wel haast kleurlooze, maar toch
PÜn bloeitrosjes. Er is niets schooners
0Zichl>aar, dan die eerste vroege Lentö-
i Leven begint er te komen in de
rsfl,ïrsche doodschheid.
i zou over dat alles geestdriftig ver-
ïdelen1 kunnen z^n' ala de oorlog er Diet
Al worstelend komen we den vierden
sn. jswinter door, al worstelend gaao we
fleerde oorlogslente tegemoet. Wel we
re, dat de lente komt, spoedig komt,
of de lente ook den begeerden wereld-
r,geen*izal brengen weten we niet.
vredesconferentie te Brest-Litowsk
f 1.65 de hoop verlevendigd, het verlangen
ëerderd. En nog steeds richt de blik
xeel..millioenen zich naar dat in puin ge-
iloed'en Russisch stadje, dat in de geschie-
iDg. i van den wereldoorlog nu reeds tot
fl>Vermaardheid geworden is.
1 Rrest-Litowsk de viedesstad voor de
ld worden Wie zou het niet wenschen,
'end ddk' wie twiifelt' er niet aan? Dit
'2 85: echter vast, dat inzake de onderhan
den te Brest-Litowsk met snelle schre-
het beslissend punt genaderd wordt.
!°n öestand in de middenrijkenen in Rus-
i.' dringt daartoe krachtiger dan ooit.
l,70|Rusland is de verwarring nog steeds
ettend groot. De BolsjewikiregeeriDg
t haar toevlucht moeten nemen tot
streng regime, steunend op de bajonet,
•j Czarisme zou het niet hebben kunnen
ieteren.
aar in de middenrijken is de toestand
6n' verre van bemoedigend. Alleen de zeer
OL. rukkelljke verklaringen van Czernin
den den chef van den generalen staf, dat
'Oostenrijksch-Hongaarsche regeering
s onbeproefd zal laten om een spoedi-
democratischen vrede te verkrijgen,
'is' tten de groote volksbeweging in Weenen,
iJz'. dapest en andere steden ter juister ure
P- nen keeren. En de ernstige gebeurte-
d- ®n, die zich in de laatste dagen in tal
,g°S Duitsche steden en fabriekscentra heb-
-afgespeeld, laten zien hoe ook daar
g^toestand aan de regeering wel redenen
it geven tot ernstige bezorgdheid. Op
uitgebreide schaal zijn er stakingen
^broken, óók in de fabrieken, waarin
\f het leger gewerkt wordt, stakingen
hier en daar, o.a. iD de Berlijnsche
Jrstad Moabit, tot bloedige botsingen
leiding gaven. Wel spande het Wolff-
•eau zich in om de volksbeweging als
meer onschuldigen aaid voor te stel
doch het feit, dat zelfs de hulp van
populairen veldmaarschalk Hindeu-
ingeroepen werd om de arbei-
•s te bewegen weer aan het weik te
n, zegt voldoende, hoe ernstig de toe-
Ind geworden is. De stakers eischten een
locratischen vrede en volledige politieke
riten en de beweging, die niet stelsel-
itig gemaakt werd en waarin de eigen-
te organisatie ontbrak, moet de Duitsche
lering wel zeer uitdrukkelijk iets beb-
n te zeggen. Tot nog toe heettde rege6-
j'g niets gedaan om de -gemoederen tot
gt re brengen. Ze heeft het woord gege-
n aan de militaire autoriteiten, die met
.rscherpie dwangmiddelen dreigen. Ze
bjjnt voornemens de volksheweging met
het geweld van zwaard en gevangenis te
beteugelen. Ze denkt er blijkbaar niet aan,
met een vredesboodschap a la Czernin de
gemoederen tot kalmte te brengen. En mis
schien zal de ongeorganiseerde beweging,
waaraan de burgerlijke socialisten liefst
niet openlijk meedoen, spoe tig onderdrukt
zijn, maar... dat het er gisten en woeien
blijft onder de massa, daar kan men zeker
op aan. Het spook der revolutie begint rond
te waren in de middenrijken.
Dat alles is koren op den molen van
Trotzky. Zijn roepstem tot de arbeidersin
de centrale rijken is niet zonder uitwor-
king gebleven.
In Brest-Litowsk zijn inmiddels de vre
desonderhandelingen hervat, maar met
Trotzky schijnt niet veel te beginnen te
zijn. De vredestafel geeft hem de welkome
gelegenheid, om over de hoofden heen van
alle vredesapostels zjjn propagandistisch
woord te richten ttot de arbeiders. Men
verdenkt er bem zelfs van, dat hij er op
uit is, de onderhandelingen zoo lang mo
gelijk te vertragen, teneinde daardoor de
kansen voor een revolutie in andere landen
te doen stijgen. De felle wijze waarop hjj
in Petersburg over de onderhandelaars der
centralen sprak, hoe hij de Soviets de ver
zekering gaf, dat hy in Brest-Litowsk de
beletselen voor een democratischen vrede
duideljjk in het licht zal stellen en tegen
over „het schoone streven der Bolsjewiki"
de „slechtheid van de imperialistische be
doelingen der centralen" zal plaatsen, geeft
wel iets te denken. Van Duitsche zjjde
beweert men echter, dat daar wel
een stokje voor zal worden gestoken en
dat Trotzky eenvoudig voor een beslissing
zal worden gesteld, omdat het uit moet
zijn met zijn propaganda buiten de zaak
om.
Ook daarin mag men zien hoe het wel
spoedig te Brest-Litowsk tot C6n beslissing
zal moeten komen. De toestand is dringend
in elk opzicht.
—o—o—o
Belangrijk zijn ook de gebeurtenissen,
die er in de laatste dagen plaats grepen
op het Roemeensche front. Tusschen de
Russen en Roemeniërs is het tot een scherp
conflict gekomen, dat ten slotte geleid heeft
tot een afbreken van de diplomatieke be
trekkingen tusschen Jasey de tegen
woordige zetel der Roemeensche regeering
en Petersburg. Zoo is dan het bondgenoot
schap, hetwelk tusschen Rusland en Roe
menië gesloten werd, geëindigd en de legers
die elkander gesteund hebben in den harden
strijd tegen de Centralen, hebben thans de
wapens tegen elkander gekeerd. De oorzaak
van dat alles is te zoeken in het optreden
der Bolsjewiki regeering te Petersburg.
Toen Lonin en Trotsky er in geslaagd waren
Kerensky en zijn aanhangers uit het Witte
Paleis te verdrijven, was hun eerste werk
ook Roemenie de wet voor te schrijven.
De agenten der Bolsjewiki kwamen ook
aan het Roemeensche front, ,om daar de
soldaten voor Lenin en Trotsky te winnen
en den „eeuwigen vrede" te prediken, doch
de Roemeensche bevelhebber weoschtedat
niet toe te laten en teneinde de door de
anarchie geïafecteerde Russische troepen te
beletten gemeene zaak met den vijand te
maken, werden deze op last der Roemeen
sche regeering uit.de loopgraven verwij
derd en ontwapend, terwijl da revolutionaire
Russische regeeringscomml35ie een veilig
plekje achter de tralies werd bezorgd. Dat
leidde tot een breuk tusschen de regeering
te Jassy en de maximalisten te Petersburg.
Intusscben rukten troepen Bolsjewiki-
soldaten naar het Roemoensche front op en
bij Galatz is het dezer dagen tot een bloedig
treffen gekomen, waarbij de Bolsjewiki
eohter geducht klop kregen. Ook op andere
plaatsen, o. a. aan den spoorlijn van Ungani
naar Kisjenef, kwam het tot een bloedig
treffen tusschen Russen en Roemeniers en
ook daar moesten de Russen het onderspit
delven. Onderwijl trokken sterke Roemeen
sche afdeelingen de Russische grens over
gp Besarabië binnen, waar ze de belangrijke
stad Kisjenef bezet hebben, na door de be
volking met gejuich binnengehaald te
worden.
Zeer waarschijnlijk zullen de Roemeniers
trachten zich met de Oekrainen te ver
eenigen, teneinde gezamenlijk het hoofd te
bieden aan de Bolsjewiki. Want ook in
Oekraine treden de maximalisten met ge
weld op. Lenin en Troisky vindemhöt wel
heel goed, dat Oekraine een eigen republiek
vormt, maar dan moet het er een Bolsje
wiki republiek zijn. De zegeningen van de
anarchie moeten ook over Oekraine uitge
stort worden en desnoods met geweld en
het zwaard. De toestand in Oekraine Dam
in de laatste dagen buitengewoon jn ernst
toe, want de Oekrainsche soldaten bleken
tegen de Bolsjewiki-troepen niet opgewas
sen te zijn, zoodat ze zelfs Kief in handen
van deze revolutionairen moesten laten.
In PiDland gaat het als in de Oekraine.
Daar spelen de Bolsjewiki thans in het
zuideD, met de hoofdstad HelsiDgfors incluis
de baas. In het noorden echter is de aan
hang der Bolsjewiki niet zoo groot, zoodat
daar de Roode Garde het tegen de FiDsche
vrijheidstroepen, die men den naam van
„Witte Garde" gegeven heeft, heeft moeten
afleggen, De aanvoerder der Witte Garde
is thans in opmarsch naar het zuiden en
naar lnid der berichten sluiten deFinsche
boeren zich bij duizenden bij hem aan.
Naar het zich laat aanzien, zal het wel
spoedig tot een bloedige botsing komen
Iussch6n het Roode en Witte leger, een
botsing die Finland vrij zal maken of tot
een buit der Bolsjewiki.
—o—o—o—
De afgeloopen week bracht heldere maan
nachten en eenige zonnige dagen, waarin
al iets van de komende lente was. Dagen
en nachten, waarin de natuur vrede ademde
maar die de oorlogvoerenden gelegenheid
boden tot des te schriller contrasten. De
afgeloopen week was er een van vlieger
aanvallen, van dood en verderf, gebracht
over vrouwen - en kinderen in tal. We
hoorden hoe de vliegers van generaal Haig
enkele Belgische plaatsen bombardeerden,
waar ze zeker de opslagplaatsen en troepen
centra der Duitschers zochten te treffen.
Of ook weer niet menig onschuldige Belg
zjjn leven heeft gelaten P We lazen ook,
en zeer veel zelfs, van de luchtaanvallen
door de Duitschers tegen LoDden en Parijs
ondernomen. Ook tegen Parijs, dat tot nog
toe steeds door de Duitsche vliegers, om
'welke redenen dan ook, was ontzien. Voor
het eerst vielen er de Duitsche bommen
neer en een waar bloedbad werd aangericht.
De Fransche pers kookt van woede en
schildert in felle kleuren het beestachtige
van dergeljjke luchtaanvallen, Maar da
Duitschers zeggenwij hebben alleen wraak
genomen voor de Fransche luchtaanvallen
tegen Duitsche vrouwen en kinderen onder
nomen.
Ook het aantal slachtoffers van den lucht
aanval op Londen was groot dezen keer,
Als vergeldingsmaatregel hebben Entente
vliegers nu weer Duitsche steden met bom
men beworpen.
Zoo gaat het verschrikkelijk en bloedig
spel voort. Oog om oog en tand om tand 1
De verbetering der weersgesteldheid was
voor de Italianen een reden, om een aanval
te ondernemen tegen de Oostenrükach-
Duitsche stellingen tusschen de Brentaen
Asiazo. Ztj slaagden erin een tweetal be
langrijke heuvels te bezetteD, e6n aantal
gevangen te maken en eenige kanonnen
te veroveren. De Italiaansche pers slaat dez»
overwinning hoog aan en de Italiaansche
regeering kwam ze zeer zeker heel goed
van pas, nu door de geleden nederlagen de
verwachtingen van het Italiaansohe volk
wel niet hoog gespannen meer warön en
de economische nood de pacifisten zoozeer
ter hulpe komt, dat hun propaganda weer
gevaarlijk begint te worden.
Orlando is naar Versailles gereisd met
Lloyd George en anderen voor den nieuwen
Oorlogsraad der Entente, die Daar luid der
berichten, vooral ook met het oog op den
toestand in Italië gehouden wordt.
TEXEL, 6 Febr. 1918.
Onder 6én dak.
Het tooneelspel van Fabricius „Onder
één dak" werd Zondag j.l. gegeven door
de rederijkerskamer U. d, I. voor een
volle zaal in hotel Texel.
Wanneer wij ons verslag beginnen
met een woord van hulde te brengen
aan den schrijver, dan is dat niet om
dat wij meenen.dat hem aan onzen lof zoo
veel gelegen is, maar om uiting te ge
ven aan onze waardeering voor zijn
arboid.
„Onder één dak" is een tooneelspel
van treffende realiteit, het geeft dedin
gen zooals ze zijn,wij moeten dat tot onze
beschaming^ erkennen.
In h9t eerste bedrijf maken wij kennis
met het zwarte schaap in de familie,
de vrouw, waarmade Wolter, de oudste
zoon, tegen den wil zijner ouders is
getrouwd.
Het volgende bedrijf is in hoofdzaak
gewijd aan den familieraadWat moeten
wij met vader
Het bekende rijmEer brengt een
arme vader, enz. toont ons, dat het
lot van een vader, die op zijn ouden
dag aan de genade van zijne kinderen
is overgegeven, het nooit zoo erg lekker
had en als dan de vader is, van een stijf
hoofdigheid en onverzettelijkheid als in 't
gegeven geval, dan behoeft een familie
tafereel als hier afspeelt ons niet te
verbazen. Van eén vertooning als deze
gaat ongetwijfeld een kracht ten goede
uit, en dattoch is de taak van het tooneel.
Treffend geteekend zijn de karakters,
zonder uitzondering, heerlijk komt uit,
de kracht ten goede van de vrouw, maar
ook die ten kwade. Hare invloed is
onmiskenbaar en al is die invloed nauw
merkbaar op het zonnige, schijnbaar
oppervlakkige karakter van Jan, de smid,
bij is er, dat blijkt soms toch.
Mooi naar het innerlijke is Woiter,
de oudste zoon, nog mooier zijne vrouw
Lena en aandoenlijk is het als het zwarte
schaap in het laatste bedrijf door hare
zachtheid en haren zielenadel, de onver
zettelijkheid van den ouden vader weet
te breken, roerend is vooral het slot-
tooneel, wanneer de oude man haar het
halssnoer van zijn overleden vrouw om
hangt.
De opvoering van „Onder één dak"
is een succes geweest voor U. d. I, een
succes vooral voor de nog jonge leden
der kamer, die daarbij voor het voetlicht
kwamen en het is alleen om aau de
verdiensten vau ani9ren rie-, tekort
te doen, dat wij ons onthoude i vau het
