N°. 3199,
Woensdag 19 Juni 1918.
31ste Jaargang.
Nieuws- en
Advertentieblad.
Binnenland.
ig.
Van week tot week.
atie
-16.)
TSEJ
13:
)00r
100,-
>24,74
65,01
39,3!
59,4!
land
tc:
siel),
ÏKK.
UIT
Dit blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor dbn Burg 40 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 55 Cts. Niuir Amerika en andere
lenden met rerhooging der porto's.
Advertentiön daags voor de uitgave vóór 4 nur nam.
Prijs der Advertentièn.
Vim 1 tot 6 regels 40 Cts. Iedere regel moer Ct
Groote letters en Vignetten worden mmr plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers S Cts. per nummer.
BQNNEMENTEN en ABVERTENTIEN worden aangenomen de üitg. Fibma LAN0EVELD DE RÖOIJ, Parkstraat, Büro op Texel.
LANDWEER.
iet honden van het jaar ljj hsch onderzoek.
De Burgemeester der Gemeente Texel
jaakt bij dezen bekend, dat bet jaar-
pksch onderzoek over de in deze Ge-
jeente ingeschreven verlofgangers der
indweer wegens het epidemisch heer-
;hen eener besmettelijke ziekte voor-
opig niet doorgaat, ea dat, zoo het
nderzoek alsnog in dit jaar mocht plaats
ebben, daarvan tijdig kennisgeving zal
eschieden.
Texel, den 17 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BUTSING DAMSTE.
Hooiconimissie.
De Burgemeester der gemeente Texel
laakt bekend, dat als leden der, voor
8Z9 gemeente ingestelde hooicommissie
n aangewezen de heeren H. W. Keesom,
b. N. Kikkert en P. C. Boogaard.
Texel, 17 Juni 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BOTSING DAMSTE.
Verjaring schuldvorderingen.
Burgemeester en Wethouders der ge-
neente Texel brengen belanghebbenden
n herinnering, dat alle vorderingen ten
aste van het Rijk,j Provincie en de
emeente over de het dienstjaar 1917
'óór of op den laatsten Juni a.s. bij de
esturen en de ambtenaren, die het
langaat, moeten zijn ingediend. Alle
ip dien termijn niet ingediende vorde-
ingen worden voor verjaard en vernie
tigd gehouden.
Voorts worden belanghebbenden ver
acht niet den uitersten termijn af te
achten, maar de indiening der bewijs-
itukken zooveel mogelijk te bespoedigen.
Texel, 15 Juni 1918.
Burgem. en Weth. voornoemd,
De Secretaris, De Burgemeester,
JONKER. BUISING DAMSTE.
8—15 Juni.
Nog slechts een paar weken scheiden
pns van de Kamerverkiezingen en men
kan het thans aan veel merken, dat dit
gewichtig gebeuren met rassche schreden
naderkomt. De misère van distributie, rant-
'soeneering, oorlog en wat niet al, wordt
Ivoor een wijle vergeten en zelfs voor de
«belangrijke besluiten door de Eerste Kamer
lin de afgeloopen week genomen, bestaat
Imaar matige belangstelling, nu de verkie-
pingsoorlog weer losgebroken is. Een oor-
|log? Ja, waarlijk, zij het dan gelukkig ook
I een bloedlooze. Iemand, die niet al te zeer
I „verpolitiekt" is, die objectief de dingen
|in het politieke leven weet te beschouwen,
Idie slechts partijman is in de gunstige be-
Iteekenis van het woord, zal zich den ko-
Imenden stembusstrijd al gemakkelijk als
leen politieke veldslag kunnen denken. Deze
[beeldspraak is niet nieuw ook en behoeft
geen nadere toelichting. Als men zijn oogen
en ooren slechts in deze dagen de kost
gelieft te geven, ziet en hoort men poli
tiek krijgsrumoer van alle zijden. De dagen
*an verzamelen-blazen en het in slagorde
stellen dei gelederen is weer gekomen. De
Politieke aanvoerders spannen al hun krach-
ton in, om zooveel mogelijk troepen onder
hun vaandels bijeen te brengen. En zelfs
uiomand minder dan minister Treub heeft
bet politieke harnas aangetogen en zwaard
ou schild opgenomen, om aan den strijd
deel te r emen. De minister vecht, zooals
men weet. voor zijn nieuwe partij, de
Economist're Bond. Hot is in onze parle
mentaire geschiedenis wel iets zeer bizon-
ders, dat een actief dienend minister open
lijk aan de verkiezingsactie deel neemt en
„den boer opgaat", zooals meD dat noemt,
om de kiezers te bewerken. Tot nog toe
behoorde zooiets niet tot de parlementaire
zeden, doch de oorlog en de moderne tijd
hebben alle dingen op den kop gezet.
Een zoo strijdvaardige, strijdlustige en
politiek gewiekste natuur als Treub, zou
de rol van stille toeschouwer ook al zeer
zwaar zijn gevallen. In de Kamer heeft
hij voorloopig niets te doen en zoo'n ver
kiezingsveldtocht van 6en paar weken kan
ook voor een minister geen kwaad.
Temidden van de stembusdrukte gaat
de regeering intusschen voort de laatste
resten van den wetgevenden oogst binnen
te halen. Zoo was in de afgeloopen week
de Eerste Kamer bijeen om eenige belang
rijke ontwerpen af te doen. Van deze was
zeker wel het meest belangrijk het ont
werp tot afsluiting en drooglegging der
Zuiderzee, dat men zou kunnen noemen
het levenswerk van minister Lely.
De Eerste Kamer heeft het ontwerp zon
der stemming aangenomen en de hulde die
de minister, zoowel in de Kamer als in zijn
departement, in ^ontvangst mocht nemen,
was in alle opzichten verdiend. Het zal in
de geschiedenis van ons land steeds een
eervolle bladzijde bljjven, waarop tusschen
allerlei onderwerpen van ernstigen aard,
van oorlogsellende en dreigende gevaren in,
gesproken wordt van het groote werk des
vredes, waartoe regeeringen volksvertegen
woordiging besloot. Wel zal niet eer be
gonnen worden met de afsluiting en de
drooglegging van de Zuiderzee, voordat de
vrede teruggekeerd is, doch het zal bekend
blijven bij het nageslacht, als het groote
vredeswerk uit de oorlogsdagen.
Er z(jn zoo nu en dan van die lichtende
plekken in de donkerte, die ons in deze
sombere tijden omgeeft. Sombere tijden
voorzeker 1 Niemand, die weet wat ons nog
boven het hoofd hangt, niemand die om
trent de toekomst iets voorspellen kan,
maar het is een opbeuriDg te zien, hoe
ondanks alle omstandigheden, regeeriDg en
volk nog bun energie hebben behouden en
niet voor groote werken terugdeinzen. Het
Zuiderzeevraagstuk is een van de groote
onderwerpen, die hun beslag kregen. Belang
rijker wellicht als de tot stand koming van
het andere groote werk, waarvan de voor
bereiding ook zooveel jaren heeft geduurd,
de oplossing van de kiesrechtkwestie, hoe
belangrijk deze op zich zelf ook moge zijn.
—o—o—o
Sombere tijden! Hoezeer geldt dat, als
we 'zien naar de bloedige worsteling, die
er nog maar altijd voortduurt op het wes
telijk fronr. Sombere tijden, inzonderheid
voor de Fransche natie, die zich weer ern
stiger dan ooit bedreigd ziet door het
Pruisisch geweld. Want, hoe men de zaak
ook moge beschouwen, d6 situatie op het
oorlogstooneel laat zich voor Frankrijk nog
steeds zeer bedenkelijk aanzien. Wel schijnt
op het front tusschen Montdidier en Noyon
waar in de afgeloopen week zoo verschrik
kelijk gevochten W6rd, de Duitsche op-
marsch weer gestopt te zijn, wel heeft
generaal Foch door sterke reserves in bet
vuur te brengen zijn posities aan Aisne,
Oise en Marne kunnen vasthouden, doch
slechts met de uiterste krachtsinspanning.
In de laatste dagen golfde de slag voort
durend heen en weer, maar het Fransche
front is niet meer de muur van graniet,
waartegen de huizenhooge golven van het
Duitsche offensief ten pletter slaaD. Er zijn
gaten in geslagen, groote brokken bazalt
sloegen weg en hier en daar blijft het
offensief 6r stukken uitslaan.
Zullen de geallieerden kunnen stand
houden Ziet daar de vraag, die met den
dag sterker naar voren treedt. Zeker, de
bladen te Londen en Parijs blijven vol moed,
ze durven voorspellen, dat de Duitscbers
zóó niet lang meer zullen kunnen doorgaaü,
ze spreken voortdurend van de zware Duit
sche verliezen aan menschenlevens en
die verliezen moeten uit den aard der zaak
wel reusachtig zijn I ze vertellen van
Duitsche legerorders, waarbij bevolen wordt
alle beechikoare troepen uit wit-RuslaDcL
tetug te halen en naar Frankrijk te brengen
en alles om aan te toonen, dat de Duitscbers
hun laatste reserves aanspreken maar
De Duitschers spreken op denzelfden koop
vollen toon. De Duitsche bladen brengen
voortdurend rekensommetjes omtrent de
behaalde voordeelen, in den Rijksdag ver
klaart de minister san oorlog, dat het
reserveleger van Foch weg, flnaal, absoluut
weg is, dat de overwinning nadert....
Eo telkens worden weer nieuwe troepen
massa's in den hel van vuur en staal ge
dreven en dag aan dag vallen er van de
jonge levens by duizenden En
Frankrijk bloedt dood, Duitschland offert
by duizenden zpa jonge mannen, Engeland
kromt zich onder de geeselslagen van den
oórlog, Rusland ligt, vertrapten verscheurd
amechtig ter neder, Italië is nog niet be
komen van de geweldige Blagen die het
opliep, Oostenryk-Hongarye kan zijn twis
tende kinderen nauwelijks meer voeden,
Amerika voelt zich medegesleurd door den
oorlogswaanzin
Overal waarheen zich de blik wendt, ont
rolt zich een somber beeld en het licht is
zoo ver.
—o—o—o
Het licht het licht van den vrede
En toch begint het in de verte Jweer te
glimpen, al is 't nog nauwelijks merkbaar.
Is het nu niet de tijd om aan vrede te
denken Zal er uit den nacht van ellende
eindeiyk een nieuwe morgen geboren wor
den
Er is weer zooiets merkbaar van een
vredesverlangen. Het kwam het eeist tot
uiting in de Duitsche pers. Men kon daarin
in de laatste dagen lezen van den wensch
om openbaarmaking der oorlogsdoeleinden.
En wonder, niet van de zyde der socialis
tische pers kwam die wensch, doch de
„Kreuzzeitung", het lyiblad van jonkei en
conservatief, bracht hem naar voren. Het
oogenblik is thans gekomen om eens precios
te zeggen, hoe onze oorlogdoeleinden zyn,
betoogde het blad. Er bestaat daaromtrent
geen vaste meening, de regeering weet het
zelf misschien niet en het volk evenmin.
Er moet wat duideiykheid komen, bej
oorlogsdoel moet worden gepubliceerd. En
het moet zoo zyn, dat er uit biykt, dat
Duitschland na den oorlog niet alleen kan
leven „denn unser Tiitigkeitsfeld ist die
Welt".
Andere bladen vielen de Kreuzzeitung
by en het luidst van allen de „Vorwlirts".
De oorlogsdoeleinden moeten bekend ge
maakt worden. Een vredesoffensief!
Het blad van Clémenceau heeft voor een
wederwoord gezorgd, een bizonder opvallend
woord. Laat Duitschland eens precies zyn
vredesvoorwaarden formuleeren, Fraokryk
is tot luisteren bereid
Het antwoord heeft de aandacht in Duitsch
land moeten trekken en de „Vorwarts"
heeft het vastgegrepen. Het blad heefc zyn
aandrang om bekendmaking dor viedes-
voorwaarden hernieuwd. En daarby den
ei8cb herhaald, dat de voorwaarden van
dien aard moeten zijn, dat ze door den
vijand kunnen worden aanvaard, en on-
middeliyk tot den vrede kunnen leiden.
Dit beteekeQt dan, dat Duitschland alle
annexistische plannen moet opgeven, dat
het zich bereid moet verklaren, de volkomen
onafhankeiykheid van België'en de onaan
tastbaarheid van Frankrijk te waarborgen.
Mag men in dit alles het voorspel zien
van een nieuw vredesoffensief?
Graaf Burian is te Berlijn, er wordt on
derhandeld over urgente vraagstukken.
Ook over den vrede?
En Mr. Troelstra staat op het punt om
naar Londen te vertrekken teneinde de
conferentie van de Labourpartij bij te wo
nen. De Fransche en Engelache oorlogs
pers heeft hem gesignaleerd als „Deutsch-
freundlich* maar Troelstra gaat, want de
Engelsche arbeiders noodigden hem. In
een intervieuw deelde by mede, dat het
doel der conferentie zal zyn, te komen tot
een socialistische politiek, hetgeen inhoudt,
dat de Godsvrede zal worden opgezegd,
óók in de oorlogvoerende landen.
Op grond van de ervaring, mag men
zijn verwachtingen niet te hoog spannen,
maar toch, is het niet alsof er vredesklan-
ken komen uit de verte?
o- oo—
Graaf Burian vertoeft in Beriyn, maar
zyn umbtgenooten in WeeDen doorlèven
moeilyke dagen. We hebben onlangs reeds
melding gemaakt van de parlementaire
moeilijkheden, die ziob in Oostenrijk-Hon-
garije voordoen. De regeering ligt er met
het parlement overhoop. Nu zal Dinsdag
weer de Ryksraad moeten byeen komen,
doch tot heden is von Seidler er niet in
geslaagd, met de oppositie tot overeen
stemming te geraken. Enkele leden van
zijn Kabinet hebben het ministerieele bijltje
er bij neergelegd, doch bij zelf kan niet
besluiten, heen te gaan. Inzonderheid uit
overweging, dat dit als een overwinning
van de oppositie, de Tjechen en Zuid-Sla
ven zou worden aangemerkt en niet bevor
derlijk zou zyn voor het bondgenootschap
met Duitschland.
Waarscbynlijk zal de bijeenkomst van
den Rijksraad opnieuw worden verdaagd,
teneinde von Seidler nog eon kans te ge
ven, met de opposite tot overeenstemming
te komen.
—o—o—o
In het Pruisische Huis van Afgevaar
digden was Dinsdag de vierde lezing van
de kiesrechthervorming aan de orde. 't Is
er mee gegaan als bij de vorige lezingen.
De jonkers, conservatieven en een deel
der nationaal-liberalen volhardden in hun
verzet tegen hot ontwerp en den wensch
van koning en regeering. Ook nu weer
werd het iogeeringsvoorstel tot herstel van
par. 3 van het ontwerp, dat de invoering
van het geiyke kiesrecht voorschryft, ver
worpen en opnieuw met een groote meer
derheid 235 tegen 164 stemmen. De
conservatieve Ryksdagmeerderheid wil de
strijd met de regeering dus op de spits
drijven en nam dan ook het voorstel om
een meervoudig kiesrecht in te voeren aan
met 255 tegen 154 stemmen. De minister
van binnenlandsche zaken heeft daarop de
verklaring afgelegd, dat de tot standkomlng
van het ontwerp op de basis van het meer
voudig kiesrecht, uitgesloten Is. Mogeiyk
dat het ontwerp nog éénmaal aan het
Huis wordt voorgelegd, maar een ander
resultaat is wei niet te verwachten. Men
mag nu vragen of de regeeriDg haar be
dreiging zal uitvoeren en den Landdag zal
ontbinden. Heel zeker schynt men in dit
opzicht niet te zyn.
TEXEL, 19 Juni 1918.
Voetbalsport.
Zondagmorgen had op het Sportterrein,
aan den Kruisweg een treffen plaats
tusschen Texel I en een Marine-elftal
van den Helder.
In den aanvang was er aardig actie
in het spel, de partijen wogen zoo onge
veer tegen elkaar op en rust ging in
met I-I. Na rust was een zekere ver
slapping waar te nemen, vooral aan
de zijde van de Helderscben, zoodat
Texel gemakkelijk won met 4 1.
Des namiddags ging het tusschen
Texel II en de voet'oalvereeniging van
Oosterend. Hier was de meerderheid van
Texel duidelijk waar te nemen, halftime
2—0, Texel won met 6-0.
Het Waterschap 80 gem. polders
sloot zij do tijdelijke kasleening bij de
Nationale Baukvereeniging a 3]/s
Ongcwensckt bezoek.
Onze gemeente had deze week bezoek
van een 4 tal zigeunervrouwen, die
naar verluidt, hier de gewone praktijken
trachtten uit te oefenen, het zoeken
naar geld met een bepaalde beeltenis.
Indien zij daartoe kans zien, helpen zij
duchtig mede te grabbelen in de geldlade
en de slotsom is dan in den regel, dat
de goedhartige koopvrouw na hun ver
trek tot de conclusie komt, dat de lade
van een deel van den inhoud is beroofd.
Naar men ons mededeeldt zijn enkele
ingezetenen de dupe geworden en hebben
de bezoekers zich niet ontzien, ook
koopwaren te gappen.
Men zij op zijne hoede!
URANT.
