r.
1
N°> 3227,
Woensdag 25 September 1918.
32ste Jaargang.
>P
- en
Advertentieblad.
)rt
oe
Binnenland.
iaa
ee
Van week (of week
Dit bl*d verschynt Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 8 maanden.
Voor den Bubo 40 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 55 Cts. Naar Amerika en andere
Unden met verhooging der porto'a.
Advertentiön daags voor de uitgave vóór 4 uur nam.
Prijs der Advsi-tentién.
Van 1 tot 5 regels 40 Cfca. Iedere regel meer 8 Ct
Groote letters en Vignotten worden naar plaatsruimte
berekend. Bewijsnummers S Cts. per nummer.
BONNEMENTEN en ASVERTENTIEN worden aangenomen by de Uiig. Firma LANGEVELD& DE R O O IJ, Parkstraat, Burg op Tkx ei,.
Bon no. 13 normaal margarine.
De Burgemeester van Texel brengt
kennis van belanghebbenden, dat
bon no 13 van norm. margarine le
vak ook geldig zal zijn gedurende de
dagen vanaf den 23e Sept. tot en
!t 2e October zijnde de periode gedu
ide welke de norm. marg. bon no. i
a het tweede tijdvak eveneens geldig
exel, 24 Sept. 1918.
De Burgemeester voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
cal
14—21 Sept.
ten Haag heeft weder zijn Prinsjesdag
lad. De „derde Dinsdag" was weder door
In tot een uitgaansdag gemaakt, het
ditioneele Oranje zonnetje kweet zich
110 rtretfeiyk van haar taak, de vorstelijke
it met de gouden koets, vol glans en
ittering als andere jaren, trok in statige
ocht langs den weg van en naar het
nenhof. En in 's Lands vergaderzaal
:d weder gehoord het heldere stemgeluid
er Vorstinne, toen Ze ter kennis van
vertegenwoordigers van het Nederland-
e Volk bracht, wat het nieuwe Kabinet
te zeggen. Ook daar in- de stemmige
derzaal, die de heugenis van eeuwen
taart, was het schittering en glans.
[aar aan den avond van denzelfden dag
den er in het zelfde Den Haag en
in Amsterdam opstootjes en relletjes
)v lts. Niet een gevolg van de feestelijke
ihtigheid van den dag, maar die naast
olutionaire propaganda wellicht, den
lEl d van onzen tijd tot donkeren achter-
nd hadden.
ten nood van onzen tijdHet is waar-
ijjnlijk mee de oorzaak geweest, dat
de Koningin in eigen persoon de
teenigde zitting der Staten-Generaal
nschte te openen. Wellicht is het Haar
behoefte geweest om met eigen mond
gewagen van den plicht en noodzake-
heid onzer volkseendracht, van den
k dien we allen voelen, van vorstin tot
erdaan, van ons streven om buiten den
veldigen worstelstrijd te bljjveD, door
handhaving eener strenge neutraliteit.
>ri(J)e nood van onzen tijd, weerspiegelde
1 in de relletjes te Den Haag en Am-
dam, maar ook in de Troonrede, óók
de aankondiging van betgeen de nieuwe
sering wenscht te ondernemen. Kwa-
daarin niet twee onderwerpen heel
1 erp naar vorenonze financiën en on-
tl koloniën En zeggen beide reeds niet
-%e willen _hier geen overzicht geven
1 den inhoud van het jongste staatsstuk,
sr deze genoegzaam bekend zal zfjn.
sl nieuws bracht het niet. groot werk
rd niet aangekondigd en wat aangekon-
1 werd was nog slechts vaag, dikwijls
l vaag. We weten eigenlijk zoo goed
niets van de plannen van het nieuwe
binet. De financieele gelijkstelling van
1 bijzonder met het openbare onderwijs
lijnt als nummer éénfop het programma
plaatst te zijn. Het zal onverwijld
lieden. En als nummer twee zal zonder
'tragiug volgen de invoering van de
itten Talma, terwijl daarna voorstellen
J aanvulling dier wetten zullen worden
gedaan. Hoe de regeering beide ingrijpende
onderwerpen wil behandelen blijkt niet.
Zal zij aan de linkerzijde de handschoen
toewerpen of de hand van verzoening en
tegemoetkoming reiken De lasten van
mobilisatie" zullen worden verlicht zonder
do weermacht te schaden. Hoe dat kunst
stuk mogelijk zal zijn moet blijken. In de
crisismaatregelen zal verandering komen,
maar welke De toestand van de schatkist
is zorgwekkend, de uitgaven zullen beperkt,
de inkomsten versterkt worden. Hoe dat
zal gebeuren, zegt de Troonrede niet. ;Is
de regeering het over al die punten nog
niet in bijzonderheden eens Moet ze nog
de wegen zoeken voor de verwezenlijking
van de plannen, die haar door den nood
der tijden als 't ware worden opgedrongen
Onwaarschijnlijk is het niet.
We kunnen zeggen, dat de inhoud der
Troonrede zeer onzeker is, zooals in onze
dagen alles onzeker is. De buitengewone
omstandigheden drukken er hun stempel
op en zullen waarschijnlijk op heel het
werk van het nieuwe Kabinet hun stem
pel blijven drukken. Een nationaal Kabinet
had -dezelfde Troonrede kunnen ontwerpen.
Misschien, dat het algemeen debat straks
duidelijker maakt, wat thans nog in nevelen
van vaagheid verborgen is.
Wat intusschen in deze Troonrede wèl
duidelijk aan den dag is getreden De
overtuiging van de regeering, dat we in
een hoog ernstigen tijd leven, dat noodig
is de volle ontplooiing van onze volkskracht,
dat de eensgezindheid dient bewaard te
blijveD, dat van ons allen zware offers
zullen worden gevraagd en dat die ook
verder vrijwillig zullen worden gebracht.
De aanvang van de Troonrede spreekt
van zorg, smart en buitengewone nooden
van ons volk, het slot gewaagt van zware
tijden. Dat is het hoofdkenmerk van deze
Troonrede, waardoor vrijwel haar geheeie
inhoud wordt beheerscht.
De oorlog, die op heel ons leven, op alle
levensverhoudingen zijn stempel drukt,
drukte het ook op de Troonrede.
De stem van den Vrede heeft weer ge
klonken, we meldden dat reeds in ons vo
rig nummer. De regeering te Weenen heeft
opnieuw bet Vredesonderwerp aan de orde
gesteld, door de belangrijke nota, die door
haar gericht werd tot de oorlogvoerenden,
de neutralen en den Paus. Een nieuwe
vredesnota, een nieuwe bede tot de
oorlogvoerende staten om tot zich zelf
te komen en te overwegen of in een be
spreking niet de weg is te vindëD, die
naar een spoedig einde van den verschrik-
kelijken oorlog zal kunnen leiden. De Oos-
tenrijksch Hongaarsehe regeering toch heeft
alle oorlogvoerenden uitgenoodigd, verte
genwoordigers te zenden naar een neutraal
land om directe, vertrouwelijke, niet bin
dende, voorloopige besprekingen te houden,
zoo mogelijk ter voorbereiding van een
vredesconferentie, een en ander zonder dat
de krijgsoperaties behoeven te worden on
derbroken.
Deze nieuwe vredesboodschap heeft mis
schien één oogenblik blijde, hoopvolle ver
wachtingen kunnen wekken. Vooral bij hen,
die meenen, dat de oorlogvoerenden wel
zoo langzamerhand tot het besef moeten
komen, dat de eenige weg om tot een
spoedigen vrede te geraken, dien van be
spreking en overleg is. Hoe blijken zij zich
te bfcb'oen vergist. Men moge van Duitsch-
land kunnen verwachten, dat bet zich bij
de vredesgedachte der bondgenooten aan
sluit, van de geallieerden mag dit al niet
meer worden verwacht. Nog maar nauwe
lijks wa3 de inhoud van de Oosteurijksch-
Hongaarscho nota te Londen bekend, of
Balfour verklaarde, dat van hetgeen men
te Weenen wenscht niets zal komen. Men
zou toch niet met Duitschland tot overeen
stemming kunnen geraken en waarom dan
een conferentie En nog maar nauwelijks
had Reuter Balfours meening wereldkundig
gemaakt, of de regeering der Vereen. Staten
kwam reeds met een officieels afwijzing.
Namens president Wilson legde Lansing de
verklaring af, dat de nota der Oostenrijksch-
Hongaarsche regeering geen onderwerp van
bespreking kan uitmaken, waar de Vereen.
Staten herhaaldelijk hun vredes voorstellen
hebben kenbaar gemaakt.
De Ententepers laat zich in den zelfden
geest hooren. Zij acht het np, geen tijd om
over vrede te praten. De Centralen kunnen
vrede krijgen zoo spoedig als ze willen,
indien zij maar bereid zijn de voorwaarden
der geallieerden te aanvaarden. Hoe die
voorwaarden luiden valt niet zoo heel precies
te zeggen, maar ze komen vrijwel hierop
neer, dat eerst Belgie en Frankrijk moeten
worden ontruimd, dat Belgie herïlfeld en
schadeloos gesteld, Elzas Lotharingen aan
Frankrijk teruggegeven moet wordeD,
Oostenrijk aan Italië de begeerde gebieden
zal afstaan en de vredesverdragen van
Bresl-Litowsk en Boedapest moeten worden
herzien. Mogelijk zal ook gevraagd worden
dat Duitsch Polen en Galicie met Russisch
Polen tot één staat worden vereenigd en
zeer zeker, dat Duitschland geen stukje
van zijn koloniën terug kr(jgt.
Hoe het zij, de kansen voor bet vredes
offensief der Oostenrijksch-Kongaarsche
regeering staan niet gunstig.
Intusschen wordt de verbitterde strijd
met kracht voortgezet, op de slachtvelden,
in de lucht, op en onder zee. In de afge-
loopen week scheen aanvankelijk eeiiige
kalmte ingetreden te zijn, doch de laatste
dagen en nachten waren weder getuige
van bloedige gevechten. Generaal Foch is
nu zoowat op het geheeie front tusecben
Lens en Reims tot de oude Hindenburg-
linie genaderd en hij is begonnen met zijn
pogingen, in de buurt van St. Quentin,
deze geweldige verdedigingswerken te for-
ceeren. De Duitschers noemen dat plaatse
lijke gevechten, doch de voordeelen door
de Eng6lschen behaald in de afgeloopen
week en die zich afspiegelen in de 10.000
gevangenen en de 60 veroverde kanonueD,
getuigen van een breed opgezet doorbraak-
plan. Tegelijkertijd spanden op het front
tusscben de vestingen Verdun en Toul de
Amerikanen hun krachten m ze maakten
in eenige dagen tijds 15000 gevangenen
en veroverden 100 kanonnen.
Er blijkt uit, dat Foch nog steeds het
initiatief heeft.
Op het Macedonische front hadden in de
laatste dagen ook hevige gevechten plaats,
waarbij de geallieerden eenige voordeelen
behaalden en een flinke deuk in het Bul-
gaarsche front sloegen.
De lichte-maanperiode brengt weer tal
van luchtgevechten. In de afgeloopen week
werd Parijs gebombardeerd, maar moesten
ook tal van Duitsche steden het ontgelden.
De duikbooten blijven ook hun werk doen
en menig schip werd weer in den grond
geboord.
Zoo laait de oorlogsbrand nog hoog op
aan alle zijden.
T E E L 24, Sept. 1 v# 18-
Gisteren, na de godsdienstoefening
kondigde de heer Ds. R. S. Kuperusaf,
dat hij beroep heeft ontvangen naar de
Doopsgezinde Gemeente te Den Hoorn
en zijn besluit weldra aan de Gemeente
zal kenbaar maken.
Oosterend 23 Sept.
Zaterdag maakten twee jongens een
„Meierblisje" in de schuur van den heer
K. Dit zou schuur en inhoud in lichte
laaie hebben doen opgaan, als er geen
belanghebbenden waren gekomen, want
de deuren brandden reeds. Nu kon men
spoedig den brand blusschen.
De jeugdige brandstichters werden ge
straft met een onderdompeling in een
waterkolk.
Oudeschild, 22 Sept.
Gisteravond werd in de Zeven Pro
vinciën de 31ste jaarvergadering ge
houden van het Begrafenisfonds „Steunt
Elkaar". De opkomst was redelijk on
geveer 40 leden wareu present. De
voorz,, de heer W. Mets, opent de bijeen
komst met een woord van welkom,
waarna de Secretaris de notulen der
laatstgehouden jaarvergadering voorleest.
Deze worden onveranderd goedgekeurd.
Uit de daaropvolgende Rek. en Verant
woording van den penningmeester blijkt,
dat niettegenstaande 12 uitkeeringen
tot een bedrag van 11012, er een voor-
deelig saldo van f323,83 geboekt kon
worden en dat de bezittingen gestegen
waren tot f 10500,33.
Bij monde van den heer J. P. Dros
werd geadviseerd de rekening goed te
keuren, hetgeen dan ook geschiedde.
Nadat de voorz, den penningmeester
voor zijn richtig en getrouw beheer dank
had gezegd, werden tot leden der com
missie, die het volgende jaar met het
nazien der rek. zal belast worden aange
wezen de heeren A. Blom, D. Vos en
Jn. Schellingen Medegedeeld werd, dat
de heer M. Kroon in oene gehouden be
stuursvergadering weder voor 6 jaar tot
secretaris was benoemd en dat het aantal
leden ruim 1000 bedroeg. Bij de daar
opvolgende bestuursverkiezing, werd in
plaats van den aftredenden commissaris,
de heer P. de Waard, die het 1ste jaar
niet herkiesbaar was, bij 2de vrije stem
ming de heer P. Blom gekozen, die ter
vergadering tegenwoordig, de benoeming
accepteerde. Vervolgens kwam ter spra
ke eene reeds verleden jaar door den
heer Scbellinger gedane vraagHoe zal
het fonds handeion met de uitkeeringen
bij eventueelen oorlog?
Het bestuur had hierover rijpelijk na
gedacht, en daar het tot maatregelen
van ingrijpenden aard aanleiding kon
geven, stelde het bij monde van den
voorz. voor, deze zaak maar te laten
loopen en dan te vergaderen, wanneer
er onverhoopt oorlog mocht uitbreken.
De heer Scheiliuger giDg hiermede ac-
coord. Bij rondvraag vestigt de heer
Scheliinger er de aandacht op, dat het
soms zoo moeilijk gaat voldoende dragers
te krijgen en vraagt of er geen moge
lijkheid zou zlju hierin op de eene of
andere wijze te voorzien. Besloten werd
in den loop van den winter nog eens
te vergaderen en dan dit punt uitvoe
rig te behandelen.
Hierop sluit de voorz. met de beste
wenschen voor het fonds te ruim 9 uur
de byeenkomst.
Vlieland.
Door eenige ingezetenen alhier is eene
beweging op touw gezet om eeu betere
verbindiDg met den vasten wa! te ver
krijgen. De „schandelijke toes and van
tegenwoordig heeft dan toch eindelijk de
monschen wakker geschud.
Ïji loeg
—0—0—0
0—0—0—