1? t ïTTD
tl LJ i;i i
Zaterdag 12 October 19.18,
32ste Jaargang,
Nieuws- en
k övertenti blad.
DE WITTE wade.
DnitseUand vra agt wede
3232,
w
I V'. a
KEUILLETO
lil
«>it blad verschijnt Woensdag- en Saterdsgworgcn
V-"X'Vf
^g0 «Jb S
Advortentiön'daags voor deuitgavo vóór 4 uur nam.
ABONNEMENTEN en ABVER TENTJE N worden itang6aorsea bij de Uiig. Firma LAN GEVELS? b DE ROO IJ, ParkstraatB o rof Tsxei
Regeeringswaren.
RuiÊsckluud heoft vrede gevraagd
ÖO
*.vjrr y.t»
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor den Burg 40 Cts. Franco per post door ge
heel Nederland 55 Cta. Naar Amerika on andere
i&ndea met Terhooging der porto's,
i'ii
Prijs der Advertentién.
Van 1 tot 5 regels 40 Cts. Iedere regel inccr 8 Ct., met
20 Crisistoeslag. Grootc letters en Vignetten worden
naar plaatsruimte berekend.
Burgemeester en Wethouders van Texel
makenbekend, dat van 14 Oct. tot en met 20 Oct.
a.s. bij de winkeliers alhier verkrijgbaar zal
zijn
op elke grijze bon no. 10 één half ons
peulvruchten.
Maximumprijzen van peulvruchten
gr. erwten en br. boonen 22 ct. p. kg. 11 ct. p. p.
capucijners 54 27
op elke blauwe bon no. 12 7, ons harde of
zachte zeep.
Zachte zeep 14 ct, per 7, K-Q- 3 ct. per ons
Harde Zeep 33 ct. per dubbel stuk van-250 gr.
13 '/a ct per ons.
167j ct. per enkel stuk van 125
op elke witte bon gemerkt S 12 een half pond
Suiker a 28 cent per pond.
op elke witte bon no 3 gemerkt G L 17s ons
goedkoope of duurdere kaas.
op elke witte bon no. 3 NIET gemerkt G L
1ons duurdere kaas.
Maximumprijzen van kaas:
volvette Gouda f 1,56 per K.G. f 0,78 per Va K.G.
10,157, per ons
volvette Gouda met Rijksmerk f 1,59 p. K.G.
f0,80 per 7, K.G., f 0,16 p. ons.
Gouda 40 pet. f 1,41 per K.G. f0,72 per Va
K.G. 0,147, per ons
Gouda 30 pet. f 1,19 per KG., f 0.60 per pond,
12 ct. per ons.
Gouda 20 pCt. f0,75 p. KG. f 0,377, P- P-
f0,08 p. ons.
Edammer 40 pCt. f 1,43 per KG., f0.72 per
half KG., f 0,147, per ons.
Edammer 30 pCt. f 1,23 per KG., f0,62 per
half KG., f 0,127, per ons.
Gedurende het tijdvak van 14 October
lot en met 27 October is verkrijgbaar
op elke groene bon no. 17 één ons gort öf
indien voorradig één ons havermout
Gort 13 ct. per pond, 27, ct. per ons
Havermout 16 37,
op elke bon no, 39 eener thee- en koffiekaart
0,05 K.G. koffie.
Gedurende het tijdvak van 14 Oct. tot en
met 10 Nov. op elke witte bon no. 14, (met
en zonder G. L.) een half ons vermecelli.
Prijs f 0.78 per K.G. f0,39 per halve K.G.
10,08 per ons.
Gedurende het tijdvak van 7.Oct. toten met
Nov. is verkrijgbaar
op gele bon no. 20 een half ons sago.
Prijs f 0,30 per pond f0,06 per ons.
Bovenstaande goederen mogen niet anders
dan tegen afgifte van bons worden verkocht.
Texel, 11 Oct. 1918.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
BUYSING DAMSTE.
De Secretaris, JONKER.
Naar bet Daitsch van
Rudolph stratz.
26
sis
Do heer Von Rnnda schoof dichter dij.
Dua dan moet gij toch in gezelschap
klimmen
De baron knikte.
„Zoo'n berg is voor iedereen. Ik kan
niemand verbieden, voor of achter mij te
klicainea, als hij dat aardig vin'-fc
maar een ding ie zekermet praatjes
i onnoodige drukte houd ik mij mot op."
Afeendat ie ook niet noouigriep
"anoer levendig, „het zou alleen zijn -
het u niet al te onaangenaam is
De baron keek hem aan.
„Wat bedoelt gij dan toch
Ja ziet gij" - de heer Von Randa
Ksrzelde „ik heb nu eenmaal mijn vrouw
beloofd, den een oi andere bergtocht
het haar te makeneigenlijk met de
ve- heimelijke bedoeling, dat ztj er meteen
roor goed genoog van zon krijgen. Dsnkt
lij. dat zfi daarop kan komea
„Het is mogelijk,* zeide de baron kortaf,
,maar meestal knjge dzaiee ea aD-iera
wakke personen hot op ongeveer ooOU
heter te kwaad de bergziekte -
duizeligheid, miss lijkhrii en zoo
„Zoo?" zei da aud.r peinsesd, „zeg mij
Carbid.
Burgemeester en Wethouders maken
bekend dat bet bureau tot uitreiking van
bons voor carbid of kaarsen vanaf 14 Oc
tober geopend is
u tsluiteud iederen Maandagmorgen
van lD/s tot 12Va uur-
Op andere tyden worden géén bons uit
gereikt
Het Levensmiddelenbureau is op dat uur
gesloten.
Texel, 11 October 1918.
De Burgemeester voornoemd.
BUYSING DAMSTE.
Toiletzeep.
Burgemeester eu Wethouders maken be
kend, dat \aoaf 14 October verkrijgbaar
zal zijn op rose bon no. 18.
1 stuk Toiletzeep. Prijs f0.40 per Btuk.
Bjj de navolgende winkeliers:
Wed. C Huismac, A. N. Lap, R. J. Witte
te den Burg; S. Bremer, G. de Vries Oos-
terendW. Duinker de \Vaalfa. Wed.
Boom, J de Vries Oudeschild 8. Jonker Cz
den Hoorn; A. Dros Pz. Wed. v. d. Kooi
G. Zoetelief dó CocksdorpR. J. Daalder
de Koog.
Texel, 11 October 1918.
De Burgemeester voornoemd.
BUYSING DAMSTE.
Zij die in lateren tijd de geschiedenis van
dezen geweldigen oorlog te boek stellen, zullen
daarbij moeten gewagen van merkwaardige
dingen. We bedoelen daarmee niet in de eerste
plaats bizondcre episoden uit de reeks van
volkerenslagen die geleverd werden, maar wel
de buitengewone gevolgen van den oorlog voor
de politieke verhoudingen in de verschillende
landen. Met name geldt dat wel Rusland, dat
door den oorlog aan de handen van willekeur,
autocratie en despotisme werd ontrukt, om in
de nog wreeder klauweir van de meest wilde
en bloedige revolutie geworpen te worden.
Maar ook Duitschland mag in dezen worden
genoemd, want er is naast Rusland op het
oogenblik nauwelijks één land aan te wijzen,
waar de oorlog op binnenlandscii gebied een
zoo groote ommekeer heeft teweéggebracht als
in het Duitsche Rijk. Voor deif oorlog uitbrak
was in Duitschland in politiek opzicht alles
vastgeroest of vastgegroeid. Het wel en wee
van de 75 millioen zielen lag in de handen.van
slechts enkele klassen van menschen, die on
danks het wassen van den deinocratischen
stroom, steeds in hun bevoorrechte posities
konden blijven, dank zij hun aaneengcsloten-
heid. Het volk, in een militaire levensschool
opgevoed en gedriiÜ, onderwierp zich deels met
ontzag en eerbied, deels in stilte mokkend, aan
nu eens eerlijk, waarde baron, zou het u
erg lastig zijn, als wij, mijn vrouw en ik,
ons 'morgen bij u aansloten? Hat ij toch
heel wat anders, zoo iets mot u to onder
nemen, dao alleen mot do gidsen
Do andor moest zich omsaeren, om zjn
ergenia te verbergen.
„Weet mevrouw er al iets van?" vroeg
hij eindelijk kortaf.
„Neen, maar die gaat zeker meclc. Ei
daar gij haar reeds eens uit de> nood ge
holpen hebten gij, zooala gij zégt,
toch in gezelschop naar bovea gaat
maar natuurlijkhet kost n maar
eon woorddan zie ik er van af
Maar een woordzsker! Maar dat
woord was meir dan onbeleefdEa Ust-
loos er bij! Welke redsn zou hij er voor
opgeven, dat bij Elizabeth gaarne alleen
begeleid had op haar tocht in bot gebergto
en er voor bedankte, na haar man er bij
was? Dat moes' immers achterdocht op
wekkan, also! or toen dingen waren voor
gevallen, die haar echtgenoot niet weien
mocht.
Ia hem rees toorn op over de plompheid
van het noodlot, dat zijn goede voornemens
vernietigde, toorn tegen zichzelf. dat hij
niet de kracht had, door eau weigeYag,
al was die dan ook lomp, een einde aan
d« zaak te inakea.
Maar wat zou het eek hinderen, al ble
ven zij hog eon dag oadar do oogen var.
haar echtgenoot bij clkindgr? Ev-a'ko.l
ah hedenavond koudon zij eivandcr ook
morgen ontmoetenzij koaJoa elkander
het gezag der enkelen. Wel kwam er langzamer
hand een kentering in de laatste jaren de vele
roode zetels in den Rijksdag getuigden ervan
maar bij de toch sterke, politiek vrijwel on
mondig gehouden, groepen, ontbrak de éénheid
en den wil om met vereende krachten het juk
van conservatisme en autocratie af te werpen.
Wel langzaam groeide de invloed van wat men
„het volk" noemt en het zou nog jaren hebben
geduurd, eer in liet groote en krachtige Duit
sche rijk, dat volk zich een stuk van de ver
antwoordelijkheid en het medezeggingschap in
het Landsbestuur zou hebben toegeëigend,
indien.... de oorlog niet ware gekomen. Met
een forsche schok heelt de oorlog in Duitsch
land thans bijna in eens tot stand gebracht, wat
in normale tijden een menschenleeftljd zou
hebben gevorderd. Als de latere geschiedschrij
vers nog iets goeds van dezen vlockwaardigen
oorlog zullen hebben te boekstaven, dan 'zal
het moeten zijn, dat hij het Duitsche volk ge
leerd heeft zich zelf te vinden en zich zelf te zijn.
En dat niet met zachte hand, maar met de
zweep. Juist door de benarde oorlogsomstandig
heden is liet starre Duitschland gebracht lot
een ruimer levensinzicht, tot wat men de
democratie noemt.
Von Hertling, als de vertegenwoordiger van
het oudé regime, is heengegaan en prins Max
van Baden is hem opgevolgd. En met deze
verwisseling van de hoofdpersonen is gepaard
gegaan een verwisseling van andere liooge
regeeringspersonen. De door de genade des
Keizers tot hun ambt geroepen staatssecretaris
sen of te wel ministers maakten plaats
voor hen, die nog wel door dén Keizer, als
drager van liet hoogste gezag, werden benoemd,
maar niet zoo buiten de vertegenwoordigers
van het volk, de meerderheid van den Rijksdag
om. Deze Rijksdagmeerderheid had een pro
gramma ontworpen en op grond daarvan namen i
ze deel aan het bestuur van het land, een pro
gramma, dat een uitbreiding was van de be
kende resolutie, die reeds eerder den wil van
de meerderlicidsgroepen vertolkte. Een program
ma ook, dat de, zeker niet het minst eischende,
sociaal-democrafen vrijmoedigheid gaf, hun
vertegenwoordigers voor het nieuwe Kabinet
af te staan. Wei zullen de soc. dem. een beetje
water in den wijn hebben moeten doen, wel
zullen ze de eischen in hun eigen programma
neergelegd ietwat hebben moeten verzachten,
docii iiet feit, dat zij toetraden tot dc regeering
bewees, dat de Keizer en zijn raadslieden zich
voor belangrijke concessies hadden laten vinden.
De parlementaire regeeringsvortn was een feit
geworden.
En al dadelijk bij haar eerste optreden heeft
deze nieuwe regeering getoond, welke zij haar
voornaamste taak achtn. 1. het land en daar
mee de wereld den vrede terug te geven, al
moeten door Duitschland daarvoor dan ook
zware offers worden gebracht.
Prins Max van Baden heeft Zaterdagmiddag
zijn programma onthuld. Met spanning was er
naar uitgezien, want reeds vooraf liepen er
allerlei geruchten over de onderwerpen die
daarop waren gebracht. De belangrijkste daar
van was wel de aangekondigde nieuwe vredes-
actie der Centrale Mogendheden. De telegram-
vroemd blijven en <ls vresmion scheiden.
De her-r Von Randa wilde opstaan.
„Heem mij ra ij a ve.zoek niet kwalijk,"
fictie hij, blijkbaar eenigziss gekieakt, „ik
ben zeker nog niet geheel op de hoogte
vati de gebruikon bij borgtochten
Oaderzoekond keek de ander hom aan.
„Dat wilde ik' u juist vragen! Zijt gij
wel eens op een hoogen berg geweest
De slanke, blonde man haalde geërgerd
de schouderf op,
„Mna?, waarde heer! dat nu wel
nied Maar er is immers sprake rus mijn
vrouw!Nuen dat ik zoover kaa
meekomen als mya vrouw, zult gij toch
wel verwachten van een gezonden, ste ken
man als ik
„Zijt gij vrij van duizeligheid
„Volkomes^! Daar sta ik voor in.®
„Gij moest het toch liever eerst organs
an.ers beproevenmompelde de ba
ron. Toen hij echter zaz, dat de ander op
nieuw boos werd, voegde by cr kalm bij
„Nu—, Overkomen kan u op don berg
niets, en eens menschen zia is eens men
schen loven! Morgen ben ik dus ïot uw
dienst
IX.
Midden ia den asebt werd Eüsabe h
wakker, Diepe duisternis, onbeweeglijke
siiito omringden haar ea «ij ademde de»
vreemder, irisschea geur van dennenhout
ia.
Waar was zij toch? Juist ik hot kleine
houten bergl (gemout eau don gletacuor.
waar zij -Jen nacat voor de bestijging door
men Zaterdagmorgen uit Berlijn cn Weencn
ontvangen, bereidden het publiek reeds voorop
de belangrijke dingen die er te geschieden
stonden en vertolkten tevens de buitengewone
spanning die cr in dc Centrale rijken heerschte.
Het was alsof er een nieuwen geest door dc
wereld voer. 't Was of de wiekslag van den
vrede in de verte werd gehoord. De bladen
vertelden van belangrijke concessies waartoe
de centralen bereid waren, o. a. herstel en
schadevergoeding van Belgie, aanvaarding van
Wilsons denkbeelden omtrent den Volkeren
bond. In Weenen verklaarde men, dat de een
maal ingeslagen weg naar den vrede zou
worden gevolgd. En dat alles, ondanks het
slechte onthaal, dat de nota van Burian ge
vonden had.
Was het wonder, dat door dit alles de span
ning tot hei uiterste was gestegen, toen de
Duitsche Kijksdagcommissle bijeen kwam eu
de nieuwe Kanselier namens de nieuwe regee
ring zou spreken En wat Wolff over te seinen
had naar alle zijden was dan ook van de
grootste beteckcnis:
De Duitsche regeering heeft zich gewend
tot president Wilson, door tusschenkomst van
den Zwitserschen gezant, met het verzoek
mede te werken tot verwezenlijking van den
vrede en daartoe inel alle oorlogvoerenden in
verbinding te treden. Zij richtte zich tot den
president der Ver. Staten, omdat deze in ver
schillende verklaringen het programma voor
den vrede heeft opgesteld, op welks gronden
Duitschland bereid is besprekingen te voeren.
Dat is meer dan men had durven verwachten.
Is het reeds niet een beteekcnisvolle daad, dat
de Duitsche regccring zich genoodzaakt ziet
zich te wenden tot den president, mei» wiens
bedreigingen men in Duitschland lang den
draak heelt gestoken en die door von l'irpitz
cn consorten in ijdele overschatting van de
kracht van het Duitsche zwaard, in de armen
der Entente werd gedreven
De tijd, dat met de looden soldaatjes van
Engeland en met dc Amerikaansche humbug
in Duitschland gespot werd, is al lang voorbij.
Alles wijst er op, dat de centralen op den
rand van een afgrond leven, die hen tcgengrijnst
cn waarin ze ieder oogenblik zullen kunnen
worden nccrgeslingerd. De militaire cn econo
mische krachten worden gesloopt en de tijd
waarin gesproken werd van een Duitsohen
vrede, is thans wel voorgoed voorbij.
Wilson's programma wordt aanvaard als
grondslag voor vredesbesprekingen. Dat is een
groote slap vooruit, want het beteekent, dat
liet eigen vredesprogramma, dat zoo langen
tijd vastgehouden werd en dat nog kort geleden
door von Payer weer naar voren werd gebracht
als een uiterste concessie, opgeborgen is.
Wel zegt de Duitsche regeering nog niet,
dat ze de volwaarden door Wilson in zijn
verklaringen neergelegd aanneemt, maar, dat
zij thans bereid is ze tot grondslag van vredes
besprekingen te nemen, is een belangrijke
schrede vooruit. De Centralen zullen komen
brachten. Do eigenlijke clubhut was oog
ioa vorder, qiji don adderen zoom van
het rid, m ar zij was ongemakkelijk eri
morsig, ea d-iarotn word op raad van den
b o t hier jr. net zindelijk chcht overnacht.
H.jzvlf wu» eerst des avonds laat ver-
sche'CD, to ri do iaatsio wandelaars^ die
den ge heel on namiddag hier gezworven
tiaddfio, naar hot dal aizaktan, en afj reeds
hoopte, dat Mj niet tneer zou komen. Rij
die gndsotite had zij rui aar adem g ihaald.
Zij had iet het geringste voorwendsel, om
op het laatste oogewbiik at té zien van
den tocht waarraar zij zoo verlspgd had,
ten 'ij zij zich ziek hield, wat toch maar
een unstel v,m ooa paar dagen gaf. Het
toeval mocat h inr te hulp komen. Doch er
gebeurd» niets. Zelfs het weder, dat togen
den mi dag nog twijfelscitig scheea, hel
derde op, en ailes bsloofde morgen een
heerlijken dag.
's Avonds waren zy slechts kort bij elkan-
feandor gableven. Tegen alle verwachting
was het ohalet bij het invullen dor duis
ternis geheel ledig. Zij hieven alj de eenigo
gasten achter en ook in de clubhut bevond
zich Eiemaud, zooals een bedieude, die
daar vaudaaa kwam, vertelde.
Dat kou al zoo eens gebeuren, had de
eigenares van het chalet opgemerkt. Er
was volstrekt geen at'.a: op ta maken, hoe
do reiziger»zioii over dn borgen verdeelden.
Ec waree er dikwijla twintig tegelijk op
tb q ze tJaa top, z >o tal zij or mei oeus
ttllea konden su-tu en do volgende dagen
root o? mooi weer giag er geen roeasch
na«r bovcusït zooala het trof
W r*l itrvotyd.)
