N°. 3239,
Woensdag 6 November 1918,
32ste Jaargang.
- en
Advertentieblad.
Binnenland.
Van week tot week
Sit blad verschflni Woensdag- en Zaterdagmorgen
Abonnementsprijs per 3 maanden.
Voor dek Bubs 40 Cts. Franco per post door ge-
deel Nederlakd 55 Cts. Naar Amerika en andere
Unden met rerhooging der porto's.
Advertentiën daags voor de uitgave vóór 4 nnr nam.
Pr\js der Advertentièn.
Van 1 tot 5 regels 40 Cts. Iedere regel meer 8 Ct., met
20 Crisistoeslag. Groote letters en Vignetten worden
naar plaatsruimte berekend.
ABONNEMENTEN en ADVERTENTIEN worden aangenomen bij de TJiig. Fibma LAN8EVELB DE ROOIJ, Parkstraat, Bona op TkxKt.
Spoor- en Bootdienst.
Beperkte dienstregeling.
Vertrekuren van de boot van Texel
9,30 v.m.
Vertrekuren van de boot van Helder
1,00 n.m.
Vertrok en aankomst van treinen
van den Helder naar Amsterdam.
Vertrek. Aankomst.
Helder. Amsterdam.
6,45 9,12
11,45 2,34
4,12 6,21
6,47 9,41
Bovendien loopt een trein op Donder-
iagmorgen van Helder naar Schagen,
?an Helder 8,- te Schagen 8,40
Van Amsterdam naar den Helder.
Vertrek. Aankomst,
ümsterdam. Helder.
5,28 8,47
9,20 11,34
2,32 5,31
9,20 12,05
10,40 12,30
Niet op Zon- en feestdagen.
alleen op Zondag.
20 Oct. 3 Nov.
Er waren in de laatste dagen verschil-
nde belangrijke gebeurtenissen ten onzent
muiterijen onder onze militairen, welke
zonderheid in de Harskamp tot ernstige
litensporigheden oversloegen de stroom
in ellende, die in den vorm van duizenden
arische vluchtelingen in het zuiden over
ize grenzen komt; de Kamerzittingen
e gaandeweg het aanzien krijgen van
debatingclub We zouden er
el wat over kunnen schrijven, waren er
et de veel [gewichtiger gebeurtenissen,
bezig zijn zich af te spelen op het
)ote wereldtooneel. Gebeurtenissen, waar-
ook onze belangen zeer nauw betrokken
omdat ze beslisen over het lot
q staten en volken, over het geweldige
ïagstuk van oorlog en vrede.
Eet einde van den oorlog nadert met
iscbe schreden. Al d6 gebeurtenissen
jzen daarop. Maar hoe dat einde zal zijn
wat er achter aan zal komen, kan nog
imand voorspellen. Dit staat echter wel
st, dat ondanks het zichtbaar naderen
het einde der wereldworsteling, de
htbije en verre toekomst zich somber
zorgelijk laat aanzien.
Iet kan niet worden ontkend, dat onze
lachten zich in de laatste dagen niet
zeer bezighouden met het einde en
naspel daarvan, maar wel inzonderheid
de vraag, wat door de leiders der
llieerden, die te Parijs samen gekomen
omtrent een wapenstilstand en vrede
Duitschland besloten wordt. De algê-
ine toestand heeft zich in de afgeloo-
week voor Duitschland eer versleeh-
dan verbeterd. Wel blijft op het front
België en Frankrijk het Duitsche leger
stand houden, wel betwisten de Duit-
srs met groote kracht den tegenstander
iren duimbreed gronds en faalden tot
alle pogingen van Foch om Hinden-
g schaakmat te zetten, maar de afval
Turkye en de volkomen ineenstorting
Oostenrijk-Eongarije, zfjn feiten van
iter beteekenis voor Duitschland dan
nieuwe terugtocht en een nederlaag
liet slagveld. En dat dit laatste plaats
:p op öet oogenblik, dat de leiders der
lieerden bijeen waren om hun voor
waarden vast te stellen, mag wel een be
denkelijke samenloop van omstandigheden
worden genoemd. Er zal toch zoo ontzag
gelijk veel afhangen van de eischen, die
door de geallieerden worden gesteld. Wordt
Duitschland door bovenmatige eischen tot
wanhoop gedreven, dan zullen zich nog
verschrikkelijke gebeurtenissen afspelen
in het reeds zoo zwaar geteisterde Europa.
En als het ten slotte, nog meer ontredderd
dan nu reeds, ineenstort, dan zal de vlam
der revolutie, die in Rusland ontbrandde
en reeds oversloeg op Oostenrijk-Hongarije,
wellicht heel ons werelddeel in lichte laaie
zetten.
Het einde van den oorlog nadert snel,
maar alles hangt er van af hoe dat einde
zal zijn. En voor een belangrijk deel ligt
de beslissing daarvan in handen van de
conferentie der geallieerden in de Fransche
hoofdstad.
- o—o—o—
Het 9inde nadert snel, want DuitschJand's
kracht raakt teneinde, terwijl daarentegen
de geallieerden dagelijks in kracht toenemen.
Het eens zoo machtige Duitsche rijk staat
thans nog alleen in den geweldigen worstel
strijd, galleen tegenover „een wereld van
vijanden'', Turkije en Oostenrijk-Hongarije
hebben daar de kroon opgezet. Turkije
heeft zich op het voorbeeld van Bulgarije
aan de geallieerden onderworpen en Oos
tenrijk-Hongarije is veranderd in een tweede
Rusland, waarin de vlammen van de revo
lutie beginnen op te slaan.
Turkije heeft zich overgegeven. Reeds is
de wapenstilstand een feit geworden en in
Konstantinopel wacht men met gebogen
hoofd af, wat de oorlogsraad te Parijs ver
der over het lot van het Turksche rijk zal
beslissen. Donderdag werd de wapenstil
stand met Turkije geteekend en de bepa
lingen 'traden dadelijk in werking. De
voorwaarden waren zooals wij reeds meld
den Vrije doorvaart voor de vloot der
geallieerden door den Bosporus naar de
Zwarte Zee, bezetting van de forten aan
den Bosporus en de Dardanellen en onmid
dellijke uitlevering van alle geallieerde
krijgsgevangenen. De Turksche legers in
Mesopotamie, Syrië en den Kaukasus heb
ben de wapenen neergelegd 6n zich aan
de Engelschen onderworpen. De oorlog
met Turkije is uit ende Turksche
bladen beginnen reeds Jief te doen tegen
den overwinnaar. Wel heeft de Turksche
grootvizier nog een zwakke poging gedaan
om zich tegenover zijn Duitschen bondge
noot te rechtvaardigen, door de verklaring,
dat Turkije tot den afzonderlijken vredes-
stap gedwongen werd, omdat Duitschland
niet in staat was de beloofde versterkingen
te zenden, maar overigens heeft men zich
te Konstantinopel al heel weinig van Bef-
lijn aangetrokken. De Turk schikt zich
trouwens dadelijk in alle omstandigheden,
dank zij de leer van het noodlot. Allah
wil het, en dan houdt alle redeneering op.
Ernstiger dan in Turkije nog zijn de
gebeurtenissen die zich afspelen in Oosten
rijk-Hongarije. De binnenlandsche politieke
toestand der Donaumonarchie neemt een
steeds ongunstiger wending. In naam moge
de Oostenrijk-Hongaarsche regeering nog
bestaan, in naam moge Keizer Karei nog
de gebieder zijn, feitelijk bestaat er geen
regeering meer 6n heeft de Habsburgsche
dynastie de kroon verloren.
Oostenrijk-Hongarije i$ b6Zig een tweede
Rusland te worden. De gebeurtenissen der
laatste dagen bewijzen dat. Daar is aller
eerst de moord op Graaf Tisza, den invloed,
rijken Btaatsman, in koelen bloele door
een paar soldaten in Weenen op straat
doodgeschoten. Tisza was de man van het
bondgenootschap met Duitschland. Hij
meende, dat Oostenrijk-Hongarije vereenigd
moesten blijven om sterk te zijn. Hij was
het ook, die moe schuldig was aan de
politiek jegens Servië, waardoor Europa in
brand gestoken werd. Als een slachtoffer
van dien brand is hij thans zelf gevallen
en Oostenrijk-Hongarije ligt aan
scherven.
Hongarije heeft de revolutievlag ontplooid.
De Koning zond aartshertog Joseph naar
Boedapest om de zaken in het goede spoor
te brengen, maar hij had buiten Karolyi
gerekend. Karolyi, de leider der onafhan-
kelijken, had duidelijk genoeg zijn eischen
geformuleerdde band met Oostenrijk moest
verbroken worden, Hongarije wilde vrij zyn,
den oorlog stop zetten, zelf over den viede
beraadslagen en zoo meer. Maar Koning
Karei aarzelde en hij zond den aartshertog.
Karolyi werd door de volksmenigte op de
schouders door de stad gedragen en de
proclamaties van den onderkoning bleven
ongelezen. En wat Karolyi waarschijnlijk
gewild heeft geschiedde, want Donderdag
avond kon hij aan het Berl. Tagebl. seinen
„In Boedapest heerscht. de revolutie. De
nationale raad heeft de regeering op zich
genomen. Het garnizoen en de politie erken
den den nationalen raad. De bevolking
juicht!"
De Hongaren hebben nu zelf de zaken
ter hand ^genomen, evenals de Bohemers
en de Tsjecho Slowaken reeds gedaan had
den. De oude Donaumonarchie is verdwenen
en wat er van de losse stukken worden zal
en waar de Keizer heen moet, het is alles
nog een raadsel.
Oostearijk-Hongarjje verdween van de
kaart en is meteen ook van het oorlogs-
tooneel verdwenen. Het leger, dat in Italië
stond is teruggeroepen. De afdeeliagen die
daaraan niet vlug voldeden werden gevan
gen genomen, want de Italianen waren
juist een nieuw groot offensief begonnen.
En niet alleen wordt het leger teruggetrok
ken, het wordt ook ontbonden, Er bestaat
geen groot gemeenschappelijk land meer
en een gemeenschappelijk leger is thans
niet meer mogelijk. Met de verdeeling van
de vloot is men reeds begonnen. De oorlogs
schepen en de marine inrichtingen worden
overgegeven aan den Zuid-Slaviscben Natio
nalen Raad te Agram, de Donauflottilje
wordt ter beschikking gesteld vandeHon-
gaarsche regeering.
Ieder stuk van het uiteengevallen rijk
krijgt een eigen regeering, waarvan die der
Tsjecho Slowaken reeds in bondgenootschap
met de Entente is. Nog bestaat er te Weenen
een regeering en treedt graaf Andrassy als
minister van buitenlandsche zaken actief
op, maar zullen de geallieerde regeeringen
bereid zijn met hen verder te onderhandelen?
Het feit, dat de regeering reeds zelfstandig
een verzoek om wapenstilstand aan Italië
deed, zonder eerst het besluit der Parysche
conferentie af te wachten, teekent den
toestand.
—o o—o—
Bulgarije afgevalten, Oostenrijk ineen
gestort, Turkije verslagen 1 Zoo is er van
den eens zoo machtigen Vierbond nog alleen
Duitschland overgebleven, dat den strijd
verder alleen zal moeten voeren, indien
het niet wenscht te buigen voor de eischen
die door de geallieerden zullen worden
gesteld, eischen die naar gevreesd wordt,
zwaar, héél zwaar zullen zijn. Voor Duitsch
land is de hoop op een overwinning ver
vlogen, Met het uiteeuvallen van den Vier
bond is de schoone droom van een machtig
Centraal Europa, dat zijn invloed zou doen
gelden, tot ver in de oude wereld, verstoord
geworden en alleen de Duitsche reus staat
zich nog te verweren tegen een overmacht,
die hem onverbiddellijk zal neerslaan, indien
hy zich niet gewonnen geeft.
Vóór hem de vijand, die met geweldige
kracht toeslaat, achter hem de teraarde
gezonken bondgenooten en de naderende
revolutiebrand.
De oorlog is beslist, maar wat het lot
van Europa zal zijn nog niet.
TEXEL, 6 Nov. 1918,
Spaansche griep.
Het aantal lijders aan de vreemde
ziekte, die in sommige plaatsen van ons
land zooveel slachtoffers vraagt, neemt
in onze gemeente naar wij vernemen
gaandeweg toe.
In verband daarmede is door ons ge
meentebestuur besloten de scbolen alhier
te sluiten.
Goed gezien is het o. i. ook van het
bestuur der Nutsbibliotheek, om de uit
gifte van boeken tijdelijk stop te zeiten.
Al wat gedaan kan worden om een
verdere uitbreiding te voorkomen, dient
in het werk gesteld.
In de Ierseksche en Thoolsche courant
lezen wij de volgende wenken
1. Vermijd tocht en natte voeten;
vermijd in 't algemeen kouvatten.
2. Laat, zonder tocht, zooveel moge
lijk friasche lucht en zonneschijn toe in
woon- en werkvertrek.
3. Jaag geen stof op doe de week
beurt met vochtigen doek en dweil en
sla de najaarsschoonmaak maar eens over.
4. Rook matig, want rooken verhoogt
de gevoeligheid voor besmetting.
5. Vermijd zooveel mogelijk vergade
ringen en uitvoeringen.
6. In 't algemeenloop den griep-
bacil niet noodeloos „in den muil".
7. Beschouw in 't bijzonder elk hoes
tend, proestend en niezend medeburger
als een gevaarlijk mensch in deze dagen.
8. Voelt ge u „gegriept" ga dan on
middellijk naar bed en kom er niet uit
vóór de koorts drie dagen geweken is.
9. Zoek niet veel heil bij aspirineta
bletten en in geen geval bij kwakzal
versmiddelen.
10. Neem u na de ziekte nog weken
lang in acht, daar ge dan dubbel gevoelig
zijt en een tweede aanval dubbel ge
vaarlijk is.
Men ziet het bestaat meer in laten
dan in doen. Wil men er absoluut iets
tegen doen volg dan den raad van den
Oostenrijksche dr. Joseph Hausle aan
Gebruik binnen den tijd van 6 k 8 uur
een soepbord vol roode bietensalade
't heeft vele patiënten geholpen, blijkens
getuigenis in het Rott. Nieuwsblad ook
iu ons land.
O osterend, 5 Nov.
In de vergadering van „Nut en Ge
noegen", j.l. Zaterdag gehouden, wer
den 6 personen tot leden aangenomen,
terwijl drie namen van de lijst gevoerd
werden, 2 wegens het niet voldoen der
contributie.
De rekening werd goedgekeurd, er
was een aanmerkelijk nadeelig saldo,
waarvoor middelen beraamd zullen wor
den.
Tot vice-voorzitter werd herkozen de
heer Joh. Koning, tot pennicgmmester
gekoz-m de heer M Kikkert,in plaats
van den he9r J. J. Roeoer, die niet meer
in aaDmerking wenschte (e komen. Di
heer Rleper had doze functie 24 jaar
